Παναγιώτης Ήφαιστος

Καθηγητής, Διεθνείς Σχέσεις-Στρατηγικές Σπουδές

Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών

www.ifestos.edu.gr  -- www.ifestosedu.gr  --  info@ifestosedu.gr  -- info@ifestos.edu.gr

Ενημερώνεται διαρκώς

Περιεχόμενα (κλικ για μετάβαση από και προς τον τίτλο)

7.5.2013. Τροποποιήσεις του Νόμου (παράθεση όλου του νόμου)

27.2.2012. Νόμος, νομιμοποίηση, νομιμότητα και αλλαγές της Πολιτειακής τάξης

25.2.2012. Θέση της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας για τα ΑΕΙ /Νομος Υπ’ Αριθ. 4009

19.1.2012. πτώχευση και ή εκποίηση των πάντων

21.9.2011. Νέα εποχή, νέες συγκλίσεις, νέες θέσεις

20.9.2011 Περί σοβαρότητας των πανεπιστημιακών δασκάλων

8.9.2011. Ένα ενδιάμεσο σχόλιο για την επερχόμενη ευθύγραμμη, απροκάλυπτη και απροσχημάτιστη πολιτικοποίηση της ελληνικής πανεπιστημιακής ζωής.

7.9.2011. Scripta manent δύο επιφυλλίδες.

Αύγουστος 2011. Αποδόμηση των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων 2

1. Ακαδημαϊκή ανεξαρτησία, οι εχθροί της, τα λογικά και τα παράλογα.

2. Η διαλεκτική σχέση κανόνων και εξαιρέσεων. 3. «Φύλακες» και «(χωρο)φύλακες»

4. Επιχειρήματα versus «anything goes».

5. Σκοπός και αποστολή της επιστημονικής-ακαδημαϊκής ζωής.

6. H τυπολογία των δύο αντίθετων πόλων, επιστήμη και η κρατικοεθνική διαδρομή του μοντερνισμού.

7. Μοντερνισμός, κρατικοεθνικισμός και πανεπιστήμια.

8. Σεβασμός στους κείμενους νόμους. 9. Καταληκτικές επισημάνσεις.

Ιούλιος 2011. Αποδόμηση των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων: Η χαριστική βολή κατά του παραπαίοντος νεοελληνικού κράτους     

• i.       Εισαγωγή: Κανόνες, εξαιρέσεις αναγκαίες στάσεις, αποφάσεις και τήρηση των προϋποθέσεων της ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας

• ii.      «Μνημονιακή λογική έκτακτης ανάγκης» εν μέσω καλοκαιριού

• iii.     Αποδόμηση των ελληνικών πανεπιστημίων με «αστυνομικά διατάγματα» και οι παρελθούσες πολιτικές παρεμβάσεις ως κύριο αίτιο των προβλημάτων

• iv.    Εξομοίωση και εξίσωση του ανομοιόμορφου ελληνικού πανεπιστημιακού χώρου

• v.      Το «ΓΕΝΟΣ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ» και το ιθαγενές ελληνικό είδος

• vi.    Δημοκρατικός Δήμος ελλήνων ακαδημαϊκών και η απειλή εκμηδένισής του

Νομοσχέδιο Υπουργείου Παιδείας, αρχική εκδοχή

Νόμος ΑΕΙ όπως ψηφίστηκε

--------------------------------------

7.5.2013. Παράθεση του τροποποιημένου νόμου

Παραθέτω τον νόμο όπως τροποποιήθηκε. Παρά το γεγονός ότι οι γενικές επιφυλάξεις επί θεμάτων αρχής και περιεχομένου όπως τις εκφράσαμε τα δύο τελευταία χρόνια είναι πολλές, οι τροποποιήσεις όπως εμφαίνονται εδώ είναι προς την σωστή κατεύθυνση.

 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

               ΤΜΗΜΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ                                     8-2-2013

Ν. 4009/2011  (ΦΕΚ 195/τ.Α’/06-09-2011)                                                

Ν. 4025/2011  (ΦΕΚ 228/τ.Α’/02-11-2011))  )

N. 4076/2012  (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-08-2012)

Ν. 4115/2013  (ΦΕΚ   24/τ.Α’/30-01-2013) 

Εγκύκλιοι  και  έγγραφα Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α..

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Άρθρο 1

Διάρθρωση της ανώτατης εκπαίδευσης

Νομική μορφή των Α.Ε.Ι.

1. Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.). Τα Α.Ε.Ι. είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου πλήρως αυτοδιοικούμενα. Η εποπτεία του κράτους ασκείται από τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 16 του Συντάγματος και τον παρόντα νόμο.

2. Η ανώτατη εκπαίδευση αποτελείται από δύο παράλληλους τομείς:

α) τον πανεπιστημιακό τομέα, που περιλαμβάνει τα Πανεπιστήμια, τα Πολυτεχνεία και την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, τα οποία στο εξής αναφέρονται ως «Πανεπιστήμια» και

β) τον τεχνολογικό τομέα, που περιλαμβάνει τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Τ.Ε.Ι.) και την Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.), τα οποία στο εξής αναφέρονται ως «Τ.Ε.Ι.».

3. Τα ιδρύματα των δύο τομέων της ανώτατης εκπαίδευσης λειτουργούν παράλληλα, με διακριτή φυσιογνωμία, σκοπό και αποστολή, που διαφοροποιούνται σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν για τα Πανεπιστήμια και τα Τ.Ε.Ι., αντίστοιχα.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για την εφαρμογή του παρόντος νόμου, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά σε επί μέρους διατάξεις του, νοούνται ως:

α) «Φοιτητές»: οι φοιτητές των Πανεπιστημίων και των Τ.Ε.Ι.. Προπτυχιακοί φοιτητές είναι οι φοιτητές που παρακολουθούν των πρώτο κύκλο σπουδών, μεταπτυχιακοί φοιτητές εκείνοι που παρακολουθούν το δεύτερο κύκλο σπουδών και υποψήφιοι διδάκτορες εκείνοι που παρακολουθούν τον τρίτο κύκλο σπουδών.

β) «Φοιτητές μερικής φοίτησης»: οι φοιτητές των Πανεπιστημίων και των Τ.Ε.Ι., οι οποίοι επιλέγουν τη μερική φοίτηση σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 33.

γ) «Ενεργοί φοιτητές»: οι φοιτητές των Πανεπιστημίων και των Τ.Ε.Ι., οι οποίοι εγγράφονται σύμφωνα με το άρθρο 33 και των οποίων η διάρκεια φοίτησης δεν έχει υπερβεί τη διάρκεια των εξαμήνων που απαιτούνται για τη λήψη του τίτλου σπουδών σύμφωνα με το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών, προσαυξανόμενη κατά τέσσερα εξάμηνα. Για τους φοιτητές μερικής φοίτησης ο χρόνος αυτός είναι διπλάσιος του ενδεικτικού για το πρόγραμμα σπουδών που παρακολουθούν. Ως ενεργοί φοιτητές του δεύτερου κύκλου σπουδών νοούνται οι φοιτητές των οποίων η διάρκεια φοίτησης δεν έχει υπερβεί τη διάρκεια του ενδεικτικού προγράμματος σπουδών, ενώ ως ενεργοί φοιτητές του τρίτου κύκλου σπουδών νοούνται οι φοιτητές που διανύουν τα τέσσερα πρώτα έτη στο αντίστοιχο πρόγραμμα.

δ) «Γενικό πρόγραμμα σπουδών»: το πρόγραμμα σπουδών του πρώτου έτους μιας σχολής, εφόσον ακολουθείται από ειδικά προγράμματα σπουδών.

ε) «Ειδικό πρόγραμμα σπουδών»: το πρόγραμμα σπουδών μετά το γενικό πρόγραμμα σπουδών μιας σχολής.

στ) «Σύγκλητος»: η Σύγκλητος Πανεπιστημίου και η Συνέλευση Τ.Ε.Ι.

ζ) «Πρύτανης»: ο πρύτανης Πανεπιστημίου και ο πρόεδρος Τ.Ε.Ι.

η) «Κοσμητεία»: η κοσμητεία σχολής Πανεπιστημίου και η διεύθυνση σχολής Τ.Ε.Ι..

θ) «Κοσμήτορας»: ο κοσμήτορας σχολής Πανεπιστημίου και ο διευθυντής σχολής Τ.Ε.Ι..

ι) «Καθηγητές»: οι καθηγητές (καθηγητές πρώτης βαθμίδας), οι αναπληρωτές καθηγητές και οι επίκουροι καθηγητές.

ια) «Τίτλος σπουδών»: το πτυχίο ή δίπλωμα που απονέμεται ύστερα από την επιτυχή ολοκλήρωση οποιουδήποτε από τους τρεις κύκλους σπουδών.

Άρθρο 3

Ακαδημαϊκή ελευθερία

1. Στα Α.Ε.Ι. κατοχυρώνεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών.

2. Σε αξιόποινες πράξεις που τελούνται εντός των χώρων των Α.Ε.Ι. εφαρμόζεται η κοινή νομοθεσία.

3. Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου καταργούνται το άρθρο 2 του ν. 1268/1982 (Α΄ 87) και οι παράγραφοι 1 έως και 7 και 9 του άρθρου 3 του ν. 3549/2007 (Α΄ 69).

Άρθρο 4

Αποστολή των Α.Ε.Ι.

1. Τα Α.Ε.Ι. έχουν ως αποστολή:

α) να παράγουν και να μεταδίδουν τη γνώση με την έρευνα και τη διδασκαλία, να προετοιμάζουν τους φοιτητές για την εφαρμογή της στο επαγγελματικό πεδίο και να καλλιεργούν τις τέχνες και τον πολιτισμό,

β) να προσφέρουν ανώτατη εκπαίδευση και να συμβάλουν στη δια βίου μάθηση με σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας, περιλαμβανομένης και της διδασκαλίας από απόσταση, με βάση την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα στο ανώτερο επίπεδο ποιότητας κατά τα διεθνώς αναγνωρισμένα κριτήρια,

γ) να αναπτύσσουν την κριτική ικανότητα και τις δεξιότητες των φοιτητών, να μεριμνούν για την επαγγελματική ένταξη των αποφοίτων και να διαμορφώνουν τις απαραίτητες συνθήκες για την ανάδειξη νέων ερευνητών,

δ) να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και των επαγγελματικών πεδίων, καθώς και στις αναπτυξιακές ανάγκες της χώρας, και να προωθούν τη διάχυση της γνώσης, την αξιοποίηση των αποτελεσμά των της έρευνας και την καινοτομία, με προσήλωση στις αρχές της επιστημονικής δεοντολογίας, της βιώσιμης ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής,

ε) να προωθούν τη συνεργασία με άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα και ερευνητικούς φορείς στην ημεδαπή και την αλλοδαπή, την αποτελεσματική κινητικότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού, των φοιτητών και των αποφοίτων τους, συμβάλλοντας στην οικοδόμηση του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας και

στ) να συμβάλουν στη διαμόρφωση υπεύθυνων πολιτών, ικανών να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις όλων των πεδίων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων με επιστημονική, επαγγελματική και πολιτιστική επάρκεια και υπευθυνότητα και με σεβασμό στις αξίες της δικαιοσύνης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της κοινωνικής αλληλεγγύης.

2. Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής αποστολής των ιδρυμάτων κάθε τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης:

α) Τα Πανεπιστήμια δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην υψηλή και ολοκληρωμένη εκπαίδευση, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της επιστήμης, της τεχνολογίας και των τεχνών, καθώς και της διεθνούς επιστημονικής πρακτικής σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία.

β) Τα Τ.Ε.Ι. δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση υψηλής ποιότητας, στις εφαρμογές των επιστημών, της τεχνολογίας και των τεχνών, στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. Στο πλαίσιο αυτό συνδυάζουν την ανάπτυξη του κατάλληλου θεωρητικού υποβάθρου σπουδών με υψηλού επιπέδου εργαστηριακή και πρακτική άσκηση.

3. Για την εκπλήρωση της αποστολής τους, τα ιδρύματα οργανώνονται και λειτουργούν με κανόνες και πρακτικές που διασφαλίζουν την τήρηση και προάσπιση ιδίως των αρχών:

α) της ελευθερίας στην έρευνα και τη διδασκαλία,

β) της ερευνητικής και επιστημονικής δεοντολογίας,

γ) της ποιότητας της εκπαίδευσης και των υπηρεσιών τους,

δ) της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας στη διαχείριση του προσωπικού, των πόρων και των υποδομών τους,

ε) της διαφάνειας του συνόλου των δραστηριοτήτων τους,

στ) της αμεροληψίας κατά την άσκηση του έργου τους και τη λήψη αποφάσεων,

ζ) της αξιοκρατίας στην επιλογή και εξέλιξη του προσωπικού τους και

η) της ίσης μεταχείρισης μεταξύ των φύλων και του σεβασμού κάθε διαφορετικότητας.

4. Οι ειδικότερες αρχές και κανόνες λειτουργίας, η οργάνωση, καθώς και οι επί μέρους στόχοι κάθε ιδρύματος, μέσα στο πλαίσιο που καθορίζει ο παρών νόμος, ορίζονται με τον Οργανισμό και τον Εσωτερικό Κανονισμό λειτουργίας του, σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 6, αντίστοιχα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΩΝ Α.Ε.Ι.

Άρθρο 5

Οργανισμός

1. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, εγκρίνεται ο Οργανισμός κάθε ιδρύματος, ύστερα από πρόταση του πρύτανη, η οποία διατυπώνεται μετά από γνώμη της Συγκλήτου και εγκρίνεται από το Συμβούλιο.

2. Με τον Οργανισμό καθορίζονται τα θέματα της οργανωτικής δομής και λειτουργίας κάθε ιδρύματος και ιδίως τα ακόλουθα:

α) η οργάνωση της ακαδημαϊκής, διοικητικής και οικονομικής λειτουργίας του ιδρύματος,

β) η ίδρυση σχολής ή σχολών μεταπτυχιακών σπουδών και σχολής δια βίου μάθησης,

γ) τα αρμόδια όργανα και η διαδικασία ίδρυσης, μετονομασίας, συγχώνευσης ή κατάργησης εργαστηρίων, κλινικών και μουσείων στις σχολές και καθορισμού των εσωτερικών τους κανονισμών, οι όροι και οι διαδικασίες εκλογής των διευθυντών τους και τα λοιπά θέματα οργάνωσης και λειτουργίας τους,

δ) οι κανόνες λειτουργίας του Συμβουλίου του ιδρύματος, της Συγκλήτου, της κοσμητείας, της γενικής συνέλευσης της σχολής και της συνέλευσης του τμήματος, καθώς και των λοιπών συλλογικών οργάνων και επιτροπών του ιδρύματος,

ε) τα ειδικά προσόντα και οι προϋποθέσεις επιλογής και εξέλιξης των καθηγητών του ιδρύματος,

στ) η διαδικασία προκήρυξης θέσεων, επιλογής και διορισμού των καθηγητών του ιδρύματος,

ζ) τα καθήκοντα, δικαιώματα και υποχρεώσεις των καθηγητών του ιδρύματος,

η) τα κωλύματα συμμετοχής καθηγητών σε συλλογικά όργανα και σε ερευνητικά ή άλλα προγράμματα,

θ) οι όροι, οι προϋποθέσεις και ο τρόπος επιβράβευσης των καθηγητών για την ενίσχυση του ερευνητικού, εκπαιδευτικού και εν γένει επιστημονικού έργου τους,

ι) τα κριτήρια απονομής των τίτλων του Επίτιμου Διδάκτορα, του Ομότιμου και του Επίτιμου Καθηγητή,

ια) τα καθήκοντα, δικαιώματα και υποχρεώσεις του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.), του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (Ε.ΔΙ.Π.) και του Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (Ε.Τ.Ε.Π.) του ιδρύματος,

ιβ) τα θέματα επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης του πάσης φύσεως προσωπικού των ιδρυμάτων,

ιγ) τα καθήκοντα, δικαιώματα και υποχρεώσεις των φοιτητών του ιδρύματος,

ιδ) οι κανόνες δεοντολογίας όλων των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, καθώς και τα όργανα ελέγχου της τήρησης των κανόνων αυτών και οι αρμοδιότητές τους,

ιε) τα πειθαρχικά παραπτώματα, οι ποινές, καθώς και τα όργανα που είναι αρμόδια για τον έλεγχο της τήρησης των θεσπισμένων κανόνων από τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, πλην των καθηγητών και του διοικητικού προσωπικού, οι αρμοδιότητές τους και η σχετική διαδικασία,

ιστ) οι βασικές αρχές λειτουργίας των προγραμμάτων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, ο τρόπος αξιολόγησης του διδακτικού έργου των καθηγητών από τους φοιτητές, οι μέθοδοι αξιολόγησης της προόδου των φοιτητών, οι απαραίτητες πιστωτικές μονάδες για την απονομή τίτλων σπουδών, η αλληλεξάρτηση των μαθημάτων, ο τρόπος αναπλήρωσής τους και η δυνατότητα οργάνωσης και λειτουργίας θερινών εξαμήνων για ταχύρρυθμη διδασκαλία ύλης εξαμήνου,

ιζ) οι κοινωνικές παροχές προς τους φοιτητές,

ιη) η ίδρυση υπηρεσίας υποστήριξης φοιτητών, στην οποία καθηγητές ασκούν καθήκοντα συμβούλου σπουδών,

ιθ) η έκταση και οι προϋποθέσεις χορήγησης ανταποδοτικών υποτροφιών σε φοιτητές,

κ) η διαδικασία ορισμού και ανάδειξης εκπροσώπων των καθηγητών, των φοιτητών και κάθε είδους προσωπικού στα συλλογικά όργανα του ιδρύματος,

κα) η διαδικασία κατάρτισης, καθώς και οι προϋποθέσεις και η διαδικασία πρότασης αναθεώρησης των συμφωνιών προγραμματικού σχεδιασμού που προβλέπονται στο άρθρο 62,

κβ) η διαδικασία κατάρτισης του ετήσιου απολογισμού,

κγ) η διαδικασία για την προστασία και ασφάλεια του προσωπικού και της περιουσίας του ιδρύματος,

κδ) η σύσταση και κατάργηση θέσεων εκπαιδευτικού προσωπικού,

κε) η οργάνωση των διοικητικών υπηρεσιών του ιδρύματος σύμφωνα με το άρθρο 20 του ν. 2503/1997 (Α΄ 107), καθώς και η σύσταση θέσεων διοικητικού προσωπικού κάθε κατηγορίας κατά παρέκκλιση του ίδιου άρθρου,

κστ) τα ειδικότερα προσόντα και η διαδικασία επιλογής του γραμματέα του ιδρύματος,

κζ) η σύσταση τεχνικού συμβουλίου και τεχνικής υπηρεσίας και τα θέματα που αφορούν τη διοίκηση, τη διάρθρωση και τη λειτουργία τους,

κη) η σύσταση οικονομικού συμβουλίου και νομικής υπηρεσίας,

κθ) οι φορείς φύλαξης του ιδρύματος και της περιουσίας του,

λ) η δυνατότητα, οι όροι και η διαδικασία κατάταξης πτυχιούχων Α.Ε.Ι. και ανώτερων σχολών διετούς και υπερδιετούς κύκλου σπουδών σε προγράμματα σπουδών του ιδρύματος και, προκειμένου για την κατάταξη πτυχιούχων Α.Ε.Ι., η διαδικασία αναγνώρισης πιστωτικών μονάδων,

λα) οι προϋποθέσεις, οι όροι και η διαδικασία εισαγωγής στα προγράμματα σπουδών σύντομου κύκλου, όπου υπάρχουν,

λβ) οι τιμητικοί τίτλοι που απονέμονται από το ίδρυμα,

λγ) θέματα που σχετίζονται με την υποστήριξη των φοιτητών και όλου του προσωπικού του ιδρύματος με αναπηρία,

λδ) θέματα που συναρτώνται με τις ειδικότερες ανάγκες κάθε ιδρύματος και

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 5

1. Το στοιχείο λδ΄ της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) αντικαθίσταται ως εξής:

«λδ) η δυνατότητα των Α.Ε.Ι. να συνάπτουν συμβάσεις μίσθωσης μεταφορικών μέσων για τη μεταφορά των φοιτητών, συμβάσεις καθαριότητας, φύλαξης και συντήρησης των εγκαταστάσεών τους και κάθε άλλο θέμα που συναρτάται με τις ειδικότερες ανάγκες κάθε ιδρύματος και,

λε) θέματα που ειδικότερα ορίζονται με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

3. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από γνώμη του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας (Ε.ΣΥ.Π.), μπορεί να εγκριθεί πρότυπος Οργανισμός των Α.Ε.Ι., ο οποίος περιέχει βασικές αρχές της οργάνωσης και λειτουργίας των Α.Ε.Ι. και ρυθμίζει θέματα που προβλέπονται στο παρόν άρθρο. Ο πρότυπος Οργανισμός εφαρμόζεται σε όλα τα Α.Ε.Ι. έως την έγκριση του Οργανισμού τους κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

Άρθρο 6

Εσωτερικός Κανονισμός

1. Με απόφαση του οικείου Συμβουλίου, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του πρύτανη και σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εγκρίνεται ο Εσωτερικός Κανονισμός κάθε ιδρύματος, με τον οποίο καθορίζονται θέματα εσωτερικής λειτουργίας του ιδρύματος και, ιδίως, τα ακόλουθα:

α) ο οδηγός προγραμμάτων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, ο ειδικότερος τρόπος και η διαδικασία εξετάσεων και άλλων μεθόδων αξιολόγησης των φοιτητών, οι ειδικότεροι τύποι τίτλων σπουδών ανά σχολή και πρόγραμμα σπουδών, η διαδικασία ορκωμοσίας των πτυχιούχων, η οργάνωση των προγραμμάτων σπουδών,

β) η ποσοστιαία αναλογία μεταξύ υποχρεωτικών και επιλεγόμενων μαθημάτων στο πρόγραμμα σπουδών,

γ) οι προϋποθέσεις συμμετοχής των φοιτητών στις εξεταστικές περιόδους, η διάρκεια των εξεταστικών περιόδων και οι όροι και η διαδικασία επανεξέτασης των φοιτητών,

δ) τα ειδικότερα θέματα λειτουργίας όλων των υπηρεσιών του ιδρύματος,

ε) ο τρόπος διεξαγωγής των εκλογικών διαδικασιών για την ανάδειξη των συλλογικών οργάνων του ιδρύματος,

στ) η διαδικασία απονομής τιμητικών ακαδημαϊκών τίτλων,

ζ) οι κανόνες τελετουργικού ή εθιμοτυπικού χαρακτήρα και δημόσιων σχέσεων,

η) ο τρόπος λειτουργίας της υπηρεσίας υποστήριξης φοιτητών,

θ) οι κανόνες λειτουργίας της βιβλιοθήκης, των κλινικών, εργαστηρίων και μουσείων του ιδρύματος,

ι) οι όροι και η διαδικασία χορήγησης των κοινωνικών παροχών στους φοιτητές, καθώς και οι κανόνες λειτουργίας των σχετικών υπηρεσιών του ιδρύματος, όπως οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, στέγασης και σίτισης,

ια) η διαδικασία χορήγησης ανταποδοτικών υποτροφιών στους φοιτητές,

ιβ) ειδικότερα θέματα φύλαξης του ιδρύματος και της περιουσίας του,

ιγ) κάθε θέμα που σχετίζεται με τη λειτουργία των υπηρεσιών και των οργάνων, μονομελών και συλλογικών, του ιδρύματος και

ιδ) τα θέματα που ειδικότερα ορίζονται με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

2. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από γνώμη του Ε.ΣΥ.Π. μπορεί να εγκριθεί πρότυπος Εσωτερικός Κανονισμός των Α.Ε.Ι., ο οποίος ρυθμίζει θέματα που προβλέπονται στο παρόν άρθρο. Ο πρότυπος Εσωτερικός Κανονισμός εφαρμόζεται σε όλα τα Α.Ε.Ι. έως την έκδοση του Εσωτερικού Κανονισμού τους κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΩΝ Α.Ε.Ι.

Άρθρο 7

Σχολές

1. Κάθε ίδρυμα αποτελείται από σχολές, οι οποίες αποτελούν τις βασικές διοικητικές και ακαδημαϊκές μονάδες του. Η σχολή καλύπτει μια ενότητα συγγενών επιστημονικών κλάδων και εξασφαλίζει τη διεπιστημονική προσέγγιση, τη μεταξύ τους επικοινωνία και τον αναγκαίο για τη διδασκαλία και την έρευνα συντονισμό τους. Η σχολή συντονίζει και εποπτεύει τη λειτουργία των προγραμμάτων σπουδών, αναθέτει την υλοποίησή τους σε τμήματα κατά την έννοια της επόμενης παραγράφου και απονέμει τους αντίστοιχους τίτλους σπουδών, κατά τα οριζόμενα στον Οργανισμό και τον Εσωτερικό Κανονισμό του ιδρύματος. Τα προγράμματα σπουδών οργανώνονται ή καταργούνται με απόφαση του πρύτανη, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της κοσμητείας και γνώμη της Συγκλήτου, εγκρίνεται από το Συμβούλιο και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 1

1. Η παρ. 1 του άρθρου 7 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«1. Κάθε Ίδρυμα αποτελείται από Σχολές, οι οποίες αποτελούν τις βασικές μονάδες του. Η Σχολή καλύπτει μία ενότητα συγγενών επιστημονικών κλάδων και εξασφαλίζει τη διεπιστημονική προσέγγιση, τη μεταξύ τους επικοινωνία και τον αναγκαίο για τη διδασκαλία και την έρευνα συντονισμό τους. Η Σχολή εποπτεύει και συντονίζει τη λειτουργία των Τμημάτων, σύμφωνα με τον Κανονισμό Σπουδών τους.».

2. Το τμήμα αποτελεί τη βασική εκπαιδευτική μονάδα, του ιδρύματος, προάγει την επιστήμη, την τεχνολογία ή τις τέχνες στο αντίστοιχο επιστημονικό πεδίο, οργανώνει τη διδασκαλία στο πλαίσιο ενός προγράμματος σπουδών και εξασφαλίζει τη συνεχή βελτίωση της μάθησης σε αυτό. Το τμήμα αποτελείται από σύνολο των καθηγητών της σχολής που διδάσκουν σε ένα πρόγραμμα σπουδών.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 1

2. Η παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«2. Το Τμήμα αποτελεί τη βασική εκπαιδευτική και ακαδημαϊκή μονάδα του Ιδρύματος, προάγει την επιστήμη,την τεχνολογία ή τις τέχνες στο αντίστοιχο επιστημονικό πεδίο, οργανώνει τη διδασκαλία στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών και εξασφαλίζει τη συνεχή βελτίωση της μάθησης σε αυτό. Το Τμήμα αποτελείται από το σύνολο των Καθηγητών, των λεκτόρων, των μελών του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ), των μελών του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ) και των μελών του Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (ΕΤΕΠ), που υπηρετούν σε αυτό.».

3. Τα εργαστήρια, οι κλινικές και τα μουσεία υπάγονται στις σχολές, όπως ορίζεται στον Οργανισμό του ιδρύματος.

4. Η σχολή μεταπτυχιακών σπουδών αποτελεί τη βασική διοικητική μονάδα που εξασφαλίζει τη διεπιστημονική συνεργασία και επικοινωνία, συντονίζει και οργανώνει τα προγράμματα μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών του ιδρύματος και αναθέτει την υλοποίησή τους σε τμήματα ή ομάδες διδασκόντων. Η σχολή αυτή ιδρύεται με τον Οργανισμό του ιδρύματος.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 1

3. Η παρ. 4 του άρθρου 7 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«Η Σχολή συντονίζει και οργανώνει τα προγράμματα μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών που υπάγονται σε αυτή και αναθέτει την υλοποίησή τους στα Τμήματα ή σε ομάδες διδασκόντων. Τα προγράμματα μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών λειτουργούν σύμφωνα με τον Οργανισμό του Ιδρύματος.».

5. Η σχολή δια βίου μάθησης αποτελεί τη βασική διοικητική μονάδα που εξασφαλίζει το συντονισμό και τη διεπιστημονική συνεργασία στην ανάπτυξη προγραμμάτων δια βίου μάθησης. Η σχολή αυτή ιδρύεται με τον Οργανισμό του ιδρύματος.

6. Με την επιφύλαξη των οριζομένων στις παραγράφους 4 και 5, με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου των οικείων ιδρυμάτων και της Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ), μπορούν να συγχωνεύονται, κατατέμνονται, μετονομάζονται και καταργούνται Α.Ε.Ι. και να μεταβάλεται η έδρα τους, καθώς επίσης και να ιδρύονται, συγχωνεύονται, κατατέμνονται, μετονομάζονται και καταργούνται σχολές και να μεταβάλεται η έδρα τους για τους ακόλουθους, κατά περίπτωση, λόγους:

α) Όταν είναι αναγκαίο για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων κοινωνικών αναγκών για την ανάπτυξη της ανώτατης εκπαίδευσης ή για την καλλιέργεια νέων επιστημονικών και τεχνικών πεδίων ή πεδίων διεπιστημονικού χαρακτήρα που κρίνονται απαραίτητα για την οικονομικοκοινωνική ανάπτυξη της χώρας και δεν καλύπτονται με επάρκεια από τα Α.Ε.Ι. ή τις σχολές που λειτουργούν.

β) Όταν επιβάλλεται από το δυσανάλογα μεγάλο ή μικρό ετήσιο αριθμό φοιτητών ή αποφοίτων ανά καθηγητή σε ένα Α.Ε.Ι. ή μια σχολή.

γ) Όταν η λειτουργία μεμονωμένων Α.Ε.Ι. ή σχολών δεν δικαιολογείται επιστημονικά και, αντιθέτως, δυσχεραίνει την έρευνα και τη διδασκαλία στα αντίστοιχα γνωστικά πεδία.

Η γνώμη του Συμβουλίου, για την έκδοση των ανωτέρω προεδρικών διαταγμάτων που αφορούν σχολές, διατυπώνεται ύστερα από γνώμη της Συγκλήτου.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 1

4. Η παρ. 6 του άρθρου 7 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«6. Με την επιφύλαξη των οριζομένων στις παραγράφους 3, 4 και 5, με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Οικονομικών και Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού μπορούν να συγχωνεύονται, κατατέμνονται, μετονομάζονται και καταργούνται Α.Ε.Ι. και να μεταβάλλεται η έδρα τους, καθώς επίσης και να ιδρύονται, συγχωνεύονται, κατατέμνονται, μετονομάζονται και καταργούνται Σχολές ή και Τμήματα και να μεταβάλλεται η έδρα τους, για τους ακόλουθους, κατά περίπτωση, λόγους:

α) Όταν είναι αναγκαίο για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων κοινωνικών αναγκών για την ανάπτυξη της ανώτατης εκπαίδευσης ή για την καλλιέργεια νέων επιστημονικών και τεχνικών πεδίων ή πεδίων διεπιστημονικού χαρακτήρα που κρίνονται απαραίτητα για την οικονομικοκοινωνική ανάπτυξη της χώρας και δεν καλύπτονται με επάρκεια από τα Α.Ε.Ι. ή τις Σχολές ή τα Τμήματα που λειτουργούν.

β) Όταν επιβάλλεται από το δυσανάλογα μεγάλο ή αντίστοιχα μικρό ετήσιο αριθμό φοιτητών ή αποφοίτων ανά καθηγητή σε ένα Α.Ε.Ι. ή μια Σχολή ή ένα Τμήμα

γ) Όταν η λειτουργία μεμονωμένων Α.Ε.Ι. ή Σχολών ή Τμήματος δεν δικαιολογείται επιστημονικά και, αντιθέτως, δυσχεραίνει την έρευνα και τη διδασκαλία στα αντίστοιχα γνωστικά πεδία.

δ) Όταν είναι σύμφωνες με τις ανάγκες και τις δυνατότητες της εθνικής οικονομίας.

Ο Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού πριν την υποβολή της ανωτέρω πρότασης υποβάλει ερώτημα, συνοδευόμενο από ειδική τεκμηρίωση, για έκδοση γνώμης από την Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ), καθώς και από το Συμβούλιο των οικείων ιδρυμάτων, μετά από διατύπωση γνώμης της Συγκλήτου αυτών. Στα ιδρύματα που δεν έχει ακόμα συγκροτηθεί Συμβούλιο, η ανωτέρω αρμοδιότητα ασκείται από τη Σύγκλητο.

Οι ανωτέρω γνώμες θεωρείται ότι εδόθησαν μετά την άπρακτη παρέλευση εξήντα (60) ημερών από την περιέλευση του ερωτήματος από τον Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού σε αυτές. Για εξαιρετικούς λόγους, όπως ενδεικτικά είναι η υποβολή διευκρινιστικών ερωτημάτων από τα γνωμοδοτούντο όργανα, η ανωτέρω προθεσμία μπορεί να παρατείνεται για επτά (7) ημέρες. Περαιτέρω παράταση της προθεσμίας αποκλείεται.».

Καταργήθηκε η παρ. 7 άρθρο 7 σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 2 και το άρθρο 1 παρ. 5 του Ν. 4076/2012

7. α) Η συγχώνευση, κατάτμηση ή κατάργηση Α.Ε.Ι., καθώς και η ίδρυση, συγχώνευση, κατάτμηση ή κατάργηση σχολών, σύμφωνα με τα ανωτέρω, πρέπει να είναι σύμφωνες με τις ανάγκες και δυνατότητες της εθνικής οικονομίας.

β) Για την έκδοση των ανωτέρω προεδρικών διαταγμάτων, η πρόταση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων πρέπει να συνοδεύεται από ειδική τεκμηρίωση.

8. Με τα προεδρικά διατάγματα, που προβλέπονται στην παράγραφο 6, ρυθμίζονται τα θέματα που προκύπτουν από τη συγχώνευση, κατάτμηση, μετονομασία,μεταβολή έδρας ή κατάργηση Α.Ε.Ι. ή σχολής, όπως ιδίως η κατανομή και ένταξη φοιτητών και προσωπικού και ο χρόνος έναρξης της λειτουργίας των νέων ιδρυμάτων ή σχολών, τα θέματα ισοτιμίας των παλαιών και νέων πτυχίων, καθώς και τα θέματα που σχετίζονται με την υπεισέλευση σε ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και υποχρεώσεις και η συνέχιση των εκκρεμών δικών.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 1

6. Η παρ. 8 του άρθρου 7 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) αναριθμείται σε παράγραφο 7 και τροποποιείται ως εξής:

«7. Με τα προεδρικά διατάγματα, που προβλέπονται στην παράγραφο 6, ρυθμίζονται τα θέματα που προκύπτουν από τη συγχώνευση, κατάτμηση, μετονομασία, μεταβολή έδρας ή κατάργηση Α.Ε.Ι. ή Σχολής ή Τμήματος, όπως ιδίως η κατανομή και ένταξη φοιτητών και προσωπικού και ο χρόνος έναρξης της λειτουργίας των νέων Ιδρυμάτων ή Σχολών ή Τμημάτων, τα θέματα ισοτιμίας των παλαιών και νέων πτυχίων, καθώς και τα θέματα που σχετίζονται με την υπεισέλευση σε ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και υποχρεώσεις και η συνέχιση των εκκρεμών δικών.».

9 [8]. Τα Α.Ε.Ι. που προκύπτουν από συγχώνευση σύμφωνα με το άρθρο αυτό υπεισέρχονται αυτοδικαίως από το χρόνο που ορίζεται στο οικείο προεδρικό διάταγμα και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συγχωνευόμενων ιδρυμάτων. Οι εκκρεμείς δίκες συνεχίζονται αυτοδικαίως από το νέο Α.Ε.Ι., χωρίς να απαιτείται ειδική διαδικαστική πράξη συνέχισης για καθεμία από αυτές.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 1

7. Η παρ. 9 του άρθρου 7 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) αναριθμείται σε παράγραφο 8.

10. Παραρτήματα των Α.Ε.Ι. μπορεί να ιδρύονται σε άλλες χώρες, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις κατά τους οποίους ιδρύεται μια σχολή σε ίδρυμα της ημεδαπής και τη διαδικασία που ισχύει για την ίδρυση αντίστοιχης ακαδημαϊκής δομής στην άλλη χώρα.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 1

8. Η παρ. 10 του άρθρου 7 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) αναριθμείται σε παράγραφο 9 και τροποποιείται ως εξής:

«9. Παραρτήματα των Α.Ε.Ι. μπορεί να ιδρύονται σε άλλες χώρες, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις κατά τους οποίους ιδρύεται μια Σχολή σε ίδρυμα της ημεδαπής και τη διαδικασία και τους όρους που ισχύουν για την ίδρυση αντίστοιχης ακαδημαϊκής δομής στην άλλη χώρα.».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄

ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ Α.Ε.Ι. ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΤΟΥΣ

Άρθρο 8

Όργανα του ιδρύματος

1. Τα όργανα του ιδρύματος είναι:

α) το Συμβούλιο,

β) ο πρύτανης και

γ) η Σύγκλητος.

2. α) Το Συμβούλιο αποτελείται από δεκαπέντε μέλη.

Σε ιδρύματα στα οποία ο αριθμός των καθηγητών πρώτης βαθμίδας είναι μικρότερος των πενήντα, τα μέλη του Συμβουλίου είναι έντεκα. Η θητεία των μελών του Συμβουλίου συνεχίζεται ως τη λήξη της, ανεξαρτήτως αν έχει μεταβληθεί ο αριθμός των καθηγητών πρώτης βαθμίδας του ιδρύματος.

β) Τα εννέα ή επτά μέλη του δεκαπενταμελούς ή του ενδεκαμελούς Συμβουλίου, αντίστοιχα, είναι εσωτερικά μέλη του ιδρύματος και, ειδικότερα, οκτώ ή έξι μέλη, αντίστοιχα, είναι καθηγητές πρώτης βαθμίδας ή αναπληρωτές καθηγητές και ένα μέλος είναι εκπρόσωπος των φοιτητών του ιδρύματος. Τα υπόλοιπα έξι ή τέσσερα μέλη, αντίστοιχα, είναι εξωτερικά.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

Όργανα του Ιδρύματος

1. Στο τέλος της περίπτωσης β΄ της παρ. 2 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) προστίθενται εδάφια ως εξής:

«Σε περίπτωση άγονης εκλογικής διαδικασίας των εξωτερικών μελών ή του εκπροσώπου των φοιτητών του Συμβουλίου, η διαδικασία εκλογής αυτών επαναλαμβάνεται, εντός της αποκλειστικής προθεσμίας των τριών (3) ημερών από την κάθε φορά τελευταία άγονη εκλογή και έως την εκλογή τους. Στην περίπτωση άγονης εκλογικής διαδικασίας των εξωτερικών μελών του ή του εκπροσώπου των φοιτητών, το Συμβούλιο συγκροτείται και λειτουργεί νόμιμα και χωρίς την εκλογή αυτών, έως την ανάδειξή τους.».

3. Την ευθύνη της οργάνωσης της διαδικασίας ανάδειξης των εσωτερικών και των εξωτερικών μελών του Συμβουλίου σε κάθε ίδρυμα έχει τριμελής επιτροπή, αποτελούμενη από καθηγητές του ιδρύματος, οι οποίοι ορίζονται από το Συμβούλιο. Τρεις μήνες πριν από τη λήξη της θητείας των αποχωρούντων μελών του Συμβουλίου, ο πρόεδρός του είτε προκηρύσσει εκλογές εφόσον πρόκειται για εσωτερικά μέλη είτε δημοσιεύει ανοικτή πρόσκληση εφόσον πρόκειται για εξωτερικά. Τα αποχωρούντα μέλη συνεχίζουν να ασκούν τα καθήκοντά τους και μετά τη λήξη της θητείας τους, έως την αντικατάστασή τους.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

2. Η παρ. 3 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«3. Την ευθύνη της οργάνωσης της διαδικασίας ανάδειξης των εσωτερικών και των εξωτερικών μελών του Συμβουλίου σε κάθε ίδρυμα έχει η Πρυτανεία του Πανεπιστημίου, η οποία αποτελείται από τον Πρύτανη και τους Αναπληρωτές Πρύτανη, ή η Προεδρία του Τ.Ε.Ι., η οποία αποτελείται από τον Πρόεδρο και τους Αναπληρωτές Προέδρου. Τρεις μήνες πριν από τη λήξη της θητείας των αποχωρούντων μελών του Συμβουλίου, ο Πρύτανης ή ο Πρόεδρος είτε προκηρύσσει εκλογές, εφόσον πρόκειται για εσωτερικά μέλη, είτε δημοσιεύει ανοικτή πρόσκληση, εφόσον πρόκειται για τα εξωτερικά μέλη. Τα αποχωρούντα μέλη συνεχίζουν να ασκούν τα καθήκοντά τους και μετά τη λήξη της θητείας τους, έως την αντικατάστασή τους.».

Κατά την πρώτη εφαρμογή της διάταξης αυτής, η σχετική αρμοδιότητα ασκείται από το Πρυτανικό Συμβούλιο και η όλη διαδικασία συγκρότησης αυτού ολοκληρώνεται υποχρεωτικά έως και την 25η Οκτωβρίου 2012. Τα ήδη, κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, αναδεδειγμένα Συμβούλια διατηρούνται έως τη λήξη της θητείας τους.

Σχετική και η αριθμ. 11355/Β2/2-2-2012 επιστολή του ΥΠΑΙΘΠΑ προς ΑΠΘ, για τις υποψηφιότητες συγκρότησης του Συμβουλίου, δηλαδή, στις περιπτώσεις που έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία υποβολής υποψηφιοτήτων και έχει συντελεσθεί η ανακήρυξη των υποψηφίων στο ΑΕΙ, δεν είναι νόμιμος ο ορισμός νέας (καταληκτικής) ημερομηνίας υποβολής υποψηφιοτήτων και άρα σύνταξης συμπληρωματικής ή νέας λίστας υποψηφίων. Σε περίπτωση επαναπροκήρυξης των εκλογών η ημερομηνία υποβολής των υποψηφιοτήτων επανακαθορίζεται αναλόγως, προβλέποντας τρόπο επανυποβολής υποψηφιοτήτων από τους ήδη υποψηφίους.

4. α) Υποψήφια εσωτερικά μέλη του Συμβουλίου μπορούν να είναι όλοι οι πλήρους απασχόλησης οι καθηγητές πρώτης βαθμίδας και αναπληρωτές καθηγητές του ιδρύματος. Δεν επιτρέπεται να είναι υποψήφιοι καθηγητές οι οποίοι αποχωρούν από την υπηρεσία πριν από τη λήξη της τετραετούς θητείας.

β) Τα εσωτερικά μέλη εκλέγονται από το σύνολο των καθηγητών του οικείου ιδρύματος με ενιαίο ψηφοδέλτιο και με σημείωση από τους εκλογείς δίπλα από το όνομα των υποψηφίων της σειράς προτίμησης με διαδοχικούς ακέραιους αριθμούς (σύστημα ταξινομικής ψήφου). Στην εκλογή συμμετέχουν και οι λέκτορες των Πανεπιστημίων / καθηγητές εφαρμογών των Τ.Ε.Ι., οι οποίοι υπηρετούν στο ίδρυμα σύμφωνα με τα άρθρα 77 και 78, αντίστοιχα. Τα εσωτερικά μέλη ανά σχολή δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα δύο, εκτός αν το πηλίκο του αριθμού των εσωτερικών μελών του Συμβουλίου, πλην του φοιτητή, δια του αριθμού των σχολών του ιδρύματος είναι μεγαλύτερο του δύο. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται άπαξ σε προθεσμία ενός μήνα από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται τα θέματα που αφορούν την εφαρμογή του συστήματος της ταξινομικής ψήφου.

Η παράγραφος του άρθρου 8 παρ. 4β του Ν. 4009/2011 μετά τις τροποποιήσεις των Ν. 4025/2011 (άρθρο 47 παρ. α) και 4076/2012 (άρθρο 2 παρ. 3) έχει διαμορφωθεί ως εξής:

β) Τα εσωτερικά μέλη εκλέγονται από το σύνολο των καθηγητών του οικείου ιδρύματος με ενιαίο ψηφοδέλτιο και με σημείωση της εκλογής δίπλα από το όνομα των υποψηφίων της σειράς προτίμησης με διαδοχικούς ακέραιους αριθμούς (σύστημα ταξινομικής ψήφου). Στην εκλογή συμμετέχουν και οι υπηρετούντες λέκτορες των Πανεπιστημίων/καθηγητές εφαρμογών των Τ.Ε.Ι., οι οποίοι υπηρετούν στο ίδρυμα, σύμφωνα με τα άρθρα 77 και 78. Τα εσωτερικά μέλη ανά Σχολή δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα δύο. Σε περίπτωση δύο (2) διαδοχικών άγονων εκλογικών διαδικασιών, των οποίων το μεταξύ τους διάστημα δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις τρεις (3) εργάσιμες ημέρες, το αρμόδιο για τη διενέργεια των εκλογών όργανο υποχρεούται στη διεξαγωγή της εκλογικής διαδικασίας μέσω επιστολικής ή ηλεκτρονικής ψήφου, το αργότερο εντός της αποκλειστικής προθεσμίας των επτά (7) ημερών από την τελευταία άγονη ψηφοφορία. Σε περίπτωση άγονης εκλογικής διαδικασίας μέσω επιστολικής ή ηλεκτρονικής ψήφου, τότε υποχρεωτικά, εντός αποκλειστικής προθεσμίας επτά (7) ημερών, ως εσωτερικά μέλη του Συμβουλίου διορίζονται οι αρχαιότεροι καθηγητές πρώτης βαθμίδας [*βλέπε την αριθμ. Φ.122.1/759/109090/Β2/18-9-2012 εγκύκλιο του Γ.Γ. του ΥΠΑΙΘΠΑ] του ιδρύματος, με τους περιορισμούς του δεύτερου εδαφίου της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 4 του άρθρου 8 του παρόντος νόμου. Η διαδικασία και ο τρόπος διενέργειας των ανωτέρω ψηφοφοριών, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού [βλέπε την αριθμ. Φ.122.1/764/112039/Β2/21-9-2012 Υ.Α. (ΦΕΚ 2564/τ.Β’/21-9-2012)]. Αν ο αριθμός των υποψηφίων είναι μικρότερος από τον αριθμό των εκλόγιμων θέσεων, οι εκλογές ματαιώνονται και επαναπροκηρύσσονται από την επιτροπή που προβλέπεται στη παράγραφο 3 μέσα σε επτά ημέρες από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή υποψηφιοτήτων. Τα εσωτερικά μέλη ανά σχολή δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα δύο, εκτός αν το πηλίκο του αριθμού των εσωτερικών μελών του Συμβουλίου, πλην του φοιτητή, δια του αριθμού των σχολών του ιδρύματος είναι μεγαλύτερο του δύο. Ο περιορισμός του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζεται αν, παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των υποψηφίων υπερβαίνει τον αριθμό των εκλόγιμων θέσεων, η κάλυψη του συνόλου των θέσεων αυτών καθίσταται αδύνατη λόγω του περιορισμού. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται άπαξ σε προθεσμία ενός μήνα από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται τα θέματα που αφορούν την εφαρμογή του συστήματος της ταξινομικής ψήφου. (βλέπε αριθμ. Φ.122.1/309/125673/Β2).

5. α) Προσόντα για την εκλογή εξωτερικού μέλους είναι η ευρεία αναγνώριση του υποψηφίου στην επιστήμη, στα γράμματα ή τις τέχνες, η διάκρισή του στην κοινωνική, οικονομική, πολιτική ή πολιτιστική ζωή σε εθνικό ή σε διεθνές επίπεδο και η γνώση και εμπειρία από θέση ευθύνης. Κωλύονται να εκλεγούν ως εξωτερικά μέλη πρόσωπα τα οποία είχαν οποιαδήποτε οικονομική συναλλαγή με σκοπό το κέρδος με το ίδρυμα την τελευταία πενταετία, καθώς και οι εν ενεργεία καθηγητές Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή οι συνταξιούχοι καθηγητές του ίδιου Α.Ε.Ι..

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

4. Η περίπτωση α΄ της παρ. 5 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«α) Προσόντα για την εκλογή εξωτερικού μέλους είναι η ευρεία αναγνώριση του υποψηφίου στην επιστήμη, στα γράμματα ή στις τέχνες. Ο υποψήφιος θα πρέπει να διαθέτει αυξημένα τυπικά προσόντα και τουλάχιστον πτυχίο ημεδαπού ή αναγνωρισμένου αλλοδαπού Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος. Κωλύονται να εκλεγούν ως εξωτερικά μέλη πρόσωπα τα οποία είχαν οποιαδήποτε οικονομική συναλλαγή με σκοπό το κέρδος με το ίδρυμα την τελευταία πενταετία, καθώς και οι εν ενεργεία καθηγητές Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή οι συνταξιούχοι καθηγητές του ίδιου Α.Ε.Ι.. Η παράγραφος 2 του άρθρου 17 του παρόντος νόμου εφαρμόζεται αναλογικά και στην παρούσα περίπτωση.».

β) Ο πρόεδρος και τα λοιπά εξωτερικά μέλη του Συμβουλίου εκλέγονται χωριστά το καθένα από τα εσωτερικά μέλη, με φανερή ψηφοφορία και πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων του συνόλου των εσωτερικών μελών. Αν δεν επιτευχθεί η απαιτούμενη πλειοψηφία, η εκλογή επαναλαμβάνεται μέσα σε μία εβδομάδα, οπότε και απαιτείται πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνόλου των εσωτερικών μελών. Με πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων του συνόλου των μελών μπορεί να παυθεί εξωτερικό μέλος για λόγους πλημμελούς άσκησης των υποχρεώσεων και καθηκόντων του.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

5. Η περίπτωση β΄ της παρ. 5 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«β) Ο πρόεδρος και τα λοιπά εξωτερικά μέλη του Συμβουλίου εκλέγονται χωριστά το καθένα από τα εσωτερικά μέλη, με φανερή ψηφοφορία και πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων του συνόλου των εσωτερικών μελών. Τα εσωτερικά μέλη συγκαλούνται προς τούτο, εντός αποκλειστικής προθεσμίας επτά (7) ημερών από την ανάδειξή τους, από το εσωτερικό μέλος που έλαβε τις περισσότερες ψήφους κατά την εκλογή του, το οποίο και προεδρεύει της διαδικασίας. Αν δεν επιτευχθεί η απαιτούμενη πλειοψηφία, η εκλογή επαναλαμβάνεται μέσα σε επτά (7) ημέρες, οπότε και απαιτείται η απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων εσωτερικών μελών. Με πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων του συνόλου των μελών μπορεί να παυθεί εξωτερικό μέλος για λόγους πλημμελούς άσκησης των υποχρεώσεων και καθηκόντων του. Αν δεν επιτευχθεί η απαιτούμενη ανωτέρω πλειοψηφία, η συνεδρίαση επαναλαμβάνεται μέσα σε επτά (7) ημέρες, οπότε και απαιτείται η απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών.».

6. Ο εκπρόσωπος των φοιτητών του ιδρύματος εκλέγεται από τους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στην περίπτωση β΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 49. Υποψήφιοι μπορούν να είναι οι προπτυχιακοί φοιτητές που έχουν διανύσει το πρώτο έτος σπουδών και βρίσκονται εντός του ενδεικτικού προγράμματος σπουδών, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές κατά το πρώτο έτος φοίτησής τους και οι υποψήφιοι διδάκτορες που διανύουν τα τρία πρώτα έτη από την εγγραφή τους ως υποψήφιοι διδάκτορες.

7. Τα μέλη του Συμβουλίου εκλέγουν με πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνόλου των μελών του τον αναπληρωτή πρόεδρο του Συμβουλίου μεταξύ των καθηγητών του ιδρύματος που έχουν εκλεγεί στο Συμβούλιο.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

6. Η παρ. 7 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«7. Τα μέλη του Συμβουλίου εκλέγουν, με πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνόλου των μελών του, τον αναπληρωτή πρόεδρο του Συμβουλίου μεταξύ των καθηγητών του ιδρύματος που έχουν εκλεγεί στο Συμβούλιο. Αν δεν επιτευχθεί η απαιτούμενη ανωτέρω πλειοψηφία, η συνεδρίαση επαναλαμβάνεται μέσα σε επτά (7) ημέρες, οπότε και απαιτείται η απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών.».

8. α) Με την επιφύλαξη της επόμενης περίπτωσης, η θητεία των μελών του Συμβουλίου είναι τετραετής. Δεν επιτρέπεται η εκλογή τους για τρίτη συνεχόμενη θητεία στο Συμβούλιο του ίδιου ιδρύματος.

(αναφορικά με την θητεία καταργείται η μεταβατική διάταξη του άρθρου 80 παρ. 2 του Ν. 4009/2011 από την δημοσίευση των διατάξεων του άρθρου 34 παρ. 7 του Νόμου 4115/2013 όπου η θητεία μεταβατικά ήταν διετής)

β) Η θητεία του εκπροσώπου των φοιτητών είναι ετήσια, χωρίς δυνατότητα επανεκλογής.

9. Στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου του ιδρύματος μετέχει, χωρίς δικαίωμα ψήφου, ένας εκπρόσωπος κάθε κατηγορίας προσωπικού που προβλέπεται στα άρθρα 28 και 29, όταν συζητούνται θέματα που αφορούν την οικεία κατηγορία προσωπικού. Οι εκπρόσωποι αυτοί αναδεικνύονται από ενιαίο ψηφοδέλτιο για κάθε κατηγορία προσωπικού κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στον Οργανισμό του ιδρύματος.

10. Το Συμβούλιο του ιδρύματος έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού:

α) τη χάραξη στρατηγικής για την ανάπτυξη του ιδρύματος σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και τη διαμόρφωση της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του στο πλαίσιο της αποστολής και της πορείας του,

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

7. Στην παρ. 10 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις: Στο τέλος της περίπτωσης α΄ προστίθεται εδάφιο ως εξής: «…μετά από εισήγηση της Συγκλήτου,».

β) τη γενική εποπτεία και τον έλεγχο της λειτουργίας του ιδρύματος σύμφωνα με τον Οργανισμό και τον Εσωτερικό Κανονισμό,

γ) την έγκριση της πρότασης για την έκδοση και αναθεώρηση του Οργανισμού σύμφωνα με το άρθρο 5,

δ) την έγκριση και αναθεώρηση του Εσωτερικού Κανονισμού σύμφωνα με το άρθρο 6,

ε) την ανάληψη πρωτοβουλιών για τη σύνδεση του ιδρύματος με την κοινωνία και την οικονομία, τη συμβολή του στην ανάπτυξη της χώρας, καθώς και τη συνεργασία με εκπαιδευτικά ή μορφωτικά ιδρύματα και επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς της ημεδαπής ή της αλλοδαπής,

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

7. Στην παρ. 10 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις: Η περίπτωση ε΄ τροποποιείται ως εξής:

«ε) την ανάληψη πρωτοβουλιών για τη σύνδεση του ιδρύματος με την κοινωνία και την οικονομία, καθώς και τη συμβολή του στην ανάπτυξη της χώρας,».

στ) τον καθορισμό των κατευθύνσεων για την ανάπτυξη του ιδρύματος, επί τη βάσει των οποίων ο πρύτανης καταρτίζει το σχέδιο συμφωνιών προγραμματικού σχεδιασμού, την έγκριση των σχεδίων αυτών και την παρακολούθηση και τον έλεγχο της υλοποίησης των συμφωνιών σε ετήσια βάση,

ζ) την έγκριση του ετήσιου τακτικού οικονομικού προϋπολογισμού και των τροποποιήσεών του, του τελικού οικονομικού απολογισμού του ιδρύματος, καθώς και του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων που αφορά το ίδρυμα,

η) την έγκριση του ετήσιου προγραμματισμού και απολογισμού για την αξιοποίηση της περιουσίας του ιδρύματος,

θ) την έγκριση του ετήσιου απολογισμού των δραστηριοτήτων και της εν γένει λειτουργίας του ιδρύματος,

ι) την εκλογή των κοσμητόρων των σχολών και την παύση από τα καθήκοντά τους,

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

7. Στην παρ. 10 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις: Η περίπτωση ι΄ τροποποιείται ως εξής:

«ι) την παύση κοσμητόρων από τα καθήκοντά τους,».

ια) την εποπτεία του νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) που προβλέπεται στο άρθρο 58, την επιλογή των μελών του διοικητικού συμβουλίου και του διευθύνοντος συμβούλου του και την παύση τους από τα καθήκοντά τους,

ιβ) τη συγκρότηση επιτροπών για τη μελέτη ή διεκπεραίωση θεμάτων που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του και

ιγ) τον ορισμό ή μη διδάκτρων και του ύψους τους για τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών του ιδρύματος, ύστερα από γνώμη της κοσμητείας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

7. Στην παρ. 10 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις: Στο τέλος της περίπτωσης ιγ΄ προστίθεται εδάφιο ως εξής: «, ύστερα από γνώμη του Κοσμήτορα της αντίστοιχης σχολής.».

11. Το Συμβούλιο συντάσσει κάθε δύο έτη έκθεση για τα πεπραγμένα του, την οποία δημοσιοποιεί με κάθε πρόσφορο μέσο.

12. Τα μέλη του Συμβουλίου και ο πρόεδρος λαμβάνουν κατ’ αποκοπή αποζημίωση, για τη συμμετοχή τους σε αυτό, η οποία καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

13. Ο πρόεδρος συγκαλεί το Συμβούλιο, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη στην οποία περιλαμβάνονται υποχρεωτικά και θέματα που τίθενται από δύο τουλάχιστον μέλη του Συμβουλίου, προεδρεύει των εργασιών του,μεριμνά για την εφαρμογή των αποφάσεών του και εκδίδει διεθνή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την εκλογή του πρύτανη. Ο αναπληρωτής πρόεδρος  αναπληρώνει τον πρόεδρο όταν ελλείπει, απουσιάζει ή κωλύεται. Η διοικητική και γραμματειακή υποστήριξη του Συμβουλίου παρέχεται από μονάδα των διοικητικών υπηρεσιών του ιδρύματος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Οργανισμό του.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

14. Μετά την παρ. 13 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄195), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το ν. 4076/2012 (Α΄159), προστίθεται νέα παράγραφος 13Α ως εξής:

«13Α. α. Το Συμβούλιο λειτουργεί νομίμως αν κάποια από τα μέλη του εκλείψουν ή αποχωρήσουν για οποιονδήποτε λόγο ή απολέσουν την ιδιότητα βάσει της οποίας εξελέγησαν ή ορίστηκαν, εφόσον, κατά τις συνεδριάσεις του, τα λοιπά μέλη επαρκούν ώστε να υπάρχει απαρτία. β. Αν τα λοιπά μέλη δεν επαρκούν ώστε να υπάρχει απαρτία, με απόφαση που εκδίδεται από τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού τα ελλείποντα μέλη αντικαθίστανται από επόμενα στη σειρά εκλογικής κατάταξης πρόσωπα. γ. Αν η αντικατάσταση των ελλειπόντων μελών δεν είναι δυνατή κατά τα αμέσως ανωτέρω, με απόφαση που εκδίδεται από τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού αυτά αντικαθίστανται με κλήρωση μεταξύ των καθηγητών Α΄ βαθμίδας του Ιδρύματος. δ. Αν η αντικατάσταση των ελλειπόντων μελών δεν είναι δυνατή κατά τα αμέσως ανωτέρω, το αρμόδιο για τη διενέργεια των εκλογών όργανο προβαίνει αμελλητί στη διενέργεια εκλογών για την ανάδειξη νέου Συμβουλίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου».

14. Ο Υπουργός Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων εκδίδει διαπιστωτική [βλέπε την Φ.122.1/759/109090/Β2/18-9-2012 στο άρθρο 8 παρ. 2 του Ν. 4009/2011] πράξη για το διορισμό του προέδρου, του αναπληρωτή προέδρου και των μελών του Συμβουλίου.

15. Ως πρύτανης εκλέγεται καθηγητής πρώτης βαθμίδας Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, με ελληνική ιθαγένεια και άριστη γνώση της ελληνικής γλώσσας, αναγνωρισμένο κύρος και σημαντική διοικητική εμπειρία.

16. α) Ο πρύτανης εκλέγεται από τους καθηγητές του ιδρύματος, ύστερα από διεθνή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, η οποία εκδίδεται από τον πρόεδρο του Συμβουλίου.

β) Την ευθύνη της οργάνωσης της διαδικασίας ανάδειξης του πρύτανη έχει τριμελής επιτροπή, η οποία συγκροτείται με απόφαση του Συμβουλίου και αποτελείται από καθηγητές πρώτης βαθμίδας του οικείου ιδρύματος. Η συμμετοχή στην εν λόγω επιτροπή αποτελεί καθήκον στο πλαίσιο του διοικητικού έργου του καθηγητή πρώτης βαθμίδας.

Η επιτροπή προβαίνει στις αναγκαίες ενέργειες για την προσέλκυση υποψηφιοτήτων, συγκεντρώνει τις υποψηφιότητες, προσκαλεί τους υποψηφίους σε ακρόαση ανοικτή στην κοινότητα του ιδρύματος και εκθέτει στο Συμβούλιο τα ακαδημαϊκά και διοικητικά προσόντα των υποψηφίων κατ’ αλφαβητική σειρά.

γ) Το Συμβούλιο, με απόφασή του, που λαμβάνεται με πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνόλου των μελών του, επιλέγει εφόσον είναι ενδεκαμελές δύο και εφόσον είναι δεκαπενταμελές τρεις υποψηφίους μεταξύ αυτών που συγκεντρώνουν τα τυπικά προσόντα που προβλέπονται στην παράγραφο 15 και ύστερα από εκτίμηση των ουσιαστικών τους προσόντων. Μέσα σε προθεσμία δύο ημερών από την επιλογή, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, καλούνται όλοι οι καθηγητές του ιδρύματος να εκλέξουν, μεταξύ των υποψηφίων που επιλέχθηκαν, τον πρύτανη του ιδρύματος. Στην εκλογή συμμετέχουν και οι λέκτορες των Πανεπιστημίων / καθηγητές εφαρμογών των Τ.Ε.Ι., οι οποίοι υπηρετούν στο ίδρυμα σύμφωνα με τα άρθρα 77 και 78, αντίστοιχα. Αν κανείς από τους υποψηφίους δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία των έγκυρων ψήφων, η εκλογή επαναλαμβάνεται την  επόμενη ημέρα μεταξύ των δύο πλειοψηφούντων υποψηφίων.

δ) Ο πρύτανης διορίζεται με απόφαση του Συμβουλίου,που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως,για πενταετή θητεία. Αν ο πρύτανης παραιτηθεί ή για οποιονδήποτε λόγο εκλείψει, εκλέγεται νέος πρύτανης για πλήρη θητεία.

ε) Ο πρύτανης δεν μπορεί να εκλεγεί για δεύτερη συνεχή θητεία στο ίδιο ίδρυμα.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

8. Η παρ. 16 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«16. α) Ο Πρύτανης εκλέγεται από τους καθηγητές και τους υπηρετούντες λέκτορες του ιδρύματος, με άμεση, μυστική και καθολική ψηφοφορία, ύστερα από διεθνή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, η οποία εκδίδεται από τον πρόεδρο του Συμβουλίου, τρεις μήνες πριν τη λήξη της θητείας του υπηρετούντος Πρύτανη.

β) Την ευθύνη της οργάνωσης της διαδικασίας ανάδειξης του Πρύτανη έχει τριμελής επιτροπή, η οποία συγκροτείται με απόφαση του Συμβουλίου και αποτελείται από καθηγητές πρώτης βαθμίδας του οικείου ιδρύματος. Η συμμετοχή στην εν λόγω επιτροπή αποτελεί καθήκον στο πλαίσιο του διοικητικού έργου του καθηγητή πρώτης βαθμίδας. Η επιτροπή προβαίνει στις αναγκαίες ενέργειες για την προσέλκυση υποψηφιοτήτων, συγκεντρώνει τις υποψηφιότητες και εκθέτει στο Συμβούλιο τα ακαδημαϊκά και διοικητικά προσόντα των υποψηφίων κατ’ αλφαβητική σειρά.

γ) Το Συμβούλιο, με απόφασή του, που λαμβάνεται με πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνόλου των μελών του, επιλέγει, εφόσον είναι ενδεκαμελές, δύο και, εφόσον είναι δεκαπενταμελές, τρεις υποψηφίους μεταξύ αυτών που συγκεντρώνουν τα τυπικά προσόντα, που προβλέπονται στην παράγραφο 15 και ύστερα από εκτίμηση των ουσιαστικών τους προσόντων, προσκαλεί τους υποψηφίους σε ακρόαση ανοικτή στην κοινότητα του ιδρύματος. Μέσα σε προθεσμία δύο ημερών από την ακρόαση, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, καλούνται όλοι οι καθηγητές του ιδρύματος να εκλέξουν, μεταξύ των δύο ή τριών, κατά περίπτωση, υποψηφίων που επιλέχθηκαν, τον Πρύτανη του ιδρύματος. Στην εκλογή συμμετέχουν και οι λέκτορες των Πανεπιστημίων/καθηγητές εφαρμογών των Τ.Ε.Ι., οι οποίοι υπηρετούν στο ίδρυμα σύμφωνα με τα άρθρα 77 και 78, αντίστοιχα. Αν κανείς από τους υποψηφίους δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία των έγκυρων ψήφων, η εκλογή επαναλαμβάνεται την επόμενη ημέρα μεταξύ των δύο πλειοψηφούντων υποψηφίων. Σε περίπτωση δύο (2) διαδοχικών άγονων εκλογικών διαδικασιών, το αρμόδιο για τη διενέργεια των εκλογών όργανο υποχρεούται στη διεξαγωγή της εκλογικής διαδικασίας μέσω επιστολικής ή ηλεκτρονικής ψήφου, το αργότερο εντός της αποκλειστικής προθεσμίας των επτά (7) ημερών από την τελευταία άγονη ψηφοφορία. Σε περίπτωση άγονης εκλογικής διαδικασίας μέσω επιστολικής ή ηλεκτρονικής ψήφου, εντός αποκλειστικής προθεσμίας επτά (7) ημερών, το αρμόδιο για τη διενέργεια των εκλογών όργανο υποχρεούται στη διεξαγωγή κλήρωσης, μεταξύ των δύο ή τριών, κατά περίπτωση, επιλεγέντων από το Συμβούλιο υποψηφίων, για την ανάδειξη του Πρύτανη, με τους περιορισμούς της περίπτωσης ε΄ της παρούσας παραγράφου. Η διαδικασία και ο τρόπος διεξαγωγής των ανωτέρω ψηφοφοριών και της κλήρωσης, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού.

δ) Ο Πρύτανης διορίζεται με απόφαση του Συμβουλίου, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, για τετραετή θητεία. Ο Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού εκδίδει διαπιστωτική πράξη για το διορισμό του Πρύτανη. Αν ο πρύτανης παραιτηθεί ή για οποιονδήποτε λόγο εκλείψει, εκλέγεται νέος Πρύτανης για πλήρη θητεία. Στην ανωτέρω περίπτωση ο Πρόεδρος του Συμβουλίου, εκδίδει την, κατά την περίπτωση α΄ της παρούσας παραγράφου, διεθνή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, εντός της αποκλειστικής προθεσμίας των επτά (7) ημερών.

ε) Ο Πρύτανης δεν μπορεί να εκλεγεί για δεύτερη συνεχή θητεία στο ίδιο ίδρυμα.».

17. Ο πρύτανης ορίζει, για την υποβοήθηση του έργου του, καθηγητές πρώτης βαθμίδας ή αναπληρωτές καθηγητές του ιδρύματος ως αναπληρωτές πρύτανη, στους οποίους μεταβιβάζει συγκεκριμένες αρμοδιότητές του, με απόφασή του που εγκρίνεται από το Συμβούλιο. Με την απόφαση ορισμού των αναπληρωτών πρύτανη καθορίζεται η σειρά με την οποία αναπληρώνουν τον πρύτανη αν απουσιάζει, κωλύεται ή ελλείπει για οποιονδήποτε λόγο. Ο αριθμός των αναπληρωτών πρύτανη καθορίζεται στον Οργανισμό του ιδρύματος.

18. Ο πρύτανης έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του νόμου αυτού, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού:

α) Προΐσταται του ιδρύματος και το διευθύνει, έχει την ευθύνη για την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών του, επιβλέπει την τήρηση των νόμων, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού και μεριμνά για τη συνεργασία των οργάνων του ιδρύματος, των διδασκόντων και των φοιτητών.

β) Εκπροσωπεί το ίδρυμα δικαστικώς και εξωδίκως.

γ) Συγκαλεί τη Σύγκλητο, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη, ορίζει ως εισηγητή των θεμάτων μέλος της Συγκλήτου, προεδρεύει των εργασιών της και εισηγείται τα θέματα για τα οποία δεν έχει ορίσει ως εισηγητή άλλο μέλος της Συγκλήτου. Μεριμνά για την εφαρμογή των αποφάσεών της.

δ) Μετέχει χωρίς ψήφο στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου του ιδρύματος. Μπορεί, επίσης, να μετέχει χωρίς ψήφο στις συνεδριάσεις όλων των λοιπών συλλογικών οργάνων του ιδρύματος.

ε) Καταρτίζει σχέδιο Οργανισμού και Εσωτερικού Κανονισμού, τους οποίους εισηγείται προς έγκριση στο Συμβούλιο του ιδρύματος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον παρόντα νόμο.

στ) Καταρτίζει και αναμορφώνει τον ετήσιο τακτικό οικονομικό προϋπολογισμό και τελικό οικονομικό απολογισμό του ιδρύματος, καθώς και τους αντίστοιχους του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, τους οποίους υποβάλλει προς έγκριση στο Συμβούλιο.

ζ) Καταρτίζει και αναμορφώνει τον ετήσιο απολογισμό των δραστηριοτήτων και της εν γένει λειτουργίας του ιδρύματος, τον οποίο υποβάλλει προς έγκριση στο Συμβούλιο.

η) Προκηρύσσει τις θέσεις καθηγητών.

θ) Εκδίδει τις πράξεις διορισμού του προσωπικού του ιδρύματος και χορηγεί τις άδειες απουσίας του προσωπικού.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

15. Αρμόδια όργανα για την έγκριση, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 21 του ν. 2685/1999 (Α΄35) «Κάλυψη δαπανών μετακινούμενων υπαλλήλων εντός και εκτός επικράτειας και άλλες διατάξεις», όπως ισχύει, των μετακινήσεων του προβλεπόμενου στο άρθρο 4 του ιδίου ως άνω νόμου προσωπικού των πανεπιστημίων και του Διεπιστημονικού Οργανισμού Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης, είναι κατά περίπτωση οι Πρυτάνεις, οι Πρόεδροι των Διοικουσών Επιτροπών των Πανεπιστημίων και ο Πρόεδρος του προαναφερόμενου οργανισμού. Η ισχύς της εν λόγω διάταξης άρχεται από την 1.1.2010.

ι) Μπορεί να μεταβιβάζει το δικαίωμα υπογραφής εγγράφων στους προϊσταμένους των υπηρεσιών του ιδρύματος.

ια) Μπορεί να ζητά από οποιοδήποτε όργανο, πλην του Συμβουλίου του ιδρύματος, στοιχεία και έγγραφα για κάθε υπόθεση του ιδρύματος.

ιβ) Συγκαλεί οποιοδήποτε συλλογικό όργανο, πλην του Συμβουλίου του ιδρύματος, όταν αυτό παραλείπει παρανόμως να λάβει αποφάσεις, και προεδρεύει των εργασιών του χωρίς δικαίωμα ψήφου.

ιγ) Λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση επειγόντων ζητημάτων, όταν τα αρμόδια όργανα διοίκησης του ιδρύματος, πλην του Συμβουλίου, αδυνατούν να λειτουργήσουν και να λάβουν αποφάσεις.

ιδ) Είναι υπεύθυνος για τη λήψη μέτρων για την προστασία και ασφάλεια του προσωπικού και της περιουσίας του ιδρύματος.

ιε) Τοποθετεί τους γενικούς διευθυντές του ιδρύματος.

ιστ) Κατανέμει τις πιστώσεις στις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και λοιπές δραστηριότητες του ιδρύματος στο πλαίσιο της αντίστοιχης συμφωνίας προγραμματικού σχεδιασμού.

ιζ) Οργανώνει και καταργεί τα προγράμματα σπουδών με απόφασή του, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη της Συγκλήτου και εγκρίνεται από το Συμβούλιο.

ιη) Ασκεί όσες αρμοδιότητες δεν ανατίθενται από το νόμο ειδικώς σε άλλα όργανα του ιδρύματος.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

9. Η αρμοδιότητα της περίπτωσης ιη΄ της παρ. 18 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) υπάγεται εφεξής στη Σύγκλητο.

19. Ο συνολικός αριθμός των μελών της Συγκλήτου που έχουν δικαίωμα ψήφου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα είκοσι ένα ή τα τριάντα ένα ο αριθμός των σχολών του ιδρύματος υπερβαίνει τις οκτώ και αποτελείται από:

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

10. Το πρώτο εδάφιο της παρ. 19 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«19. Η Σύγκλητος αποτελείται από:».

α) τον πρύτανη,

β) τους κοσμήτορες,

γ) εκπροσώπους των καθηγητών με διετή θητεία μη ανανεούμενη, ο αριθμός των οποίων είναι ίσος προς τον αριθμό των σχολών του ιδρύματος και οι οποίοι εκλέγονται από τη γενική συνέλευση της σχολής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον οικείο Οργανισμό,

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

10. Η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 19 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«γ) τους Προέδρους των Τμημάτων και μέχρι δύο ανά Σχολή, με διετή θητεία μη ανανεούμενη, με εναλλαγή των σχολών και μέχρις ότου εξαντληθεί το σύνολο των Τμημάτων της κάθε Σχολής. Ο τρόπος καθορισμού της εκπροσώπησης των Προέδρων ορίζεται με απόφαση του Πρύτανη, η οποία εκδίδεται άπαξ,».

δ) έναν εκπρόσωπο των προπτυχιακών φοιτητών, έναν των μεταπτυχιακών φοιτητών και έναν εκπρόσωπο των υποψήφιων διδακτόρων, όπου υπάρχουν, οι οποίοι εκλέγονται για ετήσια θητεία χωρίς δυνατότητα επανεκλογής,

ε) έναν εκπρόσωπο κάθε κατηγορίας προσωπικού που προβλέπεται στα άρθρα 28 και 29, με διετή θητεία, χωρίς δυνατότητα επανεκλογής, που εκλέγεται από ενιαίο ψηφοδέλτιο με καθολική ψηφοφορία των μελών της οικείας κατηγορίας προσωπικού και συμμετέχει, με δικαίωμα ψήφου, όταν συζητούνται θέματα που αφορούν ζητήματα της αντίστοιχης κατηγορίας προσωπικού.

Η ακριβής σύνθεση και ο αριθμός των μελών της Συγκλήτου με δικαίωμα ψήφου, καθώς και οι προϋποθέσεις και κάθε θέμα σχετικό με την εφαρμογή των ανωτέρω,προβλέπονται στον Οργανισμό και τον Εσωτερικό Κανονισμό του ιδρύματος, αντίστοιχα. Στις συνεδριάσεις της Συγκλήτου παρίστανται, χωρίς δικαίωμα ψήφου, οι αναπληρωτές του πρύτανη και ο γραμματέας του ιδρύματος.

20. Στη Σύγκλητο ανήκουν οι ακόλουθες αρμοδιότητες, καθώς και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του νόμου αυτού, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού:

α) Η χάραξη της εκπαιδευτικής και ερευνητικής πολιτικής του ιδρύματος.

β) Η χάραξη πολιτικής για τη διασφάλιση της ποιότητας στην εκπαιδευτική και ερευνητική διαδικασία.

γ) Η έγκριση για την εκτέλεση των χρηματοδοτούμενων ερευνητικών, εκπαιδευτικών, επιμορφωτικών και αναπτυξιακών έργων, αν η διαχείριση των σχετικών κονδυλίων έχει ανατεθεί στο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) που προβλέπεται στο άρθρο 58. Κατά την άσκηση της αρμοδιότητας αυτής, στις συνεδριάσεις της Συγκλήτου δε μετέχουν οι εκπρόσωποι των προπτυχιακών φοιτητών.

δ) Η έγκριση για την εκτέλεση έργων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, κατάρτισης και δια βίου μάθησης.

ε) Η έγκριση των ειδικών μητρώων εσωτερικών και εξωτερικών μελών των επιτροπών επιλογής ή εξέλιξης καθηγητών, που προβλέπονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 19.

στ) Η έγκριση των κανονισμών σπουδών πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου.

ζ) Η έγκριση των κανονισμών σπουδών προγραμμάτων σύντομου κύκλου και δια βίου μάθησης.

η) Η έγκριση του περιεχομένου όλων των προγραμμάτων σπουδών του ιδρύματος.

θ) Η λήψη απόφασης για την οργάνωση προγραμμάτων σπουδών σε συνεργασία με άλλα Α.Ε.Ι. και ερευνητικά κέντρα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής.

ι) Η λήψη απόφασης για την έναρξη και τη λήξη των εκπαιδευτικών εξαμήνων.

ια) Η διατύπωση γνώμης προς τον πρύτανη του ιδρύματος για τον Οργανισμό, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 5.

ιβ) Η διατύπωση σύμφωνης γνώμης προς το Συμβούλιο του ιδρύματος για τον Εσωτερικό Κανονισμό, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 6.

ιγ) Η διατύπωση γνώμης προς το Συμβούλιο του ιδρύματος για ίδρυση ή κατάργηση, συγχώνευση, κατάτμηση, μετονομασία ή αλλαγή έδρας σχολών.

ιδ) Η διατύπωση γνώμης προς τον πρύτανη για την οργάνωση ή την κατάργηση προγραμμάτων σπουδών.

ιε) Η διατύπωση γνώμης προς τον πρύτανη για τον προγραμματικό σχεδιασμό.

ιστ) Η διατύπωση γνώμης προς τον πρύτανη για την κατανομή του συνόλου των πιστώσεων στις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και λοιπές δραστηριότητες του ιδρύματος κατά την αντίστοιχη συμφωνία προγραμματικού σχεδιασμού.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

9. Στο τέλος της παρ. 20 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) προστίθεται περίπτωση ιζ΄ ως εξής:

«Ασκεί όσες αρμοδιότητες δεν ανατίθενται από το νόμο ειδικώς σε άλλα όργανα του ιδρύματος.»

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 2

11. Στην παράγραφο 20 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) προστίθεται περίπτωση ιζ΄ ως εξής:

«ιζ) η ανάληψη πρωτοβουλιών για τη συνεργασία του ιδρύματος με εκπαιδευτικά ή μορφωτικά ιδρύματα και επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς της ημεδαπής ή της αλλοδαπής.».

Η συγκεκριμένη προσθήκη θα έπρεπε να αριθμείται ως ιη’ (λάθος υπουργείου)

Άρθρο 9

Όργανα της σχολής

1. Όργανα της σχολής είναι:

α) ο κοσμήτορας,

β) η κοσμητεία και

γ) η γενική συνέλευση.

2. α) Υποψήφιοι για τη θέση του κοσμήτορα μπορούν να είναι αναγνωρισμένου κύρους καθηγητές πρώτης βαθμίδας της σχολής με διοικητική εμπειρία, οι οποίοι υποβάλλουν υποψηφιότητα ύστερα από πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, που εκδίδεται από τον πρύτανη. Ο κοσμήτορας εκλέγεται από το Συμβούλιο του ιδρύματος και διορίζεται από τον πρύτανη.

β) Ύστερα από τη δημοσιοποίηση της πρόσκλησης, ο πρύτανης ορίζει τριμελή επιτροπή, η οποία αποτελείται από καθηγητές πρώτης βαθμίδας του ιδρύματος, εκ των οποίων οι δύο ανήκουν στην οικεία σχολή. Η επιτροπή αυτή προβαίνει στις αναγκαίες ενέργειες για την προσέλκυση υποψηφιοτήτων, συγκεντρώνει τις υποψηφιότητες, προσκαλεί τους υποψηφίους σε ακρόαση ανοικτή στην κοινότητα της σχολής και εκθέτει στο Συμβούλιο τα ακαδημαϊκά και διοικητικά προσόντα των υποψηφίων κατ’ αλφαβητική σειρά.

γ) Ο κοσμήτορας εκλέγεται με φανερή ψηφοφορία, με πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων του συνόλου των μελών του Συμβουλίου για θητεία τεσσάρων ετών. Αν δεν επιτευχθεί η απαιτούμενη πλειοψηφία, η εκλογή επαναλαμβάνεται μέσα σε μία εβδομάδα. Αν στη δεύτερη εκλογή δεν επιτευχθεί πλειοψηφία των δύο τρίτων επαναλαμβάνεται η ψηφοφορία μεταξύ των δύο πλειοψηφούντων υποψηφίων. Αν και πάλι δεν επιτευχθεί πλειοψηφία των δύο τρίτων τότε η διαδικασία κηρύσσεται  άγονη και η όλη διαδικασία εκλογής κοσμήτορα επαναλαμβάνεται με την έκδοση νέας πρόσκλησης.

δ) Ο κοσμήτορας δεν μπορεί να εκλεγεί για τρίτη συνεχή θητεία.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

Όργανα της Σχολής

1. Η παράγραφος 2 του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄195) τροποποιείται ως εξής:

«2. α) Υποψήφιοι για τη θέση του κοσμήτορα μπορούν να είναι αναγνωρισμένου κύρους καθηγητές πρώτης βαθμίδας της Σχολής με διοικητική εμπειρία, οι οποίοι υποβάλλουν υποψηφιότητα ύστερα από πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, που εκδίδεται από τον Πρύτανη δύο (2) μήνες πριν τη λήξη της θητείας του απερχόμενου κοσμήτορα. Ο κοσμήτορας εκλέγεται από τους Καθηγητές και τους υπηρετούντες λέκτορες της Σχολής με άμεση, μυστική και καθολική ψηφοφορία και διορίζεται από τον Πρύτανη.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 44Α

10. Στο τέλος του τελευταίου εδαφίου της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄195), όπως τροποποιήθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 3 του ν. 4076/2012 (Α΄159) προστίθεται εδάφιο ως εξής : «... για τετραετή θητεία»..

β) Το Συμβούλιο, με απόφασή του, που λαμβάνεται με πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνόλου των μελών του, επιλέγει εφόσον είναι ενδεκαμελές δύο και εφόσον είναι δεκαπενταμελές, τρεις υποψηφίους μεταξύ αυτών που συγκεντρώνουν τα τυπικά προσόντα που προβλέπονται στο εδάφιο α΄ της παρούσας παραγράφου και ύστερα από εκτίμηση των ουσιαστικών τους προσόντων. Η διαδικασία εκλογής του κοσμήτορα διενεργείται από τριμελή επιτροπή Καθηγητών Πρώτης Βαθμίδας του ιδρύματος, από τους οποίους δύο ανήκουν στην οικεία σχολή ενώ ένας προέρχεται από άλλη. Η τριμελής επιτροπή ορίζεται από τον Πρύτανη. Η επιτροπή συγκεντρώνει τις υποψηφιότητες, εξετάζει την εκλογιμότητα, οργανώνει και επιβλέπει το σύνολο της εκλογικής διαδικασίας και εντέλει εκδίδει το αποτέλεσμα που υποβάλλει στον Πρύτανη, ο οποίος και εκδίδει τη σχετική απόφαση διορισμού, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

γ) Κοσμήτορας εκλέγεται ο υποψήφιος που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία των εκλεκτόρων. Εάν κανείς υποψήφιος δεν συγκέντρωσε την προηγούμενη πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται εντός τριών (3) ημερών μεταξύ των δύο πλειοψηφησάντων. Σε περίπτωση δύο (2) διαδοχικών άγονων εκλογικών διαδικασιών, το αρμόδιο για τη διενέργεια των εκλογών όργανο υποχρεούται στη διεξαγωγή της εκλογικής διαδικασίας μέσω επιστολικής ή ηλεκτρονικής ψήφου, το αργότερο εντός της αποκλειστικής προθεσμίας των επτά (7) ημερών από την τελευταία άγονη ψηφοφορία. Σε περίπτωση άγονης εκλογικής διαδικασίας μέσω επιστολικής ή ηλεκτρονικής ψήφου, εντός αποκλειστικής προθεσμίας επτά (7) ημερών, το αρμόδιο για τη διενέργεια των εκλογών όργανο υποχρεούται στη διεξαγωγή κλήρωσης, μεταξύ των δύο ή τριών, κατά περίπτωση, επιλεγέντων, από το Συμβούλιο υποψηφίων, για την ανάδειξη του Κοσμήτορα, με τους περιορισμούς της περίπτωσης δ΄ της παρούσας παραγράφου. Η διαδικασία και ο τρόπος διενέργειας των ανωτέρω ψηφοφοριών και της κλήρωσης, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού.

δ) Ο κοσμήτορας δεν μπορεί να εκλεγεί για δεύτερη συνεχή θητεία.».

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

2. Η παράγραφος 3 του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄195) καταργείται.

3. Η γενική συνέλευση της σχολής μπορεί να αποκλείσει αιτιολογημένα υποψηφιότητα για την εκλογή συγκεκριμένου κοσμήτορα, με πλειοψηφία των τριών τετάρτων του συνόλου των μελών της, πριν την υποβολή της έκθεσης της τριμελούς επιτροπής προς το Συμβούλιο. Στη σχετική ψηφοφορία δεν μετέχουν οι υποψήφιοι κοσμήτορες.

4 [3]. Ο κοσμήτορας μπορεί να παυθεί με αιτιολογημένη απόφαση του Συμβουλίου του ιδρύματος, η οποία λαμβάνεται με πλειοψηφία των τριών τετάρτων του συνόλου των μελών του, για ανεπάρκεια στην εκτέλεση των καθηκόντων του.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

3. Η παράγραφος 4 του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄195) αναριθμείται σε 3.

5 [4]. Ο κοσμήτορας της σχολής έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του νόμου αυτού, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού:

α) συγκαλεί την κοσμητεία, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη, ορίζει ως εισηγητή των θεμάτων μέλος της κοσμητείας, προεδρεύει των εργασιών της και εισηγείται τα θέματα για τα οποία δεν έχει οριστεί ως εισηγητής άλλο μέλος της κοσμητείας,

β) επιβλέπει την εφαρμογή των προγραμμάτων σπουδών και την τήρηση των νόμων, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού,

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

4. Η περίπτωση β΄ της παραγράφου 5, η οποία αναριθμείται σε 4, του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) αντικαθίσταται ως εξής:

«β) επιβλέπει την εφαρμογή των Κανονισμών Σπουδών των Τμημάτων και την τήρηση των ισχυουσών διατάξεων του νόμου, του Οργανισμού και του Κανονισμού,».

γ) μεριμνά για την εφαρμογή των αποφάσεων της κοσμητείας,

δ) προΐσταται των υπηρεσιών της κοσμητείας,

ε) συγκροτεί, μετά από γνώμη της κοσμητείας, τις επιτροπές επιλογής ή εξέλιξης, καθώς και αξιολόγησης των καθηγητών, που προβλέπονται στα άρθρα 19 και 21 αντίστοιχα, και

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

4. Η περίπτωση ε΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) αντικαθίσταται ως εξής:

«συγκροτεί μετά από γνώμη της Κοσμητείας τις επιτροπές αξιολόγησης των καθηγητών, κατ’ άρθρο 21 του παρόντος νόμου. Η αρμοδιότητα συγκρότησης των επιτροπών επιλογής και εξέλιξης των Καθηγητών, κατ’άρθρο 19 του παρόντος νόμου, ανήκει στη Συνέλευση του Τμήματος, κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Κοσμητείας, και»

στ) συγκροτεί επιτροπές για τη μελέτη ή διεκπεραίωση συγκεκριμένων θεμάτων που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του.

6 [5]. Ο κοσμήτορας συντάσσει ετήσια έκθεση απολογισμού του έργου του την οποία υποβάλλει προς έγκριση στη γενική συνέλευση της σχολής.

7 [6]. Ο κοσμήτορας αναπληρώνεται από το διευθυντή τμήματος, του οποίου προηγείται χρονικά η εκλογή.

8 [7]. Η κοσμητεία αποτελείται από:

α) τον κοσμήτορα της σχολής,

β) τους διευθυντές των τμημάτων και

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

6. Η περίπτωση β΄ της παραγράφου 7, όπως αυτή έχει αναριθμηθεί, του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«β) τους προέδρους των τμημάτων,».

γ) έναν εκπρόσωπο των φοιτητών της σχολής, χωρίς δικαίωμα ψήφου.

9 [8]. Αν η σχολή οργανώνει ένα μόνο πρόγραμμα σπουδών, η κοσμητεία αποτελείται από τον κοσμήτορα, ο οποίος εκτελεί και χρέη διευθυντή τμήματος από τρεις εκλεγμένους από τη γενική συνέλευση της σχολής καθηγητές και από έναν εκπρόσωπο των φοιτητών. Στην περίπτωση αυτή, η γενική συνέλευση της σχολής ασκεί και τις αρμοδιότητες της συνέλευσης τμήματος. Τα θέματα που αφορούν την εφαρμογή της παραγράφου αυτής καθορίζονται με απόφαση του πρύτανη, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

5. Οι παράγραφοι 6, 7, 8 και 9 του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) αναριθμούνται σε 5, 6, 7 και 8, αντίστοιχα.

10 [9]. Η κοσμητεία έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του νόμου αυτού, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού:

α) Τη γενική εποπτεία της λειτουργίας της σχολής και των προγραμμάτων σπουδών.

β) Τη χάραξη της γενικής εκπαιδευτικής και ερευνητικής πολιτικής της σχολής, τον προγραμματισμό και τη στρατηγική της πορείας και της ανάπτυξής της και τον τακτικό απολογισμό των σχετικών δραστηριοτήτων της, στο πλαίσιο της πολιτικής του ιδρύματος και των αποφάσεων του Συμβουλίου του.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

7. Στην αρμοδιότητα της περίπτωσης β΄ της ίδιας παραγράφου προστίθενται εντέλει οι λέξεις «… της Συγκλήτου και του Πρύτανη».

γ) Τον προγραμματισμό και την εισήγηση προς τον πρύτανη για την προκήρυξη θέσεων καθηγητών, ύστερα από εισήγηση των συνελεύσεων των τμημάτων.

δ) Την κατάρτιση και τη δημοσίευση των μητρώων που προβλέπονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 19.

ε) Τη διατύπωση γνώμης προς τον Κοσμήτορα για τη σύνθεση των επταμελών επιτροπών εκλογής ή εξέλιξης των καθηγητών της σχολής.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

7. Η αρμοδιότητα των περιπτώσεων ε΄ και ζ΄ της ίδιας παραγράφου καταργείται.

στ) Την πρόσκληση επισκεπτών καθηγητών, την προκήρυξη θέσεων εντεταλμένων διδασκαλίας και τη συγκρότηση των οικείων επιτροπών επιλογής.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

7. Τις αρμοδιότητες των περιπτώσεων στ΄, ια΄ και ιβ΄ της ίδιας παραγράφου η Κοσμητεία τις ασκεί μετά από εισήγηση της Συνέλευσης του Τμήματος.

ζ) Τη διατύπωση σύμφωνης γνώμης προς τον πρύτανη και τη Σύγκλητο για την έγκριση του περιεχομένου των προγραμμάτων σπουδών, περιλαμβανομένων των γενικών και ειδικών, όπου υπάρχουν, ύστερα από πρόταση που διατυπώνεται από ειδική επιτροπή. Η ειδική επιτροπή συγκροτείται από τον κοσμήτορα και αποτελείται τουλάχιστον από πέντε καθηγητές της σχολής και, εφόσον δεν πρόκειται για νέο πρόγραμμα σπουδών, τον διευθυντή του τμήματος. Η ίδια επιτροπή καταρτίζει το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών, ύστερα από σύμφωνη γνώμη της συνέλευσης του οικείου τμήματος εφόσον δεν πρόκειται για νέο πρόγραμμα σπουδών.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

7. Η αρμοδιότητα των περιπτώσεων ε΄ και ζ΄ της ίδιας παραγράφου καταργείται.

η) Την κατάταξη των φοιτητών στα ειδικά προγράμματα σπουδών, ύστερα από την επιτυχή ολοκλήρωση του γενικού προγράμματος σπουδών, εφόσον προβλέπεται.

Για την κατάταξη λαμβάνονται υπόψη η βαθμολογία των εισαγωγικών εξετάσεων, και οι προτιμήσεις τους, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις του Οργανισμού.

θ) Την έγκριση αλλαγής προγράμματος σπουδών από φοιτητές της σχολής με μεταφορά πιστωτικών μονάδων,ύστερα από αίτηση των φοιτητών. Για την αλλαγή αυτή λαμβάνονται υπόψη η βαθμολογία των εισαγωγικών εξετάσεων, οι προτιμήσεις των φοιτητών και η διατήρηση του συνολικού αριθμού φοιτητών ανά πρόγραμμα σπουδών.

ι) Την απονομή τίτλων σπουδών των προγραμμάτων σπουδών που οργανώνει η σχολή.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

7. Οι αρμοδιότητες των περιπτώσεων ι΄, ιε΄ και ιστ΄ της παραγράφου 10, η οποία αναριθμείται σε 9, του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) υπάγονται εφεξής στη Συνέλευση του Τμήματος.

ια) Την απονομή τίτλων Επίτιμου Διδάκτορα, Ομότιμου και Επίτιμου Καθηγητή.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

7. Τις αρμοδιότητες των περιπτώσεων στ΄, ια΄ και ιβ΄ της ίδιας παραγράφου η Κοσμητεία τις ασκεί μετά από εισήγηση της Συνέλευσης του Τμήματος.

ιβ) Τη λήψη απόφασης για την οργάνωση προγραμμάτων σπουδών σε συνεργασία με άλλα ιδρύματα.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

7. Τις αρμοδιότητες των περιπτώσεων στ΄, ια΄ και ιβ΄ της ίδιας παραγράφου η Κοσμητεία τις ασκεί μετά από εισήγηση της Συνέλευσης του Τμήματος.

ιγ) Τη διατύπωση γνώμης για τον προγραμματικό σχεδιασμό του ιδρύματος, κατά το σκέλος που αφορά τη σχολή, σύμφωνα με την περίπτωση β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 62.

ιδ) Τη ρύθμιση του τρόπου λειτουργίας των υπηρεσιών της κοσμητείας.

ιε) Την τήρηση μητρώων επιστημονικών δημοσιεύσεων των καθηγητών της σχολής.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

7. Οι αρμοδιότητες των περιπτώσεων ι΄, ιε΄ και ιστ΄ της παραγράφου 10, η οποία αναριθμείται σε 9, του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) υπάγονται εφεξής στη Συνέλευση του Τμήματος.

ιστ) Τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης και συμμετοχής στα προγράμματα σπουδών όλων των φοιτητών, χωρίς διακρίσεις και ανεξάρτητα από το φύλλο, την αναπηρία ή άλλα χαρακτηριστικά.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

7. Οι αρμοδιότητες των περιπτώσεων ι΄, ιε΄ και ιστ΄ της παραγράφου 10, η οποία αναριθμείται σε 9, του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) υπάγονται εφεξής στη Συνέλευση του Τμήματος.

11 [10]. Η γενική συνέλευση της σχολής απαρτίζεται από καθηγητές της σχολής. Με τον Οργανισμό κάθε ιδρύματος ορίζεται ο αριθμός των μελών της συνέλευσης, η δυνατότητα εκ περιτροπής συμμετοχής των καθηγητών της σχολής στη γενική συνέλευση, καθώς και ο τρόπος συγκρότησης και λειτουργίας της. Η γενική συνέλευση έχει τις αρμοδιότητες που ορίζονται στον παρόντα νόμο, καθώς και όσες γνωμοδοτικές αρμοδιότητες ορίζονται για κάθε σχολή με τον Οργανισμό του ιδρύματος.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

8. Η περίπτωση α΄ της παραγράφου 11, η οποία αναριθμείται σε 10, του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«Η Γενική Συνέλευση της Σχολής απαρτίζεται από τους Καθηγητές και τους υπηρετούντες λέκτορες της σχολής, καθώς και έναν εκπρόσωπο, ανά κατηγορία, των μελών του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ), των μελών του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ) και των μελών του Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (ΕΤΕΠ), που ορίζονται με άμεση, μυστική και καθολική ψηφοφορία μεταξύ του προσωπικού των οικείων κατηγοριών».

12 [11]. Οι αναγκαίες προϋποθέσεις για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου ορίζονται στον Οργανισμό και κάθε σχετικό θέμα ορίζεται στον Εσωτερικό Κανονισμό του ιδρύματος.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 3

9. Η παράγραφος 12 του άρθρου 9 του ν. 4009/2011 (Α΄195) αναριθμείται σε 11.

Άρθρο 10

Όργανα του τμήματος

1. Όργανα του τμήματος είναι:

α) ο διευθυντής και

β) η συνέλευση.

2. Ο διευθυντής εκλέγεται μεταξύ των καθηγητών πρώτης βαθμίδας και των αναπληρωτών καθηγητών για δύο έτη από τη συνέλευση του τμήματος, με απλή πλειοψηφία των παρόντων και εφόσον υπάρχει απαρτία. Ειδικότερα θέματα για την εφαρμογή των ανωτέρω προβλέπονται στον Εσωτερικό Κανονισμό του ιδρύματος.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 4

Όργανα του Τμήματος

1. Οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 10 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιούνται ως εξής: «1. Όργανα του Τμήματος είναι:  α) Ο Πρόεδρος, β) η Συνέλευση του Τμήματος και, εφόσον έχουν συσταθεί Τομείς, γ) ο Διευθυντής του Τομέα και δ) η Γενική Συνέλευση του Τομέα[*]. Ως προς το νομικό καθεστώς των αρμοδιοτήτων των οργάνων αυτών εφαρμόζονται οι διατάξεις που ίσχυαν πριν τη θέση σε ισχύ του ν. 4009/2011 (Α΄ 195).

2. Ο Πρόεδρος του Τμήματος εκλέγεται από τους Καθηγητές και τους υπηρετούντες λέκτορες του Τμήματος με άμεση, μυστική και καθολική ψηφοφορία και έχει διετή θητεία.».

2. Ο Πρόεδρος του Τμήματος, η Συνέλευση του Τμήματος, και εφόσον στο Τμήμα έχουν συσταθεί Τομείς, ο Διευθυντής και η Γενική Συνέλευση του Τομέα έχουν το σύνολο των αρμοδιοτήτων που τους απονέμουν, αντίστοιχα, οι διατάξεις του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) (ιδίως άρθρο 10 παράγραφοι 3 και 6) σε συνδυασμό με τις διατάξεις που ίσχυαν κατά την έναρξη ισχύος του ν. 4009/ 2011 (Α΄ 195), αναλόγως εφαρμοζόμενες.

3. Ο διευθυντής του τμήματος έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

α) συγκαλεί τη συνέλευση, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη, ορίζει ως εισηγητή των θεμάτων μέλος της συνέλευσης, προεδρεύει των εργασιών της και εισηγείται τα θέματα για τα οποία δεν έχει οριστεί ως εισηγητής άλλο μέλος της συνέλευσης,

β) μεριμνά για την εφαρμογή του προγράμματος σπουδών, των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και του Εσωτερικού Κανονισμού,

γ) συγκροτεί επιτροπές για τη μελέτη ή διεκπεραίωση συγκεκριμένων θεμάτων της αρμοδιότητας του τμήματος,

δ) διαβιβάζει στην κοσμητεία τις απόψεις της συνέλευσης και

ε) συντάσσει ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του τμήματος και τη διαβιβάζει στην κοσμητεία.

4. Ο διευθυντής του τμήματος, σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματός του, αναπληρώνεται από καθηγητή, πρώτης βαθμίδας ή αναπληρωτή καθηγητή, που ορίζεται με απόφασή του.

5. Η συνέλευση του τμήματος αποτελείται από καθηγητές που διδάσκουν στο οικείο πρόγραμμα σπουδών. Ο αριθμός των μελών, ο τρόπος συγκρότησης της συνέλευσης και η δυνατότητα εκ περιτροπής συμμετοχής καθηγητών σε αυτήν καθορίζονται στον Οργανισμό.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 4

3. Η παράγραφος 5 του άρθρου 10 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) τροποποιείται ως εξής:

«5. Η Συνέλευση του Τμήματος αποτελείται από τους Καθηγητές και τους υπηρετούντες λέκτορες του Τμήματος, σύμφωνα με όσα προβλέπονταν από τις διατάξεις που ίσχυαν κατά την έναρξη ισχύος του ν. 4009/2011 (Α΄ 195), έναν εκπρόσωπο, ανά κατηγορία, των μελών του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ), των μελών του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ) και των μελών του Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (ΕΤΕΠ), καθώς και δύο εκπροσώπους των φοιτητών του Τμήματος (έναν προπτυχιακό και έναν μεταπτυχιακό φοιτητή).

Οι εκπρόσωποι των μελών του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ), του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ) και του Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (ΕΤΕΠ) εκλέγονται με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία μεταξύ των αντίστοιχων μελών τους. Για την εκπροσώπηση των φοιτητών εφαρμόζεται αναλογικά το άρθρο 49 του παρόντος νόμου.».

6. Η συνέλευση έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του νόμου αυτού, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού:

α) την εκλογή του διευθυντή του τμήματος,

β) την εφαρμογή του προγράμματος σπουδών και τη συνεχή βελτίωση της μάθησης σε αυτό,

γ) τον ορισμό των διδασκόντων των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών,

δ) την επιλογή και έγκριση των συγγραμμάτων για κάθε μάθημα του προγράμματος σπουδών,

ε) τη διατύπωση γνώμης προς την κοσμητεία για τρόπους βελτίωσης του προγράμματος σπουδών,

στ) τη συγκρότηση ομάδων για την εσωτερική αξιολόγηση του προγράμματος σπουδών,

ζ) την εισήγηση προς την κοσμητεία για την προκήρυξη θέσεων καθηγητών και

η) την εισήγηση προς την κοσμητεία της σχολής για την ίδρυση προγραμμάτων σπουδών δεύτερου και τρίτου κύκλου.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 4

6. Στο τέλος του άρθρου 10 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) προστίθεται έβδομη παράγραφος ως εξής:

«7. Κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού.».

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 4

4. Όπου στο ν. 4009/2011 (Α΄ 195) γίνεται αναφορά σε (προπτυχιακά) «Προγράμματα σπουδών» νοούνται εφεξής τα τμήματα, ενώ όπου γίνεται αναφορά σε διευθυντές τους νοούνται εφεξής οι Πρόεδροι.

5. Για τη λειτουργία των Τμημάτων εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις που ίσχυαν πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4009/2011 (Α΄ 195).

Άρθρο 11

Όργανα της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών

Καταργήθηκε το άρθρο 11  σύμφωνα με το Ν. 4076/2012 άρθρο 13 παρ. 2

1. Όργανα της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών είναι:

α) ο κοσμήτορας,

β) η κοσμητεία,

γ) ο διευθυντής μεταπτυχιακού και ο διευθυντής διδακτορικού προγράμματος σπουδών και

δ) η ομάδα διδασκόντων μεταπτυχιακού και η ομάδα διδασκόντων διδακτορικού προγράμματος σπουδών, οι οποίες αποτελούνται από καθηγητές των σχολών προπτυχιακών σπουδών.

2. Ο κοσμήτορας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών:

α) είναι καθηγητής πρώτης βαθμίδας του ιδρύματος και

β) εκλέγεται και παύεται με ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων περί εκλογής και παύσης των κοσμητόρων, για τετραετή θητεία, ύστερα από προκήρυξη της θέσης από τον πρύτανη. Στην περίπτωση αυτή η αρμοδιότητα που προβλέπεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 9 ασκείται από την κοσμητεία της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών.

3. Ο κοσμήτορας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών έχει τις αρμοδιότητες του κοσμήτορα σχολής προπτυχιακών σπουδών, πλην της αρμοδιότητας που προβλέπεται στην περίπτωση ε΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 9, και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του νόμου αυτού, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού.

4. Ο κοσμήτορας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών αναπληρώνεται από τον διευθυντή προγράμματος μεταπτυχιακών ή διδακτορικών σπουδών, του οποίου προηγείται χρονικά η εκλογή και είναι μέλος της κοσμητείας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών.

5. Η κοσμητεία της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών αποτελείται από:

α) τον κοσμήτορα της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών,

β) τους διευθυντές των προγραμμάτων μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών και

γ) δύο μεταπτυχιακούς φοιτητές, εκπροσώπους των μεταπτυχιακών φοιτητών, εκ των οποίων ο ένας είναι υποψήφιος διδάκτορας εφόσον στο ίδρυμα υφίστανται σπουδές τρίτου κύκλου.

6. Ο συνολικός αριθμός των μελών της κοσμητείας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών δεν μπορεί να υπερβαίνει τους δεκατρείς. Όταν τα προγράμματα μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών υπερβαίνουν τα δέκα, οι διευθυντές προγραμμάτων που μετέχουν στην κοσμητεία ορίζονται εκ περιτροπής από όλες τις σχολές προπτυχιακών σπουδών με διαδικασία που ορίζεται στον Οργανισμό του ιδρύματος.

7. Η κοσμητεία της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του νόμου αυτού, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού:

α) εισήγηση προς τον πρύτανη για τη διαμόρφωση της πολιτικής του ιδρύματος για την ανάπτυξη των μεταπτυχιακών σπουδών και τη σύνταξη του τακτικού απολογισμού των σχετικών δραστηριοτήτων της, στο πλαίσιο της πολιτικής του ιδρύματος και των αποφάσεων του Συμβουλίου του,

β) γενική εποπτεία της λειτουργίας των προγραμμάτων μεταπτυχιακών και, όπου υπάρχουν, διδακτορικών σπουδών,

γ) διατύπωση σύμφωνης γνώμης για την έγκριση από τον πρύτανη των προγραμμάτων μεταπτυχιακών και, όπου υπάρχουν, διδακτορικών σπουδών, που προβλέπονται στα άρθρα 38 και 39, αντίστοιχα, ύστερα από εισήγηση που διατυπώνεται από τις κοσμητείες των σχολών προπτυχιακών σπουδών ή από ειδικές επιτροπές που ορίζονται για το σκοπό αυτόν,

δ) ανάθεση της υλοποίησης των προγραμμάτων σπουδών σε ομάδες διδασκόντων,

ε) συνεργασία με τις κοσμητείες των σχολών προπτυχιακών σπουδών του ιδρύματος για την υποστήριξη της υλοποίησης των προγραμμάτων μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών,

στ) απονομή τίτλων μεταπτυχιακών και, όπου υπάρχουν, διδακτορικών σπουδών,

ζ) διατύπωση γνώμης προς τη Σύγκλητο για τον τετραετή ακαδημαϊκό αναπτυξιακό προγραμματισμό του ιδρύματος σχετικά με τις μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές,

η) οργάνωση των υπηρεσιών της κοσμητείας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών,

θ) συγκρότηση ομάδων για την εσωτερική αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών, που οργανώνει η σχολή,

ι) ορισμός επιβλέποντος ή επιβλεπόντων καθηγητών και εξεταστικών επιτροπών των υποψήφιων διδακτόρων, εφόσον υπάρχουν σπουδές τρίτου κύκλου και

ια) διατύπωση γνώμης προς το Συμβούλιο του ιδρύματος για τον ορισμό ή μη διδάκτρων, για τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, καθώς και για το ύψος και την κατανομή τους.

8. Ο διευθυντής μεταπτυχιακού ή διδακτορικού προγράμματος εκλέγεται από την ομάδα διδασκόντων του προγράμματος με απλή πλειοψηφία του συνόλου των διδασκόντων  για τετραετή θητεία. Τα θέματα που αφορούν την εφαρμογή των ανωτέρω προβλέπονται στον Εσωτερικό Κανονισμό του ιδρύματος.Ο διευθυντής μεταπτυχιακού ή διδακτορικού προγράμματος σπουδών έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του νόμου αυτού, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού:

α) συγκαλεί την ομάδα διδασκόντων του προγράμματος σπουδών και προεδρεύει των εργασιών της,

β) εισηγείται στην ομάδα διδασκόντων για τα θέματα των αρμοδιοτήτων της,

γ) μεριμνά για την εφαρμογή του προγράμματος σπουδών, των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και του Εσωτερικού Κανονισμού,

δ) συγκροτεί επιτροπές για τη μελέτη ή διεκπεραίωση συγκεκριμένων θεμάτων,

ε) διαβιβάζει στην κοσμητεία της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών τις απόψεις της ομάδας διδασκόντων και

στ) συντάσσει ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του προγράμματος και τη διαβιβάζει στην κοσμητεία της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών.

9. Ο διευθυντής μεταπτυχιακού ή διδακτορικού προγράμματος σπουδών, σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματός του, αναπληρώνεται από καθηγητή, κατά προτίμηση πρώτης βαθμίδας, που ορίζεται με απόφασή του.

10. Η ομάδα διδασκόντων μεταπτυχιακού ή διδακτορικού προγράμματος σπουδών αποτελείται από τους διδάσκοντες στο πρόγραμμα και έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του νόμου αυτού, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού:

α) την εφαρμογή του προγράμματος σπουδών και τη συνεχή βελτίωση της μάθησης σε αυτό και

β) τη διατύπωση γνώμης προς την κοσμητεία της μεταπτυχιακής σχολής για τρόπους βελτίωσης του προγράμματος σπουδών.

11. Κάθε θέμα σχετικό με την ίδρυση, λειτουργία και οργάνωση μίας ή περισσότερων, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, σχολών μεταπτυχιακών σπουδών, καθώς και για τα ακαδημαϊκά και λοιπά κριτήρια και τις διαδικασίες για την έγκριση προγραμμάτων μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών, ορίζονται στον Οργανισμό του ιδρύματος.

12. Ιδιαίτερο κεφάλαιο του Εσωτερικού Κανονισμού του ιδρύματος αποτελεί ο κανονισμός μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών, στον οποίο προβλέπονται, ιδίως, η δομή και οι κανόνες λειτουργίας των μεταπτυχιακών και, όπου υπάρχουν, διδακτορικών προγραμμάτων σπουδών, τα κριτήρια γλωσσομάθειας, καθώς και οι διαδικασίες αναστολής φοίτησης, οι απαραίτητες πιστωτικές μονάδες, οι μέθοδοι αξιολόγησης των φοιτητών, οι εξεταστικές περίοδοι, τα αναλυτικά προγράμματα μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών και οι προϋποθέσεις για τη λήψη του σχετικού τίτλου σπουδών.

Άρθρο 12

Όργανα της σχολής δια βίου μάθησης

Η σχολή δια βίου μάθησης οργανώνεται, διοικείται και λειτουργεί κατ’ αναλογία προς τη σχολή μεταπτυχιακών σπουδών, όπως ορίζεται στον Οργανισμό και τον κανονισμό σπουδών δια βίου μάθησης, ο οποίος αποτελεί τμήμα του Εσωτερικού Κανονισμού του ιδρύματος.

Άρθρο 13

Λοιπά όργανα και ειδικά θέματα συγκρότησης

1. Για το συντονισμό της διδασκαλίας και της έρευνας μέρους του γνωστικού αντικειμένου προγράμματος ή προγραμμάτων σπουδών που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο πεδίο της επιστήμης, ο Οργανισμός του ιδρύματος μπορεί να προβλέπει τη σύσταση των αναγκαίων για το σκοπό αυτόν οργάνων, τις αρμοδιότητες και τη διαδικασία ορισμού τους.

2. Όπου στις διατάξεις του παρόντος νόμου προβλέπεται ότι ορισμένα μέλη συλλογικών οργάνων εκλέγονται ή υποδεικνύονται από μέλη του προσωπικού των Α.Ε.Ι. πλην των καθηγητών, από φοιτητές ή από τρίτους και τα μέλη αυτά δεν έχουν ακόμη εκλεγεί ή υποδειχθεί,η συγκρότηση των οργάνων αυτών είναι νόμιμη αν έχει εγκαίρως ζητηθεί εγγράφως η εκλογή ή η υπόδειξή τους και τα υπόλοιπα μέλη επαρκούν ώστε να υπάρχει απαρτία.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ

Άρθρο 14

Μονάδα διασφάλισης της ποιότητας

1. Κάθε ίδρυμα είναι υπεύθυνο για τη διασφάλιση και συνεχή βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου του, καθώς και για την αποτελεσματική λειτουργία και απόδοση των υπηρεσιών του, σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές, ιδίως εκείνες του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης, και τις αρχές και κατευθύνσεις της ΑΔΙΠ.

2. Για τον ως άνω σκοπό υπεύθυνη σε κάθε Α.Ε.Ι. είναι η Μονάδα Διασφάλισης της Ποιότητας (ΜΟ.ΔΙ.Π.). Η ΜΟ.ΔΙ.Π. συγκροτείται με απόφαση του Συμβουλίου του ιδρύματος και αποτελείται από τον πρύτανη ή έναν από τους αναπληρωτές του, ως πρόεδρο, πέντε καθηγητές του Α.Ε.Ι., έναν εκπρόσωπο κάθε κατηγορίας προσωπικού που προβλέπεται στα άρθρα 28 και 29 με δικαίωμα ψήφου όταν συζητούνται θέματα της αντίστοιχης κατηγορίας προσωπικού, έναν εκπρόσωπο των προπτυχιακών φοιτητών και έναν εκπρόσωπο των μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψήφιων διδακτόρων, εφόσον υπάρχουν, ως μέλη, όπως ειδικότερα καθορίζεται στον Οργανισμό.

Η ΜΟ.ΔΙ.Π. είναι αρμόδια, ιδίως, για:

α) την ανάπτυξη συγκεκριμένης πολιτικής, στρατηγικής και των απαραίτητων διαδικασιών για τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας του έργου και των υπηρεσιών του ιδρύματος, που αποτελεί το εσωτερικό σύστημα διασφάλισης της ποιότητας του ιδρύματος,

β) την οργάνωση, λειτουργία και συνεχή βελτίωση του εσωτερικού συστήματος διασφάλισης της ποιότητας του ιδρύματος,

γ) το συντονισμό και την υποστήριξη των διαδικασιών αξιολόγησης των ακαδημαϊκών μονάδων και των λοιπών υπηρεσιών του ιδρύματος και

δ) την υποστήριξη των διαδικασιών εξωτερικής αξιολόγησης και πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών και του εσωτερικού συστήματος διασφάλισης της ποιότητας του ιδρύματος, στο πλαίσιο των αρχών, κατευθύνσεων και οδηγιών της ΑΔΙΠ.

3. Το εσωτερικό σύστημα διασφάλισης της ποιότητας του ιδρύματος και οι διαδικασίες υλοποίησής του καθορίζονται με απόφαση του Συμβουλίου, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του πρύτανη και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθώς και στον ισότοπο του ιδρύματος. Τα ανωτέρω αναθεωρούνται το αργότερο κάθε έξι έτη.

4. Για τους ως άνω σκοπούς η ΜΟ.ΔΙ.Π. συνεργάζεται με την ΑΔΙΠ, αναπτύσσει πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης των δεδομένων της αξιολόγησης και έχει την ευθύνη για τη συστηματική παρακολούθηση και δημοσιοποίηση στον ιστότοπο του ιδρύματος των σχετικών με την αξιολόγησή του διαδικασιών και των αποτελεσμάτων τους.

5. Ο Εσωτερικός Κανονισμός του ιδρύματος ορίζει τα θέματα σχετικά με την οργάνωση και λειτουργία της ΜΟ.ΔΙ.Π., καθώς και τις ειδικότερες αρμοδιότητές της.

Άρθρο 15

Δημοσιότητα - διαφάνεια

1. Τα Α.Ε.Ι. οφείλουν να ανταποκρίνονται στην υποχρέωση δημοσιότητας και διαφάνειας, παρέχοντας, στο διαδικτυακό τους τόπο, καθώς και με κάθε άλλο πρόσφορο τρόπο, κάθε δυνατή πληροφόρηση σχετικά με τα διοικητικά τους όργανα και τις αποφάσεις τους, τις πηγές και τη διαχείριση των πόρων, την οργάνωση των σπουδών, τον αριθμό των εγγεγραμμένων φοιτητών, το διοικητικό και άλλο προσωπικό με την ιδιότητά του, περιγραφή της θέσης του και τρόπους επικοινωνίας, καθώς και τη φωτογραφία του, εκτός αν το μέλος του προσωπικού δεν το επιθυμεί, την υλικοτεχνική υποδομή και το σύνολο των παρεχόμενων από αυτά υπηρεσιών.

2. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του ν. 2472/1997(Α΄ 50), οι σχολές υποχρεούνται να διαθέτουν στο διαδικτυακό τους τόπο πλήρη πληροφόρηση σχετικά με τα διοικητικά τους όργανα και τις διοικητικές πράξεις που αφορούν τα μέλη τους, όπως ιδίως το καθεστώς απασχόλησής τους, τη χορήγηση αδειών σε αυτά και τη συμμετοχή τους σε επιτροπές και ομάδες εργασίας, το διοικητικό και άλλο προσωπικό με την ιδιότητά του, περιγραφή της θέσης του και τρόπους επικοινωνίας, καθώς και τη φωτογραφία του, εκτός αν το μέλος του προσωπικού δεν το επιθυμεί, την υλικοτεχνική υποδομή, τους οικονομικούς πόρους και τη διαχείρισή τους σε ετήσια βάση, τα προγράμματα σπουδών, το σύνολο των παρεχόμενων υπηρεσιών, τον κατάλογο των υπηρετούντων καθηγητών και το ερευνητικό και διδακτικό τους έργο κατά ακαδημαϊκό έτος.

3. Κατά τη λήξη της θητείας τους ο πρύτανης και οι κοσμήτορες των σχολών υποβάλλουν πλήρη απολογισμό του ακαδημαϊκού, οικονομικού και διοικητικού έργου που επιτελέσθηκε από αυτούς, ο οποίος δημοσιεύεται στον οικείο διαδικτυακό τόπο.

4. Ο διαδικτυακός τόπος τηρείται υποχρεωτικά στην ελληνική γλώσσα και μπορεί να τηρείται και στην αγγλική ή άλλη γλώσσα.

5. Αποφάσεις που δημοσιοποιούνται στο διαδικτυακό τόπο του ιδρύματος σύμφωνα με το παρόν άρθρο, δεν εκτελούνται αν δεν προηγηθεί η δημοσιοποίηση αυτή.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΩΝ Α.Ε.Ι.

ΜΕΡΟΣ Α΄

ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΤΩΝ Α.Ε.Ι.

Άρθρο 16

Καθηγητές

1. Το διδακτικό και ερευνητικό έργο στα Α.Ε.Ι. ασκείται από τους καθηγητές οι οποίοι διακρίνονται σε καθηγητές πρώτης βαθμίδας (καθηγητές), αναπληρωτές καθηγητές και επίκουρους καθηγητές. Ως διδακτικό έργο νοείται αυτό που ορίζεται στο άρθρο 31, ενώ το ερευνητικό έργο περιλαμβάνει ιδίως τη βασική ή εφαρμοσμένη έρευνα, την καθοδήγηση διπλωματικών εργασιών, μεταπτυχιακών διπλωμάτων και διδακτορικών διατριβών και συμμετοχή σε συνέδρια και ερευνητικά σεμινάρια.

2. Οι καθηγητές και οι αναπληρωτές καθηγητές εκλέγονται ως μόνιμοι. Οι επίκουροι καθηγητές εκλέγονται για τετραετή θητεία, με δυνατότητα ανανέωσης για άλλη μία θητεία ύστερα από κρίση.

3. Οι θέσεις των καθηγητών είναι ενιαίες, ανήκουν στο ίδρυμα και κατανέμονται και ανακατανέμονται στις σχολές προπτυχιακών σπουδών, σύμφωνα με τις εκπαιδευτικές ανάγκες των σχολών αυτών, με απόφαση της Συγκλήτου, ύστερα από εισήγηση του πρύτανη. Οι καθηγητές μπορούν να διδάσκουν σε περισσότερα από ένα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, καθώς και σε μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα και προγράμματα δια βίου μάθησης.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

22. Στο άρθρο 16 παρ. 3 του ν. 4009/2011 αντικαθίσταται το δεύτερο εδάφιο ως εξής:

«Οι καθηγητές και οι λέκτορες, μετά από απόφαση της Συνέλευσης Τμήματος, μπορούν να ασκούν πλήρες διδακτικό, ερευνητικό, εργαστηριακό ή κλινικό και εν γένει επιστημονικό έργο σε περισσότερους από έναν Τομείς του ίδιου Τμήματος και σε περισσότερα από ένα Τμήματα της ίδιας Σχολής μετά από αίτημα του Τομέα ή του Τμήματος υποδοχής».

4. α) Η διδασκαλία μαθημάτων στα Α.Ε.Ι., καθώς και η άσκηση των λοιπών διδακτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένου του κλινικού έργου στην περίπτωση προγραμμάτων σπουδών ιατρικής, μπορεί να ανατίθενται, με ατομικές συμβάσεις εργασίας  ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, διάρκειας ενός έως τριών ακαδημαϊκών ετών, πλήρους η μερικής απασχόλησης, σε εντεταλμένους διδασκαλίας, οι οποίοι είναι επιστήμονες, κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος, καθώς και σε προσωπικότητες με αναγνωρισμένο επαγγελματικό έργο. Δεν απαιτείται η κατοχή διδακτορικού διπλώματος για γνωστικά αντικείμενα εξαιρετικής και αδιαμφισβήτης της ιδιαιτερότητας, για τα οποία δεν είναι δυνατή ή συνήθης η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής, καθώς και για την πρόσληψη εντεταλμένων διδασκαλίας στα Τ.Ε.Ι., όπως ειδικότερα ορίζεται στον Οργανισμό του οικείου ιδρύματος.

β) Οι ανωτέρω συμβάσεις μπορεί να ανανεώνονται αλλά η συνολική θητεία των εντεταλμένων διδασκαλίας στο ίδιο ίδρυμα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα πέντε ακαδημαϊκά έτη. Θέματα σχετικά με τα ειδικότερα προσόντα των υποψηφίων, τα όργανα, τη διαδικασία προκήρυξης, επιλογής και πρόσληψης και τον τρόπο απασχόλησής τους και κάθε σχετική λεπτομέρεια, καθορίζονται με τον Οργανισμό του ιδρύματος. Στους εντεταλμένους διδασκαλίας καταβάλλεται μηνιαία αποζημίωση, το ύψος της οποίας καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

5. α) Είναι δυνατή η μετάκληση καθηγητών σε κενές θέσεις καθηγητή πρώτης βαθμίδας. Η μετάκληση πραγματοποιείται με απόφαση της κοσμητείας, ύστερα από πρόταση του ¼ τουλάχιστον των καθηγητών της σχολής και εισήγηση του κοσμήτορα. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη μετάκληση είναι να υπάρχει είτε εγκεκριμένη διαθέσιμη πίστωση στη σχολή υποδοχής είτε σχετική απόφαση της κοσμητείας της σχολής προέλευσης, με την οποία συνηγορεί στη μεταφορά της πίστωσης της θέσης του καθηγητή που μετακαλείται στη σχολή υποδοχής.

β) Δεν επιτρέπεται η μετάκληση καθηγητή από Α.Ε.Ι. της περιφέρειας σε Α.Ε.Ι. των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης αν ο μετακαλούμενος δεν έχει συμπληρώσει τρία έτη υπηρεσίας ως καθηγητής α΄ βαθμίδας στο Α.Ε.Ι. της περιφέρειας κατά το χρόνο της μετάκλησης.

γ) Αν η μετάκληση ανακληθεί ή ακυρωθεί για οποιονδήποτε λόγο, ο μετακληθείς επανέρχεται αυτοδίκαια στο Α.Ε.Ι. από το οποίο προέρχεται και καταλαμβάνει, εφόσον παραμένει κενή, τη θέση την οποία κατείχε προ της μετάκλησης. Αν η θέση που κατείχε έχει ήδη πληρωθεί ή για οποιονδήποτε λόγο καταργηθεί, καταλαμβάνει αυτοδικαίως ομοιόβαθμη προσωποπαγή θέση που συνιστάται για το σκοπό αυτόν.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

12. Στην παρ. 5 του άρθρου 16 του ν. 4009/2011 (Α΄195) προστίθεται περίπτωση δ΄ως εξής:

«δ) Οι Καθηγητές και οι Λέκτορες που έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον τρία (3) χρόνια υπηρεσίας στο Τμήμα που υπηρετούν έχουν τη δυνατότητα μετακίνησης σε άλλο Τμήμα του ιδίου ή άλλου Πανεπιστημίου στην ίδια βαθμίδα που κατέχουν στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο. Αποκλείεται η μετακίνηση Καθηγητών προς τα Πανεπιστήμια των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης. Για τη μετακίνηση απαιτείται αίτηση του ενδιαφερόμενου προς το Τμήμα του και προς το Τμήμα υποδοχής, αιτιολογημένη σύμφωνη γνώμη των Γενικών Συνελεύσεων των δύο Τμημάτων και σύμφωνη γνώμη της Κοσμητείας σε περίπτωση που το Τμήμα προέλευσης ανήκει σε Σχολή για τη λήψη απόφασης περί μετακίνησης εφαρμόζεται αναλόγως στο Τμήμα υποδοχής η διαδικασία για την εκλογή καθηγητών και λεκτόρων σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη μετακίνηση είναι σχετική απόφαση της Κοσμητείας της Σχολής προέλευσης, με την οποία συνηγορεί στη μεταφορά της πίστωσης της θέσης του Καθηγητή που μετακινείται. Η μετακίνηση γίνεται με πράξη του Πρύτανη του Πανεπιστημίου υποδοχής μετά από σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου προέλευσης. Τα όσα ανωτέρω εφαρμόζονται αναλογικά και στους καθηγητές των Τ.Ε.Ι».

6. Με απόφαση της κοσμητείας της σχολής, η οποία λαμβάνεται ύστερα από εισήγηση καθηγητή της σχολής, μπορούν να καλούνται, ως επισκέπτες καθηγητές, καταξιωμένοι Έλληνες ή αλλοδαποί επιστήμονες, που έχουν θέση ή προσόντα καθηγητή ή ερευνητή σε ερευνητικό κέντρο, για την κάλυψη εκπαιδευτικών αναγκών. Με τον Οργανισμό του ιδρύματος καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία πρόσκλησης, καθώς και οι όροι απασχόλησης και κάθε σχετικό θέμα. Το ύψος και οι προϋποθέσεις αμοιβής των επισκεπτών καθηγητών καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

7. Με απόφαση της κοσμητείας της σχολής, η οποία λαμβάνεται ύστερα από εισήγηση καθηγητή της σχολής, μπορούν να καλούνται ως επισκέπτες μεταδιδακτορικοί ερευνητές, Έλληνες ή αλλοδαποί νέοι επιστήμονες, κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος, για την προώθηση των ερευνητικών δραστηριοτήτων της σχολής. Με τον Οργανισμό του ιδρύματος καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η μορφή της συνεργασίας, καθώς και κάθε σχετικό θέμα. Οι επισκέπτες μεταδιδακτορικοί ερευνητές δεν επιτρέπεται να αμείβονται από πόρους προερχόμενους από την κρατική επιχορήγηση.

8. Με τον Οργανισμό του ιδρύματος μπορεί να προβλέπονται οι όροι και οι προϋποθέσεις συμμετοχής συνταξιούχων καθηγητών του αποκλειστικά σε προγράμματα μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών. Οι συνταξιούχοι καθηγητές που απασχολούνται στα προγράμματα του προηγούμενου εδαφίου αμείβονται μόνο από ίδιους πόρους του ιδρύματος.

9. Οι καθηγητές που χρησιμοποιούν τον καθηγητικό τους τίτλο υποχρεούνται σε ακριβή και πλήρη χρησιμοποίησή του. Η ανακριβής ή μη πλήρης χρήση του αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα.

Άρθρο 17

Προσόντα εκλογής καθηγητών όλων των βαθμίδων

1. Ελάχιστες προϋποθέσεις για την εκλογή σε θέση καθηγητή όλων των βαθμίδων είναι η κατοχή διδακτορικού διπλώματος και η συνάφεια με το γνωστικό αντικείμενο της προς πλήρωση θέσης είτε του αντικειμένου της διδακτορικής διατριβής είτε του ερευνητικού ή επιστημονικού εν γένει έργου του υποψηφίου.

2. Η προϋπόθεση κατοχής διδακτορικού διπλώματος για κατάληψη θέσης καθηγητή δεν ισχύει προκειμένου περί γνωστικών αντικειμένων εξαιρετικής και αδιαμφισβήτητης ιδιαιτερότητας, για τα οποία δεν είναι δυνατή ή συνήθης η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής, όπως ειδικότερα ορίζεται στον Οργανισμό του ιδρύματος. Στις περιπτώσεις αυτές ο Οργανισμός του Ιδρύματος προβλέπει τους ειδικότερους τρόπους αναγνώρισης των υποψηφίων, όπως ιδίως βραβεύσεις σε εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς, συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις και διεθνή αναγνώριση καλλιτεχνικού έργου.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

Το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 17 του ν. 4009/2011 (Α΄195) τροποποιείται ως εξής:

«2. Η προϋπόθεση κατοχής διδακτορικού διπλώματος για κατάληψη θέσης καθηγητή δεν ισχύει προκειμένου περί γνωστικών αντικειμένων εξαιρετικής και αδιαμφισβήτητης ιδιαιτερότητας, για τα οποία δεν είναι δυνατή ή συνήθης η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής. Η κατοχή διδακτορικού διπλώματος από υποψήφιο συνεκτιμάται ως ουσιαστικό προσόν».

3. Οι πρόσθετες προϋποθέσεις και τα προσόντα για την κατάληψη θέσης καθηγητή, συμπεριλαμβανομένης και της διδακτικής ικανότητας, καθορίζονται, ανάλογα με τη βαθμίδα, το γνωστικό αντικείμενο της θέσης και τις διδακτικές και ερευνητικές ανάγκες της σχολής, από τον Οργανισμό κάθε ιδρύματος.

Άρθρο 18

Εκλογή – Εξέλιξη

1. Η εκλογή και η εξέλιξη των καθηγητών γίνεται με βάση τα προσόντα των υποψηφίων, όπως αυτά καθορίζονται στο άρθρο 17 και στον Οργανισμό του Α.Ε.Ι., ανάλογα με τη βαθμίδα στην οποία γίνεται η εκλογή ή η εξέλιξη και το γνωστικό αντικείμενο της θέσης.

2. Η εκλογή καθηγητή γίνεται με ανοικτή διαδικασία, ύστερα από προκήρυξη της θέσης.

3. Για την εξέλιξή τους, οι επίκουροι και οι αναπληρωτές καθηγητές έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν την προκήρυξη θέσης στην επόμενη βαθμίδα ύστερα από παραμονή στη βαθμίδα που κατέχουν, οι μεν αναπληρωτές για τέσσερα έτη, οι δε επίκουροι καθηγητές για έξι έτη. Στην περίπτωση αυτή, η προκήρυξη της θέσης είναι υποχρεωτική. Το γνωστικό αντικείμενο της θέσης καθορίζεται στην προκήρυξη με βάση τις ανάγκες της σχολής και το γνωστικό αντικείμενο του υποψηφίου που ζητά την εξέλιξη, σε συνδυασμό με το συνολικό επιστημονικό και ερευνητικό έργο του, όπως αυτό προβάλλεται στην αίτησή του. Αν οι επίκουροι και οι αναπληρωτές καθηγητές δεν εξελιχθούν στην επόμενη βαθμίδα, έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν εκ νέου την προκήρυξη της θέσης μετά από παρέλευση τριών τουλάχιστον ετών από τη λήψη της απόφασης για τη μη εξέλιξή τους.

4. Η συνάφεια του γνωστικού αντικειμένου της προς πλήρωση θέσης με το γνωστικό αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής ή του επιστημονικού ή ερευνητικού έργου του υποψηφίου κρίνεται από την επιτροπή επιλογής.

5[*]. Ο υποψήφιος για εκλογή σε θέση καθηγητή οποιασδήποτε βαθμίδας πρέπει απαραιτήτως να έχει ολοκληρώσει τουλάχιστον έναν από τους τρεις κύκλους σπουδών εκτός του ιδρύματος στο οποίο επιθυμεί να εκλεγεί, εκτός αν έχει αποδεδειγμένα εργαστεί για τουλάχιστον τρία έτη σε άλλο Α.Ε.Ι. ή ερευνητικό κέντρο της ημεδαπής ή της αλλοδαπής. Δεν επιτρέπεται η εκλογή σε θέση καθηγητή ή η απασχόληση με την ιδιότητα του εντεταλμένου διδασκαλίας στο ίδρυμα όπου ο υποψήφιος έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα πριν την πάροδο τριών τουλάχιστον ετών από τη λήψη του διδακτορικού διπλώματος.

[* βλέπε άρθρο 77 παρ. 7 του ιδίου Νόμου]

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 5

2. Στο άρθρο 18 του ν. 4009/2011 προστίθεται παράγραφος 6 ως εξής:

«6. Η προκήρυξη ή επαναπροκήρυξη για την πλήρωση νέων θέσεων ή για εξέλιξη μελών Ε.Π. των Τ.Ε.Ι. αποστέλλεται στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού για έγκριση της σχετικής πίστωσης και δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.».

Άρθρο 19

Επιτροπές επιλογής και εξέλιξης καθηγητών

1. Η επιλογή και η εξέλιξη των καθηγητών όλων των βαθμίδων γίνεται από ειδικές επταμελείς επιτροπές, οι οποίες απαρτίζονται από καθηγητές ή ερευνητές πρώτης βαθμίδας ή, σε περίπτωση κρίσης για τις βαθμίδες του επίκουρου ή αναπληρωτή καθηγητή, και από αναπληρωτές καθηγητές ή ερευνητές αντίστοιχης βαθμίδας με επιστημονικό έργο στο ίδιο ή, αν δεν υπάρχει, συναφές γνωστικό αντικείμενο με εκείνο της υπό πλήρωση θέσης ή του υπό εξέλιξη καθηγητή αντίστοιχα.

2. Τουλάχιστον τρία από τα μέλη της επιτροπής επιλογής ή εξέλιξης καθηγητών προέρχονται από το μητρώο εξωτερικών μελών που προβλέπεται στην επόμενη παράγραφο, από τα οποία τουλάχιστον ένα μέλος προέρχεται από ομοταγές Α.Ε.Ι. της αλλοδαπής. Τα υπόλοιπα μέλη μπορεί να προέρχονται είτε από το μητρώο εσωτερικών μελών που προβλέπεται στην ίδια παράγραφο είτε από το μητρώο εξωτερικών μελών.

Η σύνθεση των επιτροπών καθορίζεται στον Οργανισμό του ιδρύματος και μπορεί να διαφοροποιείται μόνο μεταξύ των σχολών του.

Τα εξωτερικά και τα εσωτερικά μέλη της επιτροπής αναπληρώνονται από ίσο αριθμό εξωτερικών και εσωτερικών μελών, αντίστοιχα.

3. α) Τα μέλη της επιτροπής επιλέγονται από μητρώα εσωτερικών και εξωτερικών μελών του ιδρύματος, τα οποία καταρτίζονται και επικαιροποιούνται κάθε δύο έτη ανά γνωστικό αντικείμενο από την κοσμητεία, ύστερα από εισήγηση των συνελεύσεων των τμημάτων της σχολής. Στα μητρώα εσωτερικών μελών εγγράφονται καθηγητές ή αναπληρωτές καθηγητές της οικείας σχολής και του ιδρύματος. Στα μητρώα εξωτερικών μελών εγγράφονται καθηγητές άλλων Α.Ε.Ι. της ημεδαπής και ομοταγών Α.Ε.Ι. της αλλοδαπής, καθώς και αντίστοιχης βαθμίδας ερευνητές ερευνητικών ιδρυμάτων της ημεδαπής και της αλλοδαπής. Τα μητρώα εγκρίνονται από τη Σύγκλητο και δημοσιεύονται σε διακριτή θέση στον ιστότοπο του ιδρύματος. Ο ελάχιστος αριθμός των καθηγητών και ερευνητών των μητρώων, τα γνωστικά αντικείμενα των μητρώων αυτών και τα κριτήρια κατάρτισής τους ορίζονται στους Οργανισμούς των ιδρυμάτων.

β) Τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη της επιτροπής, ορίζονται και δημοσιοποιούνται μαζί με τα βιογραφικά τους σημειώματα με αιτιολογημένη απόφαση του κοσμήτορα, ύστερα από γνώμη της Κοσμητείας με βάση το επιστημονικό έργο που προβλέπεται στην παράγραφο 1 και ιδίως με βάση το πρόσφατο επιστημονικό και ερευνητικό έργο των υποψηφίων.

4. Για την υποβοήθηση της αξιολόγησης των υποψηφίων, η επιτροπή επιλογής ή εξέλιξης υποχρεούται να ζητήσει γραπτή αξιολόγηση για κάθε υποψήφιο από δύο καθηγητές ή ερευνητές της αλλοδαπής που ανήκουν στο μητρώο των εξωτερικών μελών ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις και στο μέτρο που δεν είναι εφικτό, από καθηγητές ή ερευνητές που ανήκουν στο μητρώο των εσωτερικών μελών και από δύο καθηγητές ή ερευνητές που υποδεικνύονται από τον υποψήφιο και που δεν ανήκουν υποχρεωτικά στα μητρώα του ιδρύματος.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

13. Η παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 4009/2011 (Α΄195) τροποποιείται ως εξής:

«4. Για την υποβοήθηση της αξιολόγησης των υποψηφίων η επιτροπή επιλογής ή εξέλιξης υποχρεούται να ζητήσει γραπτή αξιολόγηση για κάθε υποψήφιο από δύο καθηγητές ή ερευνητές της αλλοδαπής που ανήκουν στο μητρώο των εξωτερικών μελών ή στο μέτρο που αυτό δεν είναι εφικτό, από καθηγητές ή ερευνητές της ημεδαπής που ανήκουν στο μητρώο των εξωτερικών μελών και από δύο καθηγητές ή ερευνητές που υποδεικνύονται από τον υποψήφιο και που ανήκουν υποχρεωτικά στα μητρώα του ιδρύματος και δεν περιλαμβάνονται στα τακτικά ή αναπληρωματικά μέλη της επιτροπής επιλογής ή εξέλιξης».

Σύμφωνα με το αριθμ. πρωτ. 20130512/4-2-2013 έγγραφο του Γραμματέα του Πανεπιστημίου:

......., κάθε διάταξη της αριθμ. πρωτ. 20123299/29-5-2012 Κανονιστικής Απόφασης της Συγκλήτου (ΦΕΚ 1818/τ.Β’/8-6-2012, όπως τροποποιήθηκε και προστέθηκε με τα αριθμ. 2060 ΦΕΚ/τ.Β’/28-6-2012 και 2313/τ.Β’/10-8-2012) η οποία αντίκειται στις διατάξεις του ανωτέρω νόμου, παύει να ισχύει.

5. Η επιτροπή επιλογής ή εξέλιξης συνεδριάζει για την επιλογή ή εξέλιξη του καθηγητή ύστερα από πρόσκληση του κοσμήτορα και επιλέγει τον πρόεδρο μεταξύ των εσωτερικών της μελών. Η επιτροπή έχει απαρτία αν είναι παρόντα περισσότερα από τα μισά μέλη, εκ των οποίων ένα τουλάχιστον μέλος της που δεν ανήκει στο ίδρυμα, και αποφασίζει με πλειοψηφία του συνόλου των μελών της. Τα μέλη μπορούν να συμμετέχουν στη διαδικασία και μέσω τηλεδιάσκεψης. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι τόποι της συνεδρίασης, ο τρόπος διαπίστωσης της απαρτίας και διασφάλισης της διαδικτυακής μυστικότητας της συνεδρίασης, ο τρόπος τήρησης των πρακτικών και κάθε θέμα σχετικό με την τηλεδιάσκεψη.

6. Τα μέλη της επιτροπής επιλογής ή εξέλιξης διαβουλεύονται, αξιολογούν όλους τους υποψηφίους, ψηφίζουν και επιλέγουν τον καταλληλότερο από τους υποψηφίους που διαθέτουν τα ουσιαστικά ακαδημαϊκά προσόντα για την κατάληψη της θέσης. Υποδεικνύουν, επίσης, με χωριστή ψηφοφορία τον δεύτερο καταλληλότερο υποψήφιο, εφόσον υπάρχει. Για την επιλογή συντάσσεται ειδικά αιτιολογημένο πρακτικό, στο οποίο αξιολογείται και η διδακτική ικανότητα των υποψηφίων. Ο τρόπος αξιολόγησης της διδακτικής ικανότητας των υποψηφίων καθορίζεται στον Εσωτερικό Κανονισμό κάθε ιδρύματος. Αν ο πρώτος επιλεγείς δεν αποδεχθεί το διορισμό του ή ανακληθεί η πράξη διορισμού του ή συντρέχει αντικειμενικό κώλυμα διορισμού του, διορίζεται ο δεύτερος.

7. Ο κοσμήτορας διαβιβάζει άμεσα το πρακτικό της επιλογής ή εξέλιξης στον πρύτανη για τον έλεγχο νομιμότητας και το διορισμό του επιλεγέντος.

8. Η διαδικασία εκλογής ή εξέλιξης ολοκληρώνεται μέσα σε προθεσμία που ορίζεται στον Οργανισμό του ιδρύματος. Ο κοσμήτορας υπέχει πειθαρχική ευθύνη για παράβαση της προθεσμίας του προηγούμενου εδαφίου.

9. Η οργάνωση, παρακολούθηση και δημοσιοποίηση των διαδικασιών εκλογής και εξέλιξης των καθηγητών των ιδρυμάτων, καθώς και η υποβολή υποψηφιοτήτων, γίνονται υποχρεωτικά μέσω ηλεκτρονικού συστήματος ολοκληρωμένης διαχείρισης, μέσω του οποίου κάθε ίδρυμα καταρτίζει και τηρεί τα μητρώα εσωτερικών και εξωτερικών μελών. Τα θέματα που αφορούν την ανάπτυξη και λειτουργία του συστήματος αυτού ρυθμίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

10. Με τον Οργανισμό κάθε ιδρύματος, μπορεί να καθορίζονται τα σχετικά με τη δυνατότητα διεξαγωγής της διαδικασίας επιλογής ή εξέλιξης σε ξένη γλώσσα, καθώς και τη μετάφραση του έργου των υποψηφίων στη γλώσσα αυτή.

11. Στα εξωτερικά μέλη των επιτροπών επιλογής ή εξέλιξης καταβάλλεται ημερήσια αμοιβή για το έργο τους. Οι δαπάνες μετακίνησης και διαμονής των μελών αυτών για την εκτέλεση των καθηκόντων τους (αντίτιμο εισιτηρίων συγκοινωνιακών μέσων ή δαπάνη χρήσης ιδιόκτητου ή μισθωμένου μεταφορικού μέσου και έξοδα διανυκτέρευσης) καλύπτονται από το οικείο Α.Ε.Ι.. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται η ημερήσια αμοιβή των εξωτερικών μελών των επιτροπών επιλογής ή εξέλιξης, το ποσό των δαπανών μετακίνησης και διανυκτέρευσης, η διαδικασία κάλυψής τους, τα αναγκαία δικαιολογητικά και κάθε σχετικό θέμα.

Άρθρο 20

Διορισμός

1.α) Ο διορισμός των καθηγητών γίνεται με πράξη του πρύτανη, η οποία εκδίδεται μέσα σε δύο μήνες από τη διαβίβαση του σχετικού φακέλου και ύστερα από έλεγχο της νομιμότητας της επιλογής ή της εξέλιξης. Όσοι διορίζονται ή εξελίσσονται οφείλουν μέσα σε τρεις μήνες από την κοινοποίηση της σχετικής πράξης του πρύτανη να αναλάβουν τα καθήκοντά τους. Παράταση της προθεσμίας ανάληψης καθηκόντων για έξι ακόμα μήνες είναι δυνατή με απόφαση του πρύτανη και μόνο όταν ο συγκεκριμένος καθηγητής κατοικεί μόνιμα στην αλλοδαπή κατά την ημερομηνία διορισμού του. Μετά την πάροδο της προθεσμίας αυτής θεωρείται ότι οι παραπάνω δεν έχουν αποδεχθεί το διορισμό τους, οπότε και ανακαλείται η σχετική πράξη.

[Σχετικό το αριθμ. Φ.122.1/378/111/Β2/11-1-2012 έγγραφο ΥΠΑΙΘΠΑ προς ΑΕΙ που αφορά αίτημα υποψηφίου για παράταση της προθεσμίας ανάληψης καθηκόντων του για έξι (6) ακόμη μήνες]

β) Με τον ανωτέρω έλεγχο ελέγχονται και πλημμέλειες της αιτιολογίας ως προς την αξιολόγηση των προσόντων των υποψηφίων. Μετά τον έλεγχο αυτόν και εφόσον ο φάκελος της επιλογής δεν αναπεμφθεί στη σχολή για επανάληψη της διαδικασίας, η πράξη διορισμού δημοσιεύεται με επιμέλεια του πρύτανη στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η διαδικασία και οι προθεσμίες άσκησης των ανωτέρω αρμοδιοτήτων καθορίζονται από τον Οργανισμό του ιδρύματος.

2. Ο Υπουργός Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων ελέγχει τη νομιμότητα οποιασδήποτε εκλογής ή εξέλιξης είτε αυτεπαγγέλτως είτε ύστερα από σχετική αναφορά που υποβάλλεται είτε από συνυποψήφιο του εκλεγέντος είτε από οποιοδήποτε μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας του ιδρύματος. Ο έλεγχος νομιμότητας από τον Υπουργό ολοκληρώνεται μέσα σε αποκλειστική προθεσμία έξι μηνών από την παραλαβή του φακέλου.

Άρθρο 21

Αξιολόγηση καθηγητών

1. Οι καθηγητές πρώτης βαθμίδας και οι αναπληρωτές καθηγητές, εφόσον δεν έχουν υποβάλλει αίτηση για εξέλιξη, των Α.Ε.Ι. αξιολογούνται κάθε πέντε έτη ως προς το ερευνητικό, εκπαιδευτικό, διδακτικό και επιστημονικό έργο τους, καθώς και ως προς την εν γένει προσφορά τους στο ίδρυμα, από επιτροπές αξιολόγησης με βάση αντικειμενικά κριτήρια, όπως, ιδίως, το συγγραφικό έργο, η συμμετοχή σε συνέδρια και ερευνητικά προγράμματα και η ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου, τα οποία καθορίζονται ειδικότερα στον Οργανισμό. Για τη συμπλήρωση της πενταετίας δεν λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος που διανύθηκε σε θέση πρύτανη, αναπληρωτή πρύτανη ή κοσμήτορα, ύστερα από αίτηση των ενδιαφερομένων, καθώς και ο χρόνος αναστολής καθηκόντων.

2. Η αξιολόγηση των ως άνω καθηγητών των Πανεπιστημίων και των Τ.Ε.Ι. πραγματοποιείται από επιτροπές που αποτελούνται από τρεις ερευνητές ή καθηγητές πρώτης βαθμίδας άλλων Πανεπιστημίων ή Τ.Ε.Ι., αντίστοιχα, της ημεδαπής και της αλλοδαπής, με διεθνώς αναγνωρισμένο επιστημονικό έργο συναφές με το έργο των αξιολογουμένων, που επιλέγονται από τα μητρώα του άρθρου 19, σύμφωνα με την περίπτωση β΄ της παραγράφου 3 του ίδιου άρθρου. Η αξιολόγηση στηρίζεται ιδίως σε έκθεση δραστηριοτήτων για την παρελθούσα πενταετία και έκθεση προγραμματισμού για την επόμενη πενταετία, βάσει της οποίας γίνεται η επόμενη αξιολόγηση του καθηγητή. Οι εκθέσεις που αναφέρονται στο προηγούμενο εδάφιο συντάσσονται από τον υπό αξιολόγηση καθηγητή. Για την αξιολόγηση συντάσσεται έκθεση, στην οποία λαμβάνεται υπόψη και η αξιολόγηση του διδακτικού έργου από τους φοιτητές, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 72, και η οποία κοινοποιείται στον αξιολογούμενο και στον οικείο κοσμήτορα.

3. Αν η αξιολόγηση είναι θετική, ο αξιολογούμενος μπορεί να επιβραβεύεται σύμφωνα με τις διαδικασίες του άρθρου 22.

4. Καθηγητές των οποίων η αξιολόγηση είναι εξαιρετικά αρνητική, μπορεί, με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση της οικείας κοσμητείας, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του κοσμήτορα, να αποκλείονται εφεξής: α) από τη συμμετοχή σε επιτροπές επιλογής ή εξέλιξης καθηγητών, β) από τη διδασκαλία σε μεταπτυχιακά προγράμματα και γ) από την επίβλεψη και την εξέταση διδακτορικών διατριβών. Στις περιπτώσεις αυτές η διαδικασία αξιολόγησης επαναλαμβάνεται το αργότερο σε τρία έτη, εκτός αν ο καθηγητής ζητήσει να αξιολογηθεί νωρίτερα.

5. Αν κατά την αξιολόγηση προκύψουν στοιχεία για παραμέληση των υπηρεσιακών καθηκόντων ή τη διάπραξη άλλου πειθαρχικού παραπτώματος, ο κοσμήτορας υποχρεούται να ενημερώσει τον πρύτανη, ο οποίος προβαίνει στις πειθαρχικές ενέργειες που προβλέπονται από τις σχετικές διατάξεις.

6. Με τον Οργανισμό κάθε ιδρύματος καθορίζονται τα αντικειμενικά κριτήρια και η διαδικασία αξιολόγησης, η σύνθεση των επιτροπών αξιολόγησης και ο τρόπος ορισμού των αξιολογητών, οι ειδικότερες διαβαθμίσεις της αξιολόγησης, θετικής και αρνητικής, ο τρόπος επιβράβευσης όσων αρίστευσαν, οι ειδικότεροι όροι και η διαδικασία επιβολής των μέτρων που προβλέπονται στην παράγραφο 4 και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

Άρθρο 22

Επιβραβεύσεις και διευκολύνσεις

1. Ο Οργανισμός του ιδρύματος μπορεί να προβλέπει την καταβολή πρόσθετων παροχών, από ίδιους πόρους του ιδρύματος, σε καθηγητές που διακρίνονται για τις ερευνητικές ή εκπαιδευτικές τους επιδόσεις και να θέτει τα σχετικά κριτήρια. Οι παροχές αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν ιδίως χορήγηση υποτροφιών για διδακτορικούς φοιτητές που εκπονούν τη διδακτορική τους διατριβή υπό την εποπτεία του καθηγητή, έξοδα συμμετοχής σε συνέδρια και προμήθειες εργαστηρίου.

2. Ανάλογες πρόσθετες παροχές μπορεί να προβλέπονται στον Οργανισμό του ιδρύματος για νεοδιοριζόμενους καθηγητές ή για την προσέλκυση καθηγητών από Α.Ε.Ι. της αλλοδαπής.

3. Η διαδικασία για τη χορήγηση των ανωτέρω παροχών και κάθε σχετικό θέμα ρυθμίζονται στον Εσωτερικό Κανονισμό του ιδρύματος.

Άρθρο 23

Ένταξη καθηγητών σε κατηγορίες

1. Οι καθηγητές εκλέγονται ως πλήρους απασχόλησης. Μετά τη συμπλήρωση τριετούς πραγματικής άσκησης καθηκόντων στη βαθμίδα του πρώτου διορισμού τους, μπορούν να ενταχθούν στην κατηγορία της μερικής απασχόλησης, οπότε και λαμβάνουν το 35% των τακτικών αποδοχών τους.

2. Οι καθηγητές πλήρους απασχόλησης υποχρεούνται να διαμένουν και να εγκαθίστανται στο νομό όπου εδρεύει η σχολή του Α.Ε.Ι. στο οποίο υπηρετούν και μπορούν:

α) Να αμείβονται από χρηματοδοτούμενα έργα που διαχειρίζεται το Ν.Π.Ι.Δ. οποιουδήποτε Α.Ε.Ι., το οποίο προβλέπεται στο άρθρο 58, ή οποιοδήποτε ερευνητικό ινστιτούτο ή κέντρο που εποπτεύεται από οποιοδήποτε Υπουργείο.

β) Να αμείβονται από δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας.

γ) Να ασκούν με ή χωρίς αμοιβή, καθώς και με αποζημίωση κατ’ αποκοπήν, κάθε είδους έργο ή δραστηριότητα, πλην εκείνων που προσδίδουν την εμπορική ιδιότητα, καθώς και να ασκούν τα καθήκοντα του διευθύνοντος συμβούλου του Ν.Π.Ι.Δ. του ιδρύματός τους, που προβλέπεται στο άρθρο 58. Σε κάθε περίπτωση μπορούν να μετέχουν με οποιαδήποτε ιδιότητα σε εταιρείες τεχνολογικής βάσης - έντασης γνώσης που προβλέπονται από το άρθρο 23 του ν. 2741/1999 (Α΄ 199).

δ) Να αμείβονται από εκτέλεση κλινικού έργου και εφημερίων σε πανεπιστημιακές κλινικές.

ε) Να συμμετέχουν με αμοιβή στις διαδικασίες επιλογής προσωπικού του Ανώτατου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.), καθώς και της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

στ) Να συμμετέχουν ως έμμισθα μέλη σε δύο κατ’ ανώτατο όριο επιτροπές και επιστημονικά ή διοικητικά συμβούλια του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, στις οποίες προβλέπεται υποχρεωτικώς η συμμετοχή καθηγητών, καθώς και σε Διοικούσες Επιτροπές Α.Ε.Ι. και ως μέλη της Ακαδημίας Αθηνών, ως μέλη ή επιστημονικοί συνεργάτες του Επιστημονικού Συμβουλίου, της Επιστημονικής Υπηρεσίας και Επιτροπών της Βουλής, καθώς και ως μέλη των ανεξάρτητων διοικητικών αρχών με εξαίρεση τη θέση του προέδρου τους, πλην του προέδρου της ΑΔΙΠ, ή να κατέχουν τις προβλεπόμενες από τις κείμενες διατάξεις θέσεις Ειδικού Συμβούλου ή Ειδικού Συνεργάτη του Υπουργού, των Υφυπουργών ή των Γενικών Γραμματέων των Υπουργείων Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ή του Ειδικού Συμβούλου του Υπουργού Εξωτερικών.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 5

3. Στο στοιχείο στ΄ της παρ. 2 του άρθρου 23 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) απαλείφεται η φράση «πλην του προέδρου της ΑΔΙΠ,».

ζ) Να διδάσκουν σε οποιοδήποτε άλλο Α.Ε.Ι., σε δημόσιες σχολές, σε δημόσια Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (I.E.Κ.) και Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Κ.Ε.Κ.) ή να παρέχουν διοικητικό έργο στο I.E.Π..

η) Να αμείβονται για τη συμμετοχή τους στα όργανα διοίκησης του ιδρύματος ή της ΑΔΙΠ ή κάθε άλλου φορέα που εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.

θ) Να ασκούν ελευθέριο επάγγελμα ύστερα από ενημέρωση του Κοσμήτορα της σχολής στην οποία ανήκουν.

3. Οι αμοιβές των καθηγητών πλήρους απασχόλησης υπό τα στοιχεία α΄, β΄, δ΄ και θ΄ της προηγούμενης παραγράφου εισπράττονται υποχρεωτικώς μέσω του Ν.Π.Ι.Δ. του ιδρύματός τους, το οποίο προβλέπεται στο άρθρο 58.

4. Καθηγητές μερικής απασχόλησης είναι υποχρεωτικά όσοι κατέχουν θέση πλήρους απασχόλησης στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα.

5. Οι καθηγητές που επιθυμούν να υπηρετήσουν κατά το επόμενο ακαδημαϊκό έτος ως μερικής απασχόλησης υποβάλλουν στη σχολή στην οποία υπηρετούν αίτηση, στην οποία δηλώνουν την παράλληλη απασχόληση που επιθυμούν να ασκήσουν. Η αίτηση εγκρίνεται από την κοσμητεία, αφού διαπιστωθεί τεκμηριωμένα ότι δεν παρακωλύεται η εύρυθμη λειτουργία και ότι καλύπτονται οι ανάγκες της σχολής. Την έγκριση ακολουθεί η έκδοση πράξης ένταξης στην κατηγορία της μερικής απασχόλησης από τον κοσμήτορα, η οποία κοινοποιείται στον πρύτανη και το Συμβούλιο του ιδρύματος, καθώς και στο Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Με τον Οργανισμό μπορεί να καθορίζονται οι ειδικές περιπτώσεις κατά τις οποίες η αίτηση μπορεί να υποβάλλεται και κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους.

6. Για την κατοχή δεύτερης έμμισθης θέσης στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα από καθηγητές μερικής απασχόλησης, απαιτείται σχετική άδεια της κοσμητείας, η οποία εγκρίνεται με απόφαση του πρύτανη.

7. Στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος ορίζονται οι διδακτικές, ερευνητικές και διοικητικές υποχρεώσεις των καθηγητών πλήρους και μερικής απασχόλησης.

Άρθρο 24

Ασυμβίβαστα – Αναστολή καθηκόντων

1. Στους καθηγητές απαγορεύεται:

α) να απασχολούνται ως σύμβουλοι ή με διοικητικά ή διδακτικά ή ερευνητικά καθήκοντα ή να συμμετέχουν με οποιαδήποτε σχέση και χρονική διάρκεια, σε φορέα παροχής εκπαιδευτικών ή ερευνητικών υπηρεσιών που δεν υπάγεται στο δημόσιο τομέα,

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

9. Στο τέλος της περίπτωσης α΄της παρ. 1 του άρθρου 24 του ν. 4009/2011 (Α΄195) προστίθεται εδάφιο ως εξής:

«Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται στους Καθηγητές των Α.Ε.Ι. να απασχολούνται, υπό τις ανωτέρω ιδιότητες, σε μη κερδοσκοπικά ερευνητικά κέντρα τα οποία αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου».

β) να ιδρύουν ή να συμμετέχουν, με οποιαδήποτε σχέση ή ιδιότητα, σε επιχειρήσεις ή εταιρείες ή κοινοπραξίες ή κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα, στα οποία ανατίθεται η εκπόνηση μελετών ή προγραμμάτων ή η εκτέλεση συγκεκριμένου έργου ή η προμήθεια υλικού ή η παροχή υπηρεσιών από το οικείο ή άλλο Α.Ε.Ι. και

γ) να κατέχουν άλλη, πλην του διδακτικού προσωπικού Α.Ε.Ι. ή της θέσης δικαστικού λειτουργού ή εκκλησιαστικού υπαλλήλου, μόνιμη οργανική θέση στο δημόσιο τομέα, όπως ορίζεται στην παρ. 1 του άρθρου 1Β του ν. 2362/1995 (Α΄247), με την επιφύλαξη όσων προβλέπονται στην παράγραφο 6 του άρθρου 23.

2. Η ιδιότητα του πρύτανη, αναπληρωτή πρύτανη και κοσμήτορα είναι ασυμβίβαστη με κάθε επαγγελματική απασχόληση εκτός του ιδρύματος, καθώς και με την κατοχή έμμισθης θέσης στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα.

3. Η παραβίαση του ασυμβιβάστου συνεπάγεται την υποχρεωτική παραπομπή μέσω του πρύτανη ή του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων στο πειθαρχικό συμβούλιο και επισύρει την ποινή της οριστικής παύσης.

4. Σε αναστολή άσκησης των καθηκόντων τους ως καθηγητές τελούν:

α) υπουργοί, αναπληρωτές υπουργοί και υφυπουργοί που δεν είναι βουλευτές,

β) περιφερειάρχες, αντιπεριφερειάρχες και δήμαρχοι,

γ) γενικοί γραμματείς υπουργείων και όσοι κατέχουν θέσεις σε διεθνείς οργανισμούς,

δ) γενικοί γραμματείς αποκεντρωμένων διοικήσεων και

ε) πρόεδροι, αντιπρόεδροι, διοικητές, υποδιοικητές, καθώς και οι αναπληρωτές τους σε Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. που υπάγονται στο δημόσιο τομέα, με εξαίρεση τα ερευνητικά κέντρα και τα ινστιτούτα τους που υπάγονται στο Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, καθώς και τα μη κερδοσκοπικά και κοινωφελή ιδρύματα.

Ο χρόνος κατά τον οποίο καθηγητής μπορεί να διατελεί σε αναστολή άσκησης των καθηκόντων του, καθορίζεται με τον Οργανισμό κάθε ιδρύματος, δεν μπορεί, όμως, σε κάθε περίπτωση να υπερβαίνει τα οκτώ συνολικά έτη. Για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου, ο χρόνος αναστολής που διανύθηκε έως τη δημοσίευση του παρόντος νόμου δεν λαμβάνεται υπόψη. Οι ειδικοί γραμματείς Υπουργείων εντάσσονται στο καθεστώς μερικής απασχόλησης, εκτός αν επιθυμούν την αναστολή της ιδιότητας του καθηγητή.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

24. Στο εδάφιο ε΄ της παρ. 4 του άρθρου 24 του ν. 4009/2011 προστίθεται:

«Δεν τελούν σε αναστολή άσκησης των καθηκόντων τους ως καθηγητές οι αναπληρωτές διοικητές των ανωτέρω νομικών προσώπων, εφόσον επιλέξουν την πλήρη και αποκλειστική απασχόλησή τους στο Πανεπιστήμιο και την άσκηση του κλινικού και εργαστηριακού έργου σε Πανεπιστημιακή κλινική, εργαστήριο ή μονάδα νοσοκομείου του Ε.Σ.Υ.».

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 37

2. Στις εξαιρέσεις του εδαφίου ε΄της παρ. 4 του άρθρου 24 του ν. 4009/2011 (Α΄195) προστίθενται και οι τεχνολογικοί φορείς της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας.

5. Όπου προβλέπεται αναστολή άσκησης καθηκόντων των καθηγητών, απαιτείται διαπιστωτική απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων για την ενεργοποίηση της αναστολής. Κατά τη διάρκεια του χρόνου αναστολής των καθηκόντων τους, οι καθηγητές δεν λαμβάνουν αποδοχές από το ίδρυμα, ενώ υποχρεούνται σε καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών τους, καθώς και σε κάθε άλλη προβλεπόμενη επιβάρυνση από την ιδιότητά τους ως καθηγητών.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

10. Στο τέλος της παρ. 5 του άρθρου 24 του ν. 4009/2011 (Α΄195) προστίθεται εδάφιο ως εξής:

«Οι τελούντες σε αναστολή καθηγητές δύνανται να διατηρούν τα διδακτικά και ερευνητικά καθήκοντά τους αμισθί».

6. Το καθεστώς βουλευτών και ευρωβουλευτών, που είναι καθηγητές των Α.Ε.Ι., καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 56 του Συντάγματος. Οι ανωτέρω δεν αμείβονται από τη θέση τους στο Α.Ε.Ι..

7. Για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών του ιδρύματος κατά τη διάρκεια των αδειών που προβλέπονται στο άρθρο 27, καθώς και κατά τη διάρκεια της αναστολής καθηκόντων, είναι δυνατή η χρήση των μη καταβαλλομένων αποδοχών για πρόσκληση επισκεπτών καθηγητών ή ερευνητών από Α.Ε.Ι. της αλλοδαπής.

Άρθρο 25

Αποδοχές καθηγητών

1. Οι αποδοχές των καθηγητών είναι ανάλογες του λειτουργήματος που επιτελούν, της βαθμίδας που κατέχουν και του είδους απασχόλησής τους στο ίδρυμα και καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3205/2003(Α΄ 297), όπως εκάστοτε ισχύει.

2. Οι αποδοχές του πρύτανη, των αναπληρωτών πρύτανη και κοσμητόρων καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Άρθρο 26

Παράλληλη απασχόληση καθηγητών σε ξένα και ελληνικά Α.Ε.Ι.

1. Καθηγητές που υπηρετούν σε ομοταγή Α.Ε.Ι. του εξωτερικού όπως αυτά αναγνωρίζονται από το Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π.), και είναι καταξιωμένοι στο αντικείμενό τους, μπορούν να είναι υποψήφιοι και να εκλεγούν με αυτοτελή κρίση σε θέση καθηγητή ελληνικού Α.Ε.Ι., σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, για θητεία πέντε ετών, με δυνατότητα ανανέωσης. Αν αυτοί εκλεγούν, μπορούν να διορισθούν σε θέση καθηγητή χωρίς προηγουμένως να πρέπει να παραιτηθούν από τη θέση που κατέχουν στο εξωτερικό. Οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία εφαρμογής των προηγούμενων εδαφίων καθορίζονται στον Οργανισμό του ιδρύματος.

2. Οι καθηγητές της προηγούμενης παραγράφου κατά το χρόνο απασχόλησής τους στο ελληνικό ίδρυμα έχουν όλα τα δικαιώματα και υποχρεώσεις των καθηγητών, πλην της συμμετοχής στα όργανα διοίκησης του ιδρύματος, και υποχρεούνται να απασχολούνται σε αυτό με πλήρη απασχόληση για διάστημα τουλάχιστον τριών έως έξι μηνών ετησίως σύμφωνα με όσα ορίζονται ειδικότερα στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος, με την αντίστοιχη αμοιβή.

3. Τη δυνατότητα διορισμού σε θέση καθηγητή Α.Ε.Ι της αλλοδαπής έχουν αντίστοιχα και καθηγητές των ελληνικών ιδρυμάτων, χωρίς να παραιτηθούν από τη θέση τους στο ελληνικό Α.Ε.Ι. Ο χρόνος απασχόλησής τους στο ίδρυμα της αλλοδαπής δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι μήνες κατ’ έτος. Κατά το διάστημα της απασχόλησής τους στο ίδρυμα της αλλοδαπής δεν λαμβάνουν αμοιβή από το ίδρυμα της ημεδαπής.

Άρθρο 27

Επιστημονικές και λοιπές άδειες

1. Οι καθηγητές του ιδρύματος έχουν δικαίωμα επιστημονικής άδειας με πλήρεις αποδοχές ενός έτους για κάθε έξι έτη υπηρεσίας ή έξι μηνών για κάθε τρία έτη υπηρεσίας. Η επιστημονική άδεια χορηγείται με πράξη του πρύτανη, ύστερα από εισήγηση του κοσμήτορα και απόφαση της κοσμητείας, στην οποία αναφέρεται ο τρόπος κάλυψης των εκπαιδευτικών αναγκών των προγραμμάτων σπουδών στα οποία συμμετέχει ο διδάσκων και αιτών την επιστημονική άδεια. Η αίτηση για εκπαιδευτική άδεια συνοδεύεται από το προτεινόμενο πρόγραμμα επιστημονικής δραστηριότητας. Ο καθηγητής μετά τη λήξη της άδειάς του υποβάλλει στον πρύτανη ή τον αρμόδιο αναπληρωτή πρύτανη έκθεση σχετική με την υλοποίηση του προγράμματος που είχε προτείνει.

2. Το δικαίωμα για λήψη της επιστημονικής άδειας μπορεί να ασκηθεί μόνο μέσα σε τρία έτη από τη συμπλήρωση τριετούς υπηρεσίας στο ίδρυμα. Δεν παραγράφεται το δικαίωμα επιστημονικής άδειας αλλά αθροίζεται με εκείνο της επόμενης εξαετίας ή τριετίας, αν η άδεια δεν χορηγηθεί μέσα στο προβλεπόμενο χρονικό διάστημα για λόγους που δεν αφορούν το πρόσωπο του αιτούντος. Η επιστημονική άδεια δεν χορηγείται σε καθηγητές που απέχουν λιγότερα από τρία έτη από τη συνταξιοδότησή τους.

3. Οι καθηγητές που κατά τη διάρκεια της επιστημονικής τους άδειας στην αλλοδαπή συνεργάζονται χωρίς αμοιβή με ανώτατα εκπαιδευτικά ή άλλα ιδρύματα του εξωτερικού, λαμβάνουν τις πλήρεις αποδοχές τους προσαυξανόμενες κατά 80%.

Σύμφωνα με το αριθμ. πρωτ. 2/63272/0022/10-9-2012 έγγραφο του ΓΛΚ σχετικά με τι ς αποδοχές επιστημονικής άδειας Καθηγητών ΑΕΙ:

..... Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 27 του Ν. 4009/2011, οι καθηγητές που κατά τη διάρκεια της επιστημονικής τους άδειας στην αλλοδαπή συνεργάζονται χωρίς αμοιβή με ανώτατα εκπαιδευτικά ή άλλα ιδρύματα του εξωτερικού, λαμβάνουν τις πλήρεις αποδοχές τους προσαυξανόμενες κατά 80%.

Επίσης, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 4 του ιδίου άρθρου και νόμου, κάθε καθηγητής υπηρετεί στο ίδρυμα για τρία έτη μετά τη λήξη της επιστημονικής του άδειας, άλλως του καταλογίζονται οι αποδοχές που έλαβε κατά τη διάρκεια της άδειας αυτής.

Από τη γραμματική ερμηνεία των ως άνω διατάξεων προκύπτει ότι, σε περίπτωση αποχώρησης των καθηγητών που έλαβαν επιστημονική άδεια από το ΑΕΙ πριν την παρέλευση τριών ετών από τη λήξη της εν λόγω άδειας, θα πρέπει να τους καταλογιστεί το σύνολο των αποδοχών (τακτικές αποδοχές συν την ως άνω προσαύξησή τους) που έλαβαν κατά τη διάρκεια της.

4. Κάθε καθηγητής υπηρετεί στο ίδρυμα για τρία έτη μετά τη λήξη της επιστημονικής του άδειας, άλλως του καταλογίζονται οι αποδοχές που έλαβε κατά τη διάρκεια της άδειας αυτής.

5. Επιτρέπεται, ύστερα από εισήγηση του κοσμήτορα και απόφαση της κοσμητείας, η χορήγηση άδειας χωρίς αποδοχές σε καθηγητές του ιδρύματος, εφόσον δεν παρεμποδίζεται η ομαλή λειτουργία της σχολής. Κατά το διάστημα της άδειας άνευ αποδοχών το σύνολο των συνταξιοδοτικών, ασφαλιστικών και λοιπών εισφορών για τον καθηγητή καταβάλλονται από τον ίδιο. [βλέπε αρ. 125148/Β2/11-1-2012 έγγραφο ΥΠΑΙΘΠΑ προς Παν. Αιγαίου (άδεια άνευ αποδοχών σε μέλος ΔΕΠ που δεν έχει συμπληρώσει από το διορισμό του τρία (3) έτη πραγματικής υπηρεσίας πλήρους απασχόλησης)]

6. Ο συνολικός χρόνος χορήγησης αδειών άνευ αποδοχών σε κάθε καθηγητή δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τρία έτη.

7. Στους καθηγητές μπορεί να χορηγείται, ύστερα από εισήγηση του κοσμήτορα και απόφαση της κοσμητείας, άδεια για την κατοχύρωση διπλώματος ευρεσιτεχνίας με πλήρεις αποδοχές, με τη διαδικασία του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 1.

ΜΕΡΟΣ Β΄

ΛΟΙΠΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

Άρθρο 28

Γραμματέας - Διοικητικό προσωπικό

1. Προϊστάμενος του διοικητικού προσωπικού είναι ο γραμματέας του ιδρύματος, ο οποίος είναι πρόσωπο εγνωσμένου κύρους, πτυχιούχος Α.Ε.Ι., με πολύ καλή γνώση τουλάχιστον μίας ξένης γλώσσας και αυξημένη διοικητική εμπειρία. Επιπλέον ακαδημαϊκά προσόντα και άριστη γνώση ξένων γλωσσών συνεκτιμώνται.

2. Ο γραμματέας επιλέγεται από το Συμβούλιο του ιδρύματος, ύστερα από εισήγηση του πρύτανη, για τετραετή θητεία, η οποία μπορεί να ανανεωθεί για μία ακόμα τετραετία. Η προκήρυξη της θέσης του γραμματέα γίνεται από τον πρύτανη δύο μήνες πριν από τη λήξη της θητείας του υπηρετούντος γραμματέα και ο διορισμός του με πράξη του πρύτανη, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

3. Θέματα σχετικά με τα ειδικότερα προσόντα, τον τρόπο και τη διαδικασία επιλογής του γραμματέα του ιδρύματος, καθώς και τις αρμοδιότητές του, καθορίζονται με τον Οργανισμό του ιδρύματος.

4. Οι αποδοχές του γραμματέα του ιδρύματος καθορίζονται στο ύψος των πάσης φύσεως αποδοχών που προβλέπονται κάθε φορά για γενικό διευθυντή Υπουργείου.

5. Τα μέλη του διοικητικού προσωπικού ασκούν τη διοικητική και γραμματειακή υποστήριξη όλων των υπηρεσιών του ιδρύματος, όπως αυτές καθορίζονται στον Οργανισμό του ιδρύματος.

6. Το διοικητικό προσωπικό επιλέγεται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2190/1994 (Α΄ 28) και υπάγεται στον Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ., που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3528/2007 (A΄ 26).

7. Ο διορισμός του διοικητικού προσωπικού γίνεται με πράξη του πρύτανη, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Άρθρο 29

Ειδικές κατηγορίες διδακτικού και εργαστηριακού προσωπικού του ιδρύματος

1. α) Τα μέλη της κατηγορίας του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.) επιτελούν ειδικό εκπαιδευτικό - διδακτικό έργο στα Α.Ε.Ι. και μπορεί να ανατίθεται σε αυτά αυτοδύναμο διδακτικό έργο. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το εκπαιδευτικό προσωπικό που διδάσκει ξένες γλώσσες ή την ελληνική γλώσσα ως ξένη, φυσική αγωγή, σχέδιο, καθώς επίσης καλές και εφαρμοσμένες τέχνες.

β) Οι θέσεις του προσωπικού αυτού ανήκουν στο ίδρυμα και κατανέμονται από τον πρύτανη στις σχολές, ύστερα από εισήγησή του ή των κοσμητόρων.

γ) Τυπικά προσόντα για το διορισμό σε θέσεις αυτής της κατηγορίας προσωπικού Τ.Ε.Ι. είναι πτυχίο Πανεπιστημίου ή Τ.Ε.Ι. σχετικό με το γνωστικό αντικείμενο της θέσης και συναφές διδακτορικό δίπλωμα.

2. α) Τα μέλη της κατηγορίας του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (Ε.ΔΙ.Π.) επιτελούν εργαστηριακό – εφαρμοσμένο διδακτικό έργο στα Α.Ε.Ι., το οποίο συνίσταται κατά κύριο λόγο στη διεξαγωγή εργαστηριακών και κλινικών ασκήσεων, καθώς επίσης και στη διεξαγωγή πρακτικών ασκήσεων στα πεδία εφαρμογής των οικείων επιστημών. Στους κατόχους διδακτορικού διπλώματος μπορεί να ανατίθεται διδακτικό έργο, διδασκαλία μαθημάτων εμβάθυνσης σε μικρές ομάδες φοιτητών και επίβλεψη πτυχιακών ή άλλων εργασιών, υπό την εποπτεία των καθηγητών της σχολής.

β) Οι θέσεις του προσωπικού αυτού ανήκουν στο ίδρυμα και κατανέμονται από τον πρύτανη στις σχολές ύστερα από εισήγησή του ή των κοσμητόρων.

γ) Τυπικά προσόντα για το διορισμό σε θέσεις αυτής της κατηγορίας προσωπικού Α.Ε.Ι. είναι πτυχίο Πανεπιστημίου ή Τ.Ε.Ι., σχετικό με το γνωστικό αντικείμενο της θέσης και συναφής μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών.

3. α) Τα μέλη της κατηγορίας του Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (Ε.Τ.Ε.Π.) παρέχουν έργο υποδομής στην εν γένει λειτουργία των Α.Ε.Ι., προσφέροντας εξειδικευμένες τεχνικές εργαστηριακές υπηρεσίες για την αρτιότερη εκτέλεση του εκπαιδευτικού, ερευνητικού και εφαρμοσμένου έργου τους.

β) Οι θέσεις του προσωπικού αυτού ανήκουν στο ίδρυμα και κατανέμονται από τον πρύτανη στις σχολές, ύστερα από εισήγησή του ή των κοσμητόρων.

γ) Τυπικά προσόντα για το διορισμό σε θέσεις Ε.Τ.Ε.Π., ανάλογα με τη θέση που προκηρύσσεται, είναι πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (κλάδου ΠΕ ή ΤΕ), σχετικό με την προς προκήρυξη θέση. Τα ειδικότερα προσόντα καθορίζονται με την προκήρυξη της θέσης.

4. Ο διορισμός σε θέσεις των κατηγοριών των προηγούμενων παραγράφων γίνεται με προκήρυξη των θέσεων και επιλογή των υποψηφίων από τριμελή επιτροπή που συγκροτείται από τον κοσμήτορα και αποτελείται από δύο καθηγητές και ένα μέλος της αντίστοιχης κατηγορίας προσωπικού, κατά περίπτωση, της ειδικότητας που απαιτείται για την προκηρυχθείσα θέση. Οι όροι και οι προϋποθέσεις για την προκήρυξη των θέσεων αυτών, καθώς και η διαδικασία επιλογής και περιοδικής αξιολόγησης του ανωτέρω προσωπικού ρυθμίζονται από τον Οργανισμό του ιδρύματος.

5. Ο διορισμός σε θέσεις προσωπικού των ανωτέρω κατηγοριών γίνεται με πράξη του πρύτανη, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στον Οργανισμό του ιδρύματος.

6. Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, καθορίζονται η βαθμολογική και μισθολογική κατάσταση και εξέλιξη των μελών των ανωτέρω κατηγοριών προσωπικού και ρυθμίζονται τα σχετικά με τη μονιμοποίηση και τη χορήγηση εκπαιδευτικών και λοιπών αδειών.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

16. Στο άρθρο 29 του ν. 4009/2011 προστίθεται παράγραφος 6 ως εξής:

«6. Επιστήμονες αναγνωρισμένου επιστημονικού κύρους είτε κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος είτε υποψήφιοι διδάκτορες είτε εξαιρετικής τεχνικής εμπειρίας δύναται να προσλαμβάνονται ως πανεπιστημιακοί υπότροφοι δια πράξεως του οικείου Τμήματος με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου για τη διεξαγωγή διδακτικού, ερευνητικού, επιστημονικού, οργανωτικού, εργαστηριακού ή κλινικού έργου καθοριζόμενου δια της συμβάσεως. Η προκήρυξη του γνωστικού αντικειμένου γίνεται μετά από πρόταση της Γενικής Συνέλευσης του Τομέα και έγκριση από τη Γενική Συνέλευση Τμήματος. Η διάρκεια της συμβάσεως καθορίζεται μέχρι ενός Πανεπιστημιακού έτους κατά περίπτωση, ανάλογα με τις ανάγκες του Τομέα. Δύναται αυτή να ανανεώνεται ή να παρατείνεται, πλην όμως ο συνολικός χρόνος πρόσληψης δεν δύναται να υπερβεί τα τρία (3) Πανεπιστημιακά έτη. Η απασχόληση των ανωτέρω δύναται να είναι πλήρης ή μερική και η κάλυψη της αποζημίωσής τους θα γίνεται από υποτροφίες και πόρους που θα εξασφαλίζει το Τμήμα, χωρίς αύξηση της κρατικής επιχορήγησης προς το οικείο Α.Ε.Ι.».

(λάθος νόμου πρέπει να αναριθμηθεί σε παράγραφο 7)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄

ΣΠΟΥΔΕΣ

Άρθρο 30

Διάρθρωση των σπουδών

1. Οι σπουδές διαρθρώνονται σε τρεις κύκλους, τον πρώτο, τον δεύτερο και τον τρίτο.

2. α) Ο πρώτος κύκλος σπουδών συνίσταται στην παρακολούθηση ενός προγράμματος σπουδών, περιλαμβάνει μαθήματα που αντιστοιχούν κατ’ ελάχιστο σε 180 πιστωτικές μονάδες και ολοκληρώνεται με την απονομή τίτλου σπουδών. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από εισηγήσεις των πρυτάνεων των ιδρυμάτων, οι οποίες διατυπώνονται μετά από γνώμη των κοσμητειών των οικείων σχολών, καθώς και ύστερα από γνώμη της ΑΔΙΠ, ορίζεται το σύνολο των πιστωτικών μονάδων που απαιτούνται για την απονομή τίτλου σπουδών από όλα τα ομοειδή προγράμματα σπουδών, λαμβάνοντας υπόψη και τις αντίστοιχες εξελίξεις σε κάθε επιστημονικό πεδίο, στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης.

β) Κάθε ακαδημαϊκό έτος περιλαμβάνει εκπαιδευτικές δραστηριότητες που αντιστοιχούν σε 60 πιστωτικές μονάδες.

γ) Κάθε ίδρυμα μπορεί να οργανώνει προγράμματα σύντομου κύκλου σπουδών, τα οποία περιλαμβάνουν μαθήματα που αντιστοιχούν κατά μέγιστο σε 120 πιστωτικές μονάδες και ολοκληρώνεται με την απονομή πιστοποιητικού κατάρτισης σύντομου κύκλου, κατά τα οριζόμενα στον Οργανισμό του ιδρύματος. Το πιστοποιητικό αυτό δεν είναι ισότιμο με τίτλο σπουδών πρώτου κύκλου.

3. Ο δεύτερος κύκλος σπουδών συνίσταται στην παρακολούθηση προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών, περιλαμβάνει για κάθε πρόγραμμα σπουδών μαθήματα που αντιστοιχούν κατ’ ελάχιστο σε 60 πιστωτικές μονάδες και ολοκληρώνεται με την απονομή Μεταπτυχιακού Διπλώματος Σπουδών (Μ.Δ.Σ.), σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος.

4. Ο τρίτος κύκλος σπουδών συνίσταται στην παρακολούθηση προγράμματος διδακτορικών σπουδών, το οποίο περιλαμβάνει για κάθε πρόγραμμα σπουδών μαθήματα που αντιστοιχούν κατ’ ελάχιστο σε 30 πιστωτικές μονάδες, και την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής. Ολοκληρώνεται σε κατ’ ελάχιστο τρία έτη με την απονομή διδακτορικού διπλώματος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος.

5. Στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος ρυθμίζονται τα ειδικότερα θέματα οργάνωσης και λειτουργίας των κύκλων σπουδών, καθώς και οι όροι και οι προϋποθέσεις εφαρμογής μεθόδων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σε αυτούς.

ΜΕΡΟΣ Α΄

ΠΡΩΤΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

Άρθρο 31

Διδακτικό έργο

Το διδακτικό έργο κατανέμεται σε εξαμηνιαία μαθήματα. Ως διδακτικό έργο θεωρείται: α) η αυτοτελής διδασκαλία ενός μαθήματος, β) η αυτοτελής διδασκαλία μαθημάτων εμβάθυνσης σε μικρές ομάδες φοιτητών, γ) οι εργαστηριακές και κλινικές ασκήσεις και η εν γένει πρακτική εξάσκηση των φοιτητών, δ) η επίβλεψη εργασιών ή διπλωματικών εργασιών και ε) η οργάνωση σεμιναρίων ή άλλων ανάλογων δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στην εμπέδωση των γνώσεων των φοιτητών.

Άρθρο 32

Πρόγραμμα σπουδών

1. α) Το πρόγραμμα σπουδών περιέχει τους τίτλους των υποχρεωτικών, των κατ’ επιλογή υποχρεωτικών και των προαιρετικών μαθημάτων, το περιεχόμενό τους, τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας τους, στις οποίες περιλαμβάνεται το κάθε μορφής επιτελούμενο διδακτικό έργο, και τη χρονική αλληλουχία ή αλληλεξάρτηση των μαθημάτων. Περιέχει, επίσης, τα προσόντα και τις ειδικότητες του εκπαιδευτικού προσωπικού που απαιτούνται για την εφαρμογή του και την επίτευξη των μαθησιακών στόχων του.

β) Σύμφωνα με το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων της Ανώτατης Εκπαίδευσης, κάθε πρόγραμμα σπουδών περιέχει επίσης τα μαθησιακά αποτελέσματα και τα προσόντα που αποκτώνται από το σύνολο του προγράμματος σπουδών, καθώς και από κάθε επί μέρους μάθημα ή εκπαιδευτική δραστηριότητα ή πρακτική άσκηση που περιλαμβάνεται σε αυτό, τις πιστωτικές μονάδες σύμφωνα με τα οριζόμενα στη Φ.5/89656/Β3/13.8.2007 απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Β΄ 1466), καθώς και το επίπεδο των προσόντων σε αντιστοίχησή του με εκείνα του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων Δια Βίου Μάθησης και του Πλαισίου Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης. Αρμόδια όργανα για την απόδοση πιστωτικών μονάδων σε κάθε εκπαιδευτική δραστηριότητα του προγράμματος σπουδών είναι η κοσμητεία της οικείας σχολής, ύστερα από εισήγηση της συνέλευσης του οικείου τμήματος σε περίπτωση προγράμματος προπτυχιακών σπουδών, και η κοσμητεία της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών, ύστερα από εισήγηση της οικείας ομάδας διδασκόντων σε περίπτωση προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών.

2. Το κατά την παράγραφο 1 περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών καταρτίζεται από ειδική επιτροπή, η οποία αποτελείται από τουλάχιστον πέντε καθηγητές της σχολής του οικείου γνωστικού πεδίου και συγκροτείται από τον κοσμήτορα και, εφόσον δεν πρόκειται για νέο πρόγραμμα σπουδών, το διευθυντή του τμήματος ή, σε περίπτωση συνεργασίας σχολών του ίδιου Α.Ε.Ι., από τους οικείους κοσμήτορες. Το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών εγκρίνεται από τον πρύτανη, ύστερα από εισήγηση της ή των κοσμητειών και σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου. Με τον Εσωτερικό Κανονισμό ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν τη συγκρότηση της επιτροπής, καθώς και οι προϋποθέσεις και η διαδικασία της κατ’ έτος αναθεώρησης επί μέρους πτυχών του περιεχομένου του προγράμματος σπουδών.

3. Στα προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου ενός ιδρύματος μπορούν να περιλαμβάνονται, με την αναγνώριση των αντίστοιχων πιστωτικών μονάδων, και μαθήματα που παρέχονται από σχολές άλλων ιδρυμάτων της ημεδαπής, όπως ορίζεται στους Οργανισμούς των ιδρυμάτων αυτών, ή της αλλοδαπής. Μεταξύ των δύο ιδρυμάτων καταρτίζεται ειδικό πρωτόκολλο συνεργασίας.

4. Τα προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου περιλαμβάνουν υποχρεωτικά μαθήματα για την εκμάθηση τουλάχιστον μίας ξένης γλώσσας.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

8. Η παρ. 4 του άρθρου 32 του ν. 4009/2011 (Α΄195) αντικαθίσταται ως εξής:

«4. Τα προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου δύνανται να περιλαμβάνουν μαθήματα για την εκμάθηση ξένων γλωσσών».

5. Μετά την πιστοποίηση ενός προγράμματος σπουδών σύμφωνα με τα άρθρα 70 έως και 72, ο κοσμήτορας αναθέτει την υλοποίησή του στο τμήμα.

Άρθρο 33

Χρονική διάρθρωση σπουδών - Εξετάσεις

1. Το ακαδημαϊκό έτος αρχίζει την 1η Σεπτεμβρίου και λήγει την 31η Αυγούστου του επόμενου έτους. Το διδακτικό έργο κάθε ακαδημαϊκού έτους διαρθρώνεται σε δύο εξάμηνα.

2. Ο φοιτητής εγγράφεται στη σχολή στην αρχή κάθε εξαμήνου σε ημερομηνίες που ορίζονται από την κοσμητεία και δηλώνει τα μαθήματα που επιλέγει. Αν δεν εγγραφεί για δύο συνεχόμενα εξάμηνα, διαγράφεται αυτοδικαίως από τη σχολή. Για τη διαγραφή εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του κοσμήτορα.

3. Οι φοιτητές που αποδεδειγμένα εργάζονται τουλάχιστον 20 ώρες την εβδομάδα δύνανται να εγγράφονται ως φοιτητές μερικής φοίτησης, ύστερα από αίτησή τους που εγκρίνεται από την κοσμητεία της σχολής. Ο Οργανισμός ορίζει τις ειδικότερες προϋποθέσεις και τη διαδικασία για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου, καθώς και τις ειδικότερες προϋποθέσεις και τη διαδικασία διευκόλυνσης της φοίτησης των φοιτητών με αναπηρία.

4. Οι φοιτητές μπορούν, ύστερα από αίτησή τους προς την κοσμητεία της σχολής τους, να διακόψουν τη φοίτησή τους. Με τον Οργανισμό του ιδρύματος καθορίζεται η διαδικασία διαπίστωσης της διακοπής της φοίτησης, τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν την αίτηση και ο μέγιστος χρόνος της διακοπής, καθώς και η δυνατότητα της κατ’ εξαίρεση υπέρβασης του χρόνου αυτού. Η φοιτητική ιδιότητα διακόπτεται προσωρινά κατά το χρόνο διακοπής της φοίτησης, εκτός αν η διακοπή οφείλεται σε αποδεδειγμένους λόγους υγείας ή σε λόγους ανωτέρας βίας.

5. Κάθε εξάμηνο περιλαμβάνει τουλάχιστον δεκατρείς πλήρεις εβδομάδες διδασκαλίας. Ο αριθμός των εβδομάδων για τη διενέργεια των εξετάσεων ορίζεται στον Οργανισμό του ιδρύματος.

6. Παράταση της διάρκειας ενός εξαμήνου επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις προκειμένου να συμπληρωθεί ο απαιτούμενος ελάχιστος αριθμός εβδομάδων διδασκαλίας, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις δύο εβδομάδες και γίνεται με απόφαση του πρύτανη, ύστερα από πρόταση της κοσμητείας της σχολής.

7. Αν για οποιονδήποτε λόγο ο αριθμός των εβδομάδων διδασκαλίας που πραγματοποιήθηκαν σε ένα μάθημα είναι μικρότερος από τις δεκατρείς, το μάθημα θεωρείται ότι δεν διδάχθηκε και δεν εξετάζεται, τυχόν δε εξέτασή του είναι άκυρη και ο βαθμός δεν υπολογίζεται για την απονομή του τίτλου σπουδών.

8. Οι εξετάσεις διενεργούνται αποκλειστικά μετά το πέρας του χειμερινού και του εαρινού εξαμήνου για τα μαθήματα που διδάχθηκαν στα εξάμηνα αυτά, αντίστοιχα. Ο φοιτητής δικαιούται να εξεταστεί στα μαθήματα και των δύο εξαμήνων πριν από την έναρξη του χειμερινού εξαμήνου. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για την προφορική εξέταση φοιτητών με αποδεδειγμένη πριν από την εισαγωγή τους στο ίδρυμα δυσλεξία, σύμφωνα με διαδικασία που ορίζεται στον Εσωτερικό Κανονισμό του ιδρύματος.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

17. Οι φοιτητές που περάτωσαν την κανονική φοίτηση, η οποία ισούται με τον ελάχιστο αριθμό των αναγκαίων για την απονομή του τίτλου σπουδών εξαμήνων, σύμφωνα με το Ενδεικτικό Πρόγραμμα Σπουδών, έχουν τη δυνατότητα να εξεταστούν στην εξεταστική περίοδο του Φεβρουαρίου και Ιουνίου 2013 σε όλα τα μαθήματα που οφείλουν, ανεξάρτητα εάν αυτά διδάσκονται σε χειμερινό ή εαρινό εξάμηνο.

9. Η βαθμολογία σε κάθε μάθημα καθορίζεται από τον διδάσκοντα, ο οποίος μπορεί να οργανώσει κατά την κρίση του γραπτές ή και προφορικές εξετάσεις ή και να στηριχθεί σε εργασίες ή εργαστηριακές ασκήσεις.

10. Αν ο φοιτητής αποτύχει περισσότερες από τρεις φορές σε ένα μάθημα, με απόφαση του κοσμήτορα εξετάζεται, ύστερα από αίτησή του, από τριμελή επιτροπή καθηγητών της σχολής, οι οποίοι έχουν το ίδιο ή συναφές γνωστικό αντικείμενο και ορίζονται από τον κοσμήτορα. Από την επιτροπή εξαιρείται ο υπεύθυνος της εξέτασης διδάσκων. Σε περίπτωση αποτυχίας, ο φοιτητής συνεχίζει ή όχι τη φοίτησή του σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στον Οργανισμό του ιδρύματος, στους οποίους περιλαμβάνεται και ο μέγιστος αριθμός επαναλήψεων της εξέτασης σε ένα μάθημα.

11. α) Μετά το πέρας της περιόδου κανονικής φοίτησης, που ισούται με τον ελάχιστο αριθμό των αναγκαίων για την απονομή του τίτλου σπουδών εξαμήνων, σύμφωνα με το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών της σχολής, προσαυξημένο κατά τέσσερα εξάμηνα, οι φοιτητές μπορούν να εγγραφούν στα εξάμηνα, μόνον εφόσον πληρούν τους όρους συνέχισης της φοίτησης που καθορίζονται στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος.

β) Για τους φοιτητές μερικής φοίτησης, η περίπτωση α΄ έχει εφαρμογή μετά το πέρας περιόδου που ισούται με το διπλάσιο χρόνο του ελάχιστου αριθμού των αναγκαίων για την απονομή του τίτλου σπουδών εξαμήνων, σύμφωνα με το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών της σχολής.

γ) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ορίζεται το ύψος της οικονομικής συμμετοχής για τη φοίτηση στα κανονικά εξάμηνα σπουδών των αλλοδαπών φοιτητών που προέρχονται από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν έχουν εισαχθεί με το εκάστοτε ισχύον σύστημα εισαγωγικών εξετάσεων για τους Έλληνες.

12. Ο φοιτητής ολοκληρώνει τις σπουδές του και του απονέμεται τίτλος σπουδών όταν εξεταστεί επιτυχώς στα μαθήματα που προβλέπονται από το πρόγραμμα σπουδών και συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό πιστωτικών μονάδων.

13. Για την απονομή του τίτλου σπουδών πρώτου κύκλου απαιτείται η επιτυχής ολοκλήρωση μαθημάτων μίας τουλάχιστον ξένης γλώσσας ή η αποδεδειγμένη γνώση της. Οι ξένες γλώσσες που απαιτούνται, ο αριθμός των μαθημάτων, το επίπεδο εκμάθησής τους και ο τρόπος απόδειξης της γνώσης της ξένης γλώσσας ή των γλωσσών ορίζονται στον Οργανισμό του ιδρύματος.

14. Ο τρόπος υπολογισμού του βαθμού του τίτλου σπουδών καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Άρθρο 34

Κανονιστικές πράξεις για τις σπουδές πρώτου κύκλου

1. Ιδιαίτερο κεφάλαιο του Εσωτερικού Κανονισμού του ιδρύματος αποτελεί ο κανονισμός προπτυχιακών σπουδών, ο οποίος καταρτίζεται ύστερα από εισήγηση των κοσμητειών.

2. Ο κανονισμός προπτυχιακών σπουδών περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις προϋποθέσεις για την απονομή τίτλου σπουδών, την πρόβλεψη υποχρεωτικής παρακολούθησης συγκεκριμένων μαθημάτων, τον ανώτατο αριθμό πιστωτικών μονάδων που αντιστοιχούν στα μαθήματα στα οποία μπορεί να εγγραφεί κάθε φοιτητής ανά εξάμηνο, τον χαρακτηρισμό των μαθημάτων και τα τυχόν προαπαιτούμενα μαθήματα, τη δυνατότητα παρακολούθησης μαθημάτων από άλλες σχολές ή ιδρύματα, τις κατευθύνσεις, την έκταση και το περιεχόμενο των προπτυχιακών μαθημάτων, τη σειρά των μαθημάτων στα οποία μπορούν να εγγραφούν οι φοιτητές, τις διαδικασίες αξιολόγησης των μαθημάτων και των διδασκόντων από τους φοιτητές, τους τρόπους διασφάλισης του αδιάβλητου των εξετάσεων, την προθεσμία μέσα στην οποία χορηγείται ο τίτλος σπουδών και τα αρμόδια προς τούτο όργανα, το τελετουργικό αποφοίτησης, τον τύπο των τίτλων σπουδών, τη διαδικασία για τη χορήγηση υποτροφιών, ανταποδοτικών ή μη, τους όρους υπό τους οποίους ο φοιτητής θεωρείται ότι δεν δικαιούται τις πάσης φύσεως φοιτητικές παροχές, καθώς και τη διαδικασία με την οποία βεβαιώνεται η απώλεια του δικαιώματος αυτού, καθώς και ζητήματα τεχνολογικής και οικονομικής υποστήριξης των προγραμμάτων σπουδών και ειδικής γραμματειακής κάλυψης των αναγκών τους.

Άρθρο 35

Σύμβουλοι σπουδών

Ο σύμβουλος σπουδών καθοδηγεί και υποστηρίζει τους φοιτητές στα προγράμματα σπουδών τους. Με τον Εσωτερικό Κανονισμό κάθε ιδρύματος ορίζεται η εκ περιτροπής ανάθεση καθηκόντων συμβούλου σπουδών σε καθηγητές και ρυθμίζονται τα ειδικότερα σχετικά θέματα.

Άρθρο 36

Φοιτητικά θέματα

1. α) Τα ιδρύματα λαμβάνουν ειδικά μέτρα για τη διευκόλυνση των σπουδών των εργαζόμενων φοιτητών. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ρυθμίζεται η υποχρεωτική χορήγηση αδειών στους εργαζόμενους φοιτητές κατά την περίοδο των εξετάσεων για την προετοιμασία και τη συμμετοχή τους σε αυτές.

β) Οι φοιτητές πραγματοποιούν πρακτική άσκηση στο δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, εφόσον αυτή περιλαμβάνεται στο οικείο πρόγραμμα σπουδών. Οι όροι και οι προϋποθέσεις της πρακτικής άσκησης ρυθμίζονται στον Οργανισμό του ιδρύματος, συμπεριλαμβανομένης και ειδικής μέριμνας για τη διευκόλυνση φοιτητών με αναπηρία προκειμένου να πραγματοποιούν πρακτική άσκηση κατά ισότιμο τρόπο με κάθε άλλο φοιτητή.

2. α) Φοιτητές οι οποίοι προέρχονται από άλλα Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή ομοταγή ιδρύματα της αλλοδαπής στο πλαίσιο εκπαιδευτικών ή ερευνητικών προγραμμάτων συνεργασίας εγγράφονται ως φιλοξενούμενοι φοιτητές στα Α.Ε.Ι. υποδοχής.

β) Οι φιλοξενούμενοι φοιτητές έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχουν οι φοιτητές του ιδρύματος υποδοχής για όσο χρόνο διαρκεί η φοίτησή τους στο Α.Ε.Ι. υποδοχής, σύμφωνα με το εγκεκριμένο πρόγραμμα συνεργασίας που προβλέπεται στα άρθρα 40 και 41.

γ) Οι φιλοξενούμενοι φοιτητές δεν έχουν δικαίωμα κατάταξης ή απόκτησης τίτλου σπουδών στο Α.Ε.Ι. υποδοχής, εκτός αν το πρόγραμμα συνεργασίας, στο πλαίσιο του οποίου διακινούνται, προβλέπει τη δυνατότητα χορήγησης κοινού τίτλου σπουδών από τα συνεργαζόμενα Α.Ε.Ι.

δ) Προκειμένου περί φοιτητών εγγεγραμμένων στα ελληνικά Α.Ε.Ι., οι πιστωτικές μονάδες, ο χρόνος φοίτησης, η επιτυχής παρακολούθηση των μαθημάτων και η βαθμολογία τους στο Α.Ε.Ι. υποδοχής λαμβάνονται υπόψη, μεταφέρονται και θεωρείται ότι πραγματοποιήθηκαν στο Α.Ε.Ι. προέλευσης, εφόσον τα μαθήματα αυτά περιλαμβάνονται σε εγκεκριμένο πρόγραμμα συνεργασίας.

ε) Με τους Οργανισμούς των Α.Ε.Ι. μπορεί να προβλέπεται η δυνατότητα προσωρινής μετακίνησης ενός φοιτητή από ένα Α.Ε.Ι. σε άλλο της ημεδαπής, για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το ένα ακαδημαϊκό έτος, η διαδικασία αναγνώρισης πιστωτικών μονάδων και ρυθμίζονται τα λοιπά σχετικά θέματα.

στ) Με τους Οργανισμούς των Α.Ε.Ι. ρυθμίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις αναγνώρισης πιστωτικών μονάδων από το Α.Ε.Ι. υποδοχής, καθώς και η διατήρηση όσων φοιτητικών παροχών μπορούν να μεταφερθούν σε ίδρυμα υποδοχής της αλλοδαπής.

Άρθρο 37

Συγγράμματα

1. Διδακτικό σύγγραμμα θεωρείται κάθε έντυπο ή ηλεκτρονικό βιβλίο, περιλαμβανομένων των ηλεκτρονικών βιβλίων ελεύθερης πρόσβασης, καθώς και οι έντυπες ή ηλεκτρονικές ακαδημαϊκές σημειώσεις, ύστερα από την κατ’ έτος έγκρισή τους από τις συνελεύσεις των τμημάτων σύμφωνα με την περίπτωση δ΄ της παραγράφου 6 του άρθρου 10, το οποίο ανταποκρίνεται κατά τρόπο ολοκληρωμένο στο γνωστικό αντικείμενο ενός μαθήματος και καλύπτει ολόκληρο ή το μεγαλύτερο μέρος της ύλης και του περιεχομένου του, όπως αυτά καθορίζονται στον κανονισμό προπτυχιακών σπουδών, σύμφωνα με το εγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών της οικείας σχολής. Ο κατάλογος των διδακτικών συγγραμμάτων περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα προτεινόμενο διδακτικό σύγγραμμα ανά υποχρεωτικό ή επιλεγόμενο μάθημα, το οποίο προέρχεται από τα δηλωθέντα συγγράμματα στο Κεντρικό Πληροφοριακό Σύστημα (Κ.Π.Σ.) ΕΥΔΟΞΟΣ και συντάσσεται ύστερα από εισηγήσεις των οικείων διδασκόντων ή υπευθύνων για καθένα από αυτά, καθώς και των λοιπών καθηγητών που κατέχουν θέση του ιδίου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος.

Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν τη δωρεάν διάθεση στους φοιτητές των διδακτικών συγγραμμάτων, καθώς και την καταβολή αμοιβής στους συγγραφείς τους.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Ρυθμίσεις θεμάτων Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις

Άρθρο 5

4. To τελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 37 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) αντικαθίσταται ως εξής: «Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν στον τρόπο και τα κριτήρια της δωρεάν διανομής στους ενεργούς φοιτητές του πρώτου κύκλου σπουδών των διδακτικών συγγραμμάτων μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας «ΕΥΔΟΞΟΣ», καθώς και την καταβολή αμοιβής στους συγγραφείς τους.».

2. Ενισχύονται οι βιβλιοθήκες των ιδρυμάτων με τον απαραίτητο αριθμό έντυπων ή ηλεκτρονικών συγγραμμάτων ώστε να καλύπτονται οι εκπαιδευτικές ανάγκες των ιδρυμάτων. Για κάθε διδακτικό σύγγραμμα παραχωρείται από το Δημόσιο στη βιβλιοθήκη του οικείου ιδρύματος ανάλογος αριθμός αντιτύπων. Οι βιβλιοθήκες των Α.Ε.Ι. υποχρεούνται σε μακροχρόνιο δανεισμό έντυπων ή ηλεκτρονικών συγγραμμάτων για την κάλυψη των αναγκών των φοιτητών κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως [βλέπε την αριθμ. Φ.12/93262/Β3/13-8-2012 ΚΥΑ Παιδείας και Οικονομικών (ΦΕΚ 2377/τ.Β’/27-8-2012)], καθορίζονται τα κριτήρια με βάση τα οποία υπολογίζεται ο αριθμός και η διαδικασία παραχώρησης των ανωτέρω αντιτύπων, η διαδικασία δανεισμού συγγραμμάτων στους φοιτητές και κάθε σχετικό θέμα.

3. Η κοστολόγηση των διδακτικών συγγραμμάτων της παραγράφου 1 γίνεται από επιτροπή και η διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου από ειδικό όργανο, σύμφωνα με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Μέχρι την έκδοση της ανωτέρω υπουργικής απόφασης ισχύουν οι υπουργικές αποφάσεις που εκδόθηκαν μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος.

4. Οι παραδόσεις - σημειώσεις των μαθημάτων που διδάσκουν οι καθηγητές όλων των βαθμίδων αναρτώνται υποχρεωτικά στο διαδίκτυο.

5. Κάθε διδάσκων οφείλει να διανέμει σε όλους τους φοιτητές που έχουν εγγραφεί στο μάθημα, κατά την πρώτη εβδομάδα των μαθημάτων και με δαπάνες του ιδρύματος στο οποίο ανήκει, αναλυτικό διάγραμμα μελέτης το οποίο περιλαμβάνει τη διάρθρωση της ύλης του μαθήματος, σχετική βιβλιογραφία, άλλη τεκμηρίωση και συναφή πληροφόρηση.

ΜΕΡΟΣ Β΄

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

Άρθρο 38

Προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών

1. Τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) εντάσσονται στο στρατηγικό σχεδιασμό του ιδρύματος, αποσκοπούν στην προαγωγή της γνώσης, την ανάπτυξη της έρευνας και την ικανοποίηση των εκπαιδευτικών, ερευνητικών και αναπτυξιακών αναγκών της χώρας, διέπονται από επιστημονική συνοχή, αναφέρονται σε ειδικότητες συγγενείς προς τα επιστημονικά πεδία των προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών και πληρούν προϋποθέσεις που εγγυώνται υψηλό επίπεδο σπουδών.

2. Για τα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών εφαρμόζονται οι διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 32.

3. Το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών καταρτίζεται από ειδική επιτροπή, η οποία αποτελείται από καθηγητές του οικείου γνωστικού πεδίου, και συγκροτείται από την κοσμητεία ή, σε περίπτωση συνεργασίας σχολών του ιδίου Α.Ε.Ι., από τις κοσμητείες των οικείων σχολών προπτυχιακών σπουδών. Το περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών εγκρίνεται από τον πρύτανη, ύστερα από εισήγηση της κοσμητείας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών και σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου. Με τον Εσωτερικό Κανονισμό ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν τη συγκρότηση της επιτροπής, καθώς και οι προϋποθέσεις και η διαδικασία της κατ’ έτος αναθεώρησης επί μέρους πτυχών του περιεχομένου του προγράμματος σπουδών.

4. Στα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών ενός ιδρύματος μπορούν να περιλαμβάνονται, με την αναγνώριση των αντίστοιχων πιστωτικών μονάδων, και μαθήματα που παρέχονται από σχολές μεταπτυχιακών σπουδών άλλων ιδρυμάτων, όπως ορίζεται στους Οργανισμούς των ιδρυμάτων αυτών. Μεταξύ των δύο ιδρυμάτων καταρτίζεται ειδικό πρωτόκολλο συνεργασίας.

5. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις που αφορούν τα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών. Για την εφαρμογή αυτή, όπου στις οικείες διατάξεις γίνεται αναφορά σε σχολή, νοείται η οικεία σχολή μεταπτυχιακών σπουδών.

Καταργήθηκε το δεύτερο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 38  σύμφωνα με το Ν. 4076/2012 άρθρο 13 παρ. 2

ΜΕΡΟΣ Γ΄

ΤΡΙΤΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

Άρθρο 39

Διδακτορική διατριβή – Προγράμματα διδακτορικών σπουδών

1. Η ευθύνη του σχεδιασμού και της οργάνωσης του τρίτου κύκλου σπουδών ανήκει στην αρμοδιότητα των Πανεπιστημίων.

2. Με απόφαση της κοσμητείας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών, ύστερα από πρότασή της ή των κοσμητειών των οικείων σχολών προπτυχιακών σπουδών, οργανώνεται πρόγραμμα μαθημάτων διδακτορικών σπουδών, το οποίο περιέχει τους τίτλους των υποχρεωτικών, των κατ’ επιλογή υποχρεωτικών και των προαιρετικών μαθημάτων, το περιεχόμενό τους, τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας τους, στις οποίες περιλαμβάνεται το κάθε μορφής επιτελούμενο διδακτικό έργο, και τη χρονική αλληλουχία ή αλληλεξάρτηση των μαθημάτων. Περιέχει, επίσης, τα προσόντα και τις ειδικότητες του εκπαιδευτικού προσωπικού που απαιτούνται για την εφαρμογή του και την επίτευξη των μαθησιακών στόχων του.

3. Για το πρόγραμμα διδακτορικών σπουδών και το περιεχόμενό του εφαρμόζεται η παράγραφος 3 του άρθρου 38.

4. Τα κριτήρια, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία επιλογής των υποψήφιων διδακτόρων ορίζονται με τον Οργανισμό. Στον Εσωτερικό Κανονισμό προβλέπονται οι όροι και η διαδικασία απαλλαγής, εν όλω ή εν μέρει, των υποψήφιων διδακτόρων από την υποχρέωση παρακολούθησης του προγράμματος μαθημάτων διδακτορικών σπουδών.

5. Για κάθε υποψήφιο διδάκτορα ορίζεται, με απόφαση της κοσμητείας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών, καθηγητής του ίδιου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με αυτό για το οποίο ενδιαφέρεται ο υποψήφιος διδάκτορας, ως επιβλέπων, με τη συναίνεση του ίδιου του οριζομένου. Με την ίδια διαδικασία μπορεί να ορίζονται περισσότεροι του ενός επιβλέποντες καθηγητές του ίδιου ή άλλου Α.Ε.Ι. ή αντίστοιχης βαθμίδας ερευνητές ερευνητικού ιδρύματος της ημεδαπής ή της αλλοδαπής.

Στην περίπτωση συνεργασίας Α.Ε.Ι. και ερευνητικού κέντρου σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 42, δύναται ο επιβλέπων να είναι ερευνητής εφόσον αυτό προβλέπεται στο πρωτόκολλο συνεργασίας και ύστερα από απόφαση της κοσμητείας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών.

6. Η διδακτορική διατριβή υποστηρίζεται δημόσια από τον υποψήφιο διδάκτορα, ύστερα από έγγραφη θετική εισήγηση του επιβλέποντος ή των επιβλεπόντων καθηγητών ή ερευνητών προς την κοσμητεία της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών. Αν δεν κατατεθεί εισήγηση ή αν η εισήγηση είναι αρνητική, η διαδικασία μπορεί να συνεχίζεται με αίτηση του υποψηφίου. Η αξιολόγηση της διατριβής γίνεται από τριμελή εξεταστική επιτροπή, η οποία ορίζεται με απόφαση της κοσμητείας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών, ύστερα από εισήγηση του επιβλέποντος ή των επιβλεπόντων καθηγητών ή ερευνητών.

Δύο μέλη της επιτροπής είναι καθηγητές του ιδρύματος και ένα μέλος είναι καθηγητής Α.Ε.Ι. ή αντίστοιχης βαθμίδας ερευνητής ερευνητικού ιδρύματος της αλλοδαπής ή, ύστερα από ειδική αιτιολόγηση, της ημεδαπής, από τα μητρώα του άρθρου 19. Οι επιβλέποντες καθηγητές ή ερευνητές δεν μπορούν να οριστούν ως μέλη της επιτροπής. Σε ένα από τα μέλη της επιτροπής ανατίθεται από την κοσμητεία η σύνταξη έγγραφης εισηγητικής έκθεσης αξιολόγησης της διατριβής. Για την απονομή του διδακτορικού διπλώματος απαιτείται η θετική αξιολόγηση της διατριβής από την επιτροπή. Άλλα θέματα που σχετίζονται με την αξιολόγηση της διατριβής, όπως η διαδικασία της δημόσιας υποστήριξης ή οι τυχόν προαπαιτούμενες δημοσιεύσεις, ρυθμίζονται στον Οργανισμό του ιδρύματος.

ΜΕΡΟΣ Δ΄

ΚΟΙΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ

Άρθρο 40

Προγράμματα σπουδών συνεργασίας μεταξύ Α.Ε.Ι.

1. Τα ιδρύματα μπορούν να οργανώνουν και να προσφέρουν προγράμματα σπουδών από κοινού ή σε συνεργασία με σχολές διαφορετικών Α.Ε.Ι. της ημεδαπής, που οδηγούν στην απονομή τίτλου σπουδών του προγράμματος αυτού.

2. Για τα προγράμματα αυτά καταρτίζεται πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ των συνεργαζόμενων Α.Ε.Ι., στο οποίο καθορίζονται ιδίως το αντικείμενο του προγράμματος και, κατά περίπτωση, τα επιστημονικά πεδία, ο τρόπος εισαγωγής των φοιτητών προκειμένου για προγράμματα δεύτερου ή τρίτου κύκλου σπουδών, οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα, η μετακίνηση του διδακτικού προσωπικού ή των φοιτητών, η χορήγηση ενιαίου ή χωριστού από κάθε ίδρυμα τίτλου σπουδών, ο τύπος του χορηγούμενου τίτλου, η συγκρότηση επιτροπών για την κατάρτιση του περιεχομένου του προγράμματος σπουδών, η συγκρότηση οργάνων διοίκησης και παρακολούθησης των προγραμμάτων σπουδών και κάθε σχετικό θέμα.

3. Στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος ορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία συμμετοχής του ιδρύματος στα προγράμματα συνεργασίας που προβλέπονται στο άρθρο αυτό, καθώς και τα όργανα του ιδρύματος που έχουν την αρμοδιότητα έγκρισης και εποπτείας των προγραμμάτων αυτών.

Άρθρο 41

Προγράμματα σπουδών συνεργασίας με Α.Ε.Ι. της αλλοδαπής

1. Τα ιδρύματα της ημεδαπής μπορούν να οργανώνουν και να προσφέρουν από κοινού ή σε συνεργασία προγράμματα σπουδών με ομοταγή ιδρύματα της αλλοδαπής, που οδηγούν στην απονομή αντίστοιχων τίτλων σπουδών.

2. Για τα προγράμματα αυτά καταρτίζεται πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ των συνεργαζόμενων Α.Ε.Ι., στο οποίο καθορίζονται ιδίως το αντικείμενο του προγράμματος και, κατά περίπτωση, τα επιστημονικά πεδία, οι πηγές χρηματοδότησης, ο τρόπος εισαγωγής των φοιτητών, οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα, η μετακίνηση του διδακτικού προσωπικού ή των φοιτητών, η χορήγηση ενιαίου ή χωριστού τίτλου σπουδών από κάθε ίδρυμα, ο τύπος του χορηγούμενου τίτλου, η συγκρότηση επιτροπών για την κατάρτιση του περιεχομένου του προγράμματος σπουδών, η συγκρότηση οργάνων διοίκησης και παρακολούθησης των προγραμμάτων σπουδών, η γλώσσα ή οι γλώσσες διδασκαλίας και συγγραφής των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών εργασιών ή διδακτορικών διατριβών και κάθε άλλο σχετικό θέμα, σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο που διέπει τις προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές της χώρας κάθε συνεργαζόμενου ιδρύματος.

3. Στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος ορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία συμμετοχής του ιδρύματος στα προγράμματα συνεργασίας που προβλέπονται στο άρθρο αυτό, καθώς και τα όργανα του ιδρύματος που έχουν την αρμοδιότητα έγκρισης και εποπτείας των προγραμμάτων αυτών.

Άρθρο 42

Συνεργασία Α.Ε.Ι. και ερευνητικών κέντρων

1. Τα Πανεπιστήμια μπορούν να οργανώνουν και να προσφέρουν προγράμματα σπουδών δεύτερου και τρίτου κύκλου και τα Τ.Ε.Ι. προγράμματα σπουδών δεύτερου κύκλου τα οποία οδηγούν στην απονομή αντίστοιχων τίτλων σπουδών, σε συνεργασία με ερευνητικά κέντρα ή ινστιτούτα της αλλοδαπής ή με αντίστοιχα ιδρύματα της ημεδαπής που υπάγονται στον δημόσιο τομέα.

2. Για τη συνεργασία αυτή καταρτίζεται, ύστερα από εισήγηση της κοσμητείας της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών και απόφαση του πρύτανη, πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ των συνεργαζόμενων ιδρυμάτων στο οποίο καθορίζονται το αντικείμενο του προγράμματος και, κατά περίπτωση, τα επιστημονικά πεδία, οι πηγές χρηματοδότησης, οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα, η μετακίνηση του διδακτικού προσωπικού ή των φοιτητών, η χορήγηση τίτλου σπουδών από το Α.Ε.Ι. με αναφορά του συνεργαζόμενου ερευνητικού ιδρύματος, ο τύπος του χορηγούμενου τίτλου σπουδών, η συγκρότηση επιτροπών για την κατάρτιση του περιεχομένου του προγράμματος σπουδών, η συγκρότηση οργάνων διοίκησης και παρακολούθησης των προγραμμάτων σπουδών, η γλώσσα ή οι γλώσσες διδασκαλίας και συγγραφής εργασιών, η συμμετοχή των μελών των συνεργαζόμενων φορέων στη διδασκαλία και στην επίβλεψη μεταπτυχιακών εργασιών και διδακτορικών διατριβών και κάθε σχετικό θέμα.

3. Στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος ορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία συμμετοχής του ιδρύματος στα προγράμματα συνεργασίας που προβλέπονται στο άρθρο αυτό, καθώς και τα όργανα του ιδρύματος που έχουν την αρμοδιότητα έγκρισης και εποπτείας των προγραμμάτων αυτών.

Άρθρο 43

Προγράμματα σπουδών δια βίου μάθησης

1. Τα ιδρύματα μπορούν να οργανώνουν και να παρέχουν προγράμματα σπουδών δια βίου μάθησης, που οδηγούν στην απονομή αντίστοιχων πιστοποιητικών μη τυπικής εκπαίδευσης, κατά την έννοια της περίπτωσης 4 του άρθρου 2 του ν. 3879/2010 (Α΄ 163), στο πλαίσιο της σχολής δια βίου μάθησης που προβλέπεται στην παράγραφο 5 του άρθρου 7.

2. Με τον Οργανισμό κάθε ιδρύματος ορίζονται τα κριτήρια και οι διαδικασίες για την έγκριση των προγραμμάτων σπουδών δια βίου μάθησης, οι ειδικότεροι όροι και οι προϋποθέσεις λειτουργίας τους, τα όργανα διοίκησής τους, οι όροι και η διαδικασία ορισμού τους, καθώς και ο τρόπος εισαγωγής των φοιτητών σε αυτά.

3. Με απόφαση της Συγκλήτου, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της κοσμητείας της σχολής δια βίου μάθησης και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ρυθμίζεται κάθε θέμα που αφορά στην οργάνωση, τη λειτουργία και τη διοίκηση του προγράμματος δια βίου μάθησης. Ο ορισμός ή μη διδάκτρων, και ο καθορισμός του ύψους και του τρόπου καταβολής τους γίνεται με απόφαση του Συμβουλίου του ιδρύματος, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της κοσμητείας της σχολής και γνώμη της Συγκλήτου και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλόγως οι ισχύουσες για τα προγράμματα σπουδών διατάξεις, καθώς και ο Οργανισμός και ο Εσωτερικός Κανονισμός του ιδρύματος.

4. Τα Α.Ε.Ι. μπορούν να οργανώνουν τα προγράμματα δια βίου μάθησης και με μεθόδους εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, με ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων των προηγούμενων παραγράφων.

Άρθρο 44

Διοργάνωση σπουδών σε ξένη γλώσσα

1. Προγράμματα σπουδών μπορεί να διδάσκονται, εν όλω ή εν μέρει, κατ’ εξαίρεση, σε ξένη γλώσσα, με απόφαση του πρύτανη, η οποία εκδίδεται ύστερα από πρόταση της κοσμητείας της οικείας σχολής και εγκρίνεται από τη Σύγκλητο του ιδρύματος.

2. Τα ανωτέρω προγράμματα σπουδών οργανώνονται με τη διαδικασία οργάνωσης των προγραμμάτων σπουδών των αντίστοιχων κύκλων.

3. Στον Οργανισμό κάθε ιδρύματος μπορεί να προβλέπεται η οργάνωση προγραμμάτων διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας για αλλοδαπούς φοιτητές ή ξένης γλώσσας για Έλληνες φοιτητές, πέραν της υποχρεωτικής ξένης γλώσσας για τη λήψη του πτυχίου τους, και να ρυθμίζονται τα σχετικά θέματα, όπως οι υπηρεσίες που παρέχουν τα προγράμματα αυτά, ο τρόπος λειτουργίας τους και τα καθήκοντα και οι κάθε είδους υποχρεώσεις των φοιτητών.

Άρθρο 45

Πιστοποίηση και χρηματοδότηση προγραμμάτων σπουδών

Απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία όλων των προγραμμάτων σπουδών είναι η πιστοποίησή τους σύμφωνα με τις διαδικασίες και τα κριτήρια της ΑΔΙΠ κατά τα άρθρα 70 έως και 72. Για τη χρηματοδότησή τους από το Δημόσιο απαιτείται να έχουν συμπεριληφθεί στις συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού που προβλέπονται στο άρθρο 62.

Άρθρο 46

Εθνικό πλαίσιο προσόντων ανώτατης εκπαίδευσης

Στην παράγραφο 4 του άρθρου 16 του ν. 3879/2010 (Α΄ 163) προστίθεται περίπτωση δ΄ ως εξής:

«δ) οι όροι διαμόρφωσης και εφαρμογής του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων της Ανώτατης Εκπαίδευσης και, ιδίως, τα θέματα που αφορούν τη σχέση του με το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων και την αντιστοίχησή του με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων Δια Βίου Μάθησης, καθώς και το Πλαίσιο Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης.»

Άρθρο 47

Επώνυμες έδρες

1. Είναι δυνατή, με απόφαση του πρύτανη, η οποία εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της κοσμητείας και εγκρίνεται από το Συμβούλιο με τη σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου του ιδρύματος, η ίδρυση και λειτουργία σε σχολή επώνυμης έδρας διδασκαλίας και έρευνας σε συγκεκριμένη γνωστική περιοχή.

2. Για την ίδρυση της έδρας απαιτείται η δωρεά στο ίδρυμα από οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ημεδαπό ή αλλοδαπό, κεφαλαίου για την κάλυψη των δαπανών της διδακτικής και γενικότερης επιστημονικής δραστηριότητας της έδρας. Αν ο δωρητής δεν προσδιορίσει τη γνωστική περιοχή, ο προσδιορισμός γίνεται από τη Σύγκλητο του ιδρύματος. Η επιλογή διδάσκοντος στην επώνυμη έδρα και ο ορισμός του χρόνου της θητείας του γίνεται από το ίδρυμα.

3. Οι ειδικότεροι όροι και προϋποθέσεις για την ίδρυση, τη λειτουργία και την πλήρωση της επώνυμης έδρας καθορίζονται στον Οργανισμό του ιδρύματος.

Άρθρο 48

Βιβλιοθήκες – Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών

1. Σε κάθε Α.Ε.Ι. λειτουργεί ενιαία κεντρική βιβλιοθήκη ως αυτοτελής και αποκεντρωμένη μονάδα σε επίπεδο διεύθυνσης, με τίτλο «Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης (τίτλος ιδρύματος)». Αποστολή της κεντρικής βιβλιοθήκης είναι η ενίσχυση και υποστήριξη των εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων του ιδρύματος, η συμβολή της στην ανάκτηση, διαχείριση, παροχή και διάθεση εξειδικευμένων πληροφοριών στην ευρύτερη εθνική και διεθνή κοινότητα και η ουσιαστική συμμετοχή της σε κάθε δραστηριότητα για την παιδεία και τον πολιτισμό. Η περαιτέρω διοικητική ανάπτυξη της κεντρικής βιβλιοθήκης του ιδρύματος σε παραρτήματα σε επίπεδο σχολής καθορίζεται από τον Οργανισμό του ιδρύματος. Τα παραρτήματα υπάγονται διοικητικά στην κεντρική βιβλιοθήκη του ιδρύματος και αποτελούν ενιαίο με αυτή σύνολο τόσο ως προς τους ανθρώπινους πόρους όσο και ως προς την πολιτική ανάπτυξης και τη διαχείριση των οικονομικών πόρων.

2. Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (Σ.Ε.Α.Β.), που συστάθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 17 του ν. 3404/2005 (Α΄ 260), έχει ως σκοπό την εξοικονόμηση πόρων και την παροχή βελτιωμένων υπηρεσιών υποστήριξης του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου των μελών του. Ειδικότερα, μεταξύ των στόχων του Σ.Ε.Α.Β. περιλαμβάνονται η συντονισμένη ανάπτυξη των συλλογών των επί μέρους κεντρικών βιβλιοθηκών, η δημιουργία συστήματος διαδανεισμού σε εθνικό επίπεδο, η χάραξη κοινής στρατηγικής στον τομέα της πρόσβασης σε ηλεκτρονικό υλικό με σκοπό την αποτελεσματικότερη για τη χώρα διαχείριση των πηγών πληροφόρησης και η υιοθέτηση κοινών προτύπων και δεικτών απόδοσης των υπηρεσιών τους. Μέλη του Συνδέσμου είναι τα Α.Ε.Ι. της χώρας, η Ακαδημία Αθηνών και η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος.

3. Συνεργαζόμενα μέλη του Συνδέσμου μπορεί να είναι τα ερευνητικά κέντρα του δημόσιου τομέα, καθώς και νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που εποπτεύονται από άλλα Υπουργεία εκτός από το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και άλλοι κρατικοί οργανισμοί.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η΄

ΦΟΙΤΗΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

Άρθρο 49

Φοιτητική ιδιότητα - Σύλλογοι φοιτητών

1. Η ιδιότητα του φοιτητή αποκτάται με την εγγραφή του σε Α.Ε.Ι. και, με την επιφύλαξη της παραγράφου 4 του άρθρου 33, διατηρείται μέχρι την απονομή του τίτλου του αντίστοιχου κύκλου σπουδών ή τη μη εγγραφή του για δύο συνεχόμενα εξάμηνα ή τη μη πλήρωση των όρων και των προϋποθέσεων που προβλέπει ο Οργανισμός για τη συνέχιση της φοίτησής του μετά το πέρας του κανονικού χρόνου φοίτησης, σύμφωνα με τις περιπτώσεις α΄ και β΄ της παραγράφου 11 του άρθρου 33.

2. α) Οι φοιτητές είναι ελεύθεροι να εκφράζονται ατομικά ή συλλογικά στο πλαίσιο λειτουργίας των φοιτητικών συλλόγων των σχολών ή άλλων επί μέρους οργανώσεων και ομίλων. Εκλογές για τα όργανα των ανωτέρω φορέων μπορεί να πραγματοποιούνται και ηλεκτρονικά.

β) Όπου στον παρόντα νόμο προβλέπεται εκπροσώπηση των φοιτητών οποιουδήποτε κύκλου σπουδών σε συλλογικά όργανα του ιδρύματος, οι εκπρόσωποι των φοιτητών εκλέγονται [*βλέπε την αριθμ. Φ.122.1/759/109090/Β2/18-9-2012 εγκύκλιο του Γ.Γ. του ΥΠΑΙΘΠΑ] από το σύνολο των αντίστοιχων ενεργών φοιτητών, με ενιαίο ψηφοδέλτιο και άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία. Υποψήφιοι μπορούν να είναι οι προπτυχιαίοι φοιτητές που έχουν διανύσει το πρώτο έτος σπουδών και βρίσκονται εντός του ενδεικτικού προγράμματος σπουδών, καθώς και οι μεταπτυχιακοί φοιτητές κατά το πρώτο έτος φοίτησής τους και οι υποψήφιοι διδάκτορες που διανύουν τα τρία πρώτα έτη από την εγγραφή τους ως υποψήφιοι διδάκτορες. Η ψηφοφορία μπορεί να διεξάγεται και ηλεκτρονικά.

γ) Η πρόσκληση στους εκπροσώπους των φοιτητών για συμμετοχή στα συλλογικά όργανα στα οποία συμμετέχουν γίνεται εγγράφως, με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή με κάθε άλλο πρόσφορο μέσο.

δ) Οι φοιτητές δικαιούνται να κάνουν χρήση των εγκαταστάσεων και των μέσων του ιδρύματος που προορίζονται για την εκπλήρωση του εκπαιδευτικού και ερευνητικού του έργου, τα οποία ορίζει ο Εσωτερικός Κανονισμός και οι αποφάσεις των αρμόδιων οργάνων του ιδρύματος.

Άρθρο 50

Συμβούλια φοιτητικής μέριμνας και σπουδών

1. α) Με τον Οργανισμό του ιδρύματος συνιστάται σε κάθε ίδρυμα «Συμβούλιο φοιτητικής μέριμνας» με πρόεδρο τον πρύτανη ή αναπληρωτή του και με μέλη του καθηγητές και φοιτητές, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην επόμενη περίπτωση, με σκοπό τη συζήτηση και τη διατύπωση προτάσεων για την αντιμετώπιση θεμάτων σχετικά με τη διαβίωση των φοιτητών και τη συνεχή βελτίωση των υπηρεσιών φοιτητικής μέριμνας του ιδρύματος, καθώς και με την ορθή εφαρμογή των σχετικών αποφάσεων των συλλογικών οργάνων.

β) Το συμβούλιο φοιτητικής μέριμνας αποτελείται κατά 60% από καθηγητές και κατά 40% από φοιτητές, συντάσσει εκθέσεις, ιδίως κατόπιν μελέτης σχετικών αναφορών, και διατυπώνει προτάσεις βελτίωσης της φοιτητικής μέριμνας, τις οποίες υποβάλλει στον πρύτανη ή και στο Συμβούλιο του ιδρύματος.

γ) Ο Οργανισμός του ιδρύματος προβλέπει τον ακριβή αριθμό των μελών του συμβουλίου φοιτητικής μέριμνας, τον τρόπο ανάδειξής τους, τις συνεδριάσεις του συμβουλίου, τακτικές και έκτακτες, καθώς και τις ειδικότερες προϋποθέσεις και τα θέματα λειτουργίας του.

2. Με τον Οργανισμό του ιδρύματος συνιστώνται ειδικά συμβούλια σπουδών ανά σχολή ή και τμήμα, αποτελούμενα κατά 60% από καθηγητές και κατά 40% από φοιτητές, με πρόεδρο τον κοσμήτορα ή τον διευθυντή του τμήματος, αντίστοιχα, και με σκοπό τη συζήτηση και τη διατύπωση προτάσεων για την αντιμετώπιση προβλημάτων σχετικά με κάθε πρόγραμμα σπουδών, τις οποίες υποβάλλουν στην κοσμητεία. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου.

Άρθρο 51

Γραφείο υποστήριξης διδασκαλίας

Με τον Οργανισμό κάθε ιδρύματος προβλέπεται η σύσταση και λειτουργία ενιαίου ή αυτοτελούς ανά σχολή γραφείου υποστήριξης διδασκαλίας, ιδίως για την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία, καθορίζονται οι αρμοδιότητές του και ρυθμίζονται τα θέματα λειτουργίας του.

Άρθρο 52

Λοιπές υπηρεσίες υποστήριξης

1. Με τον Οργανισμό κάθε ιδρύματος προβλέπεται η σύσταση και λειτουργία ενιαίας ή αυτοτελούς ανά σχολή υπηρεσίας υποστήριξης φοιτητών, με σκοπό την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς αυτούς για την ομαλή ένταξή τους στην ανώτατη εκπαίδευση, την ενημέρωση για τη συνολική λειτουργία του ιδρύματος και την υποστήριξη φοιτητών με αναπηρία ή φοιτητών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες για την επιτυχή περάτωση των σπουδών τους. Η υπηρεσία αυτή μπορεί να λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους για την παροχή πληροφοριών σε υποψήφιους φοιτητές. Με τον Οργανισμό του ιδρύματος καθορίζονται οι ειδικότερες αρμοδιότητες της υπηρεσίας και ρυθμίζονται τα θέματα λειτουργίας της.

2. Σε κάθε ίδρυμα, στο πλαίσιο του Γραφείου Καινοτομίας και Διασύνδεσης που προβλέπεται στο άρθρο 60, παρέχονται υπηρεσίες πληροφόρησης για ζητήματα σταδιοδρομίας, καθώς και υπηρεσίες συμβουλευτικής σταδιοδρομίας, για την υποστήριξη των φοιτητών τόσο στη διάγνωση κλίσεων και δεξιοτήτων όσο σε ζητήματα επιλογής σταδιοδρομίας ή/και περαιτέρω σπουδών αλλά και στην εξεύρεση εργασίας.

Άρθρο 53

Φοιτητική μέριμνα - Υγειονομική περίθαλψη

1. α) Οι προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές και οι υποψήφιοι διδάκτορες, που δεν έχουν άλλη ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, δικαιούνται πλήρη ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.). Οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία παροχής της περίθαλψης καθορίζονται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Οικονομικών, Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

β) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για τη δωρεάν σίτιση και στέγαση των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών και των υποψήφιων διδακτόρων, με βάση την ατομική και οικογενειακή οικονομική τους κατάσταση και την εντοπιότητά τους, καθώς και την έδρα του ιδρύματος και τις ειδικές συνθήκες που επικρατούν σε αυτό.

γ) Στους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές και τους υποψήφιους διδάκτορες παρέχονται διευκολύνσεις για τις μετακινήσεις τους σε όλη τη διάρκεια του έτους και τα αναγκαία μέσα για την πολιτιστική τους καλλιέργεια και ψυχαγωγία. Οι όροι, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα σχετικά με τις παροχές αυτές καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και Πολιτισμού και Τουρισμού, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

2. Οι διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 2640/1998 (Α΄ 206) εφαρμόζονται αναλόγως και στους μεταπτυχιακούς φοιτητές ή υποψήφιους διδάκτορες που πραγματοποιούν πρακτική άσκηση σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών τους.

Άρθρο 54

Υποτροφίες - εκπαιδευτικά δάνεια

1. Τα ιδρύματα χορηγούν σε φοιτητές τους βραβεία και υποτροφίες, με κριτήριο την επίδοσή τους στις σπουδές και την ατομική ή την οικογενειακή οικονομική τους κατάσταση. Οι ειδικότεροι όροι καθορίζονται από τον Οργανισμό του ιδρύματος.

2. Σε φοιτητές πρώτου και δεύτερου κύκλου σπουδών μπορούν να παρέχονται από τα ιδρύματα στα οποία φοιτούν, ανταποδοτικές υποτροφίες με υποχρέωση, εκ μέρους των φοιτητών, να προσφέρουν εργασία με μερική απασχόληση, μέχρι σαράντα ώρες μηνιαίως σε υπηρεσίες του ιδρύματος.

3. Οι φοιτητές πρώτου κύκλου σπουδών έχουν δικαίωμα να λάβουν άτοκο εκπαιδευτικό δάνειο από πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Για το σκοπό αυτό το ελληνικό δημόσιο μπορεί να συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με τα πιστωτικά ιδρύματα, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις για τις δημόσιες προμήθειες. Η αποπληρωμή του δανείου από τους φοιτητές πραγματοποιείται τμηματικά και σε κάθε περίπτωση μετά την έναρξη της επαγγελματικής απασχόλησής τους ή την απόκτηση ατομικού εισοδήματος. Οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση του δανείου στους φοιτητές, οι οποίες συναρτώνται με τις ακαδημαϊκές επιδόσεις του φοιτητή, καθώς και με την κοινωνική και οικονομική κατάσταση του ίδιου και της οικογένειάς του, η διαδικασία και ο τρόπος αποπληρωμής του δανείου, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

4. Για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές και τους υποψήφιους διδάκτορες εφαρμόζονται οι διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 43 του ν. 2413/1996 (Α΄124 ) για τη χορήγηση φοιτητικών δανείων.

Άρθρο 55

Συνήγορος του φοιτητή

1. α) Κάθε ίδρυμα με τον Οργανισμό του συνιστά αυτοτελές γραφείο με την επωνυμία «Συνήγορος του φοιτητή», με σκοπό τη διαμεσολάβηση μεταξύ φοιτητών και καθηγητών ή διοικητικών υπηρεσιών του ιδρύματος, την τήρηση της νομιμότητας στο πλαίσιο της ακαδημαϊκής ελευθερίας, την αντιμετώπιση φαινομένων κακοδιοίκησης και τη διαφύλαξη της εύρυθμης λειτουργίας του ιδρύματος. Ο συνήγορος του φοιτητή δεν έχει αρμοδιότητα σε θέματα εξετάσεων και βαθμολογίας των φοιτητών.

β) Ο συνήγορος του φοιτητή, που προΐσταται του ομώνυμου αυτοτελούς γραφείου χωρίς αμοιβή, μπορεί να είναι καθηγητής ή ομότιμος καθηγητής του ιδρύματος και ορίζεται από το Συμβούλιο του ιδρύματος, ύστερα από γνώμη του συμβουλίου φοιτητικής μέριμνας, για θητεία ενός ακαδημαϊκού έτους, με δυνατότητα ανανέωσης, εφόσον ο ίδιος το επιθυμεί.

γ) Ο συνήγορος του φοιτητή διερευνά υποθέσεις, αυτεπαγγέλτως ή ύστερα από αναφορά φοιτητή, και διαμεσολαβεί στα αρμόδια όργανα του ιδρύματος για την επίλυσή τους. Μπορεί να ζητά από τις υπηρεσίες του ιδρύματος κάθε πληροφορία, έγγραφο ή άλλο αποδεικτικό στοιχείο για την υπόθεση, να εξετάζει πρόσωπα, να ενεργεί αυτοψία και να παραγγέλλει πραγματογνωμοσύνη. Αν διαπιστώσει ότι σε συγκεκριμένη υπόθεση δεν τηρείται η νομιμότητα, ότι παρατηρούνται φαινόμενα κακοδιοίκησης ή διαταράσσεται η εύρυθμη λειτουργία του ιδρύματος, συντάσσει πόρισμα το οποίο γνωστοποιεί στον καθηγητή τον οποίον αφορά ή την αρμόδια διοικητική υπηρεσία και το φοιτητή που υπέβαλε την αναφορά, και διαμεσολαβεί με κάθε πρόσφορο τρόπο για την επίλυση του προβλήματος. Ο συνήγορος του φοιτητή μπορεί με πράξη του να θέτει στο αρχείο αναφορά που κρίνεται προδήλως αόριστη, αβάσιμη ή αστήρικτη, ενώ σε περίπτωση που κρίνει ότι υπάρχουν ενδείξεις για την τέλεση πειθαρχικού παραπτώματος διαβιβάζει την υπόθεση στο αρμόδιο πειθαρχικό όργανο. Τα πορίσματα του συνηγόρου του φοιτητή, καθώς και έκθεση με τα ετήσια πεπραγμένα του δημοσιεύονται στο διαδικτυακό τόπο του ιδρύματος, με την επιφύλαξη των διατάξεων του ν. 2472/1997 (Α΄ 50), όπως ισχύει.

δ) Αν ο συνήγορος του φοιτητή είναι εν ενεργεία καθηγητής, για όσο χρόνο διαρκεί η θητεία του μπορεί, ύστερα από αίτησή του, να απαλλαγεί από μέρος ή από το σύνολο των διδακτικών καθηκόντων του.

ε) Ο Οργανισμός του ιδρύματος ρυθμίζει τα θέματα που αφορούν την οργάνωση και λειτουργία του αυτοτελούς γραφείου συνηγόρου του φοιτητή.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ΄

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ Α.Ε.Ι.

Άρθρο 56

Πόροι των Α.Ε.Ι.

1. Τα Α.Ε.Ι. επιχορηγούνται από το κράτος για την εκπλήρωση της αποστολής τους στο πλαίσιο των συμφωνιών προγραμματικού σχεδιασμού που προβλέπονται στο άρθρο 62 και των κανόνων κατανομής της δημόσιας χρηματοδότησης που προβλέπονται στο άρθρο 63.

2. α) Πόροι των Α.Ε.Ι. είναι:

αα) η κρατική επιχορήγηση σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο,

ββ) οι πρόσοδοι που προέρχονται από την αξιοποίηση της περιουσίας τους,

γγ) χρηματοδοτήσεις από οποιαδήποτε πηγή που σχετίζονται με την επιστημονική έρευνα, την ανάπτυξη και την επιστημονική μελέτη,

δδ) δωρεές, κληρονομίες και κληροδοσίες και

εε) πόροι από κάθε άλλη πηγή.

β) Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, μπορεί να θεσπίζονται αποκλίσεις από τον α.ν. 2039/1939 (Α΄ 455) για την απλοποίηση και επιτάχυνση των διοικητικών διαδικασιών που αφορούν την εκμετάλλευση κληροδοτημάτων και δωρεών, προκειμένου να ικανοποιείται πληρέστερα η αποστολή των Α.Ε.Ι., σύμφωνα με τους όρους των άρθρων 109 και 16 του Συντάγματος.

Άρθρο 57

Διαχείριση πόρων Α.Ε.Ι.

1. Τα Α.Ε.Ι. έχουν την ευθύνη της διαχείρισης των πόρων τους που προβλέπονται στο άρθρο 56. Στο πλαίσιο της κατοχυρωμένης από το άρθρο 16 του Συντάγματος πλήρους αυτοδιοίκησής τους, τα Α.Ε.Ι. απολαμβάνουν ευρύτατη διακριτική ευχέρεια επιλογής και διαμόρφωσης των κατά την κρίση τους πρόσφορων μέσων για την πραγμάτωση της αποστολής τους και την εξυπηρέτηση των σκοπών τους. Η θεώρηση των χρηματικών ενταλμάτων από τον αρμόδιο πάρεδρο ή επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την εκκαθάριση των δαπανών των Α.Ε.Ι. περιορίζεται σε έλεγχο νομιμότητας των δαπανών και δεν περιλαμβάνει σε καμία περίπτωση και έλεγχο σκοπιμότητάς τους.

2. α) Διατάκτης των δαπανών του Α.Ε.Ι. είναι ο πρύτανης και αν ελλείπει, απουσιάζει ή κωλύεται, ο αναπληρωτής πρύτανη που ορίζεται με πράξη του πρύτανη, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

β) Ο πρύτανης με όμοια πράξη μπορεί να μεταβιβάζει την άσκηση της αρμοδιότητας αυτής για ορισμένο ύψος ή είδος δαπανών σε αναπληρωτή πρύτανη, καθώς και στο γραμματέα του ιδρύματος και τους προϊσταμένους των λοιπών διοικητικών μονάδων του Α.Ε.Ι..

γ) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να τίθεται όριο πληρωμών, πέραν του οποίου είναι απαραίτητη απόφαση του πρύτανη που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογημένη εισήγηση της αρμόδιας οικονομικής υπηρεσίας του ιδρύματος και σύμφωνη γνώμη κάθε αναπληρωτή πρύτανη για την πραγματοποίηση της δαπάνης.

3. Με απόφαση του πρύτανη, που εκδίδεται ύστερα από γνώμη της Συγκλήτου και εγκρίνεται από το Συμβούλιο του ιδρύματος, μπορούν, μέσα στο ίδιο οικονομικό έτος, να μεταφέρονται πόροι από οποιονδήποτε κωδικό του ετήσιου προϋπολογισμού λειτουργικών εξόδων του ιδρύματος ή του ετήσιου προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων του ιδρύματος σε άλλο κωδικό του ίδιου προϋπολογισμού. Οι πόροι που μεταφέρονται δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 20% του αντίστοιχου συνολικού ετήσιου προϋπολογισμού.

Άρθρο 58

Νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου για τη διαχείριση της περιουσίας και των κονδυλίων έρευνας των Α.Ε.Ι.

1. α) Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου του ιδρύματος, μπορεί να συνιστάται σε κάθε Α.Ε.Ι. νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας, για την αξιοποίηση και διαχείριση του συνόλου ή μέρους των πόρων που αναφέρονται στις περιπτώσεις ββ΄ έως και εε΄ της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 56.

β) Το Ν.Π.Ι.Δ. λειτουργεί υπό τον έλεγχο του οικείου Α.Ε.Ι.. Έδρα του Ν.Π.Ι.Δ. είναι η έδρα του ιδρύματος. Το μετοχικό κεφάλαιο του Ν.Π.Ι.Δ. αποτελείται από μία μόνο ονομαστική μετοχή, μη μεταβιβάσιμη, αξίας ίσης με το μετοχικό κεφάλαιο, αναλαμβάνεται δε και καλύπτεται εξ ολοκλήρου από το οικείο ίδρυμα. Το Ν.Π.Ι.Δ. διέπεται από τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920 (Α΄ 144) και τις λοιπές διατάξεις που διέπουν τις ανώνυμες εταιρείες, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις διατάξεις του παρόντος νόμου. Το Ν.Π.Ι.Δ. δεν υπάγεται στην κατηγορία των οργανισμών και επιχειρήσεων του ευρύτερου δημόσιου τομέα και δεν εφαρμόζονται σε αυτό οι διατάξεις  που διέπουν τους οργανισμούς και επιχειρήσεις που ανήκουν άμεσα ή έμμεσα στο Δημόσιο, με εξαίρεση όσες ρητά ορίζονται στις διατάξεις του παρόντος.

2. Ως «περιουσία» που υπόκειται στην αξιοποίηση και διαχείριση του Ν.Π.Ι.Δ. νοούνται τα παντός είδους ακίνητα και κινητά περιουσιακά στοιχεία του ιδρύματος, τα οποία παραχωρούνται σε αυτό κατά χρήση, με απόφαση του πρύτανη, που εγκρίνεται από το Συμβούλιο του ιδρύματος. Δεν νοούνται ως «περιουσία» που υπόκειται στην αξιοποίηση και διαχείριση του Ν.Π.Ι.Δ. τα ακίνητα και κινητά περιουσιακά στοιχεία που χρησιμοποιούνται για τις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και διοικητικές δραστηριότητες του ιδρύματος και αποκτήθηκαν με πόρους προερχόμενους είτε από τον τακτικό προϋπολογισμό είτε από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.

3. Σκοπός του Ν.Π.Ι.Δ. είναι:

α) Η πλήρης καταγραφή της κινητής και ακίνητης περιουσίας του ιδρύματος, καθώς και η αξιοποίηση και διαχείρισή της η οποία γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες της δημοσιότητας και διαφάνειας του άρθρου 15, της χρηστής και επιμελούς διαχείρισης αλλότριας περιουσίας και της επιχειρηματικής λογικής. Ειδικότερος στόχος της αξιοποίησης και διαχείρισης είναι η αύξηση της κεφαλαιακής αξίας και των εισοδηματικών αποδόσεων της περιουσίας αυτής, με γνώμονα την εξυπηρέτηση της αποστολής του Α.Ε.Ι..

β) Η διαχείριση και διάθεση κονδυλίων που προέρχονται από οποιαδήποτε πηγή, με εξαίρεση αυτά που προέρχονται από τον τακτικό προϋπολογισμό και το εθνικό σκέλος του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, και προορίζονται για την κάλυψη δαπανών, οποιουδήποτε είδους, που είναι απαραίτητες για τις ανάγκες ερευνητικών, εκπαιδευτικών, επιμορφωτικών και αναπτυξιακών έργων, καθώς και έργων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, κατάρτισης και δια βίου μάθησης και έργων για την παροχή επιστημονικών, τεχνολογικών και καλλιτεχνικών υπηρεσιών, την εκπόνηση ειδικών μελετών, την εκτέλεση δοκιμών, μετρήσεων, εργαστηριακών εξετάσεων και αναλύσεων, την παροχή γνωμοδοτήσεων και πραγματογνωμοσυνών, τη σύνταξη προδιαγραφών για λογαριασμό τρίτων, τη διαμόρφωση και εκτέλεση επιστημονικών, ερευνητικών, πολιτιστικών και αναπτυξιακών προγραμμάτων και την παροχή άλλων σχετικών υπηρεσιών, προς όφελος του ιδρύματος.

γ) Η διάθεση κονδυλίων για τη συνεχή βελτίωση των παρεχόμενων από το ίδρυμα υπηρεσιών φοιτητικής μέριμνας.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 12

Αντιμετώπιση οικονομικών ζητημάτων από τη μεταφορά αρμοδιοτήτων προς Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας

Σύμφωνα με την με αριθ. 67792/Η/15.6.2012 κοινή υπουργική απόφαση (Β΄ 1915) με την οποία τροποποιείται/συμπληρώνεται η 127177/H/4.11.2011 (Β΄ 2508) κοινή υπουργική απόφαση: «Οι αρμοδιότητες του Εθνικού Ιδρύματος Νεότητας που σχετίζονται με την οικονομική διαχείριση και την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των Φοιτητικών και Σπουδαστικών Εστιών, συνεχίζουν και ασκούνται από το ίδιο το Ε.Ι.Ν. έως την πάροδο τριών μηνών από τη συγκρότηση του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου των Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου που προβλέπονται στο άρθρο 58 του ν. 4009/2011 (Α΄195)». Το ΙΝΕΔΙΒΙΜ συνεχίζει να ασκεί τις αρμοδιότητες αυτές, σύμφωνα με την με αριθ. 67792/Η/15.6.2012 κοινή υπουργική απόφαση, χρησιμοποιώντας για το έτος 2012 την τακτική επιχορήγηση που έχει προβλεφθεί και για κάθε επόμενο έτος την επιχορήγηση που θα προβλέπεται, πλην της μισθοδοσίας και πάσης φύσεως άλλων οικονομικών υποχρεώσεων του μεταφερθέντος προσωπικού που απορρέουν από τις συμβάσεις του.

4. Για την επίτευξη των παραπάνω σκοπών το Ν.Π.Ι.Δ. μεριμνά για:

α) τη λήψη χρηματοδοτήσεων οποιασδήποτε μορφής, περιλαμβανομένων των δανείων, και την αποδοχή δωρεών, κληρονομιών, κληροδοσιών και άλλων χαριστικών παροχών από οποιαδήποτε πηγή, δημόσια ή ιδιωτική, ημεδαπή ή αλλοδαπή, επ’ ονόματι του ιδρύματος ή του Ν.Π.Ι.Δ., ύστερα από έγκριση από το Συμβούλιο του Α.Ε.Ι.,

β) την είσπραξη δικαιωμάτων του ιδρύματος ή του Ν.Π.Ι.Δ. για την παροχή υπηρεσιών προς τρίτους και

γ) τη διενέργεια οποιασδήποτε άλλης πράξης για την εκπλήρωση των σκοπών της προηγούμενης παραγράφου.

5. Με το προεδρικό διάταγμα της παραγράφου 1 καθορίζονται οι ειδικότερες δραστηριότητες που εκπληρώνουν το σκοπό του Ν.Π.Ι.Δ., όπως ιδίως:

α) η διαχείριση και διάθεση κονδυλίων για τη φύλαξη του Α.Ε.Ι. και τη βελτίωση των υπηρεσιών φοιτητικής μέριμνας,

β) η εκπόνηση μελετών και η εκτέλεση ή η διαχείριση ερευνητικών και τεχνολογικών ή αναπτυξιακών προγραμμάτων και έργων για την προώθηση των δικών του σκοπών ή σκοπών τρίτων που αποβλέπουν στην επίλυση προβλημάτων εφαρμογής και αξιοποίησης των επιστημονικών γνώσεων ή βρίσκονται σε δοκιμαστικό στάδιο και τα οποία εμπίπτουν στους πιο πάνω τομείς της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 3,

γ) η συνεργασία με φορείς της ημεδαπής ή αλλοδαπής για την προώθηση, μεταξύ άλλων, της οικονομικής αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας και της διασύνδεσής της με την παραγωγική διαδικασία, ιδίως με:

αα) την ανάληψη τεχνολογικών αξιολογήσεων ή αποτιμήσεων προτεινόμενων ή σε εξέλιξη ευρισκόμενων ερευνητικών εργασιών,

ββ) την παραγωγή προϊόντων σε μικρή κλίμακα,

γγ) τη διεξαγωγή έρευνας αγοράς,

δδ) τη συνδρομή για την κατοχύρωση δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας του ιδρύματος και των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας,

εε) την παροχή συμβουλών και υπηρεσιών,

δ) η συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς, την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Δημόσιο, τα Ν.Π.Δ.Δ., τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, τους συνεταιρισμούς και άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς για την εκπλήρωση των σκοπών του,

ε) η μέριμνα για την προώθηση της διασύνδεσης της έρευνας με την παραγωγική διαδικασία σε συνεργασία με τα Α.Ε.Ι. της χώρας, καθώς και με άλλα ερευνητικά και τεχνολογικά ιδρύματα και φορείς της ημεδαπής ή της αλλοδαπής,

στ) η συνεργασία με τεχνολογικούς φορείς της ημεδαπής ή της αλλοδαπής με σκοπό τη σύζευξη της έρευνας με την παραγωγή, τη δημιουργία συστηματικών δεσμών συνεργασίας και την προώθηση αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων,

ζ) η συνεργασία στην ημεδαπή και την αλλοδαπή με εμπειρογνώμονες και κάθε είδους φορείς ειδικευμένους σε θέματα των δραστηριοτήτων του για την προώθηση των σκοπών του, με δυνατότητα ανάθεσης σε αυτούς ερευνητικών και λοιπών έργων,

η) η παροχή ειδικής εκπαίδευσης σε επιστήμονες με την οργάνωση και χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων, σεμιναρίων και συνεδρίων, καθώς και η χορήγηση βραβείων και υποτροφιών,

θ) η παροχή ειδικής επιμόρφωσης, θερινών μαθημάτων και προγραμμάτων δια βίου μάθησης για λογαριασμό και με χρηματοδότηση των ενδιαφερόμενων ατόμων και φορέων του ιδιωτικού ή και του δημόσιου τομέα,

ι) η παραγωγή και διάθεση προϊόντων και η παροχή υπηρεσιών έναντι τιμήματος στο πλαίσιο των ερευνητικών στόχων του ιδρύματος, αυτοτελώς ή μετά από σύσταση θυγατρικών εταιρειών ή σε συνεργασία με άλλους φορείς ή με τη συμμετοχή του σε οποιοδήποτε παραγωγικό φορέα ή επιχείρηση, στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή,

ια) η εκχώρηση ή διάθεση άδειας εμπορικής εκμετάλλευσης προϊόντων διανοητικής ιδιοκτησίας, έναντι τιμήματος που καθορίζεται συμβατικά, σε άλλον οργανισμό ή επιχείρηση οποιασδήποτε μορφής,

ιβ) η ίδρυση εταιρειών τεχνολογικής βάσης – έντασης γνώσης για την οικονομική ή κοινωνική αξιοποίηση ή εκμετάλλευση των ερευνητικών αποτελεσμάτων ή η συμμετοχή στην ίδρυσή τους με ομάδες επιστημόνων ή σε συνεργασία με άλλους παραγωγικούς φορείς, σύμφωνα με το άρθρο 23 του ν. 2741/1999 (Α΄ 199),

ιγ) η ίδρυση εκδοτικού οίκου και βιβλιοπωλείου ή η συμμετοχή σε επιχειρήσεις αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων και της γνώσης, είτε με τη σύσταση θυγατρικής επιχείρησης οποιασδήποτε μορφής για την εμπορική εκμετάλλευσή της είτε με τη συμμετοχή σε από κοινού δραστηριότητα εκμετάλλευσης με άλλους οργανισμούς ή επιχειρήσεις,

ιδ) η ανάθεση υπηρεσιών, έργων και προμηθειών και

ιε) η ανάπτυξη οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας συναφούς με τους πιο πάνω σκοπούς του.

6. Με το προεδρικό διάταγμα της παραγράφου 1 καθορίζονται επίσης:

α) Οι όροι και η διαδικασία χορήγησης από το Ν.Π.Ι.Δ. υποτροφιών και βραβείων, καθώς και αποδοχής δωρεών και κληροδοτημάτων.

β) Οι όροι και η διαδικασία προσφοράς από το Ν.Π.Ι.Δ. εκπαιδευτικών, κοινωνικών και ερευνητικών υπηρεσιών και διοργάνωσης προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης και δια βίου μάθησης.

γ) Ο τρόπος χρηματοδότησης και διαχείρισης της περιουσίας του.

δ) Οι όροι και η διαδικασία προσφοράς εκπαιδευτικών και καλλιτεχνικών υπηρεσιών, εκπόνησης μελετών, εκτέλεσης δοκιμών, μετρήσεων, εξετάσεων και αναλύσεων, παροχής γνωμοδοτήσεων και διοργάνωσης συνεδρίων.

ε) Οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία με τους οποίους μπορούν να χορηγούνται πρόσθετες παροχές στους καθηγητές για την πραγμάτωση των εκπαιδευτικών, ερευνητικών και διοικητικών τους καθηκόντων.

στ) Οι προϋποθέσεις και η διαδικασία ανάθεσης έργου και σύναψης της οικείας σύμβασης μίσθωσης έργου για την παροχή επιστημονικών, τεχνικών ή διοικητικών υπηρεσιών στο πλαίσιο ερευνητικών έργων. Η επιλογή του αναδόχου γίνεται ύστερα από εισήγηση του επιστημονικού υπευθύνου του έργου και απόφασης του διοικητικού συμβουλίου του Ν.Π.Ι.Δ. με βάση τις αρχές της αμεροληψίας και της αξιοκρατίας.

7. α) Με απόφαση του πρύτανη, η οποία εγκρίνεται από το Συμβούλιο του ιδρύματος, είναι δυνατή η ανάθεση επ’ αμοιβή στο Ν.Π.Ι.Δ., με ειδικές εκάστοτε συμφωνίες, της επιμέλειας και συντήρησης των περιουσιακών στοιχείων του Α.Ε.Ι..

β) Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ν.Π.Ι.Δ. και του πρύτανη του ιδρύματος επιτρέπεται η κάλυψη πάγιων λειτουργικών δαπανών των Α.Ε.Ι., πλην της μισθοδοσίας μόνιμου προσωπικού, εν όλω ή εν μέρει, από πόρους του Ν.Π.Ι.Δ.. Οι σχετικές δαπάνες θεωρούνται έξοδα του Ν.Π.Ι.Δ..

8. α) Το Ν.Π.Ι.Δ. διοικείται από διοικητικό συμβούλιο, το οποίο είναι επταμελές και αποτελείται από τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο, τον διευθύνοντα σύμβουλο και άλλα τέσσερα μέλη. Ένα από τα μέλη είναι πτυχιούχος νομικής, ένα οικονομικών επιστημών ή διοίκησης επιχειρήσεων και ένα διπλωματούχος μηχανικός.

β) Πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου ορίζεται με απόφαση του Συμβουλίου του ιδρύματος, ύστερα από εισήγηση του πρύτανη, ένας εκ των αναπληρωτών του πρύτανη. Ο αντιπρόεδρος εκλέγεται από το διοικητικό συμβούλιο του Ν.Π.Ι.Δ. μεταξύ των μελών του.

γ) Ο διευθύνων σύμβουλος είναι πτυχιούχος Α.Ε.Ι. με εξειδίκευση και εμπειρία στην οικονομική διαχείριση φορέων του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα.

δ) Ο διευθύνων σύμβουλος και τα λοιπά μέλη του διοικητικού συμβουλίου, τρία εκ των οποίων είναι καθηγητές πρώτης βαθμίδας ή αναπληρωτές καθηγητές του ιδρύματος, πλήρους απασχόλησης, εκλέγονται από το Συμβούλιο του ιδρύματος, ύστερα από δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος του Συμβουλίου και εισήγηση επιτροπής αξιολόγησης. Η επιτροπή αξιολόγησης συγκροτείται με απόφαση του Συμβουλίου του ιδρύματος, ύστερα από πρόταση του πρύτανη, και αποτελείται από τρεις καθηγητές πρώτης βαθμίδας πλήρους απασχόλησης. Στο προεδρικό διάταγμα της παραγράφου 1 μπορούν να ορίζονται και να εξειδικεύονται τα τυπικά και τα επιπλέον ουσιαστικά προσόντα των υποψηφίων που συνεκτιμώνται, καθώς και τα κριτήρια της αξιολόγησης.

ε) Ο πρόεδρος εκπροσωπεί δικαστικώς και εξωδίκως το Ν.Π.Ι.Δ., καταρτίζει την ημερήσια διάταξη, προεδρεύει των συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου και διευθύνει τις εργασίες του. Ο διευθύνων σύμβουλος είναι προϊστάμενος των υπηρεσιών του Ν.Π.Ι.Δ., εισηγείται στο διοικητικό συμβούλιο τα θέματα της ημερήσιας διάταξης, επιμελείται της εκτέλεσης των αποφάσεών του και εποπτεύει την ομαλή λειτουργία του Ν.Π.Ι.Δ.. Το διοικητικό συμβούλιο αποφασίζει την πρόσληψη του αναγκαίου προσωπικού και προσδιορίζει το ύψος των αποδοχών του, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

στ) Η θητεία των μελών του διοικητικού συμβουλίου είναι τριετής και παρατείνεται μετά από τη λήξη της αυτοδικαίως, μέχρι τη συγκρότηση νέου διοικητικού συμβουλίου, όχι όμως πέρα από ένα εξάμηνο. Το Συμβούλιο του ιδρύματος μπορεί να παύσει μέλος του διοικητικού συμβουλίου για σοβαρό λόγο. Σε περίπτωση παύσης, παραίτησης ή για οποιονδήποτε λόγο έλλειψης μέλους ή απώλειας της ιδιότητας βάσει της οποίας ορίστηκε κατά τη διάρκεια της θητείας του, αντικαθίσταται από νέο μέλος που ορίζεται για το υπόλοιπο της θητείας του προκατόχου του, με την ίδια διαδικασία. Με απόφαση του Συμβουλίου του ιδρύματος, η θητεία των μελών του διοικητικού συμβουλίου μπορεί να ανανεώνεται μία φορά.

9. Το Συμβούλιο του ιδρύματος αποτελεί τη γενική συνέλευση του Ν.Π.Ι.Δ. και παρίσταται στις συνεδριάσεις της.

10. Με το προεδρικό διάταγμα της παραγράφου 1 εγκρίνεται το κατά το άρθρο 2 του κ.ν. 2190/1920 (Α΄ 144) καταστατικό του Ν.Π.Ι.Δ. και ρυθμίζονται:

α) Τα ειδικότερα θέματα που αφορούν τα όργανα του Ν.Π.Ι.Δ. και οι αρμοδιότητές τους.

β) Ο τρόπος λειτουργίας και στελέχωσης των υπηρεσιών του και τα σχετικά με την υπηρεσιακή κατάσταση του προσωπικού του.

γ) Κάθε θέμα σχετικό με τις αρμοδιότητες, την οργάνωση, τη διοίκηση και τη λειτουργία του Ν.Π.Ι.Δ., όπως ιδίως η διάρκεια του Ν.Π.Ι.Δ., το μετοχικό κεφάλαιο, ο έλεγχος της οικονομικής διαχείρισης, τα πειθαρχικά παραπτώματα και τα αρμόδια όργανα και η διαδικασία επιβολής ποινών, ο καθορισμός των αμοιβών των μελών του διοικητικού συμβουλίου και του διευθύνοντος συμβούλου, η λειτουργία του διοικητικού συμβουλίου, της γενικής συνέλευσης και της μονάδας εσωτερικού ελέγχου, με δυνατότητα παρέκκλισης από τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920.

11. Η παράγραφος 23 του άρθρου 2 του ν. 2621/1998 (Α΄ 136) αντικαθίσταται ως εξής: «23. Στις εξαιρέσεις της παρ. 8 του άρθρου 6 του ν. 2527/1997 (Α΄ 206) και της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου 33/2006 (Α΄ 280), όπως ισχύουν, περιλαμβάνονται και οι συμβάσεις μίσθωσης έργου του προσωπικού που απασχολείται για την εκτέλεση έργων από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.), τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου για την αξιοποίηση και διαχείριση της περιουσίας και των κονδυλίων έρευνας των Α.Ε.Ι., την Ακαδημία Αθηνών, την Ανεξάρτητη Αρχή για τη Διασφάλιση και Πιστοποίηση της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ), τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων (Ε.Ο.Π.Π.), το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.), τα ερευνητικά κέντρα και ινστιτούτα, συμπεριλαμβανομένων αυτών της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (Γ.Γ.Ε.Τ.), τον Ειδικό Λογαριασμό του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, το Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων (Ι.Δ.ΕΚ.Ε.), το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.), το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας, το Ινστιτούτο Νεολαίας, το Εθνικό Κέντρο Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Κ.Ε.Π.) και το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «Διόφαντος» (Ι.Τ.Υ.Ε.), στο πλαίσιο συγκεκριμένου επιδοτούμενου, συγχρηματοδοτούμενου ή αυτοχρηματοδοτού-μενου προγράμματος.»

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 37

Θέματα Γενικής Γραμματείας Έρευνας

και Τεχνολογίας

1. Στους φορείς που αναφέρονται στο άρθρο 2 παρ. 23 του ν. 2621/1998 (Α΄136) όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 11 του άρθρου 58 του ν. 4009/2011 (Α΄195), προστίθενται και οι τεχνολογικοί φορείς της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας.

Άρθρο 59

Πόροι του Ν.Π.Ι.Δ.

Πόροι του Ν.Π.Ι.Δ. είναι:

α) Δωρεές, κληρονομίες, κληροδοσίες και άλλες χαριστικές παροχές από οποιαδήποτε ιδιωτική πηγή, ημεδαπή ή αλλοδαπή.

β) Χρηματοδοτήσεις για εκτέλεση επιστημονικού, εκπαιδευτικού ή άλλου έργου από οποιαδήποτε δημόσια ή ιδιωτική πηγή, ημεδαπή ή αλλοδαπή.

γ) Ποσοστό επί των εισπράξεων από την εν γένει αξιοποίηση και διαχείριση της περιουσίας του Α.Ε.Ι., το ύψος του οποίου καθορίζεται με απόφαση του Συμβουλίου του ιδρύματος του Ν.Π.Ι.Δ..

δ) Έσοδα από παροχές υπηρεσιών προς τρίτους, καθώς και από εμπορική εκμετάλλευση ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας και προϊόντων που προκύπτουν από χρηματοδοτούμενα έργα.

ε) Έσοδα από κρατήσεις που επιβάλλονται σε εκτελούμενα έργα που χρηματοδοτούνται εν όλω ή εν μέρει από τρίτους σε ποσοστό έως 25% του συνολικού προϋπολογισμού κάθε έργου, το ακριβές ύψος του οποίου καθορίζεται με την απόφαση ή τη σύμβαση χρηματοδότησης του έργου και στο πλαίσιο που θέτουν οι φορείς χρηματοδότησης και οι αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου του Ν.Π.Ι.Δ..

στ) Ποσοστό 10% επί της ετήσιας ακαθάριστης αμοιβής των καθηγητών που πηγάζει από την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος ή κάθε είδους έργου σύμφωνα με το άρθρο 23. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται η διαδικασία εισπράξεως ή συμψηφισμού του ποσού που περιέρχεται στο Α.Ε.Ι., καθώς και κάθε σχετικό θέμα. Με όμοια απόφαση είναι δυνατό να τροποποιείται το ως άνω ποσοστό.

ζ) Πρόσοδοι από τα περιουσιακά στοιχεία του Ν.Π.Ι.Δ..

η) Κάθε είδους δάνεια.

Άρθρο 60

Γραφείο καινοτομίας και διασύνδεσης

1. Σε κάθε Ν.Π.Ι.Δ. που προβλέπεται στο άρθρο 58 λειτουργεί γραφείο καινοτομίας και διασύνδεσης με σκοπό:

α) να υποστηρίζει και να διευκολύνει την κατοχύρωση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας του ιδρύματος και των μελών της οικείας ακαδημαϊκής κοινότητας,

β) να προωθεί την επικοινωνία και τη συνεργασία των ερευνητών και μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας με παραγωγικούς φορείς για την περαιτέρω αξιοποίηση της έρευνας που παράγεται στο Α.Ε.Ι.,

γ) να παρέχει στους φοιτητές και σε αποφοίτους του ιδρύματος πληροφόρηση για ζητήματα σταδιοδρομίας και υπηρεσίες συμβουλευτικής σταδιοδρομίας υποστηρίζοντάς τους τόσο στη διάγνωση κλίσεων και δεξιοτήτων όσο και σε ζητήματα επιλογής σταδιοδρομίας, περαιτέρω σπουδών και στην εξεύρεση εργασίας,

δ) να οργανώνει την πρακτική άσκηση των φοιτητών,

ε) να οργανώνει σεμινάρια, διαλέξεις, συμβουλευτική, επαφές με μέντορες για τους φοιτητές και αποφοίτους του ιδρύματος σε ζητήματα καινοτομίας και κοινωνικής δράσης και εν γένει να προωθεί καινοτόμες ιδέες φοιτητών που μπορούν να αξιοποιηθούν σε επαγγελματικές ή κοινωνικές δραστηριότητες και

στ) να οργανώνει κάθε είδους δραστηριότητες προώθησης της καινοτομίας και επιχειρηματικότητας μεταξύ των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, όπως ιδίως διαγωνισμούς καινοτομίας.

2. Για τις ανωτέρω δραστηριότητες μπορεί να λειτουργούν διακριτές μονάδες του γραφείου, όπως Μονάδα Διασύνδεσης, Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας, Μονάδα Πρακτικής άσκησης και Μονάδα Διαμεσολάβησης.

Άρθρο 61

Πρόγραμμα εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση

1. Το πρόγραμμα εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση:

α) καταρτίζεται ανά τετραετία από τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από δημόσια διαβούλευση και γνώμη της ΑΔΙΠ,

β) περιλαμβάνει, ιδίως, μεσοπρόθεσμους στόχους, κατευθύνσεις, σχέδια επενδύσεων, προγράμματα ή επί μέρους δράσεις της εθνικής πολιτικής για την ανώτατη εκπαίδευση και

γ) δύναται να εξειδικεύεται σε ετήσια βάση και αναφέρεται σε όλες τις δράσεις εφαρμογής της εθνικής πολιτικής για την ανώτατη εκπαίδευση.

Για την κατάρτιση του προγράμματος εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση λαμβάνονται υπόψη οι δράσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της εθνικής και ευρωπαϊκής πολιτικής για την ανώτατη εκπαίδευση και την έρευνα.

2. Το πρόγραμμα εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση υλοποιείται μέσω των Α.Ε.Ι., τα οποία εφαρμόζουν τις σχετικές δράσεις, στο πλαίσιο των συμφωνιών προγραμματικού σχεδιασμού που προβλέπονται στο άρθρο 62.

Άρθρο 62

Συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού

1. α) Κάθε Α.Ε.Ι. συντάσσει τετραετές ακαδημαϊκό αναπτυξιακό πρόγραμμα. Το πρόγραμμα αυτό καθορίζει τους στόχους του, την ιδιαίτερη εκπαιδευτική και ερευνητική του φυσιογνωμία, στρατηγική, δομή και λειτουργία στο πλαίσιο της αποστολής των ιδρυμάτων και κινείται εντός των προβλεπόμενων ορίων του Κρατικού Προϋπολογισμού και του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων για την ανώτατη εκπαίδευση.

β) Οι κατευθύνσεις του προγράμματος επί των οποίων βασίζονται οι συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού καθορίζονται από το Συμβούλιο του ιδρύματος, ύστερα από γνώμη των κοσμητειών των σχολών και της Συγκλήτου. Στη συνέχεια, τα σχέδια των συμφωνιών προγραμματικού σχεδιασμού καταρτίζονται από τον πρύτανη και εγκρίνονται από το Συμβούλιο του ιδρύματος, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στον Οργανισμό του.

2. Οι συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού κάθε ιδρύματος καταρτίζονται στο πλαίσιο του στρατηγικού του σχεδιασμού και της εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση και αναφέρονται, ιδίως, στα ακόλουθα θέματα:

α) στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία και αποστολή του ιδρύματος, τη θέση του στον ελληνικό, ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο και τους στόχους του ιδρύματος και των σχολών του, με ιεράρχηση και καθορισμό προτεραιοτήτων,

β) στον προσδιορισμό, τον προγραμματισμό και τα μέτρα για την ανάπτυξη και υποστήριξη των εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων και στόχων του ιδρύματος,

γ) στην ανάπτυξη της υποδομής και του εξοπλισμού,

δ) στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών,

ε) στο συντονισμό των ακαδημαϊκών, εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων του ιδρύματος με τις αντίστοιχες εξελίξεις σε ιδρύματα της αλλοδαπής και ιδιαίτερα με τις εξελίξεις και τις προοπτικές στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας και

στ) στον κατ’ έτος αριθμό εισακτέων σε κάθε σχολή του ιδρύματος.

3. Ως προς το οικονομικό σκέλος, οι συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού κάθε ιδρύματος εξειδικεύονται:

α) στις λειτουργικές δαπάνες,

β) στις επενδύσεις και

γ) σε όλο το προσωπικό κάθε κατηγορίας.

Οι παραπάνω συμφωνίες εκτελούνται σε ετήσια βάση.

4. Η εισήγηση του ιδρύματος για την προγραμματική συμφωνία υποβάλλεται από τον πρύτανη στην ΑΔΙΠ μέχρι το τέλος Ιανουαρίου του προηγούμενου έτους εκείνου από το οποίο αρχίζει η ισχύς της επόμενης προγραμματικής συμφωνίας. Ύστερα από διαπραγμάτευση της ΑΔΙΠ με το ίδρυμα, κατά την οποία λαμβάνονται υπόψη, ιδίως, το πρόγραμμα εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση και η συμμόρφωση του ιδρύματος προς τα αποτελέσματα της διαδικασίας αξιολόγησης και πιστοποίησης, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στον παρόντα νόμο, η ΑΔΙΠ εισηγείται το τελικό σχέδιο συμφωνίας προς τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, η οποία υπογράφεται από τον Υπουργό και τον πρύτανη του οικείου ιδρύματος και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Τα συμβαλλόμενα μέρη επανεξετάζουν τις συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού και τις τροποποιούν αναλόγως, για λόγους δημοσίου συμφέροντος.

5. Ο ετήσιος απολογισμός της εκτέλεσης των συμφωνιών προγραμματικού σχεδιασμού καταρτίζεται και εγκρίνεται σύμφωνα με τον Οργανισμό του οικείου ιδρύματος, δημοσιεύεται στο διαδικτυακό του τόπο και υποβάλλεται στον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, το αργότερο μέχρι το τέλος Απριλίου του επόμενου έτους. Η διαδικασία της έγκρισης του απολογισμού από τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων ολοκληρώνεται εντός τριών μηνών από την υποβολή του. Αν η προθεσμία αυτή παρέλθει άπρακτη, ο απολογισμός θεωρείται εγκεκριμένος.

Άρθρο 63

Κατανομή της δημόσιας χρηματοδότησης στα Α.Ε.Ι.

1. α) Η χρηματοδότηση των Α.Ε.Ι. από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, στο πλαίσιο του προγράμματος εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση και των συμφωνιών προγραμματικού σχεδιασμού πολιτείας και ιδρυμάτων, κατανέμεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων και δεικτών.

β) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της ΑΔΙΠ και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται τα ανωτέρω κριτήρια και δείκτες και, ιδίως, ο τομέας της ανώτατης εκπαίδευσης που ανήκει το ίδρυμα, το κόστος σπουδών ανά φοιτητή, η διάρκεια των προγραμμάτων σπουδών, ο αριθμός των φοιτητών που εγγράφονται ετησίως στο ίδρυμα, το γνωστικό αντικείμενο των σπουδών, το μέγεθος, η γεωγραφική διασπορά του ιδρύματος και το υπόλοιπο προηγούμενων χρήσεών του. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται τα ειδικά κριτήρια και δείκτες για την κατανομή πιστώσεων για την πρόσληψη προσωπικού στα Α.Ε.Ι., όπως, ιδίως, οι αναλογίες διδακτικού, διοικητικού και λοιπού προσωπικού και φοιτητών.

2. α) Πρόσθετη χρηματοδότηση, πέραν αυτής της προηγούμενης παραγράφου, κατανέμεται στα ιδρύματα με βάση τους δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων κάθε ιδρύματος. Οι δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων είναι, ιδίως, οι ακόλουθοι:

αα) Ποιότητα και αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όπως η αριθμητική σχέση αποφοίτων προς εισερχόμενους φοιτητές, η αξιολόγηση του διδακτικού έργου από τους φοιτητές και ο βαθμός της εν γένει ικανοποίησης των φοιτητών, ο αριθμός Κέντρων Αριστείας στην εκπαίδευση και την οργάνωση της μάθησης, ο αριθμός εγγγραμμένων σε προγράμματα δια βίου μάθησης και η πορεία επαγγελματικής ένταξης των αποφοίτων.

ββ) Ερευνητική αριστεία, όπως ο αριθμός δημοσιεύσεων ανά καθηγητή, ο αριθμός ετεροαναφορών ανά καθηγητή, ο αριθμός ανά καθηγητή απλών συμμετοχών σε διεθνή ανταγωνιστικά προγράμματα έρευνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων διεθνών οργανισμών, ο αριθμός ανά καθηγητή συμμετοχών με συντονιστικό ρόλο σε ανταγωνιστικά προγράμματα έρευνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων διεθνών οργανισμών, ο αριθμός μελών του επιστημονικού προσωπικού που επιτυγχάνουν χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, ο αριθμός Κέντρων Αριστείας στην έρευνα και ο αριθμός διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού που κατέχει θέσεις στα κεντρικά όργανα διοίκησης διεθνών ακαδημαϊκών ή ερευνητικών οργανισμών ή διεθνών επιστημονικών εταιρειών.

γγ) Διεθνοποίηση, όπως ο αριθμός αλλοδαπών φοιτητών, ο αριθμός φοιτητών που προσελκύονται στο ίδρυμα μέσω των ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ο αριθμός φοιτητών που αποστέλλονται στο εξωτερικό μέσω ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και ο αριθμός συμφωνιών συνεργασίας με άλλα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης της Ελλάδας ή του εξωτερικού.

β) Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να καθορίζεται το ποσό της πρόσθετης χρηματοδότησης των Α.Ε.Ι., να ορίζεται το χρονοδιάγραμμα και οι προϋποθέσεις κατανομήτης, να ομαδοποιούνται οι ως άνω δείκτες και να εξειδικεύεται η βαρύτητά τους.

γ) Κάθε ίδρυμα στο πλαίσιο των συμφωνιών προγραμματικού σχεδιασμού επιλέγει την ομάδα ή τις ομάδες των δεικτών με βάση την οποία επιθυμεί να αξιολογηθεί ως προς τα αποτελέσματα της λειτουργίας του και τα επιτεύγματά του. Ο τρόπος διάθεσης και αξιοποίησης του ποσού της πρόσθετης χρηματοδότησης καθορίζεται από τα όργανα του ιδρύματος, στο πλαίσιο των συμφωνιών προγραμματικού σχεδιασμού.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 11

Χρηματοδότηση

Η χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι. της χώρας για το έτος 2012 γίνεται βάσει των εγκεκριμένων ή εγκριθησόμενων προϋπολογισμών τους. Προκειμένου για μη εγκεκριμένους προϋπολογισμούς ιδρυμάτων, τα οποία δεν έχουν αναδείξει τα όργανα που προβλέπει ο ν. 4009/2011 (Α΄ 195), αρμόδιο όργανό τους για την ψήφιση του προϋπολογισμού είναι το προβλεπόμενο από τις διατάξεις που ίσχυαν κατά τη δημοσίευση του ν. 4009/2011 (Α΄ 195).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι΄

ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

ΣΤΗΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Άρθρο 64

Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση

1. Η ανεξάρτητη διοικητική αρχή με την επωνυμία «Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση» (Α.ΔΙ.Π.), που έχει συσταθεί με την παράγραφο 1 του άρθρου 10 του ν. 3374/2005 (Α΄ 189), μετονομάζεται σε «Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση» (ΑΔΙΠ) με διεθνή ονομασία «Hellenic Quality Assurance and Accreditation Agency» (HQA) και διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

2. Η Αρχή εδρεύει στην Αθήνα, έχει διοικητική αυτοτέλεια και εποπτεύεται από τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων για τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεών της.

3. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, κυρώνεται ο Οργανισμός της Αρχής, ο οποίος καταρτίζεται από την ίδια μέσα σε έξι μήνες από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου και ρυθμίζει τα θέματα της εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας της, καθώς και τα θέματα υπηρεσιακής κατάστασης των μελών και του προσωπικού της.

Άρθρο 65

Αποστολή

1. Αποστολή της Αρχής είναι η διασφάλιση υψηλής ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση. Στο πλαίσιο της αποστολής της, η Αρχή υποστηρίζει την πολιτεία και τα Α.Ε.Ι. στη διαμόρφωση και υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση και πιστοποιεί την ποιότητα της λειτουργίας των Α.Ε.Ι..

2. Η Αρχή εγγυάται τη διαφάνεια όλων των δράσεών της στο πλαίσιο της αξιολόγησης και πιστοποίησης της ποιότητας των Α.Ε.Ι..

Άρθρο 66

Αρμοδιότητες πιστοποίησης της ποιότητας

1. Στο πλαίσιο της αποστολής της, η Αρχή ασκεί, ιδίως, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

α) Πιστοποιεί περιοδικά την ποιότητα:

αα) των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας των Α.Ε.Ι. που προβλέπονται στο άρθρο 14 και

ββ) των προγραμμάτων σπουδών ανώτατης εκπαίδευσης, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα προγράμματα σύντομου κύκλου, δια βίου μάθησης, εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, καθώς και συνεργασίας με άλλα εκπαιδευτικά ή ερευνητικά ιδρύματα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής.

β) Εισηγείται στον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, καθώς και τα όργανα διοίκησης των Α.Ε.Ι., τρόπους και μέσα για τη συνεχή διασφάλιση υψηλής ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση.

2. Για την επίτευξη της αποστολής της και την άσκηση των αρμοδιοτήτων της, η Αρχή:

α) διαμορφώνει, οργανώνει, εξειδικεύει, τυποποιεί και δημοσιοποιεί εκ των προτέρων τις σχετικές διαδικασίες, κριτήρια και δείκτες, στο πλαίσιο, ιδίως, των κοινών αρχών και κατευθύνσεων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης,

β) αναπτύσσει ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης και βάση δεδομένων της αξιολόγησης, σε συνεργασία με τις Μονάδες Διασφάλισης της Ποιότητας (ΜΟ.ΔΙ.Π.) των Α.Ε.Ι.,

γ) υποστηρίζει τα Α.Ε.Ι. και τις επί μέρους μονάδες τους στο σχεδιασμό των διαδικασιών διασφάλισης ποιότητας και πιστοποίησης και

δ) διεξάγει μελέτες και έρευνες σχετικές με την αποστολή της ή αναθέτει τη διεξαγωγή τους σε άλλους φορείς.

3. Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της, η Αρχή μπορεί:

α) Να διαφοροποιεί τις διαδικασίες και τα κριτήρια για την πιστοποίηση της ποιότητας των προγραμμάτων σπουδών, που προβλέπονται στα άρθρα 71 και 72, για:

αα) τα ιδρύματα που έχουν λάβει πιστοποίηση των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας και τα ιδρύματα που δεν έχουν λάβει ανάλογη πιστοποίηση και

ββ) νέα προγράμματα σπουδών και προγράμματα σπουδών που ήδη λειτουργούν.

β) Να αναβάλλει ή να αναστέλλει την αξιολόγηση και πιστοποίηση ενός προγράμματος σπουδών ή ενός εσωτερικού συστήματος διασφάλισης της ποιότητας, αν το σχετικό αίτημα για αξιολόγηση ή πιστοποίηση δεν συνοδεύεται από το απαιτούμενο υλικό πληροφόρησης και την απαραίτητη τεκμηρίωση.

γ) Να ορίζει ως γλώσσα για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων της και άλλη, πλην της ελληνικής.

4. Η πιστοποίηση είναι διαδικασία εξωτερικής αξιολόγησης με βάση συγκεκριμένα, προκαθορισμένα, διεθνώς αποδεκτά και εκ των προτέρων δημοσιοποιημένα ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια και δείκτες. Σκοπός της πιστοποίησης είναι η εξωτερική διασφάλιση της ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης, καθώς και η αποτελεσματικότητα και διαφάνεια της συνολικής λειτουργίας των Α.Ε.Ι..

Άρθρο 67

Συμβούλιο της Αρχής

1. Το ανώτατο διοικητικό όργανο της Αρχής είναι το Συμβούλιο. Το Συμβούλιο της Αρχής συγκροτείται από δεκαπέντε μέλη, τα οποία ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Τα μέλη του Συμβουλίου απολαμβάνουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας.

2. Το Συμβούλιο της Αρχής αποτελείται από τα ακόλουθα μέλη:

α) Τον πρόεδρο, ο οποίος είναι επιστήμονας με υψηλού επιπέδου, διεθνώς αναγνωρισμένο επιστημονικό έργο και αποδεδειγμένη διεθνή ακαδημαϊκή εμπειρία, κατά προτίμηση και με εμπειρία σε θέματα διοίκησης και διασφάλισης της ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση, και ορίζεται από τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από γνώμη της αρμόδιας κατά τον κανονισμό της Βουλής επιτροπής.

β) Έξι εν ενεργεία καθηγητές πρώτης βαθμίδας των Πανεπιστημίων με αντίστοιχη εξειδίκευση στους επιστημονικούς κλάδους:

αα) των ανθρωπιστικών επιστημών ή καλών τεχνών,

ββ) των νομικών, πολιτικών ή κοινωνικών επιστημών,

γγ) των επιστημών υγείας ή βιολογίας,

δδ) των οικονομικών επιστημών ή διοίκησης επιχειρήσεων,

εε) των μηχανικών ή γεωτεχνικών επιστημών και

στστ) των θετικών επιστημών ή της πληροφορικής.

γ) Τέσσερις εν ενεργεία καθηγητές πρώτης βαθμίδας των Τ.Ε.Ι. με αντίστοιχη εξειδίκευση στους κλάδους:

αα) της διοίκησης ή οικονομίας,

ββ) των επαγγελμάτων υγείας ή πρόνοιας,

γγ) των τεχνολογικών επιστημών μηχανικών και

δδ) των τεχνολογικών ή γεωτεχνικών επιστημών ή τροφίμων.

δ) Έναν εκπρόσωπο των προπτυχιακών φοιτητών που έχει συμμετάσχει σε συλλογικό όργανο διασφάλισης της ποιότητας του ιδρύματός του, ο οποίος προτείνεται από την Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδας (Ε.Φ.Ε.Ε.).

ε) Έναν εκπρόσωπο των προπτυχιακών σπουδαστών που έχει συμμετάσχει σε συλλογικό όργανο διασφάλισης της ποιότητας του ιδρύματός του, ο οποίος προτείνεται από την Εθνική Σπουδαστική Ένωση Ελλάδας (Ε.Σ.Ε.Ε.).

στ) Έναν εν ενεργεία ερευνητή πρώτης βαθμίδας μη ακαδημαϊκών ερευνητικών ιδρυμάτων που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας.

ζ) Έναν κοινό εκπρόσωπο του Τεχνικού, του Γεωτεχνικού και του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, που προτείνεται από κοινού από τα επιμελητήρια αυτά. Τα μέλη του Συμβουλίου των περιπτώσεων β΄, γ΄ και στ΄ είναι επιστήμονες με υψηλού επιπέδου, διεθνώς αναγνωρισμένο επιστημονικό έργο. Ένα από τα μέλη των περιπτώσεων β΄ και γ΄ μπορεί να είναι καθηγητής Α.Ε.Ι. της αλλοδαπής.

3. α) Οι θέσεις των μελών του Συμβουλίου της Αρχής των περιπτώσεων β΄, γ΄ και στ΄ της προηγούμενης παραγράφου προκηρύσσονται δημόσια, με απόφαση του προέδρου της.

β) Η αξιολόγηση των υποψηφίων ανατίθεται από τον πρόεδρο, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου της Αρχής, σε τριμελείς επιτροπές που συγκροτούνται για κάθε υποπερίπτωση των περιπτώσεων β΄ και γ΄ και για την περίπτωση στ΄ της παραγράφου 2. Οι επιτροπές αποτελούνται από καθηγητές πρώτης βαθμίδας Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, αντίστοιχης εξειδίκευσης, και συντάσσουν αξιολογικό πίνακα κατάταξης των υποψηφίων που διαθέτουν τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, με βάση το επιστημονικό, ερευνητικό και εκπαιδευτικό τους έργο. Για την κατάταξη συνεκτιμώνται η εμπειρία σε θέματα διασφάλισης και πιστοποίησης της ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση, η οποία πρόκυπτε από τη συμμετοχή σε συλλογικά όργανα διασφάλισης της ποιότητας Α.Ε.Ι. και το σχετικό επιστημονικό και ερευνητικό έργο, και η διοικητική εμπειρία, ιδίως σε Α.Ε.Ι..

γ) Ο πρόεδρος της Αρχής κοινοποιεί τους αξιολογικούς πίνακες κατάταξης των υποψηφίων: αα) στους πρυτάνεις όλων των Πανεπιστημίων για τους υποψηφίους της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 2, ββ) στους προέδρους όλων των Τ.Ε.Ι. για τους υποψηφίους της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 2 και γγ) στη σύνοδο των διευθυντών των ερευνητικών κέντρων που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας για τους υποψηφίους της περίπτωσης στ΄ της ίδιας παραγράφου. Αν για συγκεκριμένη υποψηφιότητα εκφράσουν αντιρρήσεις τα τρία τέταρτα των πρυτάνεων ή των προέδρων των Τ.Ε.Ι. ή των μελών της συνόδου των διευθυντών των ερευνητικών κέντρων, αντίστοιχα, ο υποψήφιος διαγράφεται από τον οικείο πίνακα κατάταξης.

δ) Το Συμβούλιο της Αρχής συγκροτείται από τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από πρόταση του προέδρου της Αρχής για τα μέλη των περιπτώσεων β΄, γ΄ και στ΄ της παραγράφου 2, που διατυπώνεται σύμφωνα με την κατά τα ανωτέρω αξιολογική κατάταξη. Για τη συγκρότηση του Συμβουλίου εφαρμόζεται η παράγραφος 2 του άρθρου 13.

4. Το Συμβούλιο της Αρχής, ύστερα από τη συγκρότησή του σε σώμα, εκλέγει μεταξύ των μελών του δύο αντιπροέδρους, τον πρώτο με αρμοδιότητα σε θέματα πιστοποίησης ποιότητας και τον δεύτερο με αρμοδιότητα σε θέματα χρηματοδότησης. Ο αντιπρόεδρος για την πιστοποίηση ποιότητας συνεπικουρεί τον πρόεδρο της Αρχής στα θέματα που αφορούν τη διασφάλιση και πιστοποίηση της ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης. Ο αντιπρόεδρος για τη χρηματοδότηση συνεπικουρεί τον πρόεδρο στα θέματα που αφορούν τη χρηματοδότηση των Α.Ε.Ι..

5. Η θητεία του προέδρου είναι τετραετής, ενώ η θητεία των μελών του Συμβουλίου είναι εξαετής. Δεν επιτρέπεται ο διορισμός των μελών για περισσότερες από δύο θητείες, διαδοχικές ή μη. Οι εκπρόσωποι των φοιτητών και σπουδαστών πρέπει να διανύουν τα δύο τελευταία έτη του ενδεικτικού προγράμματος σπουδών τους και διορίζονται για μία μόνο ετήσια θητεία.

6. Σε περίπτωση έλλειψης, παραίτησης ή έκπτωσης μέλους του Συμβουλίου της Αρχής διορίζεται νέο μέλος για νέα θητεία. Η θητεία του προέδρου και των λοιπών μελών του Συμβουλίου παρατείνεται αυτοδικαίως μέχρι τον ορισμό νέων, με τη διαδικασία των προηγούμενων παραγράφων και πάντως όχι για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών από τη λήξη της θητείας τους.

7. Τα μέλη του Συμβουλίου που είναι καθηγητές Α.Ε.Ι. δεν μπορούν να κατέχουν θέσεις διοίκησης στα ιδρύματά τους. Ο Οργανισμός της Αρχής καθορίζει τις λεπτομερείς προϋποθέσεις και τους περιορισμούς για την αμερόληπτη άσκηση των καθηκόντων των μελών του Συμβουλίου της Αρχής.

8. Ο πρόεδρος και τα λοιπά μέλη του Συμβουλίου της Αρχής λαμβάνουν αποζημίωση για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου. Το ύψος της αποζημίωσης ανά συνεδρίαση καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 42

8. Η παράγραφος 8 του άρθρου 67 του ν. 4009/2011 (Α΄195) αντικαθίσταται ως εξής:

«8. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Αρχής είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και λαμβάνει αποδοχές και τα λοιπά μέλη του Συμβουλίου λαμβάνουν αποζημίωση για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου. Το ύψος των αποδοχών του προέδρου, καθώς και το ύψος της αποζημίωσης ανά συνεδρίαση των λοιπών μελών καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».

9. Οι δαπάνες και η αποζημίωση μετακίνησης των μελών του Συμβουλίου της Αρχής για την άσκηση των καθηκόντων τους καλύπτονται από την Αρχή.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 42

9. Η παράγραφος 9 του άρθρου 67 του ν. 4009/2011 (Α΄195) αντικαθίσταται ως εξής:

«9. Οι δαπάνες και η αποζημίωση μετακίνησης των μελών του Συμβουλίου της Αρχής και του γενικού διευθυντή για την άσκηση των καθηκόντων τους καλύπτονται από την Αρχή».

10. Δεν μπορεί να οριστεί μέλος του Συμβουλίου όποιος έχει κώλυμα διορισμού δημοσίου υπαλλήλου, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 8 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ.. Από την ιδιότητα του μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου εκπίπτει εκείνος στο πρόσωπο του οποίου συντρέχουν οι προϋποθέσεις έκπτωσης δημοσίου υπαλλήλου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 149 του ίδιου Κώδικα. Η πειθαρχική ευθύνη των μελών του Συμβουλίου υπό την ιδιότητά τους αυτή ρυθμίζεται από τον Οργανισμό της Αρχής.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 42

10. α. Έως τη συγκρότηση του Συμβουλίου που προβλέπεται στο άρθρο 67 του ν. 4009/2011 (Α΄195) παρατείνεται η θητεία των μελών της Ολομέλειας με τη σύνθεσή της κατά τις 31.8.2012 και επαναφέρεται σε ισχύ το άρθρο 11 του ν. 3374/2005 (Α΄189), όπως αυτό τροποποιήθηκε με την περ. ιβ΄του άρθρου 38 του ν. 3848/2010 (Α΄71). Η εν λόγω παράταση ισχύει έως τις 31.8.2013 κατά μέγιστο και ισχύει και για τα μέλη που έχουν συνταξιοδοτηθεί ή πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν από την οργανική τους θέση έως την ανωτέρω ημερομηνία.

β. Το ύψος των αποδοχών του προέδρου, καθώς και το ύψος της αποζημίωσης ανά συνεδρίαση των λοιπών μελών, για το διάστημα αυτό, καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας Πολιτισμού και Αθλητισμού και Θρησκευμάτων, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

11. Οι αποφάσεις της Αρχής κοινοποιούνται στον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.

Έως τα τέλη Μαΐου κάθε έτους συντάσσεται για το προηγούμενο έτος από την Αρχή έκθεση ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης, η οποία υποβάλλεται στον Πρόεδρο της Βουλής και τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 42

11. Έως την έγκριση του Οργανισμού της ΑΔΙΠ, τα θέματα που θα ρυθμίζονται σε αυτόν αποφασίζονται από την Ολομέλεια ή το Συμβούλιο αφότου συγκροτηθεί. Μέχρι τη συγκρότηση του Συμβουλίου της ΑΔΙΠ, ο νέος Πρόεδρος της ΑΔΙΠ, ο οποίος ορίσθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4009/2011, υπέχει την θέση του Προέδρου της Ολομέλειας της ΑΔΙΠ και αναλαμβάνει όλες τις σχετικές αρμοδιότητες.

Άρθρο 68

Αρμοδιότητες του προέδρου και του Συμβουλίου

1. Ο πρόεδρος της Αρχής έχει τη γενική ευθύνη για την επίτευξη των στόχων και της αποστολής της Αρχής και ασκεί, ιδίως, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

α) εκπροσωπεί την Αρχή δικαστικώς και εξωδίκως,

β) συγκαλεί το Συμβούλιο και προεδρεύει στις συνεδριάσεις του,

γ) καταρτίζει την ημερήσια διάταξη, ύστερα από εισήγηση του γενικού διευθυντή,

δ) παρακολουθεί την πορεία εκτέλεσης των αποφάσεων του Συμβουλίου και του συνολικού έργου της Αρχής,

ε) έχει την ευθύνη των διαδικασιών για την ανάδειξη των μελών του Συμβουλίου των περιπτώσεων β΄, γ΄ και στ΄ της παραγράφου 2 του προηγούμενου άρθρου και

στ) διορίζει τον γενικό διευθυντή και το λοιπό προσωπικό της Αρχής.

Αν ο πρόεδρος απουσιάζει, ελλείπει ή κωλύεται, αναπληρώνεται από τον αντιπρόεδρο που ορίζεται με απόφασή του. Σε περίπτωση έλλειψης, η αναπλήρωση διαρκεί έως τον ορισμό νέου προέδρου.

2. Το Συμβούλιο είναι υπεύθυνο για το συντονισμό όλων των δράσεων της Αρχής που είναι αναγκαίες για την επίτευξη των στόχων και της αποστολής της. Ορίζει το πλαίσιο, τους στόχους, τα κριτήρια, τις διαδικασίες και τις μεθόδους διεκπεραίωσης των αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών διοικητικής και επιστημονικής υποστήριξη της Αρχής.

Τα μέλη των περιπτώσεων β΄, γ΄ και στ΄ της παραγράφου 2 του προηγούμενου άρθρου μπορεί να αναλαμβάνουν και συγκεκριμένες αρμοδιότητες που τους ανατίθενται με απόφαση του Συμβουλίου, ύστερα από εισήγηση του προέδρου της Αρχής, και, ιδίως, την υποστήριξη των διαδικασιών συγκρότησης του Μητρώου Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων και τη συγκρότηση των επιτροπών πιστοποίησης με επιστήμονες διεθνώς αναγνωρισμένους για το επιστημονικό τους έργο.

3. Η Αρχή συνεργάζεται ή συμμετέχει ως μέλος σε διεθνή δίκτυα, φορείς ή οργανισμούς που αναπτύσσουν δραστηριότητες συναφείς με την αποστολή της.

Άρθρο 69

Επιστημονική και διοικητική υπηρεσία

1. Για τη λειτουργία της η Αρχή υποστηρίζεται από διοικητική και επιστημονική υπηρεσία, στις οποίες προΐσταται ο γενικός διευθυντής.

2. Ο γενικός διευθυντής της Αρχής διορίζεται με απόφαση του προέδρου της Αρχής, ύστερα από δημόσια προκήρυξη της θέσης και αξιολόγηση των υποψηφίων από τριμελή επιτροπή που ορίζει το Συμβούλιο μεταξύ των μελών του, μετά από εισήγηση του προέδρου.

3. Υποψήφιος για τη θέση του γενικού διευθυντή μπορεί να είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών με αποδεδειγμένη γνώση και εμπειρία σε θέματα ανώτατης εκπαίδευσης. Πρόσθετα και ειδικότερα προσόντα, καθώς και η διαδικασία και τα κριτήρια επιλογής ορίζονται στον Οργανισμό της Αρχής. Αν στη θέση του γενικού διευθυντή διοριστεί καθηγητής Α.Ε.Ι., υπάγεται στην κατηγορία της μερικής απασχόλησης στο οικείο ίδρυμα.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 42

Θέματα Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση

1. Στο τέλος της παραγράφου 3 του άρθρου 69 του ν. 4009/2011 (Α΄195) προστίθενται τα εξής εδάφια:

«Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος, το Συμβούλιο της Αρχής ορίζει με τη δημόσια προκήρυξη της θέσης τη διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει και στάδιο συνέντευξης των υποψηφίων, τα κριτήρια επιλογής και τα ειδικότερα προσόντα του γενικού διευθυντή. Η επιλογή γίνεται σύμφωνα με τα κριτήρια που καθορίζονται στην προκήρυξη, τηρούνται δε οι αρχές της δημοσιότητας της διαφάνειας, της αντικειμενικότητας και της αξιοκρατίας».

4. Ο γενικός διευθυντής έχει την ευθύνη της διοίκησης και λειτουργίας της Αρχής και ασκεί, ιδίως, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

α) συντονίζει και κατευθύνει την επιστημονική και τη διοικητική υπηρεσία και τις μονάδες τους,

β) εισηγείται στον πρόεδρο τη σύγκληση του Συμβουλίου και την ημερήσια διάταξη και συμμετέχει στις συνεδριάσεις χωρίς δικαίωμα ψήφου,

γ) είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση των αποφάσεων, κατευθύνσεων και οποιωνδήποτε άλλων πράξεων της Αρχής,

δ) είναι διοικητικός και πειθαρχικός προϊστάμενος του ειδικού επιστημονικού και του διοικητικού προσωπικού,

ε) μπορεί να μεταβιβάζει το δικαίωμα υπογραφής και να εξουσιοδοτεί μέλη του προσωπικού της Αρχής να υπογράφουν έγγραφα ή άλλες πράξεις «με εντολή γενικού διευθυντή»,

στ) είναι διατάκτης των δαπανών της Αρχής και

ζ) εκπροσωπεί την Αρχή δικαστικώς και εξωδίκως σε περίπτωση κωλύματος ή απουσίας του προέδρου. Πρόσθετες και ειδικότερες αρμοδιότητες μπορεί να ορίζονται στον Οργανισμό της Αρχής.

5. Η διοικητική υπηρεσία της Αρχής διαρθρώνεται στις ακόλουθες υπηρεσιακές μονάδες:

α) Διεύθυνση Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας,

β) Διεύθυνση Συμφωνιών Προγραμματικού Σχεδιασμού και Χρηματοδότησης,

γ) Διεύθυνση Πληροφοριακών Συστημάτων και Τεκμηρίωσης και

δ) Διεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης.

Οι αρμοδιότητες των διευθύνσεων, η περαιτέρω διάρθρωσή τους σε τμήματα και οι κατηγορίες και οι κλάδοι ή οι ειδικότητες των προϊσταμένων τους καθορίζονται στον Οργανισμό της Αρχής.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 42

2. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 5 του άρθρου 69 του ν. 4009/2011 αντικαθίσταται ως εξής:

«Οι αρμοδιότητες των διευθύνσεων, η περαιτέρω διάρθρωσή τους σε τμήματα, αυτοτελή γραφεία ή γραφεία, καθώς και οι κατηγορίες, οι κλάδοι και οι ειδικότητες των προϊσταμένων τους καθορίζονται στον Οργανισμό της Αρχής. Μέχρι την έκδοση του Οργανισμού για την πλήρωση των ως άνω θέσεων, οι κατηγορίες, οι κλάδοι και ειδικότητες ορίζονται με απόφαση του Συμβουλίου της Αρχής και εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του παρόντος άρθρου».

6. Την επιστημονική υπηρεσία της Αρχής αποτελεί το Κέντρο Μελετών και Ερευνών, το οποίο λειτουργεί σε επίπεδο διεύθυνσης. Το Κέντρο Μελετών και Ερευνών συγκεντρώνει στοιχεία, τηρεί βάσεις δεδομένων, διεξάγει έρευνες, εκπονεί μελέτες, δημοσιεύει εκθέσεις και οργανώνει επιστημονικές ημερίδες και διεθνή συνέδρια για θέματα σχετικά με την αποστολή της Αρχής.

Οι δραστηριότητες του Κέντρου ορίζονται με απόφαση του Συμβουλίου της Αρχής, ύστερα από εισήγηση του διευθυντή του Κέντρου, η οποία διατυπώνεται σε συνεργασία με τον γενικό διευθυντή της Αρχής. Το Κέντρο Μελετών και Ερευνών συντάσσει και υποβάλλει προς έγκριση στο Συμβούλιο της Αρχής την ετήσια έκθεση για την ανώτατη εκπαίδευση που υποβάλλεται στον Πρόεδρο της Βουλής και τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, σύμφωνα με την παράγραφο 11 του άρθρου 67.

7. Το Κέντρο διευθύνεται από Διευθυντή Ερευνών και Μελετών, ο οποίος είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος με ειδίκευση σε θέματα ανώτατης εκπαίδευσης. Για την επιστημονική υποστήριξη των δραστηριοτήτων του Κέντρου, το Συμβούλιο της Αρχής, με απόφασή του που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να συστήσει Επιστημονικό Συμβούλιο το οποίο συγκροτείται από καθηγητές Α.Ε.Ι. με εξειδίκευση ή εμπειρία σε θέματα ανώτατης εκπαίδευσης. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται τα θέματα συγκρότησης και λειτουργίας του, η θητεία των μελών του και κάθε σχετικό θέμα. Οι δαπάνες μετακίνησης των μελών του Επιστημονικού Συμβουλίου καλύπτονται από την ΑΔΙΠ. Οι αρμοδιότητες του Κέντρου και τα θέματα λειτουργίας του εξειδικεύονται στον Οργανισμό της Αρχής.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 42

3. Η δεύτερη υποπαράγραφος της παραγράφου 7 του άρθρου 69 του ν. 4009/2011 αντικαθίσταται ως εξής:

«Πρόσθετες και ειδικότερες αρμοδιότητες του Κέντρου, τα θέματα λειτουργίας αυτού, καθώς και τα όργανα, η διαδικασία και τα κριτήρια επιλογής και πλήρωσης της θέσης του διευθυντή Ερευνών και Μελετών καθορίζονται στον Οργανισμό της Αρχής. Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος η πλήρωση της θέσης αυτής γίνεται με ανάλογη εφαρμογή των παραγράφων 2 και 3 του παρόντος».

8. Για τη διοικητική και επιστημονική υποστήριξη της Αρχής συνιστώνται 25 θέσεις ειδικού επιστημονικού προσωπικού και 20 θέσεις μόνιμου διοικητικού προσωπικού. Οι κατηγορίες και οι κλάδοι ή οι ειδικότητες του προσωπικού, τα ειδικά προσόντα διορισμού ή πρόσληψής του, η συγκρότηση υπηρεσιακού και πειθαρχικού συμβουλίου που επιλαμβάνεται των θεμάτων υπηρεσιακής κατάστασης και πειθαρχικού ελέγχου του προσωπικού και κάθε σχετικό θέμα ρυθμίζονται στον Οργανισμό της Αρχής.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 42

4. Η παράγραφος 8 του άρθρου 69 του ν. 4009/2011 αντικαθίσταται ως εξής:

«8. Για τη διοικητική και επιστημονική υποστήριξη της Αρχής συνιστώνται 25 θέσεις .......... σχετικό θέμα».

9. Οι θέσεις του διοικητικού και του ειδικού επιστημονικού προσωπικού μπορεί να πληρώνονται με μετατάξεις ή οι σχετικές υπηρεσιακές ανάγκες να καλύπτονται με αποσπάσεις μόνιμου προσωπικού ή με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου ή εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας ή της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, σύμφωνα με τις ισχύουσες για κάθε περίπτωση διατάξεις.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 42

5. Η παράγραφος 9 του άρθρου 69 του ν. 4009/2011 αντικαθίσταται ως εξής:

«9. Οι υπηρεσιακές ανάγκες της Αρχής μπορεί να καλύπτονται με ......... του ν. 3234/2004 (Α΄52)».

10. Το ειδικό επιστημονικό προσωπικό προσλαμβάνεται με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Για τα προσόντα του προσωπικού αυτού εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 2 του π.δ. 50/2001 (Α΄ 39). Η κατοχή διδακτορικού διπλώματος ή η εξειδίκευση σε θέματα οργάνωσης της ανώτατης εκπαίδευσης ή εκπαιδευτικής πολιτικής συνεκτιμώνται κατά την επιλογή τους. Οι διαδικασίες πλήρωσης των θέσεων αυτών καθορίζονται από τον Οργανισμό της Αρχής, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 2190/1994.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 42

6. Στο τέλος της παραγράφου 10 του άρθρου 69 του ν. 4009/2011 προστίθεται εδάφιο ως εξής:

«Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος άρθρου οι αναγκαίες διαδικασίες για την πλήρωση των θέσεων ορίζονται με απόφαση του Συμβουλίου της Αρχής κατόπιν εισήγησης του Προέδρου αυτής».

11. Οι αποδοχές του προσωπικού της Αρχής καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3205/2003, όπως εκάστοτε ισχύει. Στο προσωπικό καταβάλλεται επίσης ειδική πρόσθετη αμοιβή, το ύψος και οι προϋποθέσεις καταβολής της οποίας καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 42

7. Η παράγραφος 11 του άρθρου 69 του ν. 4009/2011 (Α΄195) αντικαθίσταται ως εξής:

«11. Οι αποδοχές του διοικητικού προσωπικού, μόνιμου ή με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, καθορίζονται με τις διατάξεις του ν. 4024/2011 (Α΄226). Οι αποδοχές του ειδικού επιστημονικού προσωπικού της ΑΔΙΠ, μόνιμου ή με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, καθώς και του από μετάταξη προσωπικού στις θέσεις αυτές, καθορίζεται με την παράγραφο 3 του άρθρου 22 του ως άνω νόμου».

12. Με απόφαση του Συμβουλίου, το ειδικό επιστημονικό προσωπικό της Αρχής μπορεί να λαμβάνει εκπαιδευτική ή επιμορφωτική άδεια με τους όρους και τις προϋποθέσεις που καθορίζει ο Οργανισμός της Αρχής.

13. Για την επιστημονική υποστήριξη των δραστηριοτήτων της η Αρχή, με απόφαση του Συμβουλίου της, μπορεί να προσκαλεί και να συνεργάζεται με καθηγητές των Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, οι οποίοι διαθέτουν εξειδικεύσεις και εμπειρία σχετικές με τη δραστηριότητα και την αποστολή της Αρχής. Για την απασχόληση καθηγητή Α.Ε.Ι. της ημεδαπής στο πλαίσιο της ανωτέρω συνεργασίας γίνεται ανάθεση καθηκόντων από το Συμβούλιο της Αρχής, ύστερα από σύμφωνη γνώμη της οικείας κοσμητείας. Η κοσμητεία μπορεί στην περίπτωση αυτή να απαλλάσσει πλήρως ή μερικά τον καθηγητή από τα καθήκοντά του στη σχολή.

Για τον ίδιο σκοπό, η Αρχή μπορεί να προσκαλεί επιστήμονες από αντίστοιχες αρχές και υπηρεσίες αξιολόγησης, πιστοποίησης της ποιότητας και χρηματοδότησης της ανώτατης εκπαίδευσης άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Μπορεί επίσης να χορηγεί στα μέλη του ειδικού επιστημονικού προσωπικού ειδική άδεια για την απασχόλησή τους σε αντίστοιχες αρχές και υπηρεσίες άλλων χωρών, για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρεις μήνες, με σκοπό τη συνεχή ενημέρωση και κατάρτιση στο αντικείμενό τους. Η Αρχή μπορεί να καταβάλει στις περιπτώσεις της παραγράφου αυτής ειδική πρόσθετη αμοιβή, ημερήσια αποζημίωση και τα έξοδα μετακίνησης και διαμονής. Το ύψος και οι προϋποθέσεις τους καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

14. Στην Αρχή λειτουργεί το Δικαστικό Γραφείο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που έχει συσταθεί με το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 12 του ν. 3374/2005.

Άρθρο 70

Πιστοποίηση της ποιότητας

1. Η Αρχή συγκροτεί επιτροπή πιστοποίησης για την αξιολόγηση ενός προγράμματος σπουδών ή του εσωτερικού συστήματος διασφάλισης της ποιότητας ενός ιδρύματος.

2. Η επιτροπή πιστοποίησης αποτελείται από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες που προέρχονται από το Μητρώο Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων, το οποίο έχει καταρτιστεί σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 8 του ν. 3374/2005. Το μητρώο τηρείται και ενημερώνεται από την Αρχή, η οποία για το σκοπό αυτόν λαμβάνει υπόψη εισηγήσεις των Α.Ε.Ι. και άλλων σχετικών με το αντικείμενο της Αρχής φορέων. Η διαδικασία τήρησης και ανανέωσης του μητρώου καθορίζεται με απόφαση της Αρχής, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Στο μητρώο υποχρεωτικά περιλαμβάνονται και Έλληνες ή αλλοδαποί αναγνωρισμένου κύρους εμπειρογνώμονες ή ειδικοί που διδάσκουν σε ομοταγή Α.Ε.Ι. της αλλοδαπής ή ερευνητές σε αντίστοιχα ανώτατα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα της αλλοδαπής, κατά προτίμηση με πείρα σε θέματα αξιολόγησης ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης. Μέλη του Συμβουλίου της Αρχής, καθώς επίσης και το ειδικό επιστημονικό προσωπικό που απασχολείται σε αυτή με οποιαδήποτε σχέση, δεν μπορούν να περιλαμβάνονται στο μητρώο. Στην περίπτωση πιστοποίησης της ποιότητας προγράμματος σπουδών που οδηγεί στην άσκηση νομοθετικώς ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων σύμφωνα με την περίπτωση α΄ της παρ. 1 του άρθρου 3 του π.δ. 38/2010 (Α΄78), ένα μέλος της επιτροπής πιστοποίησης προέρχεται υποχρεωτικά από την αντίστοιχη επαγγελματική ένωση ή επιμελητήριο το οποίο και ορίζει το μέλος αυτό.

3. Η επιτροπή πιστοποίησης αξιολογεί την ποιότητα του προγράμματος σπουδών ή του εσωτερικού συστήματος διασφάλισης της ποιότητας του ιδρύματος, με βάση τα προκαθορισμένα κριτήρια, μελετά το υλικό και τα στοιχεία που θέτει υπόψη της η Αρχή και επισκέπτεται, όταν απαιτείται, την αντίστοιχη μονάδα ή ίδρυμα. Η ίδια επιτροπή πιστοποίησης μπορεί: α) να αξιολογεί περισσότερα από ένα προγράμματα σπουδών, ιδίως αν η ολοκλήρωση του ενός είναι προϋπόθεση για την εισαγωγή στο άλλο και β) να αξιολογεί συναφή προγράμματα σπουδών ή τα εσωτερικά συστήματα διασφάλισης της ποιότητας διαφορετικών ιδρυμάτων.

4. Η επιτροπή πιστοποίησης συντάσσει έκθεση πιστοποίησης, η οποία υποβάλλεται στο Συμβούλιο της Αρχής, προκειμένου να εκδοθεί και να δημοσιοποιηθεί η απόφαση πιστοποίησης σύμφωνα με το επόμενο άρθρο.

5. Στα μέλη των επιτροπών πιστοποίησης καταβάλλεται ημερήσια αμοιβή για το έργο τους, για το ύψος της οποίας δεν εφαρμόζονται οι περιορισμοί του άρθρου 17 του ν. 3205/2003, όπως εκάστοτε ισχύει. Οι δαπάνες μετακίνησης και διαμονής των μελών αυτών για την εκτέλεση των καθηκόντων τους (αντίτιμο εισιτηρίων συγκοινωνιακών μέσων ή δαπάνη χρήσης ιδιόκτητου ή μισθωμένου μεταφορικού μέσου και έξοδα διανυκτέρευσης) καλύπτονται από την Αρχή. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται η ημερήσια αμοιβή των μελών των επιτροπών πιστοποίησης, το ποσό των δαπανών μετακίνησης και διανυκτέρευσης, η διαδικασία κάλυψής τους, τα αναγκαία δικαιολογητικά και κάθε σχετικό θέμα.

Άρθρο 71

Αποφάσεις πιστοποίησης

1. Με απόφαση του Συμβουλίου της Αρχής πιστοποιούνται τα προγράμματα σπουδών και τα εσωτερικά συστήματα διασφάλισης της ποιότητας των ιδρυμάτων, με βάση τις εκθέσεις των επιτροπών πιστοποίησης. Η απόφαση του Συμβουλίου της Αρχής μπορεί να είναι θετική, θετική υπό όρους ή αρνητική.

2. Η διάρκεια ισχύος της απόφασης πιστοποίησης ορίζεται ανά πρόγραμμα ή εσωτερικό σύστημα διασφάλισης από την Αρχή και δεν μπορεί να υπερβαίνει τα οκτώ έτη.

Δεν απαιτείται πιστοποίηση αναθεωρήσεων επί μέρους πτυχών των προγραμμάτων και των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας. Κατά τη διάρκεια της ισχύος της θετικής απόφασης πιστοποίησης, το Συμβούλιο της Αρχής, αυτεπαγγέλτως ή ύστερα από σχετικό ερώτημα του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, μπορεί να εξετάζει αν τα κριτήρια πιστοποίησης εξακολουθούν να ικανοποιούνται. Αν τα κριτήρια πιστοποίησης δεν ικανοποιούνται, το Συμβούλιο της Αρχής ανακαλεί την απόφαση πιστοποίησης και ενημερώνει αμελλητί το οικείο Α.Ε.Ι. και τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.

3. Ο πρύτανης οφείλει να ενημερώνει την Αρχή αν τα κριτήρια πιστοποίησης έχουν παύσει να ικανοποιούνται ή αν έχει τέτοια αμφιβολία.

4. Στη θετική υπό όρους απόφαση αναφέρονται τα κριτήρια που δεν ικανοποιούνται και τίθεται συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τη συμμόρφωση στα κριτήρια αυτά και την επανεξέταση της απόφασης. Το Συμβούλιο, ύστερα από την υποβολή συμπληρωματικής έκθεσης πιστοποίησης σχετικά με τη συμμόρφωση ή μη στα ανωτέρω κριτήρια, εκδίδει νέα απόφαση.

5. Αν εκδοθεί αρνητική απόφαση πιστοποίησης, ο Υπουργός Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων μπορεί, με απόφασή του, να περιορίσει τη χρηματοδότηση του ιδρύματος και την εισαγωγή νέων φοιτητών στο πρόγραμμα σπουδών ή το ίδρυμα, ανάλογα με το αντικείμενο της πιστοποίησης (πρόγραμμα σπουδών ή εσωτερικό σύστημα διασφάλισης της ποιότητας του ιδρύματος). Με την ίδια απόφαση παρέχεται στους φοιτητές των προγραμμάτων σπουδών ή των ιδρυμάτων αυτών η δυνατότητα συνέχισης των σπουδών τους σε άλλο πιστοποιημένο πρόγραμμα σπουδών ή ίδρυμα, αντίστοιχα, και ρυθμίζονται τα σχετικά θέματα.

6. Οι εκθέσεις πιστοποίησης των επιτροπών πιστοποίησης και οι αποφάσεις πιστοποίησης του Συμβουλίου της Αρχής κοινοποιούνται στο ίδρυμα και τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και δημοσιοποιούνται στην ιστοσελίδα της Αρχής. Το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων τηρεί μητρώο των πιστοποιημένων προγραμμάτων σπουδών και των ιδρυμάτων με πιστοποιημένο εσωτερικό σύστημα διασφάλισης της ποιότητας.

7. Η κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου πιστοποίηση της ποιότητας για συγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών ή εσωτερικό σύστημα διασφάλισης της ποιότητας Α.Ε.Ι. μπορεί να υποκαθίσταται από πιστοποίηση από διαπιστευμένο φορέα πιστοποίησης ανώτατης εκπαίδευσης της αλλοδαπής, που ορίζεται με απόφαση του Συμβουλίου της Αρχής. Το Συμβούλιο της Αρχής διαπιστεύει αλλοδαπούς φορείς πιστοποίησης που είναι διεθνώς αναγνωρισμένοι και εφαρμόζουν κριτήρια τα οποία ανταποκρίνονται στα κριτήρια της Αρχής.

Άρθρο 72

Κριτήρια πιστοποίησης

1. Στα γενικά κριτήρια πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών περιλαμβάνονται, ιδίως, τα εξής:

α) η ακαδημαϊκή φυσιογνωμία και ο προσανατολισμός του προγράμματος σπουδών,

β) τα μαθησιακά αποτελέσματα και τα επιδιωκόμενα προσόντα σύμφωνα με το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων Ανώτατης Εκπαίδευσης που προβλέπεται στην περίπτωση δ΄ της παραγράφου 4 του άρθρου 16 του ν. 3879/2010, όπως προστίθεται με το άρθρο 46 του παρόντος νόμου,

γ) η δομή και η οργάνωση του προγράμματος σπουδών,

δ) η ποιότητα και αποτελεσματικότητα του διδακτικού έργου, όπως τεκμηριώνεται ιδίως από την αξιολόγηση από τους φοιτητές,

ε) η καταλληλότητα των προσόντων του διδακτικού προσωπικού,

στ) η ποιότητα του ερευνητικού έργου της ακαδημαϊκής μονάδας,

ζ) ο βαθμός σύνδεσης της διδασκαλίας με την έρευνα,

η) η ζήτηση στην αγορά εργασίας των αποκτώμενων προσόντων και

θ) η ποιότητα των υποστηρικτικών υπηρεσιών, όπως οι διοικητικές υπηρεσίες, οι βιβλιοθήκες και οι υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας.

2. Στα γενικά κριτήρια για την πιστοποίηση των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας των Α.Ε.Ι. περιλαμβάνονται, ιδίως, τα εξής:

α) η θέσπιση σαφών και καθορισμένων στόχων για τη διασφάλιση και τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας των προγραμμάτων σπουδών και των υποστηρικτικών υπηρεσιών του ιδρύματος,

β) η διαδικασία σχεδιασμού πολιτικής, η αποτελεσματική οργάνωση και η διαδικασία λήψης αποφάσεων για τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας,

γ) η διαδικασία εφαρμογής της πολιτικής για τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας και

δ) η τεκμηριωμένη βελτίωση της ποιότητας.

3. Με απόφαση του Συμβουλίου της Αρχής, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, διαμορφώνονται πρόσθετα κριτήρια για τα προγράμματα σπουδών που οδηγούν στην άσκηση νομοθετικώς ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων σύμφωνα με την περίπτωση α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του π.δ. 38/2010 (Α΄ 78), ώστε να διασφαλίζεται ότι τα συγκεκριμένα προγράμματα σπουδών ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις εκπαιδευτικές και θεσμικές απαιτήσεις των οικείων επαγγελματικών κλάδων. Για το σκοπό αυτόν, η Αρχή συνεργάζεται με τις αντίστοιχες επαγγελματικές ενώσεις και επιμελητήρια.

4. Τα κριτήρια των προηγούμενων παραγράφων συμπληρώνονται, εξειδικεύονται και αναθεωρούνται με απόφαση του Συμβουλίου της Αρχής, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, με βάση τη γνώση και εμπειρία από την εφαρμογή των διαδικασιών πιστοποίησης και τις αντίστοιχες διεθνείς εξελίξεις. Κατά την εξειδίκευση των κριτηρίων λαμβάνεται, επίσης, υπόψη η διακριτή φυσιογνωμία και αποστολή των πανεπιστημίων και των Τ.Ε.Ι., καθώς και κάθε σχολής.

Άρθρο 73

Αρμοδιότητες για την υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση και τη χρηματοδότηση των Α.Ε.Ι.

1. Η Αρχή, στο πλαίσιο της αποστολής της για τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση:

α) γνωμοδοτεί για το πρόγραμμα εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση που προβλέπεται στο άρθρο 61,

β) υποστηρίζει την υλοποίηση του προγράμματος εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση και τη χρηματοδότηση των Α.Ε.Ι.,

γ) εγγυάται τη διαφάνεια των κριτηρίων χρηματοδότησης των Α.Ε.Ι. και

δ) εισηγείται στον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, καθώς και στα όργανα διοίκησης των Α.Ε.Ι., τρόπους και μέσα για τη συνεχή διασφάλιση υψηλής ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση.

2. Ειδικότερα, η Αρχή, στο πλαίσιο υλοποίησης των στόχων και των κατευθύνσεων του προγράμματος εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση:

α) διαπραγματεύεται τις συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού με τα επί μέρους ιδρύματα,

β) εισηγείται στον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων τις συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού των Α.Ε.Ι. και την κατανομή της δημόσιας χρηματοδότησης σε αυτά και

γ) παρακολουθεί σε ετήσια βάση και αξιολογεί την πορεία εκτέλεσης των συμφωνιών προγραμματικού σχεδιασμού κάθε ιδρύματος και εισηγείται για την τροποποίησή τους στον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.

3. Για την εκπλήρωση των ανωτέρω η Αρχή:

α) επεξεργάζεται και δημοσιοποιεί κριτήρια, δείκτες και πρότυπα κοστολόγησης των υπηρεσιών που παρέχονται από τα Α.Ε.Ι., με βάση και τις διεθνείς πρακτικές και ιδίως του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης,

β) συλλέγει από τα επί μέρους ιδρύματα και αναλύει τα αναγκαία για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της στοιχεία και

γ) εκπονεί ή αναθέτει την εκπόνηση σχετικών μελετών και ερευνών.

4. Η Αρχή μπορεί να εισηγείται στον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων την ολική ή μερική αναστολή της χρηματοδότησης ενός ιδρύματος αν το ίδρυμα, με δική του υπαιτιότητα, δεν παρέχει το απαιτούμενο υλικό πληροφόρησης και την απαραίτητη τεκμηρίωση.

Άρθρο 74

Αξιολόγηση και χρηματοδότηση της Αρχής

1. Η Αρχή προβαίνει σε εσωτερική αξιολόγηση της λειτουργίας και του έργου της, σύμφωνα με τις διατάξεις του Οργανισμού της, και αναθέτει την εξωτερική αξιολόγησή της σε έγκυρους και διεθνώς αναγνωρισμένους αξιολογητές, οργανισμούς ή φορείς αξιολόγησης που αναπτύσσουν συναφή δραστηριότητα στο εξωτερικό και, ιδίως, στον ευρωπαϊκό χώρο.

2. Οι πιστώσεις για τη λειτουργία της Αρχής εγγράφονται υπό ίδιο φορέα στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Τον προϋπολογισμό εισηγείται στον Υπουργό Οικονομικών ο πρόεδρος της Αρχής.

3. Η Αρχή συνάπτει συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού με τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων για τις δραστηριότητες και τους στόχους της. Επίσης, η Αρχή συντάσσει και υποβάλλει στον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων ετήσιες εκθέσεις πεπραγμένων και απολογισμού.

Άρθρο 75

Κέντρα Αριστείας

1. Για την επιβράβευση και υποστήριξη βέλτιστων πρακτικών ποιότητας και καινοτομίας στα Α.Ε.Ι., θεσμοθετείται η ανάδειξη Κέντρων Αριστείας στην ανώτατη εκπαίδευση, σύμφωνα με τα κατωτέρω.

2. Α.Ε.Ι., σχολές ή τμήματά τους αναδεικνύονται ως Κέντρα Αριστείας από την ΑΔΙΠ, ύστερα από πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων και αξιολόγηση ειδικών επιτροπών που συγκροτούνται, τα μέλη των οποίων επιλέγονται με κλήρωση από το Μητρώο Εξωτερικών Εμπειρογνωμόνων που τηρεί η Αρχή σύμφωνα με το άρθρο 70.

Κριτήρια για την ανάδειξη των Κέντρων Αριστείας είναι ιδίως η εξαιρετική ποιότητα και αποτελεσματικότητα του διδακτικού και ερευνητικού έργου, η αποτελεσματική δομή και οργάνωση του προγράμματος σπουδών, η σύνδεση διδασκαλίας και έρευνας και η υψηλή ποιότητα των υποστηρικτικών υπηρεσιών.

3. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση της ΑΔΙΠ και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εξειδικεύονται τα κριτήρια αξιολόγησης των υποψηφιοτήτων και ορίζονται η ειδικότερη διαδικασία ανάδειξης των Κέντρων Αριστείας, η πρόσθετη στήριξή τους και κάθε σχετικό θέμα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΑ΄

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 76

Εκλογή πρώτων οργάνων του Α.Ε.Ι.

Συγκρότηση σχολών

1. α) Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος νόμου, την ευθύνη για την ανάδειξη των μελών του πρώτου Συμβουλίου κάθε Α.Ε.Ι. έχει οργανωτική επιτροπή, η οποία αποτελείται από πέντε μέλη για τα Α.Ε.Ι. στα οποία υπηρετούν τουλάχιστον πενήντα καθηγητές πρώτης βαθμίδας και από τρία μέλη για τα Α.Ε.Ι. στα οποία υπηρετούν λιγότεροι από πενήντα καθηγητές πρώτης βαθμίδας.

β) Η επιτροπή αποτελείται από τους δύο προηγούμενους του υπηρετούντος εκλεγμένους πρυτάνεις ή προέδρους Τ.Ε.Ι. που είναι εν ενεργεία ή ομότιμοι καθηγητές και συμπληρώνεται από τους προηγούμενους των υπηρετούντων εκλεγμένους αντιπρυτάνεις ή αντιπροέδρους Τ.Ε.Ι. που είναι επίσης εν ενεργεία ή ομότιμοι καθηγητές, κατά τη σειρά της πλέον πρόσφατης υπηρεσίας τους στην πρυτανεία ή την προεδρία. Μεταξύ αντιπρυτάνεων ή αντιπροέδρων της ίδιας σειράς προηγούνται οι καθηγητές πρώτης βαθμίδας και μεταξύ καθηγητών της ίδιας βαθμίδας οι αρχαιότεροι στην οικεία βαθμίδα. Αν δεν υπάρχουν προηγούμενοι εκλεγμένοι πρυτάνεις ή πρόεδροι Τ.Ε.Ι. και αντιπρυτάνεις ή αντιπρόεδροι Τ.Ε.Ι. ή αν ο αριθμός τους δεν επαρκεί ή αν δεν αποδέχονται τον ορισμό τους για οποιονδήποτε λόγο, η επιτροπή συμπληρώνεται από τους καθηγητές του ιδρύματος που έχουν το μεγαλύτερο χρόνο υπηρεσίας ως μέλη Διδακτικού – Ερευνητικού Προσωπικού (Δ.Ε.Π.) ή Επιστημονικού Προσωπικού (Ε.Π.) στη βαθμίδα του καθηγητή. Δεν ορίζονται ως μέλη της επιτροπής εκείνοι που μέσα σε δέκα ημέρες από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου δηλώνουν εγγράφως προς τον πρύτανη ή πρόεδρο Τ.Ε.Ι., κοινοποιώντας τη δήλωσή τους στο Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ότι ενδιαφέρονται να θέσουν υποψηφιότητα ως μέλη του Συμβουλίου.

γ) Για τη συγκρότηση της επιτροπής εκδίδεται μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, διαπιστωτική πράξη του πρύτανη ή προέδρου του Τ.Ε.Ι., που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Με την απόφαση της συγκρότησης ορίζεται ως πρόεδρος το πρώτο, κατά τη σειρά ορισμού του σύμφωνα με την προηγούμενη περίπτωση, μέλος της επιτροπής. Η διοικητική και γραμματειακή υποστήριξη της επιτροπής παρέχεται από τη μονάδα των διοικητικών υπηρεσιών του ιδρύματος που είναι αρμόδια για θέματα προσωπικού.

δ) Αν, για οποιονδήποτε λόγο, παρέλθει άπρακτη η προθεσμία που προβλέπεται στην προηγούμενη περίπτωση, η διαπιστωτική πράξη εκδίδεται από τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.

ε) Αν μέλος της επιτροπής παραιτηθεί ή εκλείψει, αντικαθίσταται κατά σειρά από τον αμέσως επόμενο αντιπρύτανη ή αντιπρόεδρο Τ.Ε.Ι. ή τον καθηγητή που έχει το μεγαλύτερο χρόνο υπηρεσίας ως μέλος Δ.Ε.Π. ή Ε.Π. στη βαθμίδα του καθηγητή.

2. Μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από τη συγκρότησή της, η επιτροπή που προβλέπεται στην προηγούμενη παράγραφο προκηρύσσει τις εκλογές για την ανάδειξη των εσωτερικών μελών του Συμβουλίου. Η επιτροπή καταρτίζει τον κατάλογο των υποψηφίων, διενεργεί τις εκλογές και δημοσιοποιεί τα αποτελέσματά τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 8 που εφαρμόζονται αναλόγως, έως και τις 15.11.2011.

3. Οι φοιτητές ή σπουδαστές εκλέγουν τον εκπρόσωπό τους στο Συμβούλιο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 8 που εφαρμόζονται αναλόγως, έως και τις 15.11.2011. Μέσα στην ίδια προθεσμία εκλέγονται από τα αντίστοιχα σώματα οι εκπρόσωποι του διοικητικού προσωπικού, των μελών του Ε.Ε.ΔΙ.Π. Ι, Ε.Ε.ΔΙ.Π. ΙΙ και Ε.Τ.Ε.Π. για τα Πανεπιστήμια και του ΕΔΙ.Π., ΕΡ.ΔΙ.Π. και Ε.Τ.Π. για τα Τ.Ε.Ι..

4. Ο πρόεδρος της επιτροπής που προβλέπεται στην παράγραφο 1, μέσα σε μία εβδομάδα από τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των εκλογών για την ανάδειξη των εσωτερικών μελών, εκδίδει και δημοσιεύει ανοικτή πρόσκληση για την υποβολή υποψηφιοτήτων για τις θέσεις του προέδρου και των λοιπών εξωτερικών μελών του Συμβουλίου του ιδρύματος. Η επιτροπή συγκεντρώνει τις υποψηφιότητες και οργανώνει τη διαδικασία εκλογής των εξωτερικών μελών του Συμβουλίου από τα εσωτερικά μέλη, σύμφωνα με τις περιπτώσεις α΄ και β΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 8 που εφαρμόζονται αναλόγως. Τα εσωτερικά και τα εξωτερικά μέλη εκλέγουν τον αναπληρωτή πρόεδρο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 7 του άρθρου 8.

5. Η όλη διαδικασία συγκρότησης του Συμβουλίου ολοκληρώνεται έως και τις 16.1.2012 και στη συνέχεια εκδίδεται η διαπιστωτική πράξη που προβλέπεται στην παράγραφο 14 του άρθρου 8.

6. Ο προϋπολογισμός του ιδρύματος του έτους 2012 εγκρίνεται από το Συμβούλιο που συγκροτείται σύμφωνα με το παρόν άρθρο.

7. Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος νόμου, με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου κάθε Α.Ε.Ι., η οποία διατυπώνεται μετά από εισήγηση του πρύτανη και γνώμη της Συγκλήτου, καθώς και ύστερα από γνώμη της ΑΔΙΠ, συνιστώνται οι σχολές του ιδρύματος κατά την έννοια του παρόντος νόμου. Με το ίδιο προεδρικό διάταγμα καταργούνται οι υφιστάμενες κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου σχολές, προβλέπεται η ταυτόχρονη μετατροπή των υφιστάμενων τμημάτων σε προγράμματα σπουδών των νέων σχολών, καταργούνται οι τομείς των τμημάτων που μετατρέπονται με εξαίρεση τα Γενικά Τμήματα, όπου υπάρχουν, τα οποία καταργούνται, και ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν την ανάθεση της υλοποίησής των προγραμμάτων σπουδών σε τμήματα κατά τις διατάξεις του νόμου αυτού, την κατανομή του πάσης φύσεως προσωπικού, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού των Γενικών Τμημάτων, των διοικητικών υπηρεσιών, των εργαστηρίων, κλινικών και μουσείων και των φοιτητών στις σχολές, ο τρόπος συγκρότησης των πρώτων γενικών συνελεύσεων των σχολών και των συνελεύσεων των τμημάτων, καθώς και κάθε θέμα σχετικό με τη μετάβαση στο νέο καθεστώς και την ομαλή συνέχιση του εκπαιδευτικού έργου και της φοίτησης των φοιτητών. Από τη συγκρότηση των σχολών και των τμημάτων σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, οι πρόεδροι των τμημάτων που έχουν εκλεγεί σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου διατάξεις ασκούν τα καθήκοντα των διευθυντών τμημάτων έως τη λήξη της θητείας τους. Για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής, οι γνώμες των Συμβουλίων των ιδρυμάτων και της ΑΔΙΠ υποβάλλονται έως τις 30.4.2012. Αν οι γνώμες των Συμβουλίων και της ΑΔΙΠ δεν υποβληθούν μέσα στην ανωτέρω προθεσμία, εφαρμόζεται η παράγραφος 4 του άρθρου 20 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999, Α΄ 45).

8. Μέσα σε ένα μήνα από τη δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος που προβλέπεται στην προηγούμενη παράγραφο, ολοκληρώνονται οι διαδικασίες εκλογής των νέων κοσμητόρων ή διευθυντών σχολών Τ.Ε.Ι., σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 9. Για την εφαρμογή της παραγράφου 3 του άρθρου 9, η γενική συνέλευση της σχολής απαρτίζεται από τους διευθυντές των τμημάτων. Από την εκλογή των νέων κοσμητόρων ή διευθυντών σχολών Τ.Ε.Ι. και έως την έκδοση του Οργανισμού του ιδρύματος και τη συγκρότηση της Συγκλήτου ή της Συνέλευσης Τ.Ε.Ι. σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 και του Οργανισμού, η Σύγκλητος ή η Συνέλευση Τ.Ε.Ι. συγκροτείται από τον πρύτανη ή τον πρόεδρο Τ.Ε.Ι., τους κοσμήτορες ή διευθυντές των σχολών Τ.Ε.Ι., τον αρχαιότερο καθηγητή πρώτης βαθμίδας κάθε σχολής, έναν εκπρόσωπο των προπτυχιακών φοιτητών ή σπουδαστών, έναν των μεταπτυχιακών φοιτητών ή σπουδαστών και έναν των υποψήφιων διδακτόρων, όπου υπάρχουν, καθώς και έναν εκπρόσωπο κάθε κατηγορίας προσωπικού που προβλέπεται στα άρθρα 28 και 29. ‘Εως την έκδοση του προεδρικού διατάγματος που προβλέπεται στην παράγραφο 6 του άρθρου 29, οι εκπρόσωποι των κατηγοριών προσωπικού που προβλέπονται στο άρθρο αυτό εκλέγονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου. Οι εκπρόσωποι των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών ή σπουδαστών και των υποψήφιων διδακτόρων, όπου υπάρχουν, εκλέγονται ταυτόχρονα με τον εκπρόσωπό τους στο Συμβούλιο, σύμφωνα με την παράγραφο 3. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 8. Η Σύγκλητος που συγκροτείται σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο αναλαμβάνει καθήκοντα το αργότερο έως την 1.9.2012.

9. Τα Συμβούλια των ιδρυμάτων υποβάλλουν στο Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων τις προτάσεις τους για την έγκριση των Οργανισμών τους, σύμφωνα με το άρθρο 5, έως τις 31.12.2012.

10. Το Συμβούλιο που συγκροτείται σύμφωνα με το παρόν άρθρο εκκινεί από την 1.2.2012 τη διαδικασία εκλογής νέου πρύτανη ή προέδρου Τ.Ε.Ι. σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Δικαίωμα υποβολής υποψηφιότητας για τη θέση του πρύτανη ή προέδρου Τ.Ε.Ι. κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου έχουν και οι υπηρετούντες κατά τη δημοσίευσή του πρυτάνεις και αντιπρυτάνεις ή πρόεδροι και αντιπρόεδροι Τ.Ε.Ι.. Οι θητείες όλων των πρυτάνεων και αντιπρυτάνεων ή προέδρων και αντιπροέδρων Τ.Ε.Ι. που έχουν εκλεγεί σύμφωνα με τις κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ισχύουσες διατάξεις, λήγουν στις 31.8.2012, οπότε και αναλαμβάνουν καθήκοντα οι πρυτάνεις ή πρόεδροι Τ.Ε.Ι. που εκλέγονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

11. Μέχρι την ανάληψη καθηκόντων από τους πρυτάνεις ή τους προέδρους Τ.Ε.Ι. οι οποίοι θα εκλεγούν σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο, οι εν ενεργεία πρυτάνεις, αντιπρυτάνεις ή πρόεδροι και αντιπρόεδροι Τ.Ε.Ι., καθώς και το πρυτανικό συμβούλιο ή το συμβούλιο Τ.Ε.Ι. εξακολουθούν να ασκούν τα καθήκοντά τους σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου διατάξεις.

12. Αν παρέλθουν άπρακτες οι προθεσμίες της προηγούμενης παραγράφου, από 1.9.2012 αναστέλλεται η επιπλέον της βασικής χρηματοδότηση του ιδρύματος.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 12

Διοικητικά όργανα

1.[*] Η θητεία των μονομελών και συλλογικών οργάνων διοίκησης των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, η οποία ολοκληρώνεται την 31η Αυγούστου 2012, σύμφωνα με το νομοθετικό καθεστώς που ίσχυε κατά τον χρόνο εκλογής τους παρατείνεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2012. Η ανάδειξη των νέων οργάνων πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4009/2011 (Α΄ 195), ως τροποποιείται με τον παρόντα νόμο. Κατά την πρώτη εκλογή του Πρύτανη η όλη διαδικασία ολοκληρώνεται υποχρεωτικά έως και την 30ή Νοεμβρίου 2012.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 12

2.[*] Η θητεία των μονομελών οργάνων, εκτός αυτών της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, ολοκληρώνεται σύμφωνα με το νομοθετικό καθεστώς του χρόνου εκλογής τους. Οι αρμοδιότητες αυτών διαμορφώνονται όπως ορίζει ο ν. 4009/2011 (Α΄ 195), τροποποιούμενος με τον παρόντα νόμο. Στη συνέχεια, τα μονομελή όργανα αναδεικνύονται δυνάμει των διατάξεων του ν. 4009/2011 (Α΄ 195), ως αυτός ισχύει.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

6. Κατά την πρώτη εφαρμογή του ν. 4076/2012 (Α΄159) η θητεία των εκλεγέντων, σύμφωνα με αυτόν, οργάνων ολοκληρώνεται την 31η Αυγούστου του αντίστοιχου έτους ολοκλήρωσης αυτής. Οι αντιπρυτάνεις, των οποίων η θητεία έχει παραταθεί σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 4076/2012 (Α΄159), ασκούν τα καθήκοντα που προβλέπονται στην παρ. 17 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011 (Α΄195).

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 12

3.[*] Στην περίπτωση αποχώρησης μονομελών οργάνων διοίκησης, για οποιονδήποτε λόγο, συμπεριλαμβανομένων της παραίτησης ή της συνταξιοδότησης, η Σύγκλητος του οικείου Ιδρύματος ορίζει μεταξύ των μελών της τον αντικαταστάτη αυτών μέχρι τη λήξη της τετράμηνης προθεσμίας της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου. Ειδικά, στην περίπτωση αποχώρησης του Πρύτανη ή άλλου μονομελούς οργάνου διοίκησης, εντός του χρονικού διαστήματος της θητείας του, όπως προβλέπεται στο εδάφιο α΄ της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, η Σύγκλητος του οικείου Ιδρύματος ορίζει μεταξύ των μελών της αντικαταστάτη αυτού με θητεία έως τη λήξη του ακαδημαϊκού έτους κατά το οποίο έγινε η αντικατάσταση. Εντός του ίδιου χρονικού διαστήματος πραγματοποιείται η εκλογή νέου Πρύτανη ή του μονομελούς οργάνου διοίκησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4009/2011 (Α΄ 195), ως αυτός ισχύει. Η θητεία του νέου Πρύτανη ή του μονομελούς οργάνου διοίκησης άρχεται μετά το πέρας της θητείας του ορισθέντος από τη Σύγκλητο αντικαταστάτη. Οι κατά τα ανωτέρω θητείες αντικαταστάσεων δεν θεωρούνται πλήρεις θητείες.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 12

4. Με τη δημοσίευση του παρόντος καταργούνται οι επιτροπές που έχουν συσταθεί σε κάθε Α.Ε.Ι. για την ανάδειξη των εσωτερικών και εξωτερικών μελών του πρώτου Συμβουλίου, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης α΄ της παρ. 1 του άρθρου 76 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195), ως ίσχυε πριν τις παρούσες τροποποιήσεις.

5. Οι μεταβατικές διατάξεις του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) παραμένουν σε ισχύ, έως την πλήρη εφαρμογή του παρόντος νόμου και εφαρμόζονται αναλογικά, εφόσον δεν καταργούνται (ρητά ή σιωπηρά) με τις παρούσες τροποποιήσεις.

6. Οι ρυθμίσεις για τα Πανεπιστήμια εφαρμόζονται αναλόγως και για τα Τ.Ε.Ι., εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά με ρητή ειδική διάταξη νόμου.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 44Α

16. Μετά την παρ. 6 του άρθρου 12 του ν. 4076/2012 (Α΄159) προστίθενται παράγραφοι 7 και 8 ως ακολούθως:

«7. Η ανάδειξη όλων των μονομελών οργάνων των ΑΕΙ δύναται να λαμβάνει χώρα μέσω εκλογικής διαδικασίας με ηλεκτρονική ψήφο, χωρίς την προγενέστερη διενέργεια αυτής με κάλπη. Κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την υλοποίηση της παρούσας παραγράφου ρυθμίζεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού.

8. Έως την έκδοση του προεδρικού διατάγματος σύστασης των Σχολών σε κάθε ΑΕΙ, κάθε Τμήμα που δεν εντάσσεται σε Σχολή νοείται ως μία Σχολή».

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 45

Μεταβατικές διατάξεις

21. Έως τη δημοσίευση των προεδρικών διαταγμάτων και των υπουργικών αποφάσεων που προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου, τα σχετικά θέματα ρυθμίζονται από τις κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ισχύουσες διατάξεις.

Άρθρο 77

Μέλη Δ.Ε.Π.

1. Από τη δημοσίευση του νόμου αυτού, οι βαθμίδες του καθηγητή, του αναπληρωτή καθηγητή και του επίκουρου καθηγητή των μελών Διδακτικού – Ερευνητικού Προσωπικού (Δ.Ε.Π.) των Πανεπιστημίων, αντιστοιχούν στις βαθμίδες του καθηγητή πρώτης βαθμίδας, του αναπληρωτή καθηγητή και του επίκουρου καθηγητή που προβλέπονται στον παρόντα νόμο.

2. Οι διαδικασίες εκλογής και εξέλιξης σε θέσεις μελών Δ.Ε.Π. για τις οποίες έχει εκδοθεί προκήρυξη, έως τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ή για τις οποίες έχει υποβληθεί αίτηση από τον ενδιαφερόμενο για εξέλιξη μέλος Δ.Ε.Π. έως την 1.7.2011, καθώς και οι διαδικασίες μετάκλησης που εκκρεμούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, συνεχίζονται και ολοκληρώνονται σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού διατάξεις. Για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών, μετά τη συγκρότηση των σχολών και των οργάνων τους κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου, όπου γίνεται αναφορά σε όργανα του τομέα ή του τμήματος, νοείται ο κοσμήτορας.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 5

5. α) Το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 77 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) αντικαθίσταται ως εξής:

«2. Οι διαδικασίες εκλογής σε νέες θέσεις μελών Δ.Ε.Π. για τις οποίες έχει εκδοθεί προκήρυξη έως τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, οι διαδικασίες εξέλιξης για τις οποίες έχει υποβληθεί αίτηση από το ενδιαφερόμενο για εξέλιξη μέλος Δ.Ε.Π. έως την 1.7.2011, καθώς και οι διαδικασίες μετάκλησης και μετακίνησης που εκκρεμούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, συνεχίζονται και ολοκληρώνονται σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού διατάξεις.».

3. Διαδικασίες εκλογής και εξέλιξης σε θέσεις καθηγητών οποιασδήποτε βαθμίδας, για τις οποίες εκδίδεται προκήρυξη μετά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ή υποβάλλεται αίτηση από τον ενδιαφερόμενο για εξέλιξη καθηγητή, μετά την 1.7.2011, διέπονται έως τη δημοσίευση του Οργανισμού του ιδρύματος από τις διατάξεις του παρόντος νόμου, με εξαίρεση τις διατάξεις που αφορούν τα προσόντα και τα κριτήρια εκλογής και εξέλιξης, για τα οποία εφαρμόζονται οι ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού διατάξεις. Για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο έως τη δημοσίευση του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού, τα θέματα που ρυθμίζονται με τον Οργανισμό και τον Εσωτερικό Κανονισμό ρυθμίζονται προσωρινά με απόφαση της Συγκλήτου,[*] που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Για τη συγκρότηση των επιτροπών επιλογής ή εξέλιξης σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, για το χρονικό διάστημα έως την κατάρτιση των μητρώων που προβλέπονται στο άρθρο 19, τα εξωτερικά μέλη επιλέγονται από το Μητρώο Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων που τηρείται από την ΑΔΙΠ σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 70.

Εκδόθηκε η αριθμ. πρωτ. 20123299/29-5-2012 Κανονιστική Απόφαση της Συγκλήτου (ΦΕΚ 1818/τ.Β’/8-6-2012, όπως τροποποιήθηκε και προστέθηκε με τα αριθμ. 2060 ΦΕΚ/τ.Β’/28-6-2012, 2313 ΦΕΚ/τ.Β’/10-8-2012 και 227 ΦΕΚ/τ.Β’/5-2-2013).

Κανονιστική απόφαση της Συγκλήτου, των διαδικασιών επιλογής και εξέλιξης σε θέσεις Καθηγητών μέχρι τη δημοσίευση του Οργανισμού και Εσωτερικού Κανονισμού του Πανεπιστημίου Πειραιώς κατά τις διατάξεις του Ν. 4009/2011

Η ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ

ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

(αριθμ. συνεδρίασης 3η/29-5-2012)

Έχοντας υπόψη:

1.       Τις διατάξεις των άρθρων 5, 6, 18, 19, 20, των παρ. 2 και 3 του άρθρου 77 καθώς και την παρ. 22 του άρθρου 80 του Ν. 4009/2011 «Δομή, λειτουργία, διασφάλιση της ποιότητας των σπουδών και διεθνοποίηση των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων» (ΦΕΚ 195/τ.Α΄/6-9-2011)

2.       Την αριθμ. πρωτ. Φ.122.1/350/141732/Β2/9-12-2011 «Ερμηνεία διατάξεων του Ν. 4009/2011» και την αριθμ. πρωτ. Φ.122.1/58/22996/Β2/5-3-2012 «Διευκρινίσεις ως προς το άρθρο 77 παρ. 3 του Ν. 4009/2011»

3.       Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης, δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζει:

Την προσωρινή ρύθμιση των διαδικασιών επιλογής και εξέλιξης σε θέσεις Καθηγητών οποιασδήποτε βαθμίδας, μέχρι τη δημοσίευση του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού του Πανεπιστημίου.

Άρθρο 1

Πεδίο Εφαρμογής

1. Οι διαδικασίες επιλογής και εξέλιξης των Καθηγητών όλων των βαθμίδων, διέπονται από τις διατάξεις του Ν. 4009/2011. Μέχρι τη δημοσίευση του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού του Πανεπιστημίου Πειραιώς και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 77 παρ. 3 του Ν. 4009/2011, τα ειδικότερα ζητήματα σε σχέση με τις ανωτέρω διαδικασίες, ρυθμίζονται με τα επόμενα άρθρα της παρούσας απόφασης της Συγκλήτου.

2. Οι διαδικασίες επιλογής και εξέλιξης σε θέσεις Καθηγητών οποιασδήποτε βαθμίδας καθώς και μονιμοποίησης Επίκουρων Καθηγητών, για τις οποίες έχει εκδοθεί προκήρυξη μετά την 6.9.2011 ή έχει υποβληθεί αίτηση από τον ενδιαφερόμενο, για εξέλιξη, Καθηγητή μετά την 1.7.2011 και μέχρι τη δημοσίευση του Ν. 4009/2011, πραγματοποιούνται με τα προσόντα και τα κριτήρια επιλογής και εξέλιξης που προβλέπονται από τη νομοθεσία που ίσχυε πριν από τον Ν. 4009/2011 (δηλαδή από τις συνδυασμένες διατάξεις των Νόμων 1268/1982, 2083/1992 και 3549/2007, όπως ισχύουν). Οι διατάξεις αυτές εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι τη δημοσίευση του Οργανισμού του Ιδρύματος.

Άρθρο 2

Σύνθεση Επιτροπών Επιλογής ή Εξέλιξης Καθηγητών

1    α) Η επιλογή και η εξέλιξη των Καθηγητών όλων των βαθμίδων, συμπεριλαμβανομένων και των Λεκτόρων, γίνεται από ειδική επταμελή (7μελή) Επιτροπή, με ισάριθμα αναπληρωματικά μέλη, η οποία απαρτίζεται από Καθηγητές ή Ερευνητές πρώτης βαθμίδας ή, σε περίπτωση κρίσης για τις βαθμίδες του Λέκτορα, του Επίκουρου Καθηγητή ή του Αναπληρωτή Καθηγητή και από Αναπληρωτές Καθηγητές ή Ερευνητές αντίστοιχης βαθμίδας, με γνωστικό αντικείμενο ή εν γένει επιστημονικό έργο στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο της προκηρυχθείσας θέσης ή, αν δεν υπάρχει, με γνωστικό αντικείμενο ή επιστημονικό έργο σε συναφές γνωστικό αντικείμενο, με ιδιαίτερη βαρύτητα στο πλέον πρόσφατο ερευνητικό και εν γένει επιστημονικό τους έργο.

      β) Έως τη δημοσίευση του Οργανισμού και το διορισμό του Κοσμήτορα της οικείας Σχολής καθώς και έως την κατάρτιση του Μητρώου Εσωτερικών Μελών του Ιδρύματος, κατά τις διατάξεις του Ν. 4009/2011, η συγκρότηση των επιτροπών επιλογής και εξέλιξης γίνεται με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης* του οικείου Τμήματος, στην οποία πρέπει να αιτιολογείται πλήρως η συνάφεια των γνωστικών αντικειμένων ή του εν γένει επιστημονικού έργου των οριζόμενων μελών, με το γνωστικό αντικείμενο της υπό πλήρωση θέσης.

2.   α) Τουλάχιστον τρία (3) από τα μέλη της επιτροπής επιλογής ή εξέλιξης Καθηγητών είναι εξωτερικά μέλη (Καθηγητές άλλων Α.Ε.Ι. της ημεδαπής και ομοταγών Α.Ε.Ι. της αλλοδαπής, καθώς και Ερευνητές αντίστοιχης βαθμίδας ερευνητικών ιδρυμάτων της ημεδαπής και της αλλοδαπής), από τα οποία τουλάχιστον ένα (1) μέλος προέρχεται από ομοταγές Α.Ε.Ι. της αλλοδαπής, της βαθμίδας του Καθηγητή καθώς και αντίστοιχης βαθμίδας Ερευνητών από ερευνητικά ιδρύματα της αλλοδαπής. Εάν δεν υπάρχουν αιτιολογημένα Καθηγητές ή Ερευνητές Ιδρυμάτων του εξωτερικού που να πληρούν τις προϋποθέσεις επιλογής τους ως μέλη της Επιτροπής Επιλογής ή Εξέλιξης, τότε δύναται να επιλεγούν Καθηγητές άλλων Ιδρυμάτων της ημεδαπής (προστέθηκε ΦΕΚ 2313/τ.Β’/10-8-2012). Τα υπόλοιπα μέλη δύναται να είναι εσωτερικά μέλη του οικείου ΑΕΙ. Εάν δεν υπάρχουν ή δεν επαρκούν οι Καθηγητές ή/και οι Αναπληρωτές Καθηγητές του Τμήματος, τότε τα ελλείποντα μέλη θα αναζητούνται από άλλα Τμήματα του ιδίου ΑΕΙ, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις επιλογής τους. Εάν δεν υπάρχει επαρκής αριθμός Καθηγητών στο οικείο Α.Ε.Ι. που να πληρούν τις προϋποθέσεις επιλογής τους, τότε τα ελλείποντα μέλη συμπληρώνονται από εξωτερικά μέλη της ημεδαπής, με ισάριθμα αναπληρωματικά, κατόπιν κληρώσεως ενώπιον της Γ.Σ.Ε.Σ.* του Τμήματος, μετά από πρόταση του Προέδρου του. Εάν τα εσωτερικά μέλη ή/και τα εξωτερικά μέλη είναι περισσότερα του αριθμού των θέσεων που απαιτούνται και πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής στην Επιτροπή Επιλογής, τότε ο ορισμός τους γίνεται με κλήρωση ενώπιον της Γ.Σ.Ε.Σ.* του Τμήματος, με ευθύνη του Προέδρου του.

      β) Έως τη δημοσίευση του Οργανισμού και το διορισμό του Κοσμήτορα της οικείας Σχολής καθώς και έως την κατάρτιση του Μητρώου Εξωτερικών Μελών του Ιδρύματος, κατά τις διατάξεις του Ν. 4009/2011, ισχύουν τα εξής:

      i) Για την επιλογή εξωτερικών μελών από ΑΕΙ της ημεδαπής θα χρησιμοποιούνται τα πλέον επικαιροποιημένα μητρώα μελών ΔΕΠ που διατηρεί το Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και

      ii) Για την επιλογή εξωτερικών μελών από ΑΕΙ της αλλοδαπής θα χρησιμοποιούνται τα μητρώα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων της Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας (ΑΔΙΠ).

      Η επιλογή των μελών αυτών θα γίνεται με κλήρωση, ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης* μεταξύ τουλάχιστον διπλάσιου αριθμού των απαιτουμένων. Το προερχόμενο από ΑΕΙ της αλλοδαπής μέλος της Επιτροπής θα πρέπει αποδεδειγμένα να είναι σε θέση, αφενός μεν να κατανοεί το έργο των υποψηφίων, αφετέρου δε να συμμετέχει στις διαδικασίες επιλογής που πραγματοποιούνται στην ελληνική γλώσσα.

3. Κατά τη διαδικασία συγκρότησης της Επιτροπής δεν υπολογίζονται όσοι απουσιάζουν λόγω νόμιμης άδειας ή για λόγους ανωτέρας βίας, που πιστοποιεί η Γ.Σ.Ε.Σ.* με αιτιολογημένη απόφασή της.

4. Μετά τον ορισμό της Επιτροπής, δημοσιοποιούνται τα ονόματα των μελών της, με σύντομο βιογραφικό τους σημείωμα, καθώς και η ημερομηνία της συνεδρίασης της Γ.Σ.Ε.Σ.,* σε διακριτή θέση στον ιστότοπο του Τμήματος ή του Πανεπιστημίου.

5. Η σύνθεση της Επιτροπής δεν μεταβάλλεται παρά μόνον εάν μέλος της παραιτηθεί, εκλείψει ή βρεθεί σε νόμιμη άδεια. Στις περιπτώσεις αυτές το μέλος αυτό αντικαθίσταται από το πρώτο κατά σειρά μη κωλυόμενο αναπληρωματικό μέλος, από τον κατάλογο αναπληρωματικών μελών που ορίζεται κατά τη συγκρότηση της Επιτροπής.

6. Εάν για οποιονδήποτε λόγο ο Πρόεδρος του Τμήματος δε συγκροτεί την Επιτροπή εντός της προθεσμίας του άρθρου 3 παρ. 3 α) της παρούσας απόφασης, στη συγκρότηση δύναται να προβαίνει ο Πρύτανης οποτεδήποτε μετά την εκπνοή της προθεσμίας αυτής.

7. Έως τη δημοσίευση του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού του Ιδρύματος, οι διαδικασίες επιλογής ή εξέλιξης Καθηγητών πραγματοποιούνται αποκλειστικά στην ελληνική γλώσσα.

8. Μετά τη δημοσίευση του Οργανισμού του Ιδρύματος τα μέλη της επιτροπής θα επιλέγονται από μητρώα εσωτερικών και εξωτερικών μελών του ιδρύματος, τα οποία θα καταρτίζονται και θα επικαιροποιούνται κάθε δύο (2) έτη, θα εγκρίνονται από τη Σύγκλητο και θα δημοσιεύονται σε διακριτή θέση στον ιστότοπο του ιδρύματος. Επίσης με τον Οργανισμό του Ιδρύματος θα ρυθμιστεί ο ελάχιστος αριθμός των Καθηγητών και των Ερευνητών των μητρώων, τα γνωστικά αντικείμενα των μητρώων αυτών και τα κριτήρια κατάρτισής τους.

*Προστέθηκε παράγραφος 9 σύμφωνα με την αριθμ. 20127235/20-12-2012 (ΦΕΚ 227/τ.Β’/5-2-2013)

Α) Στις διατάξεις του άρθρου 2 της ανωτέρω Κανονιστικής Απόφασης, προστίθεται παράγραφος 9, ως εξής:

«9. Έως τη συγκρότηση των Σχολών και το διορισμό του Κοσμήτορα, από 1-1-2013 και εφεξής όπου αναφέρεται στις διατάξεις του παρόντος άρθρου η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης του Τμήματος, νοείται η Γενική Συνέλευση του Τμήματος, με τη σύνθεση που προβλέπεται στις διατάξεις του Ν. 4009/2011 όπως τροποποιήθηκε με το Ν. 4076/2012».

Άρθρο 3

Διαδικασία επιλογής ‘ή εξέλιξης

1. Έως τη δημοσίευση του Οργανισμού του Ιδρύματος και σύμφωνα με  την παρ. 22α του άρθρου 80 του Ν. 4009/2011, για τη διαδικασία προκήρυξης θέσης Καθηγητού κάθε βαθμίδας, εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού διατάξεις.

2. Μετά τη γνωστοποίηση του αριθμού φύλλου Εφημερίδας της Κυβέρνησης από το Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. στο οικείο Α.Ε.Ι. της προκήρυξης της θέσης και την ανακοίνωση στον ημερήσιο τύπο από τον Πρύτανη της αποκλειστικής προθεσμίας των δύο (2) μηνών για τη λήξη της υποβολής των υποψηφιοτήτων, υποβάλλονται στο Τμήμα, οι αιτήσεις των υποψηφίων μαζί με τα αναγκαία για την κρίση δικαιολογητικά, που προβλέπονται στην προκήρυξη της θέσης.

3. α) Εντός τριάντα (30) ημερών, από την εκπνοή της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων με τα δικαιολογητικά των υποψηφίων, συγκροτείται η Επιτροπή επιλογής ή εξέλιξης, με απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ.* του Τμήματος, μετά από αιτιολογημένη πρόταση του Προέδρου του Τμήματος.

*Τροποποιήθηκε σύμφωνα με την αριθμ. 20127235/20-12-2012 (ΦΕΚ 227/τ.Β’/5-2-2013)

Β) Στις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 3α, όπου αναφέρεται Γ.Σ.Ε.Σ. νοείται η Γενική Συνέλευση του Τμήματος.

      β) Για την υποβοήθηση της αξιολόγησης των υποψηφίων η Επιτροπή επιλογής ή εξέλιξης δύναται να ζητήσει γραπτή αξιολόγηση για όλους τους υποψήφιους από δύο (2) Καθηγητές ή Ερευνητές της αλλοδαπής, που ανήκουν στο μητρώο εξωτερικών μελών της ΑΔΙΠ ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις και στο μέτρο που δεν είναι εφικτό, από Καθηγητές της ημεδαπής, συμπεριλαμβανομένου και του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Διευκρινιστικό έγγραφο του Πανεπιστημίου (αριθμ. πρωτ. 20124212/11-7-2012)

Σχετικά με την αξιολόγηση των υποψηφίων από δύο (2) Καθηγητές ή Ερευνητές της αλλοδαπής που ανήκουν στο μητρώο εξωτερικών μελών της ΑΔΙΠ ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις και στο μέτρο που δεν είναι εφικτό, από Καθηγητές της ημεδαπής, συμπεριλαμβανομένου και του Πανεπιστημίου Πειραιώς, η Επταμελής Επιτροπή Επιλογής ή Εξέλιξης προκειμένου να προβεί στον ορισμό των αξιολογητών αυτών, συγκαλείται και συνεδριάζει εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από τον ορισμό των μελών της, με ευθύνη του Προέδρου του Τμήματος και θεωρείται ότι βρίσκεται σε απαρτία αν παραστούν τουλάχιστον τρία (3) από τα μέλη της ακόμα και σε περίπτωση επαναληπτικής συνεδρίασης. Η Επταμελής Επιτροπή Επιλογής ή Εξέλιξης ορίζει τους αξιολογητές με αιτιολογημένη απόφασή της και συντάσσεται το οικείο πρακτικό με ευθύνη του Προέδρου του Τμήματος. Επίσης οι δύο (2) αξιολογητές δύναται να είναι, είτε από τα τακτικά είτε και από τα αναπληρωματικά μέλη της Επιτροπής.

      γ) Οι δύο (2) αξιολογητές παραδίδουν τη γραπτή αξιολόγηση στο οικείο Τμήμα μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία αποστολής σε αυτούς των σχετικών δικαιολογητικών των υποψηφιοτήτων. Αν παρέλθει άπρακτη η ανωτέρω προθεσμία, η διαδικασία επιλογής ή εξέλιξης συνεχίζεται νόμιμα χωρίς γραπτή αξιολόγηση. Με ευθύνη του Προέδρου του Τμήματος η γραπτή αξιολόγηση κοινοποιείται τουλάχιστον δεκαπέντε (15) ημέρες πριν τη συνεδρίαση για τη διενέργεια της επιλογής, στα μέλη της Επιτροπής και στους υποψηφίους, οι οποίοι μπορούν να υποβάλουν σχετικό υπόμνημα εντός προθεσμίας οκτώ (8) ημερών πριν τη συνεδρίαση.

      δ) Μέσα σε προθεσμία εξήντα (60) ημερών από την υποβολή της γραπτής αξιολόγησης ή την άπρακτη πάροδο της σχετικής προθεσμίας, τα μέλη της Επιτροπής συνεδριάζουν για την επιλογή ή την εξέλιξη ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου του Τμήματος, η οποία κοινοποιείται τουλάχιστον δεκαπέντε (15) εργάσιμες ημέρες πριν από τη συνεδρίαση. Η Επιτροπή έχει απαρτία αν είναι παρόντα περισσότερα από τα μισά μέλη, εκ των οποίων ένα (1) τουλάχιστον μέλος της δεν ανήκει στο Ίδρυμα και αποφασίζει με πλειοψηφία του συνόλου των μελών της. Τα μέλη μπορούν να συμμετέχουν και μέσω τηλεδιάσκεψης, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται από τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του Ν. 4009/2011 διατάξεις. Αν, κατά τη συνεδρίαση αυτή, διαπιστωθεί έλλειψη απαρτίας, η Επιτροπή συνεδριάζει σε ημερομηνία, ώρα και τόπο που προσδιορίζονται με νέα πρόσκληση.

      ε) Κατά τη συνεδρίαση για την επιλογή ή εξέλιξη, τα μέλη της Επιτροπής διαβουλεύονται, αξιολογούν όλους τους υποψηφίους, ψηφίζουν και επιλέγουν τον καταλληλότερο από τους υποψηφίους που διαθέτει τα κατά το νόμο απαιτούμενα ακαδημαϊκά προσόντα για την κατάληψη της θέσης. Υποδεικνύουν επίσης, με χωριστή ψηφοφορία τον δεύτερο καταλληλότερο υποψήφιο, εφόσον υπάρχει. Για την επιλογή συντάσσεται ειδικά αιτιολογημένο πρακτικό. Ο Γραμματέας έχει την επιμέλεια και την από κοινού με τον Πρόεδρο του Τμήματος ευθύνη της τήρησης και σύνταξης του οικείου πρακτικού, το οποίο μετά την καθαρογραφή του υπογράφεται από αυτούς και δεν απαιτείται άλλη επικύρωση. Στο πρακτικό αυτό γίνεται μνεία της διδακτικής ικανότητας των υποψηφίων και αποτελεί μέρος του ειδικά αιτιολογημένου πρακτικού. Η αιτιολογία της αξιολογικής κατάταξης των υποψηφίων δεν μπορεί να στηρίζεται αποκλειστικά στη γραπτή αξιολόγηση των αξιολογητών της παρ. 3* β) του παρόντος άρθρου.

* έγινε διόρθωση σφάλματος ΦΕΚ 2060/τ.Β’/28-6-2012

      στ) Έως τη δημοσίευση του Εσωτερικού Κανονισμού του Ιδρύματος, η αξιολόγηση της διδακτικής ικανότητας των υποψηφίων μπορεί να γίνεται από έναν (1) τουλάχιστον εκπρόσωπο των φοιτητών, που καλείται για το σκοπό αυτό από τον Πρόεδρο του Τμήματος, πριν την έναρξη της συνεδρίασης για την επιλογή. Για τη διδακτική ικανότητα υποψηφίων Καθηγητών που έχουν προηγούμενο διδακτικό έργο σε άλλο ΑΕΙ, το στοιχείο της αξιολόγησης μπορεί να ζητείται από το Α.Ε.Ι. στο οποίο έχουν επιτελέσει το εν λόγω διδακτικό έργο. Η διδακτική ικανότητα των υποψηφίων που δεν έχουν προηγούμενο διδακτικό έργο σε Α.Ε.Ι., μπορεί να αξιολογείται με βάση ένα δοκιμαστικό μάθημα με θέμα συναφές του γνωστικού αντικειμένου της προκηρυχθείσας θέσης, στο οποίο καλούνται να παραστούν τα μέλη της Επιτροπής. Το θέμα του δοκιμαστικού μαθήματος επιλέγεται από τον Πρόεδρο του Τμήματος.

4. Η ψηφοφορία των μελών της Επιτροπής είναι ονομαστική. Η άρνηση ψήφου ή η λευκή ψήφος θεωρούνται ψήφοι αρνητικού περιεχομένου. Απαιτείται επαρκής και ειδική αιτιολόγηση της άρνησης ψήφου και της λευκής ψήφου.

5. Έως την έκδοση της προβλεπόμενης από το άρθρο 19 παρ. 9 του Ν. 4009/2011  σχετικής κοινής Υπουργικής Απόφασης, η οργάνωση, παρακολούθηση και δημοσιοποίηση των διαδικασιών επιλογής και εξέλιξης των Καθηγητών του ιδρύματος, καθώς και η υποβολή υποψηφιοτήτων θα γίνεται σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του Ν. 4009/2011 διατάξεις μέσω του ιστοτόπου του Τμήματος ή του Πανεπιστημίου.

Άρθρο 4

Διορισμός – ελεγχος νομιμότητας

1. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας επιλογής ή εξέλιξης, ο σχετικός φάκελος διαβιβάζεται άμεσα από τον Πρόεδρο του Τμήματος, στον Πρύτανη του Ιδρύματος για τον έλεγχο νομιμότητας και το διορισμό του επιλεγέντος, σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του Ν. 4009/2011 διατάξεις. Έλεγχος νομιμότητας πραγματοποιείται και στις άγονες εκλογές και στις αρνητικές κρίσεις. Όσοι έχουν έννομο συμφέρον μπορούν να υποβάλουν σχετικό υπόμνημα, το οποίο ο Πρύτανης οφείλει να λάβει υπόψη του κατά τον έλεγχο νομιμότητας. Σε περίπτωση απόρριψης του σχετικού υπομνήματος, πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογημένη η απόρριψη και να ενημερώνεται ο ενδιαφερόμενος.

2. Ο Πρύτανης οφείλει να ολοκληρώσει τον έλεγχο νομιμότητας εντός προθεσμίας εξήντα (60) ημερών από την υποβολή σ’ αυτόν του σχετικού φακέλου και εφόσον η διαδικασία κριθεί σύννομη, προβαίνει στην έκδοση πράξης διορισμού του επιλεγέντος.

3. Σε περίπτωση που κατά τον διενεργούμενο έλεγχο νομιμότητας διαπιστωθούν πλημμέλειες, ο φάκελος αναπέμπεται στο Τμήμα για επανάληψη της διαδικασίας, από το σημείο που παρουσιάζεται η έλλειψη νομιμότητας.

4. Για την καλύτερη οργάνωση της διαδικασίας του ελέγχου νομιμότητας, ο Πρύτανης συνεπικουρείται από αρμόδια διοικητική υπηρεσία του Πανεπιστημίου, τα μέλη της οποίας ορίζονται από το Πρυτανικό Συμβούλιο. Η Νομική Υπηρεσία του Πανεπιστημίου οφείλει να παρέχει κάθε πληροφορία ή να γνωμοδοτεί γραπτώς, εφόσον της ζητηθεί, επί νομικών θεμάτων που ανακύπτουν κατά τον έλεγχο νομιμότητας.

Άρθρο 5

Λοιπές διατάξεις

Μέχρι τη δημοσίευση της κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων κατά το άρθρο 19 παράγραφος 11 του Ν. 4009/2011, οι δαπάνες μετακίνησης, τα έξοδα διαμονής και η ημερήσια αποζημίωση των εξωτερικών μελών της Επιτροπής, θα καλύπτονται από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς, σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του Ν. 4009/2011 διατάξεις.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Πειραιάς, 29-5-2012

Ο Πρύτανης

Καθηγητής Γεώργιος σπ. Οικονόμου

4. α) Οι μόνιμοι επίκουροι καθηγητές πανεπιστημίων, που υπηρετούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, μπορούν κατ’ εξαίρεση να υποβάλουν οποτεδήποτε αίτηση για την εξέλιξή τους στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή. Κατά τα λοιπά για την εξέλιξη των μόνιμων επίκουρων καθηγητών που υπηρετούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ζητήσουν την εξέλιξή τους έως δύο φορές, που απέχουν τουλάχιστον τρία έτη μεταξύ τους. Σε περίπτωση και δεύτερης αρνητικής κρίσης για την εξέλιξή τους, οι θέσεις τους μετατρέπονται αυτοδικαίως σε προσωποπαγείς θέσεις μόνιμων επίκουρων καθηγητών, τις οποίες και καταλαμβάνουν. Οι μόνιμοι επίκουροι καθηγητές, εφόσον δεν έχουν υποβάλλει αίτηση για εξέλιξη, αξιολογούνται με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 21.

β) Επίκουροι με θητεία καθηγητές που υπηρετούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, υποβάλλουν αίτηση για ανανέωση της θητείας τους, μονιμοποίηση στη βαθμίδα τους ή εξέλιξη στην ανώτερη βαθμίδα ύστερα από τη συμπλήρωση τριετίας από τη δημοσίευση της πράξης διορισμού τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3, οι οποίες εφαρμόζονται αναλόγως και για τη διαδικασία της μονιμοποίησης. Σε περίπτωση μονιμοποίησής τους, οι θέσεις τους μετατρέπονται αυτοδικαίως σε προσωποπαγείς θέσεις μόνιμων επίκουρων καθηγητών, τις οποίες και καταλαμβάνουν έως την εξέλιξή τους σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης για την ανανέωση ή την εξέλιξή τους και εφόσον δεν έχουν μονιμοποιηθεί κατά τα ανωτέρω, αποχωρούν από το ίδρυμα κατά τη λήξη της θητείας τους.

γ) Επίκουροι με θητεία καθηγητές που έχουν εκλεγεί χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία διορισμού τους κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου διορίζονται για τετραετή θητεία και μετά το πέρας της υποβάλλουν αίτηση για ανανέωση της θητείας τους ή, κατ’ εξαίρεση, εξέλιξη στην ανώτερη βαθμίδα με τις προϋποθέσεις και τις προθεσμίες που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης για την ανανέωση ή την εξέλιξή τους αποχωρούν από το ίδρυμα. [Σχετικό το αριθμ. 144060/11-1-2012 έγγραφο ΥΠΑΙΘΠΑ προς υπό διορισμό μέλος ΔΕΠ στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, το οποίο αφορά στην προσμέτρηση χρόνου θητείας από το Πανεπιστήμιο προέλευσης, λόγω του ότι η διαδικασία εκλογής του ολοκληρώθηκε με το προϊσχύον νομικό καθεστώς].

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

4. Η περίπτωση γ΄της παρ. 4 του άρθρου 77 του ν. 4009/ 2011 (Α΄195) αντικαθίσταται ως εξής:

« γ. Επίκουροι με θητεία καθηγητές που έχουν εκλεγεί χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία διορισμού τους κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ή εκλεγούν μετά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου σε θέσεις για τις οποίες έχει εκδοθεί προκήρυξη, έως τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, διορίζονται για τετραετή θητεία μετά το πέρας της οποίας υποβάλλουν αίτηση για ανανέωση της θητείας τους, μονιμοποίηση στη βαθμίδα τους ή εξέλιξη στην ανώτερη βαθμίδα ύστερα από τη συμπλήρωση τετραετίας από τη δημοσίευση της πράξης διορισμού τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3, οι οποίες εφαρμόζονται αναλόγως και για τη διαδικασία της μονιμοποίησης. Σε περίπτωση μονιμοποίησής τους, οι θέσεις τους μετατρέπονται αυτοδικαίως σε προσωποπαγείς θέσεις μόνιμων επίκουρων καθηγητών, τις οποίες και καταλαμβάνουν έως την εξέλιξή τους σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης για την ανανέωση ή την εξέλιξη τους και εφόσον δεν έχουν μονιμοποιηθεί κατά τα ανωτέρω αποχωρούν από το ίδρυμα κατά τη λήξη της θητείας τους».

5. α) Οι μόνιμοι λέκτορες που υπηρετούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου διατηρούν τις θέσεις τους μέχρι τη με οποιονδήποτε τρόπο αποχώρησή τους από την υπηρεσία, οπότε οι θέσεις αυτές καταργούνται.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

5. Η περίπτωση α΄της παρ. 5 του άρθρου 77 του ν. 4009/2011 (Α΄195), αντικαθίσταται ως εξής:

«α) Οι μόνιμοι λέκτορες που υπηρετούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου διατηρούν τις θέσεις τους είτε μέχρι τη με οποιονδήποτε τρόπο αποχώρησή τους από την υπηρεσία είτε με την εξέλιξή τους στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή, για την οποία μπορούν να υποβάλλουν αίτηση με τη συμπλήρωση τριετούς υπηρεσίας από τη δημοσίευση της πράξης διορισμού τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, οπότε και στις δύο αυτές περιπτώσεις οι θέσεις αυτές καταργούνται».

β) Οι λέκτορες με θητεία που υπηρετούν ή έχουν εκλεγεί χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία διορισμού τους κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου μπορούν να ζητήσουν την εξέλιξή τους στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή μέχρι δύο φορές έως τη λήξη επταετίας από τη δημοσίευση της πράξης διορισμού τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3. Αν κατά την πρώτη κρίση εκλεγεί άλλος υποψήφιος, λήγει αυτοδικαίως η θητεία τους και αποχωρούν από το ίδρυμα.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 5

β) Το πρώτο εδάφιο του στοιχείου β΄ της παρ. 5 του άρθρου 77 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) αντικαθίσταται ως εξής:

«β) Οι λέκτορες με θητεία που υπηρετούν ή έχουν εκλεγεί χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία διορισμού τους κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου μπορούν μέχρι δύο φορές έως τη λήξη της επταετίας από τη δημοσίευση της πράξης διορισμού τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως να ζητήσουν την εξέλιξή τους στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή. Μετά την πάροδο της επταετίας από την ημερομηνία δημοσίευσης του διορισμού του λήγει αυτοδικαίως η θητεία του, εκτός των περιπτώσεων που η διαδικασία εξέλιξης δεν έχει ολοκληρωθεί οπότε παρατείνεται η διάρκεια της θητείας έως την ολοκλήρωσή της για χρονικό διάστημα ενός έτους, κατά ανώτατο όριο, εντός του οποίου κρίνεται υποχρεωτικά, άλλως θεμελιώνεται παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας.».

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

3. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 77 του ν. 4009/2011 (Α΄195) όπως τροποποιήθηκε με το ν. 4076/2012 (Α΄159) τροποποιείται ως εξής:

«β) οι λέκτορες με θητεία που υπηρετούν ή έχουν εκλεγεί χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία διορισμού τους κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ή εκλεγούν μετά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου σε θέσεις για τις οποίες έχει εκδοθεί προκήρυξη, έως τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, μπορούν να ζητήσουν την εξέλιξή τους στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή μέχρι δύο φορές έως τη λήξη επταετίας από τη δημοσίευση της πράξης διορισμού τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3. Αν κατά την πρώτη κρίση εκλεγεί άλλος υποψήφιος, λήγει αυτοδικαίως η θητεία τους και αποχωρούν από το ίδρυμα».

γ) Λέκτορες που εξελίσσονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου διορίζονται στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή με τετραετή θητεία και έχουν κατ’ εξαίρεση το δικαίωμα να ζητήσουν μετά από τρία έτη από το διορισμό τους στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή την εξέλιξή τους στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή. Αν δεν εξελιχθούν σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, παραμένουν στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή έως τη λήξη της θητείας τους και η ανανέωση της θητείας τους και η περαιτέρω εξέλιξή τους διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 5

γ) Στην παράγραφο 5 του άρθρου 77 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) προστίθεται στοιχείο δ΄ ως εξής:

«δ) Με την επιφύλαξη των οριζόμενων στην παρούσα παράγραφο, οι λέκτορες υποχρεούνται για τα πρώτα τρία έτη υπηρεσίας τους να είναι πλήρους απασχόλησης. Έως τη δημοσίευση του Οργανισμού, οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που προβλέπονται σύμφωνα με την ισχύουσα κατά τη δημοσίευση του νόμου νομοθεσία για τους καθηγητές των Α.Ε.Ι. επεκτείνονται στο σύνολο των λεκτόρων.».

6. Το μόνιμο προσωπικό του παρόντος άρθρου, περιλαμβανομένων και των κατόχων προσωποπαγών θέσεων, υπόκειται στην αξιολόγηση που προβλέπεται στο άρθρο 21.

7. Οι διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 18 δεν εφαρμόζονται για τα μέλη Δ.Ε.Π. που υπηρετούν ή έχουν εκλεγεί χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία διορισμού τους κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Ομοίως δεν εφαρμόζονται στις περιπτώσεις εκλογής για τις οποίες έχει εκδοθεί προκήρυξη έως τη δημοσίευση του παρόντος νόμου.

8. Για τη μετατροπή θέσης σε προσωποπαγή και την κατάληψή της σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του πρύτανη, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Όπου στις διατάξεις του παρόντος νόμου προβλέπονται προσωποπαγείς θέσεις, οι θέσεις αυτές καταργούνται με τη με οποιονδήποτε τρόπο αποχώρηση του προσωπικού που τις κατέχει από τις θέσεις αυτές.

9. Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου επανέρχονται και διατηρούνται σε ισχύ έως την έκδοση του Οργανισμού κάθε ιδρύματος οι διατάξεις των προεδρικών διαταγμάτων 123/1984[*] (Α΄ 39), 187/1996[*] (Α΄ 145) και 390/1995[*] (Α΄ 217), όπως αυτά κατά περίπτωση είχαν τροποποιηθεί.

[* Αφορά μέλη ΔΕΠ που δεν γίνεται να κατέχουν διδακτορικό δίπλωμα (μουσικοί, γλύπτες, ζωγράφοι)]

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

11. Στο άρθρο 77 του ν. 4009/2011 (Α΄195) προστίθεται νέα παράγραφος 10 ως εξής:

«10. Για τους καθηγητές που εξελέγησαν ή μετακινήθηκαν στην ίδια βαθμίδα σε άλλο ΑΕΙ της χώρας, στο χρόνο εξέλιξής τους στην επόμενη βαθμίδα θα προσμετράται η θητεία που είχαν στη βαθμίδα του ΑΕΙ προέλευσης. Για να έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν την εξέλιξή τους στην επόμενη βαθμίδα θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον δύο χρόνια υπηρεσίας στη βαθμίδα του ΑΕΙ προορισμού».

[Σχετικό το αριθμ. 144060/11-1-2012 έγγραφο ΥΠΑΙΘΠΑ προς υπό διορισμό μέλος ΔΕΠ στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, το οποίο αφορά στην προσμέτρηση χρόνου θητείας από το Πανεπιστήμιο προέλευσης, λόγω του ότι η διαδικασία εκλογής του ολοκληρώθηκε με το προϊσχύον νομικό καθεστώς].

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

25. Στο άρθρο 77 του ν. 4009/2011 προστίθεται παράγραφος 10* ως εξής:

«10. Τα μέλη Δ.Ε.Π. (Λέκτορες και Επίκουροι Καθηγητές) που εξελέγησαν** πριν τη δημοσίευση του ν. 4009/2011 έχουν το δικαίωμα να μονιμοποιηθούν στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή μετά τη συμπλήρωση τριετούς θητείας στη βαθμίδα αυτή, μετά από κρίση σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Εάν μονιμοποιηθούν δύναται να υποβάλουν αίτηση για εξέλιξη στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή οποτεδήποτε μετά τη δημοσίευση στο ΦΕΚ της πράξης μονιμοποίησής τους στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή».

(*λάθος νόμου πρέπει  να αναριθμηθεί σε παράγραφο 11)

** δηλ. Λέκτορες και Επίκουροι με θητεία που η ημερομηνία κρίσης τους απο το Εκλεκτορικό Σώμα είναι πριν την 6-9-2011, έχουν δυνατότητα στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή να κριθούν και για μονιμοποίηση μετά τη συμπλήρωση της τριετίας στη βαθμίδα αυτή, δυνατότητα την οποία δεν είχαν άν είχαν εκλεγεί  μετά την 6-9-2011, σύμωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18 παρ. 3 του ιδίου Νόμου, που έθετε στους Επίκουρους Καθηγητές χρόνο παραμονής στη βαθμίδα έξι (6)  έτη, χωρίς δυνατότητα μονιμοποίησης.

Άρθρο 78

Μέλη Ε.Π.

1. Από τη δημοσίευση του νόμου αυτού, οι βαθμίδες του καθηγητή, του αναπληρωτή καθηγητή και του επίκουρου καθηγητή των μελών Επιστημονικού Προσωπικού (Ε.Π.) των Τ.Ε.Ι., αντιστοιχούν στις βαθμίδες του καθηγητή πρώτης βαθμίδας, του αναπληρωτή καθηγητή και του επίκουρου καθηγητή που προβλέπονται στον παρόντα νόμο.

2. Οι διαδικασίες εκλογής και εξέλιξης σε θέσεις μελών Ε.Π. για τις οποίες έχει εκδοθεί προκήρυξη, έως τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, ή έχει υποβληθεί αίτηση από τον ενδιαφερόμενο για εξέλιξη μέλος Ε.Π. έως την 1.7.2011, συνεχίζονται και ολοκληρώνονται σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού διατάξεις. Για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών, μετά τη συγκρότηση των σχολών και των οργάνων τους κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου, όπου γίνεται αναφορά σε όργανα του τομέα ή του τμήματος, νοείται ο διευθυντής σχολής.

3. Διαδικασίες εκλογής και εξέλιξης σε θέσεις καθηγητών οποιασδήποτε βαθμίδας, για τις οποίες εκδίδεται προκήρυξη μετά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ή υποβάλλεται αίτηση από τον ενδιαφερόμενο για εξέλιξη καθηγητή, μετά την 1.7.2011, διέπονται έως τη δημοσίευση του Οργανισμού του ιδρύματος από τις διατάξεις του παρόντος νόμου, με εξαίρεση τις διατάξεις που αφορούν τα προσόντα και τα κριτήρια εκλογής και εξέλιξης, για τα οποία εφαρμόζονται οι ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού διατάξεις. Για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο έως τη δημοσίευση του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού, τα θέματα που ρυθμίζονται με τον Οργανισμό και τον Εσωτερικό Κανονισμό ρυθμίζονται προσωρινά με απόφαση της Συνέλευσης, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Για τη συγκρότηση των επιτροπών επιλογής σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, για το χρονικό διάστημα έως την κατάρτιση των μητρώων που προβλέπονται στο άρθρο 19, τα εξωτερικά μέλη επιλέγονται από το Μητρώο Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων που τηρεί η ΑΔΙΠ, το οποίο προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 70.

4. Για τους αναπληρωτές καθηγητές που κατέχουν προσωποπαγή θέση κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, εφαρμόζονται οι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ισχύουσες διατάξεις. Μετά την έκδοση του Οργανισμού του ιδρύματος ή του πρότυπου Οργανισμού, οι καθηγητές αυτοί συμμετέχουν στα όργανα διοίκησης, ψηφίζουν για την ανάδειξή τους και αξιολογούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18, του Οργανισμού και του Εσωτερισμού Κανονισμού του Ιδρύματος.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 5

6. Στην παρ. 4 του άρθρου 78 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) πριν από το πρώτο εδάφιο προστίθεται η εξής φράση:

«Οι αναπληρωτές καθηγητές που υπηρετούν έως τη δημοσίευση του παρόντος νόμου μπορούν να υποβάλουν αίτηση εξέλιξης με τη συμπλήρωση τριετούς υπηρεσίας από τη δημοσίευση της πράξης διορισμού τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.».

5. α) Οι μόνιμοι επίκουροι καθηγητές των Τ.Ε.Ι., που υπηρετούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, μπορούν κατ’ εξαίρεση να υποβάλουν οποτεδήποτε αίτηση για την εξέλιξή τους στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή. Κατά τα λοιπά για τους μόνιμους επίκουρους καθηγητές που κατέχουν τακτική θέση και τους επίκουρους με θητεία καθηγητές που υπηρετούν ή έχουν εκλεγεί χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία διορισμού τους κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, εφαρμόζονται οι διατάξεις των περιπτώσεων α΄, β΄ και γ’ της παραγράφου 4 του προηγούμενου άρθρου, αντίστοιχα.

Οι μόνιμοι επίκουροι καθηγητές, εφόσον δεν έχουν υποβάλει αίτηση για εξέλιξη, αξιολογούνται με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 21.

β) Για τους επίκουρους καθηγητές που κατέχουν προσωποπαγή θέση κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, έχουν εφαρμογή οι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ισχύουσες διατάξεις. Αν μέχρι την 31.12.2016 οι καθηγητές αυτοί αποκτήσουν τα απαιτούμενα προσόντα μπορούν να εξελιχθούν σε θέση τακτικού επίκουρου ή αναπληρωτή καθηγητή. Σε διαφορετική περίπτωση παραμένουν στην προσωποπαγή θέση που κατέχουν.

6. α) Οι μόνιμοι καθηγητές εφαρμογών που έχουν διδακτορικό δίπλωμα μπορούν να υποβάλουν αίτηση για την εξέλιξή τους στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή, με τις προϋποθέσεις και τις προθεσμίες που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, διατηρώντας τη μονιμότητά τους στη βαθμίδα αυτή σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης για την εξέλιξή τους, οι θέσεις τους μετατρέπονται αυτοδικαίως σε προσωποπαγείς θέσεις μόνιμων καθηγητών εφαρμογών, τις οποίες και καταλαμβάνουν.

β) Οι θέσεις των μόνιμων καθηγητών εφαρμογών χωρίς διδακτορικό δίπλωμα που υπηρετούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, μετατρέπονται αυτοδικαίως σε προσωποπαγείς θέσεις μόνιμων καθηγητών εφαρμογών τις οποίες και καταλαμβάνουν. Οι κάτοχοί τους μπορούν, εφόσον αποκτήσουν διδακτορικό δίπλωμα μέχρι 31.12.2016, να ζητήσουν την εξέλιξή τους στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή μέχρι δύο φορές, διατηρώντας τη μονιμότητά τους στη βαθμίδα αυτή σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3. Για τη διευκόλυνση στην απόκτηση του διδακτορικού διπλώματος μπορεί να τους χορηγείται, ύστερα από αίτησή τους, ειδική επιστημονική άδεια, διάρκειας έως δύο ετών.

γ) Οι καθηγητές εφαρμογών που υπηρετούν με θητεία ή έχουν εκλεγεί χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία διορισμού τους κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου μπορούν να υποβάλουν αίτηση για μονιμοποίηση ή εξέλιξη, εφόσον έχουν τα νόμιμα προσόντα για την επόμενη βαθμίδα, με τις προϋποθέσεις και τις προθεσμίες που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου.

Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3, οι οποίες εφαρμόζονται αναλόγως και για τη διαδικασία της μονιμοποίησης. Σε περίπτωση μονιμοποίησής τους, οι θέσεις τους μετατρέπονται αυτοδικαίως σε προσωποπαγείς θέσεις μόνιμων καθηγητών εφαρμογών, τις οποίες και καταλαμβάνουν έως την εξέλιξή τους στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή διατηρώντας τη μονιμότητά τους στη βαθμίδα αυτή σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης για την εξέλιξή τους και εφόσον δεν έχουν μονιμοποιηθεί κατά τα ανωτέρω, αποχωρούν από το ίδρυμα κατά τη λήξη της θητείας τους.

δ) Οι υπηρετούντες καθηγητές εφαρμογών μετά τη μονιμοποίησή τους, διατηρούν τη μονιμότητα και στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή, εφόσον εξελιχθούν.

7. Οι διατάξεις της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 5 εφαρμόζονται και για τους Καθηγητές Ξένων Γλωσσών και Φυσικής Αγωγής που κατέχουν προσωποπαγείς θέσεις επίκουρου καθηγητή ή καθηγητή εφαρμογών κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, οι οποίοι διατηρούν τη θέση τους έως τη για οποιονδήποτε λόγο αποχώρησή τους από την υπηρεσία.

8. Οι διατάξεις των παραγράφων 6, 7 και 8 του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζονται και για το Ε.Π. των Τ.Ε.Ι..

9. Οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 7 του ν. 3404/2005 (A΄ 260) διατηρούνται σε ισχύ.

Άρθρο 79

Λοιπές κατηγορίες προσωπικού

1. Υπηρετούντες κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου βοηθοί, επιμελητές και επιστημονικοί συνεργάτες των Πανεπιστημίων, διατηρούν τις θέσεις τους και ασκούν τα ίδια καθήκοντα έως τη με οποιονδήποτε τρόπο αποχώρησή τους από την υπηρεσία.

2. Οι γραμματείς των Α.Ε.Ι. που υπηρετούν ή έχουν εκλεγεί χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία διορισμού τους ή των οποίων εκκρεμεί η διαδικασία επιλογής τους κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, εξαντλούν τη θητεία για την οποία εκλέγονται, η οποία μπορεί να παρατείνεται με απόφαση του πρύτανη, ύστερα από γνώμη της Συγκλήτου, έως την εκλογή νέου γραμματέα σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Αν δεν έχει εκλεγεί γραμματέας κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ή αν λήξει η θητεία του γραμματέα που υπηρετεί χωρίς να παραταθεί σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, τα καθήκοντα του γραμματέα μπορεί να ανατίθενται προσωρινά, με την ίδια διαδικασία, σε γενικό διευθυντή ή, αν δεν υπάρχει, σε προϊστάμενο διεύθυνσης των διοικητικών υπηρεσιών του ιδρύματος έως την εκλογή του νέου γραμματέα.

3. Από τη δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος που προβλέπεται στην παράγραφο 6 του άρθρου 29:

α) Οι θέσεις μελών Ειδικού και Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (Ε.Ε.ΔΙ.Π.) των Πανεπιστημίων των κλάδων Ι και ΙΙ μετατρέπονται σε θέσεις των κατηγοριών Ε.Ε.Π. και Ε.ΔΙ.Π. που προβλέπονται στο άρθρο 29, αντίστοιχα.

β) Οι θέσεις των μελών Ειδικού Διδακτικού Προσωπικού (Ε.ΔΙ.Π.) και Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΡ.ΔΙ.Π.) των Τ.Ε.Ι. μετατρέπονται σε θέσεις της κατηγορίας Ε.ΔΙ.Π που προβλέπονται στο άρθρο 29 και

γ) Οι θέσεις των μελών Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (Ε.Τ.Ε.Π.) των Πανεπιστημίων και του Ειδικού Τεχνικού Προσωπικού (Ε.Τ.Π.) των Τ.Ε.Ι. μετατρέπονται σε θέσεις της κατηγορίας Ε.Τ.Ε.Π. που προβλέπεται στο άρθρο 29.

δ) Μέσα σε τρεις μήνες από τη δημοσίευση του Οργανισμού του ιδρύματος, οι υπηρετούντες στο ίδρυμα με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου έχουν δικαίωμα να ζητήσουν την ένταξή τους στην κατηγορία Ε.ΔΙ.Π. που προβλέπεται στο άρθρο 29, εφόσον είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος με γνωστικό αντικείμενο ίδιο ή συναφές με τα γνωστικά αντικείμενα που θεραπεύει το ίδρυμα. Η ένταξη πραγματοποιείται με απόφαση της κοσμητείας, ύστερα από εισήγηση τριμελούς επιτροπής, η οποία αποτελείται από δύο καθηγητές και ένα μέλος Ε.ΔΙ.Π., που ορίζονται από τον κοσμήτορα, και σχετική πράξη που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

4. Μέσα σε τρεις μήνες από τη δημοσίευση του Οργανισμού του ιδρύματος, οι υπηρετούντες στο ίδρυμα στην κατηγορία Ε.Τ.Ε.Π. που προβλέπεται στο άρθρο 29 έχουν δικαίωμα να ζητήσουν την ένταξή τους στην κατηγορία Ε.ΔΙ.Π., εφόσον διαθέτουν κατά το χρόνο υποβολής της αίτησής τους τα προσόντα για το διορισμό στην κατηγορία αυτή. Η ένταξη πραγματοποιείται με απόφαση της κοσμητείας, ύστερα από εισήγηση τριμελούς επιτροπής, η οποία αποτελείται από τρεις καθηγητές που ορίζονται από τον κοσμήτορα, και σχετική πράξη του πρύτανη, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

5. Όσοι υπηρετούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου σε θέσεις του Προσωρινού Κλάδου Τεχνικών Εργαστηρίων της περίπτωσης γ΄ του Κεφαλαίου Δ΄ του άρθρου 38 του ν. 1404/1983 διατηρούν τις θέσεις τους έως τη με οποιονδήποτε τρόπο αποχώρησή τους από την υπηρεσία, οπότε και καταργούνται οι θέσεις αυτές.

Άρθρο 80

Λοιπές μεταβατικές διατάξεις

1. Έως τη συγκρότηση των Συμβουλίων των Α.Ε.Ι. σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, η γνώμη που απαιτείται για την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων που προβλέπονται στην παράγραφο 6 του άρθρου 7, παρέχεται από τη Σύγκλητο ή τη Συνέλευση του Τ.Ε.Ι., αντίστοιχα.

2. Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος νόμου, τέσσερα ή τρία από τα εσωτερικά και τρία ή δύο από τα εξωτερικά μέλη των δεκαπενταμελών ή ενδεκαμελών Συμβουλίων των Α.Ε.Ι., αντίστοιχα, πλην του προέδρου και του αναπληρωτή του προέδρου, διορίζονται για θητεία δύο ετών, ύστερα από κλήρωση που πραγματοποιείται στην πρώτη συνεδρίασή τους.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

7. Η παρ. 2 του άρθρου 80 του ν. 4009/2011 (Α΄195) καταργείται. Η ισχύς της παρούσας παραγράφου άρχεται από την ψήφιση του νόμου.

Ν. 4025/2011

Άρθρο 47

Θέματα των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων  (Α.Ε.Ι.)

 Στο ν. 4009/2011 (Α’195) επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις:

β) Ύστερα από τη παράγραφο 2 του άρθρου 80 προστίθεται παράγραφος 2 α ως εξής:

«2α. Έως την έκδοση του προεδρικού διατάγματος που προβλέπεται στην παράγραφο 7 του άρθρου 76 για τη σύσταση των σχολών, προκειμένου για την εφαρμογή των τέταρτου και πέμπτου εδαφίων της περίπτωσης β της παραγράφου 4 του άρθρου 8, κάθε τμήμα που κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου δεν εντάσσεται σε σχολή νοείται ως μία σχολή.»

3. Στα Α.Ε.Ι. τα οποία διοικούνται από Διοικούσα Επιτροπή, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος νόμου που αφορούν τα όργανα της διοίκησης των Α.Ε.Ι. έως τη λήξη της θητείας της επιτροπής αυτής.

4.α) Με την επιφύλαξη των διατάξεων του ν. 3391/2005 (Α΄240) που δεν καταργούνται με τις διατάξεις του άρθρου 81 και οι οποίες ρυθμίζουν ιδίως την αποστολή, τη διαδικασία επιλογής φοιτητών, τη γλώσσα διδασκαλίας και την οικονομική συμμετοχή των φοιτητών για την παρακολούθηση των προγραμμάτων σπουδών, οι διατάξεις του παρόντος νόμου ισχύουν και για το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (ΔΙ.ΠΑ.Ε.).

β) Με την επιφύλαξη των διατάξεων του ν. 2552/1997 (Α΄ 266) που δεν καταργούνται με τις διατάξεις του άρθρου 81 και ρυθμίζουν ιδίως την έδρα, την αποστολή, τη λειτουργική διάρθρωση, την παροχή εξ αποστάσεως διδασκαλίας, το θεσμό και τα προσόντα του συνεργαζόμενου εκπαιδευτικού προσωπικού και τον τρόπο επιλογής του, τους απονεμόμενους τίτλους σπουδών, καθώς και τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία εγγραφής φοιτητών σε προγράμματα σπουδών και την οικονομική συμμετοχή τους για την παρακολούθηση των προγραμμάτων αυτών, οι διατάξεις του παρόντος νόμου ισχύουν και για το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Ε.Α.Π.). Όπου στις διατάξεις του ν. 2552/1997 αναφέρεται ο ακαδημαϊκός υπεύθυνος, από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου νοείται ο διευθυντής προγράμματος σπουδών.

5. α) Μέχρι την έκδοση του Οργανισμού κάθε ιδρύματος ή την έκδοση του πρότυπου Οργανισμού των Α.Ε.Ι. εξακολουθούν να εφαρμόζονται για το ίδρυμα αυτό οι ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου διατάξεις που αφορούν τα πειθαρχικά αδικήματα και τη συγκρότηση και λειτουργία των πειθαρχικών συμβουλίων των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, πλην των καθηγητών [«πλην των καθηγητών» (αναφέρεται μόνο στη συγκρότηση και λειτουργία των πειθαρχικών συμβουλίων των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας) αριθμ. Φ5/67829/Β3/15-6-2012 διευκρινιστική εγκύκλιος της Υπουργού του ΥΠΔΒΜΘ], τις φοιτητικές λέσχες, τα εργαστήρια, τις κλινικές και τα μουσεία και την υγειονομική περίθαλψη των φοιτητών. Για την εφαρμογή των διατάξεων που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, από τη συγκρότηση των σχολών και των οργάνων τους σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, όπου γίνεται αναφορά σε τμήμα ή τομέα νοείται η σχολή και όπου γίνεται αναφορά σε όργανα του τμήματος ή του τομέα νοείται η κοσμητεία της σχολής.

β) Για την κατά τα ανωτέρω εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν τα πειθαρχικά αδικήματα και τη συγκρότηση και λειτουργία των πειθαρχικών συμβουλίων των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, πλην των καθηγητών, όπου γίνεται αναφορά σε αντιπρυτάνεις και μέλη Δ.Ε.Π. ή Ε.Π. νοούνται οι αναπληρωτές πρύτανη και οι καθηγητές, αντίστοιχα, όπου γίνεται αναφορά σε Ε.Ε.ΔΙ.Π. νοείται το Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό (Ε.ΔΙ.Π.), όπου αναφέρεται το Ειδικό Διδακτικό Προσωπικό (Ε.ΔΙ.Π.) νοείται το Ε.Ε.Π. και όπου αναφέρεται το Διοικητικό Συμβούλιο ή το Συμβούλιο τμήματος νοείται η κοσμητεία σχολής.

γ) Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, όπου στις διατάξεις που δεν καταργούνται σύμφωνα με το άρθρο 81 και αφορούν πειθαρχικά θέματα των καθηγητών, γίνεται αναφορά σε πρύτανη ή αντιπρύτανη νοείται ο πρύτανης.

6. Οι διατάξεις του άρθρου 5 του π.δ. 407/1980 (Α΄ 112) και του άρθρου 19 του ν. 1404/1983 (Α΄ 173) εφαρμόζονται στα Πανεπιστήμια και τα Τ.Ε.Ι., αντίστοιχα, έως την έκδοση των Οργανισμών τους.

7. Η ισχύς των άρθρων 23 και 24 αρχίζει από το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013. Έως τότε εφαρμόζονται οι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ισχύουσες σχετικές διατάξεις.

8. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 27 δεν εφαρμόζεται για τους καθηγητές των Α.Ε.Ι. που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα εκπαιδευτικής άδειας σύμφωνα με τις κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού ισχύουσες διατάξεις.

9. α) Όσοι φοιτητές συμπληρώνουν στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 φοίτηση διάρκειας ίσης ή μεγαλύτερης του διπλάσιου αριθμού εξαμήνων από όσα απαιτούνται για τη λήψη του πτυχίου σύμφωνα με το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών προσαυξανόμενης κατά δύο εξάμηνα, θεωρείται ότι έχουν απωλέσει αυτοδικαίως τη φοιτητική ιδιότητα από τη λήξη του ακαδημαϊκού έτους 2013-2014, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στον Οργανισμό του ιδρύματος.

β) Με την επιφύλαξη της προηγούμενης παραγράφου, όσοι φοιτητές έχουν συμπληρώσει στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 φοίτηση διάρκειας ίσης ή μεγαλύτερης του αριθμού εξαμήνων που απαιτούνται για τη λήψη του πτυχίου σύμφωνα με το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών προσαυξανόμενης κατά τέσσερα εξάμηνα, θεωρείται ότι έχουν απωλέσει αυτοδικαίως τη φοιτητική ιδιότητα από τη λήξη του ακαδημαϊκού έτους 2014-2015, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στον Οργανισμό του ιδρύματος.

γ) Όσοι φοιτητές έχουν συμπληρώσει στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 φοίτηση διάρκειας μικρότερης από αυτήν της προηγούμενης παραγράφου, θεωρείται ότι έχουν απωλέσει αυτοδικαίως τη φοιτητική ιδιότητα όταν συμπληρώσουν φοίτηση διάρκειας ίσης με το διπλάσιο αριθμό εξαμήνων από όσα απαιτούνται για τη λήψη του πτυχίου σύμφωνα με το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στον Οργανισμό του ιδρύματος.

δ) Οι φοιτητές έχουν το δικαίωμα να διακόψουν, με έγγραφη αίτησή τους στη γραμματεία της οικείας σχολής, τις σπουδές τους για όσα εξάμηνα, συνεχόμενα ή μη, επιθυμούν, και πάντως όχι περισσότερα από τον ελάχιστο αριθμό εξαμήνων που απαιτούνται για τη λήψη πτυχίου σύμφωνα με το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών. Τα εξάμηνα αυτά δεν προσμετρώνται στην παραπάνω ανώτατη διάρκεια φοίτησης. Οι φοιτητές που διακόπτουν κατά τα ανωτέρω τις σπουδές τους, δεν έχουν τη φοιτητική ιδιότητα καθ’ όλο το χρονικό διάστημα της διακοπής των σπουδών τους. Μετά τη λήξη της διακοπής των σπουδών οι φοιτητές επανέρχονται στη σχολή.

ε) Για την απώλεια της φοιτητικής ιδιότητας εκδίδεται σχετική διαπιστωτική πράξη από τον κοσμήτορα της οικείας σχολής, με την οποία βεβαιώνονται και τα μαθήματα στα οποία ο φοιτητής έχει εξεταστεί επιτυχώς.

10. Από το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013 δεν χορηγούνται δωρεάν έντυπα διδακτικά συγγράμματα σε φοιτητές:

αα) που παρακολουθούν πρόγραμμα σπουδών για τη λήψη δεύτερου πτυχίου και

ββ) για μαθήματα που παρακολουθούν για δεύτερη φορά, για τα οποία τους έχει ήδη χορηγηθεί δωρεάν σύγγραμμα.

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 5

7. Στην παράγραφο 10 του άρθρου 80 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195) προστίθεται δεύτερη υποπαράγραφος ως εξής:

«Η εκκαθάριση της δαπάνης και η πληρωμή των χρηματικών ενταλμάτων για διδακτικά συγγράμματα που διανεμήθηκαν κατά τα ακαδημαϊκά έτη 2006−2007 έως και 2009−2010 γίνεται από τα Α.Ε.Ι. σε βάρος του τακτικού προϋπολογισμού τους, εξαιρουμένων μόνο εκείνων των περιπτώσεων που έχουν υποβληθεί τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 15 του άρθρου μόνου της υπ’αριθ. Φ.12.1/137002/Β3/23.10.2008 (Β΄2226) υπουργικής απόφασης δικαιολογητικά στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού μέχρι 31.5.2012.»

.

11. α) Μέχρι την ίδρυση σχολής ή σχολών μεταπτυχιακών σπουδών και τη συγκρότηση των οργάνων τους, για τα υφιστάμενα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) και την εκπόνηση των διδακτορικών διατριβών εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 3685/2008 (Α΄ 148), όπως ισχύει. Για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών μετά τη συγκρότηση των σχολών και των οργάνων τους σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού, όπου γίνεται αναφορά σε Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης νοείται η οικεία κοσμητεία.

Ν. 4025/2011

Άρθρο 47

Θέματα των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων  (Α.Ε.Ι.)

Στο ν. 4009/2011 (Α’195) επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις:

γ) Στο πρώτο εδάφιο της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 11 του άρθρου 80 απαλείφεται η λέξη «υφιστάμενα».

N. 4076/2012 (ΦΕΚ 159/τ.Α’/10-8-2012)

Άρθρο 5

8. Στην περίπτωση α΄ της παραγράφου 11 του άρθρου 80 του ν. 4009/2011 (Α΄ 195), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 47 του ν. 4025/2011 (Α/ 228), προστίθεται τελευταίο εδάφιο ως εξής:

«Από τη δημοσίευση του παρόντος, τμήματα των Α.Ε.Ι. δύνανται να οργανώνουν αυτοδύναμα ή να συνδιοργανώνουν μεταξύ τους προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών (Π.Μ.Σ.) με γλώσσα διδασκαλίας, εν όλω ή εν μέρει, κατ’ εξαίρεση, ξένη γλώσσα.».

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

2. Το πρώτο εδάφιο της περίπτωσης α΄ της παρ. 11 του άρθρου 80 του ν. 4009/2011 (Α΄195) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 47 του ν. 4025/2011 (Α΄228) και συμπληρώθηκε με τις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 5 του ν. 4076/ 2012 (Α΄159) τροποποιείται ως εξής: «11.α) Μέχρι την έκδοση των Οργανισμών των Ιδρυμάτων για τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) και την εκπόνηση των διδακτορικών διατριβών εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις του ν. 3685/2008 (Α΄148), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών μετά την έκδοση των Οργανισμών των Ιδρυμάτων, όπου γίνεται αναφορά σε σχολές μεταπτυχιακών σπουδών νοούνται οι Σχολές των Ιδρυμάτων και όπου γίνεται αναφορά σε Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης νοείται η οικεία κοσμητεία».

Σύμφωνα με το αριθμ. πρωτ. 20130512/4-2-2013 έγγραφο του Γραμματέα του Πανεπιστημίου Πειραιώς  μέχρι τη συγκρότηση των Σχολών και το διορισμό των Κοσμητόρων για την οργάνωση και λειτουργία των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών αρμόδια είναι τα όργανα που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 2 του Ν. 3685/2008 και με τη σύνθεση που αναφέρεται στις διατάξεις αυτές.

β) Στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου μόνου της 75548/Β7/2010 απόφασης του Υφυπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων (Β΄1032) υπάγονται και όλα τα Π.Μ.Σ. που λειτουργούν στα Τ.Ε.Ι..

12. α) Το αργότερο μέσα σε δύο μήνες από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, ορίζεται ο πρόεδρος της Α.ΔΙ.Π.. Το αργότερο μέσα σε τρεις μήνες από τον ορισμό του Προέδρου ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για την ανάδειξη των μελών του Συμβουλίου της Αρχής και του γενικού διευθυντή της. Με τη συγκρότηση του Συμβουλίου παύει η θητεία των μελών της Ολομέλειας της Α.ΔΙ.Π. κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος νόμου, για τον ορισμό των μελών των επιτροπών αξιολόγησης των υποψηφίων μελών του Συμβουλίου δεν απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου.

β) Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος νόμου, τα μισά από τα μέλη του Συμβουλίου της Αρχής διορίζονται για θητεία τριών ετών, ύστερα από κλήρωση που πραγματοποιείται στην πρώτη συνεδρίασή του, και τα άλλα μισά από τα μέλη για θητεία έξι ετών.

γ) Εκκρεμείς διαδικασίες αξιολόγησης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3374/2005 ολοκληρώνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ίδιου νόμου. Για τις σχολές και τα τμήματα των Α.Ε.Ι., για τα οποία κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου δεν έχει κινηθεί η διαδικασία αξιολόγησης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3374/2005, η διαδικασία αυτή αρχίζει και ολοκληρώνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του ίδιου νόμου. Με την ολοκλήρωση των αξιολογήσεων όλων των ακαδημαϊκών μονάδων παύει η διαδικασία αξιολόγησης με βάση τις διατάξεις του ν. 3374/2005. Για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών, όπου σε αυτές αναφέρεται η Ολομέλεια της Α.ΔΙ.Π., από τη συγκρότηση του Συμβουλίου της Α.ΔΙ.Π. νοείται το Συμβούλιο αυτό.

δ) Τα προγράμματα σπουδών που παρέχονται από τμήματα κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου θεωρούνται πιστοποιημένα έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας πιστοποίησης σύμφωνα με το επόμενο εδάφιο. Η διαδικασία πιστοποίησης της ποιότητας κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου αρχίζει σε κάθε Α.Ε.Ι. ύστερα από σχετική δημόσια πρόσκληση της Αρχής και αίτηση του οικείου ιδρύματος, μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης κατά τα οριζόμενα στην προηγούμενη περίπτωση, καθώς και μετά την ανάπτυξη του εσωτερικού συστήματος διασφάλισης της ποιότητας του Α.Ε.Ι., με βάση τις κοινές αρχές και κατευθύνσεις του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και της Αρχής.

ε) Μέχρι την πρώτη εφαρμογή του άρθρου 14 και τη συγκρότηση της ΜΟ.ΔΙ.Π. σύμφωνα με την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 3374/2005 που αφορούν τη ΜΟ.ΔΙ.Π..

13. Το χρονικό διάστημα θητείας που έχει διανυθεί σε όργανα διοίκησης της Α.ΔΙ.Π. κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου δεν προσμετράται για τον υπολογισμό της ανώτατης διάρκειας άσκησης καθηκόντων σε όργανα της Α.ΔΙ.Π., όπου προβλέπεται κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

14. Τα Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα (Ε.Π.Ι.) που ιδρύθηκαν κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 17 του ν. 2083/1992 και τα Κέντρα Τεχνολογικής Έρευνας (Κ.Τ.Ε. που ιδρύθηκαν κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 13 του ν. 1514/1985 καταργούνται από την παρέλευση δύο ετών από τη δημοσίευση των Οργανισμών των οικείων ιδρυμάτων. Έως την κατάργησή τους σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο μπορούν να συγχωνεύονται δι’ απορροφήσεως από τα Ν.Π.Ι.Δ. των οικείων ιδρυμάτων, που προβλέπονται στο άρθρο 58, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα με απόφαση του Συμβουλίου ή των Συμβουλίων των οικείων ιδρυμάτων.

15. Τα ειδικά νομικά πρόσωπα για την αξιοποίηση καιδιαχείριση της περιουσίας των Α.Ε.Ι., που ιδρύθηκαν κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 7 του άρθρου 3 του ν. 1268/1982 και της παραγράφου 7 του άρθρου 41 του ν. 2413/1996 (Α΄ 124), καταργούνται από την παρέλευση δύο ετών από τη δημοσίευση των Οργανισμών του οικείων ιδρυμάτων. Έως την κατάργησή τους σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο μπορούν να συγχωνεύονται δι’ απορροφήσεως από τα Ν.Π.Ι.Δ. των οικείων ιδρυμάτων, που προβλέπονται στο άρθρο 58, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα με απόφαση των Συμβουλίων των οικείων ιδρυμάτων.

16. Από την περάτωση της συγχώνευσης που προβλέπεται στις δύο προηγούμενες παραγράφους, το Ν.Π.Ι.Δ. που προβλέπεται στο άρθρο 58 υποκαθίσταται αυτοδικαίως και χωρίς καμία άλλη διατύπωση, σύμφωνα με το νόμο, σε όλα τα δικαιώματα, υποχρεώσεις και έννομες σχέσεις των απορροφούμενων νομικών προσώπων και η μεταβίβαση αυτή εξομοιώνεται με καθολική διαδοχή, οι δε δίκες των απορροφούμενων νομικών προσώπων συνεχίζονται από το Ν.Π.Ι.Δ. που προβλέπεται στο άρθρο 58 χωρίς καμία άλλη διατύπωση και χωρίς να επέρχεται βίαιη διακοπή τους, λόγω της συγχώνευσης. Τα απορροφούμενα νομικά πρόσωπα λύονται χωρίς να ακολουθήσει εκκαθάριση. Τα απορροφούμενα νομικά πρόσωπα μεταβιβάζουν το σύνολο της περιουσίας τους (ενεργητικό και παθητικό) στο Ν.Π.Ι.Δ. που προβλέπεται στο άρθρο 58 και το τελευταίο καθίσταται αποκλειστικός κύριος, νομέας, κάτοχος και δικαιούχος κάθε κινητής και ακίνητης περιουσίας, καθώς και κάθε άλλου περιουσιακού στοιχείου των απορροφούμενων νομικών προσώπων, με την επιφύλαξη των κειμένων διατάξεων περί δωρεών, κληρονομιών και κληροδοσιών. Το με κάθε σχέση εργασίας προσωπικό των ανωτέρω νομικών προσώπων μεταφέρεται αυτοδικαίως με την ίδια σχέση εργασίας στο Ν.Π.Ι.Δ. που προβλέπεται στο άρθρο 58 και αποτελεί προσωπικό του, διατηρώντας τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σχέση εργασίας που ισχύουν κατά το χρόνο συγχώνευσης. Το διοικητικό συμβούλιο του Ν.Π.Ι.Δ, μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών από τη συγχώνευση, υποχρεούται στη διενέργεια απογραφής όλων των κινητών και ακινήτων που κατά τις διατάξεις της παρούσας παραγράφου περιέρχονται στην κυριότητα του Ν.Π.Ι.Δ.. Η έκθεση απογραφής εγκρίνεται με πράξη του πρύτανη του οικείου ιδρύματος. Απόσπασμα της εγκεκριμένης έκθεσης, που περιγράφει τα αποκτώμενα κατά κυριότητα ακίνητα, καθώς και τα λοιπά εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων, με την περίληψη που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 9 του β.δ. 533/1963 καταχωρίζεται ατελώς στα οικεία βιβλία μεταγραφών του αρμόδιου υποθηκοφυλακείου. Ομοίως ατελώς πραγματοποιούνται οι απαιτούμενες κτηματολογικές εγγραφές. Με πράξη του διοικητικού συμβουλίου του Ν.Π.Ι.Δ. του άρθρου 58 ρυθμίζεται κάθε άλλο θέμα που αφορά συγχώνευση, και ιδίως τη μεταφορά και ένταξη του προσωπικού.

17. α) Οι Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) των Α.Ε.Ι. εξακολουθούν να διέπονται από τις διατάξεις που ισχύουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών, από τη συγκρότηση των οργάνων διοίκησης των Α.Ε.Ι. σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, όπου γίνεται αναφορά σε τμήμα νοείται η σχολή και όπου αναφέρονται ο Αντιπρύτανης Οικονομικού Προγραμματισμού και Ανάπτυξης και το Πρυτανικό Συμβούλιο νοούνται ο αρμόδιος αναπληρωτής πρύτανη ή προέδρου Τ.Ε.Ι. και η Σύγκλητος ή η Συνέλευση Τ.Ε.Ι., αντίστοιχα.

β) Από τη δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος της παραγράφου 1 του άρθρου 58, το Συμβούλιο του οικείου ιδρύματος αποφασίζει για την ανάθεση ή μη της διαχείρισης του συνόλου των κονδυλίων έρευνας στο οικείο Ν.Π.Ι.Δ. και την κατάργηση του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.). Σε περίπτωση κατάργησης του Ε.Λ.Κ.Ε., το με κάθε σχέση εργασίας προσωπικό του Ε.Λ.Κ.Ε. μετακινείται σε άλλες οργανικές μονάδες του ιδρύματος. Το προσωπικό αυτό μπορεί, με αίτησή του, να αποσπάται στο Ν.Π.Ι.Δ. με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του διοικητικού συμβουλίου του Ν.Π.Ι.Δ. και γνώμη του υπηρεσιακού και πειθαρχικού συμβουλίου του ιδρύματος.

γ) Έως την ίδρυση του Ν.Π.Ι.Δ. που προβλέπεται στο άρθρο 58 οι αμοιβές που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 23 εισπράττονται μέσω του Ε.Λ.Κ.Ε..

18. Τα Ινστιτούτα Δια Βίου Μάθησης των Α.Ε.Ι. που ιδρύθηκαν κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 9 του ν. 3369/2005 (Α΄ 171) καταργούνται από την ίδρυση σχολής δια βίου μάθησης στο οικείο ίδρυμα κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Από την κατάργησή τους, το με κάθε σχέση εργασίας προσωπικό των Ινστιτούτων αυτών μετακινείται στη σχολή δια βίου μάθησης.

19. Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου και μέχρι την έκδοση του Οργανισμού κάθε ιδρύματος, ο συνολικός χρόνος απασχόλησης των Επιστημονικών Συνεργατών και Εργαστηριακών Συνεργατών των Τ.Ε.Ι. που προβλέπονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 19 του ν. 1404/1983 (Α΄ 173) δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 14 και 18 ώρες εβδομαδιαίως, αντίστοιχα. Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 του ίδιου άρθρου καταργείται.

20. Τέσσερα έτη μετά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ανατίθεται στην ΑΔΙΠ η συγκρότηση ομάδας εμπειρογνωμόνων με διεθνή σύνθεση για την αξιολόγηση των αλλαγών του παρόντος νόμου και τη σύσταση προτάσεων για τυχόν αναθεώρηση διατάξεων. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων συντάσσει έκθεση μέσα σε έξι μήνες από τη συγκρότησή της και την υποβάλλει στον Υπουργό. Για την υποστήριξη της ομάδας η ΑΔΙΠ συλλέγει τα απαραίτητα στοιχεία από την πορεία εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος νόμου.

21. Για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 4 του π.δ. 160/2008 έως την έκδοση των Οργανισμών ή του πρότυπου Οργανισμού των Α.Ε.Ι., όπου στις διατάξεις αυτές αναφέρεται ο Αντιπρύτανης ή Αντιπρόεδρος Τ.Ε.Ι. νοείται ο Πρύτανης ή ο Πρόεδρος Τ.Ε.Ι. αντίστοιχα.

22.α) Αν δεν ορίζεται διαφορετικά στον παρόντα νόμο, οι κατά το επόμενο άρθρο καταργούμενες διατάξεις που ρυθμίζουν θέματα που προβλέπεται να ρυθμιστούν με τον Οργανισμό κάθε ιδρύματος, εξακολουθούν να εφαρμόζονται για κάθε ίδρυμα μέχρι τη δημοσίευση του Οργανισμού του.

β) Αν δεν ορίζεται διαφορετικά στον παρόντα νόμο, από τη δημοσίευση του Οργανισμού κάθε ιδρύματος δεν εφαρμόζονται για το συγκεκριμένο ίδρυμα οι ισχύουσες κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου διατάξεις για τα Α.Ε.Ι..

γ) Μέχρι τη δημοσίευση του Εσωτερικού Κανονισμού κάθε ιδρύματος, σύμφωνα με το άρθρο 6, τα προβλεπόμενα σε αυτόν ζητήματα ρυθμίζονται με αποφάσεις των αρμόδιων, βάσει του παρόντος νόμου, οργάνων του οικείου ιδρύματος και, έως τη συγκρότησή τους, με απόφαση του πρύτανη του ιδρύματος.

Ν. 4025/2011

Άρθρο 47

Θέματα των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων  (Α.Ε.Ι.)

Στο ν. 4009/2011 (Α’195) επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις:

δ) Στην παράγραφο 22 του άρθρου 80 προστίθεται περίπτωση δ΄ ως εξής:

«δ) Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος νόμου και έως την έκδοση του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού κάθε ιδρύματος, η διαδικασία ορισμού και ανάδειξης εκπροσώπων των καθηγητών, των φοιτητών και κάθε είδους προσωπικού στα συλλογικά όργανα του ιδρύματος, καθώς και ο τρόπος διεξαγωγής των εκλογικών διαδικασιών για την ανάδειξη των οργάνων αυτών, όπως, ιδίως, τα θέματα που αφορούν την προκήρυξη των εκλογών, την υποβολή υποψηφιοτήτων και την ανακήρυξη των υποψηφίων, τους εκλογικούς καταλόγους, τα εκλογικά τμήματα, τη συγκρότηση των εφορευτικών επιτροπών και τις αρμοδιότητές τους, τα ψηφοδέλτια, τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας, την καταμέτρηση των ψηφοδελτίων και των ψήφων, τις ενστάσεις κατά του κύρους των εκλογών, τα πρακτικά καταμέτρησης και εκλογής και τα πρωτόκολλα ψηφοφορίας, τις περιπτώσεις διενέργειας επαναληπτικών εκλογών και τις προθεσμίες που αφορούν την εν γένει εκλογική διαδικασία, καθώς και τις ειδικότερες αρμοδιότητες των επιτροπών που προβλέπονται στη παράγραφο 3 του άρθρου 8 και στη παράγραφο 1 του άρθρου 76, ρυθμίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.»

23. Το πρώτο εδάφιο του άρθρου 11 του ν. 3752/2009 «Τροποποιήσεις επενδυτικών νόμων και άλλες διατάξεις» (Α΄40) αντικαθίσταται ως εξής: «Στο τέλος της παρ.8 του άρθρου 6 του ν. 3079/2002 (Α΄311), όπως αυτό τροποποιήθηκε με την παρ.5 του άρθρου 2 του Β΄ Μέρους του ν. 3569/2007 (Α΄122), προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο:».

Άρθρο 81

Καταργούμενες διατάξεις

Με την επιφύλαξη των μεταβατικών διατάξεων των άρθρων 76 έως και 80, καταργείται κάθε γενική ή ειδική διάταξη που βρίσκεται σε αντίθεση προς τις διατάξεις του παρόντος νόμου και, ιδίως:

1. ο ν. 5343/1932 (Α΄ 86), εκτός των άρθρων 120 έως και 123, 326, 327 και 329 έως και 333,

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 44Α

8. Η διάταξη της περίπτωσης 1 του άρθρου 81 του ν. 4009/2011, τροποποιείται από τότε που ίσχυσε ως εξής:

«1. Ο ν. 5343/1932 (Α΄86), εκτός των άρθρων 120 έως και 123, 272 πλην του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 3, όπως ισχύει, 326,327 και 329 έως και 333».

2. ο α.ν. 553/1968 (Α΄ 210),

3. τα άρθρα 1, 3, 6, οι παράγραφοι 1 έως και 5 και 7 του άρθρου 7, τα άρθρα 8, 9, 10, το στοιχείο β΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 11, το άρθρο 12, το άρθρο 13 με την εξαίρεση της παραγράφου 5, τα άρθρα 14, 15 και 16, το άρθρο 17 με τις εξαιρέσεις των περιπτώσεων β΄ και γ΄ της παραγράφου 1, τα άρθρα 18, 20, 21, 22, το άρθρο 23 με εξαίρεση την περίπτωση γ΄ της παραγράφου 3 που καταργείται μόνο όσον αφορά τα Α.Ε.Ι., και τα άρθρα 24, 25 και 29 έως και 35 και 37 του ν. 1268/1982,

4. τα άρθρα 1, 3, οι παράγραφοι 2 έως και 6 του άρθρου 4, τα άρθρα 5, 6, 8 έως και 22, 24, 26 έως και 30, καθώς και τα άρθρα 33, 34, οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 35, τα άρθρα 36 έως και 39, οι παράγραφοι 11, 12 και 13 του άρθρου 48 και η παράγραφος 10 του άρθρου 49 του ν. 1404/1983 (Α΄ 173),

5. η παράγραφος 6 του άρθρου 23 του ν. 1418/1984 (Α΄ 23),

6. τα άρθρα 13 και 14 του ν. 1514/1985 (Α΄ 13),

7. τα άρθρα 1 έως και 4 του ν. 1674/1986 (Α΄ 203),

8. τα άρθρα 3, 6, οι περιπτώσεις α΄ και β΄ της παραγράφου 1 και η περίπτωση α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 7 του ν. 1966/1991 (Α΄ 147),

9. τα άρθρα 1 έως και 5, το άρθρο 6 με την εξαίρεση της παραγράφου 12, το άρθρο 7, το άρθρο 8 με την εξαίρεση της παραγράφου 7, τα άρθρα 9 έως και 16, τα άρθρα 22 και 23, οι παράγραφοι 1, 2 και 3 του άρθρου 25, καθώς και οι παράγραφοι, 8, 9, 12, 13, 14, 16, 22 και 28 του άρθρου 28 του ν. 2083/1992 (Α΄ 159),

10. το άρθρο 4 του ν. 2174/1993 (Α΄ 210),

11. το στοιχείο α΄ της παραγράφου 13 του άρθρου 1 του ν. 2188/1994 (Α΄ 18),

12. η παράγραφος 2 του άρθρου 15 και η παράγραφος 1 του άρθρου 16 του ν. 2327/1995 (Α΄ 156),

13. τα άρθρα 1, 5, 6 και 7 του ν. 2454/1997 (Α΄ 7),

14. Η παράγραφος 2 του άρθρου 1, με την εξαίρεση του πρώτου εδαφίου, το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 1, καθώς και το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης α΄ και οι περιπτώσεις γ΄ και δ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 2, τα άρθρα 3 και 4, με την εξαίρεση της παραγράφου 1 της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 3 και των παραγράφων 10 και 11, οι παράγραφοι 4, 5 και 7 έως και 18 του άρθρου 5, οι παράγραφοι 1, 3 και 4 του άρθρου 6, τα άρθρα 7 και 8, καθώς και το άρθρο 9, με την εξαίρεση της περίπτωσης γ΄ της παρ. 1 του ν. 2552/1997 (Α΄ 266). Οι λοιπές περιπτώσεις αναριθμούνται αναλόγως.

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 36

Θέματα Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου

Η παρ. 4 του άρθρου 5 του ν. 2552/1997 (Α΄266), η οποία καταργήθηκε με την παρ. 14 του άρθρου 81 του ν. 4009/2011 (Α΄195) επανέρχεται σε ισχύ και αντικαθίσταται ως εξής:

«4. Ο συνολικός αριθμός των παρεχόμενων θέσεων για φοιτητές προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου καθορίζεται κατά ακαδημαϊκό έτος, με εισήγηση της Συγκλήτου και απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού. Η Σύγκλητος κατανέμει και ορίζει το ποσοστό του ανωτέρω συνολικού αριθμού παρεχόμενων θέσεων και επιπλέον εξειδικεύει τις προϋποθέσεις υποβολής υποψηφιότητας στα Προγράμματα Σπουδών του Ε.Α.Π.».

15. τα άρθρα 1, 2 και 3 και η παράγραφος 1 του άρθρου 5 του ν. 2517/1997 (Α΄ 160),

16. τα άρθρα 1 έως και 12 του ν. 2530/1997 (Α΄ 218),

17. η παράγραφος 8, οι περιπτώσεις α΄, β΄, γ΄ και ε΄ της παραγράφου 11 και οι παράγραφοι 21 και 25 του άρθρου 1 του ν. 2621/1998 (Α΄ 136),

18. τα άρθρα 1 και 2 του ν. 2752/1999 (Α΄ 248),

19. η παράγραφος 7 του άρθρου 11, το άρθρο 13, το οποίο καταργείται από τη δημοσίευση του π.δ. της παραγράφου 6 του άρθρου 29 του παρόντος νόμου, η περίπτωση α΄ της παραγράφου 5, οι παράγραφοι 20, 25 και 41 του άρθρου 14, η παράγραφος 1, με την εξαίρεση του πρώτου εδαφίου της περίπτωσης δ΄ του άρθρου 15, η οποία καταργείται από τη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης της περίπτωσης στ΄ του άρθρου 59 του παρόντος νόμου, καθώς και οι παράγραφοι 4 και 5 του άρθρου 16 του ν. 2817/2000 (Α΄78),

20. η περίπτωση β΄ της παραγράφου 1 και η παράγραφος 2 του άρθρου 1 του ν. 2916/2001 (Α΄ 114),

21. οι παράγραφοι 13, 17, 19 έως και 27, 30 και 31 του άρθρου 3 του ν. 3027/2002 (Α΄ 152),

22. τα άρθρα 9 και 10 του ν. 3369/2005 (Α΄ 171), από την ίδρυση στο οικείο ίδρυμα της σχολής δια βίου μάθησης της παραγράφου 5 του άρθρου 7 του παρόντος νόμου,

23. η παράγραφος 4 με εξαίρεση το πρώτο εδάφιο και η παράγραφος 5 του άρθρου 2, καθώς και τα άρθρα 5, 6, 11 και 12 του ν. 3374/2005 (Α΄ 189), οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 2, το άρθρο 3, με την εξαίρεση των παραγράφων 2 και 3, οι παράγραφοι 5 και 6 του άρθρου 4, οι παράγραφοι 2, 3 και 7, με την εξαίρεση του τρίτου εδαφίου του άρθρου 5, οι παράγραφοι 1 έως 3, 7 και 8 του άρθρου 6, η παράγραφος 2 του άρθρου 7 και το άρθρο 8 του ν. 3391/2005 (Α΄ 240),

24. η παράγραφος 2 του άρθρου 11 του ν. 3404/2005 (Α΄ 260),

25. η περίπτωση α΄ της παραγράφου 1 και η παράγραφος 2 του άρθρου 2, η περίπτωση α΄ της παραγράφου 1 και οι παράγραφοι 2 και 5 του άρθρου 4, τα άρθρα 5 έως και 8, οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 9, τα άρθρα 10 έως και 18, το άρθρο 21, η παράγραφος 1 του άρθρου 22, η παράγραφος 4 του άρθρου 23, οι παράγραφοι 1, 2, 6 και 7 του άρθρου 24, καθώς και οι παράγραφοι 2, 6, 7 και 10 του άρθρου 26 του ν. 3549/2007 (Α΄ 69),

Ν. 4115/2013 (ΦΕΚ 24/τ.Α’/30-1-2013)

Άρθρο 34

Θέματα Α.Ε.Ι

1. Η παρ. 5 του άρθρου 26 του ν. 3549/2007 (Α΄69) τροποποιείται ως εξής: Η φράση «5. Μέλη Δ.Ε.Π. των Α.Ε.Ι., που αποχωρούν λόγω συμπληρώσεως του ορίου ηλικίας,…» τροποποιείται με τη φράση «5. Μέλη Δ.Ε.Π. των Α.Ε.Ι., που αποχωρούν λόγω συνταξιοδότησης,…».

26. τα άρθρα 1 έως και 10 του ν. 3685/2008 (Α’ 148), με την εξαίρεση της περίπτωσης δ΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 1,

27. τα άρθρα 1 έως και 7, 12 έως και 14, 16, 19, 21, 23, 24 και 25 του ν. 3794/2009 (Α΄ 156),

28. οι παράγραφοι 4, 5 και 6 του άρθρου 34 του ν. 3848/2010 (Α΄ 71), ενώ κατ’ εξαίρεση η παράγραφος 5 του άρθρου 34 διατηρείται σε ισχύ μόνο για την εφαρμογή της παραγράφου 7 του άρθρου 34 του ν. 3848/2010,

29. το π.δ. 407/1980 (Α΄ 112),

30. το π.δ. 275/1983 (Α΄ 103),

31. το π.δ. 327/1983 (Α΄ 117),

32. το Κεφάλαιο β΄ του π.δ. 387/1983 (Α’ 141),

33. το π.δ. 388/1983 (Α΄ 141),

34. το π.δ. 389/1983 (Α΄ 141),

35. το π.δ. 459/1983 (Α΄ 175),

36. το π.δ. 473/1983 (Α΄ 181),

37. το π.δ. 509/1983 (Α΄ 195),

38. το π.δ. 31/1984 (Α΄ 8),

39. το π.δ. 123/1984 (Α΄ 39),

40. το π.δ. 411/1984 (Α΄ 142),

41. το π.δ. 567/1984 (Α΄ 204),

42. το π.δ. 265/1985 (Α΄ 99), το οποίο καταργείται από τη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης της περίπτωσης γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 53,

43. το π.δ. 327/1985 (Α΄ 115),

44. το π.δ. 46/1989 (Α΄ 21),

45. το π.δ. 380/1989 (Α΄ 167),

46. το π.δ. 444/1993 (Α΄ 184),

47. το π.δ. 124/1994 (Α΄ 91),

48. το π.δ. 390/1995 (Α΄ 217),

49. το π.δ. 187/1996 (Α΄ 145),

50. το π.δ. 227/1996 (Α΄ 174),

51. το π.δ. 163/2002 (Α΄ 149),

52. το π.δ. 35/2003 (Α΄ 36),

53. το π.δ. 45/2003 (Α΄ 46).

54. το π.δ. 212/2004 (Α΄ 190),

55. το π.δ. 34/2005 (Α΄ 52),

56. το π.δ. 36/2007 (Α΄ 32),

57. το π.δ. 226/2007 (Α΄ 255),

58. το π.δ. 160/2008 (Α΄ 220), με εξαίρεση τα άρθρα 5, 6 και 7, και τα άρθρα 22 έως και 28, και

59. το π.δ. 178/2009 (Α΄ 208).

Έναρξη ισχύος

Η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά σε επί μέρους διατάξεις του.

Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους.

Αθήνα, 2 Σεπτεμβρίου 2011

Α) ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗΣ ΕΚΛΟΓΩΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Β) ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Γ) ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗΣ ΕΚΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Δ) ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΥΤΑΝΗ

Δ’) ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΥΤΑΝΗ (ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ)

Ε) ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΠΡΥΤΑΝΕΩΝ ΣΕ ΑΚΡΟΑΣΗ

 27.2.2012. Νόμος, νομιμοποίηση, νομιμότητα και αλλαγές της Πολιτειακής τάξης

From: Hellenic Professors and PhDs Electronic Forum [mailto:HELLENIC-PROFESSORS-PHDS@HEC.GREECE.ORG] On Behalf Of Ifestos
Sent: Monday, February 27, 2012 3:36 PM
To: HELLENIC-PROFESSORS-PHDS@HEC.GREECE.ORG
Subject: Μαθηματική Εταιρεία και νόμος ΑΕΙ και η σχέση νομιμότητας και νομιμοποίησης

Όταν γράφουμε σε ένα ακαδημαϊκό χώρο η εδραία επιχειρηματολογία όσον αφορά αποχρώσεις και ειδοποιούς διαφορές είναι μια αναγκαία και μη εξαιρετέα προϋπόθεση σοβαρότητας. Το ίδιο και η αποφυγή μονολεκτικών αφορισμών. Σε αναφορά με τελευταία σχόλια για την παρέμβαση της Μαθηματικής Εταιρείας είναι ανάγκη να ειπωθούν μερικά πράγματα.

Όσον αφορά τον επίμαχο νόμο ΑΕΙ το ζήτημα που τίθεται δεν είναι μόνο ότι περιέχει πράγματα που αν εφαρμοστούν επί μακρόν θα καταστρέψει για πάντα την ακαδημαϊκή ανεξαρτησία χωρίς να την αντικαταστήσει με κάποια ευταξία ή ευνομία των διαφορετικών καταβολών και διαφορετικών διαδρομών κάποιων πανεπιστημίων του εξωτερικού (Δεν είναι όλα καλά «έξω» όπως απλουστευτικά κάποιοι υποστήριξαν). Ο νόμος αυτός δημιουργεί ένα γόρδιο δεσμό που θα καταποντίσει την ανώτατη δημόσια εκπαίδευση. Θα διαφθείρει, επιπλέον, τον σκοπό μιας ορθολογιστικής μεταρρύθμισης που η πλειονότητα των πανεπιστημιακών από καιρό υποστηρίζει και η οποία αν γίνει σωστά και όχι με ιδεολογικοπολιτικά κριτήρια θα πρέπει να είναι πολύ εκτενέστερη από αυτή που έγινε το περασμένο καλοκαίρι (4-5 πράγματα σωστά τα θίγει η Μαθηματική Εταιρεία, και είναι κεντρικά).

Τώρα, οι συζητήσεις μας έχουν κάπως εκτροχιαστεί και συχνά μοιάζουν με διαλόγους κωφαλάλων. Προσοχή: Ας μην αναμιγνύονται τα πάντα με τα πάντα. Σε μια πολιτισμένη ακαδημαϊκή συζήτηση δεν ισχύει το «anything goes”. Όσοι ασκούν κριτική με επιμέλεια τάσσονται υπέρ της πολιτειακής νομιμότητας. Ας μην ταυτίζονται, λοιπόν, όσοι κάνουν κριτική στο κείμενο που ψηφίστηκε το περασμένο καλοκαίρι με κάποιους ακατανόμαστους «φίλους της παρανομίας». Έτσι με αντιδεοντολογικό τρόπο δολοφονούνται τα επιχειρήματα της πλειονότητας που είναι επιφυλακτικοί και που δεν εμπλέκονται στο ζήτημα του πως και πότε ο διάλογος πανεπιστημίων και πολιτικής εξουσίας θα οδηγήσει στην τελική εφαρμογή όλου ή μέρους των διατάξεων ή αν θα γίνει πριν κάποια νέα νομοθετική αλλαγή. Η εφαρμογή ενός τέτοιου νόμου υπό τις περιστάσεις που έγινε και υπό το πρίσμα των πραγματικών προβλημάτων των ελληνικών πανεπιστημίων, εξάλλου, δεν είναι απλή υπόθεση και τηρουμένων των απαραίτητων νομικών αποφάσεων συναινετική αναβολή εφαρμογής για μερικές εβδομάδες δεν συνεπάγεται «λογική παρανομίας» ή «λογική ανομίας και ανυπακοής».  

Υπάρχει μια τουλάχιστον ειδοποιός διαφορά με πολλά σκέλη. Η πολιτειακή νομιμότητα στην οποία όλοι οι περισσότεροι εξ ημών είμαστε προσκολλημένοι δεν αναιρεί τα εξής:

α) Ο τρόπος και χρόνος εφαρμογής ενός νόμου είναι και πολιτικό ζήτημα (όχι ζήτημα κομματικοπαραταξιακών σκοπιμοτήτων: Πολιτικό με Π κεφαλαίο). Σχετίζεται με τον ορθολογισμό των νομικών αποφάσεων στο πλαίσιο μιας δημοκρατικά νοούμενης πολιτειακής συγκρότησης. Ανά πάσα στιγμή αν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα ως προς την συνταγματικότητά του και την εφαρμοσιμότητα –και πάντοτε στο πλαίσιο της νομιμότητας ή νέων αποφάσεων– ένας νόμος μπορεί είτε να αναβληθεί η εφαρμογή του είτε να αλλάξει με νέο νόμο πριν τεθεί σε ισχύ ή να μην εφαρμοστούν κάποιες διατάξεις με νομοθετική ρύθμιση. Ο ορισμός των εκλεκτόρων από ένα άτομο, για παράδειγμα, είναι ατομική βόμβα στα επιστημονικά-ακαδημαϊκά μας θεμέλια. Στο παρελθόν μερικοί υποστηρίξαμε πως αν υπάρχουν αμφιβολίες για τις εκλογές εκλεκτόρων όπως γίνονταν στο παρελθόν και αφού αιτιολογούνται με διαφάνεια τα επιστημονικά κριτήρια της σύνθεσης της λίστας των εκλεκτόρων την ευθύνη της κάλπης να την έχουν δικαστικοί λειτουργοί. 

β) Οι συνάδελφοι που κυριολεκτικά με φανατισμό και ή ανεξήγητη σπασμωδική βιασύνη σχεδόν απαγορεύουν την άσκηση κριτικής ενός εξ αντικειμένου προβληματικού νόμου παρακάμπτουν το γεγονός ότι ακόμη και αν εφαρμοστεί αύριο την στιγμή που οι περισσότεροι πανεπιστημιακοί υποδεικνύουν ελαττώματα θα έπρεπε από μεθαύριο να αρχίσει η αναθεώρησή του. Καλά κάνουν να ακούνε με προσοχή επιχειρήματα όπως αυτά της Μαθηματικής Εταιρείας που συμβάλλουν σε ένα σοβαρό διάλογο αντί να σπεύδουν νευρικά να καταγγέλλουν όσους έχουν επιφυλάξεις πως δήθεν δεν θέλουν την «νομιμότητα». Δεν μπορούμε δηλαδή να υποστηρίξουμε την ανά πάσα στιγμή αλλαγή των προβληματικών διατάξεων πριν ή μετά την εφαρμογή ενός νόμου! Έλεος. Αυτή είναι, κατά κάποιο τρόπο, και μια έμμεση και απαράδεκτη λογοκρισία κρυμμένη μάλιστα πίσω από ένα εξαιρετικά προβληματικό νόμο ελλιπούς ακαδημαϊκής νομιμοποίησης.

γ) Ακριβώς, δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός στην φιλοσοφία του δικαίου για να γνωρίζει ότι σε κάθε δημοκρατικό πολίτευμα η επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος που μεγιστοποιεί το δημόσιο συμφέρον δεν είναι κάτι το στιγμιαίο. Η Πολιτεία είναι ή πρέπει να είναι ένας ζωντανός οργανισμός και οι αλλαγές των νόμων προς το καλύτερο καθημερινό μέλημα (και όχι προϊόν νυκτερινών ψηφοφοριών!!!).  

Η σχέση της νομιμότητας με την νομιμοποίηση είναι πολύ πιο σύνθετη υπόθεση απ’ ότι πολλοί υπονοούν.  Για να μην πούμε ότι εδώ ο επίμαχος νόμος αφορά κάτι ακόμη πιο σημαντικό: Την ακαδημαϊκή νομιμοποίηση. Μέσα σε μια ζωντανή και δημοκρατική κοινωνία η νομιμοποίηση των νομοθετικών διατάξεων είναι ένα διαρκές άθλημα. Ακόμη περισσότερο όταν αυτό αφορά την ακαδημαϊκή, επιστημονική και δεοντολογική θεμελίωση των πανεπιστημίων.

Θα ήταν ακραία υπερβολικό αν υποστηριχθεί ότι ο επίμαχος νόμος διαθέτει πολιτική και ακαδημαϊκή νομιμοποίηση επειδή το επικαλείται διαρκώς το ένα ή άλλο μέλος του πολιτικού προσωπικού. Ξεχνάμε τι έλεγαν πολλοί πολιτικοί μόλις μερικά λεπτά πριν ψηφιστεί αυτός ο νόμος, και πριν ενός τηλεφωνήματος που κυριολεκτικά «στο πόδι» άλλαξε τα δεδομένα. Έτσι κατανοούν μερικοί την δημοκρατία, τους ελέγχους, τις ισορροπίες, την  συμμετοχή των ενδιαφερομένων μελών της κοινωνίας και τον ορθολογισμό των πολιτικών αποφάσεων; Ξεχνάμε τι γράφτηκε μετά την βιαστική υπερψήφιση: «προχωράμε και αύριο θα βάλουμε τους δικούς μας ανθρώπους», ή, από κοινοβουλευτικούς: «εντάξει καθ’ οικονομία το ψηφίζουμε και στο μέλλον θα αλλάξουμε το ένα ή το άλλο». Επίσης: Υπάρχει κάποιος σοβαρά σκεπτόμενος που να πιστεύει πως αν εξηγηθεί στην ελληνική κοινωνία σωστά τι κάνει αυτός ο νόμος θα διαθέτει δημόσια νομιμοποίηση;!! Ακόμη και αν είναι απόλυτη ανάγκη να γίνουν μεταρρυθμίσεις που αναφέρονται στον επίμαχο νόμο θα πρέπει να είχε γίνει με διαφορετικό τρόπο, πνεύμα και δημοκρατική διάθεση.

Γιατί με τόση ευκολία ένα νόμο που εξ αντικειμένου διαθέτει ελάχιστη ή καθόλου ακαδημαϊκή νομιμοποίηση (και που η ρευστή κοινή γνώμη μέσα στην δημόσια σφαίρα εντυπωσιάστηκε με αντί-δεοντολογική εκτόξευση πυροτεχνημάτων του είδους «καταργούμε το άσυλο» [την στιγμή που όλοι!!!! υποστηρίζαμε την εξάλειψη της ασυδοσίας του κομματικοπαραταξιακού «ασύλου» ζητώντας μόνο άσυλο επιστημονικής και ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας που θα επιτρέψει μια γνήσια δεοντολογική, ακαδημαϊκή-επιστημονική αυτοσυγκρότηση και αυτοθέσμιση].

Δεν κατανοώ πραγματικά γιατί κάποιοι βιάζονται με τόσο πείσμα και φανατισμό να στηρίξουν μια άναρχη, ακατάστατη, τσαπατσούλικη «εφαρμογή», με ιδεολογικοπολιτικά μάλιστα κριτήρια και εν μέσω μιας απελπιστικά χυδαίας δημόσιας περιρρέουσας ατμόσφαιρας εκποίησης των πάντων που προκλήθηκε από την άναρχη χρεοκοπία του κράτους στο οποίο όλοι ανήκουμε. Θα το κατανοούσα αν ήθελαν άμεση εφαρμογή (και ίσως και ο υπογράφων να το θέλει) αν ταυτόχρονα υποστήριζαν άμεση νομοθετική αλλαγή των προβληματικών διατάξεων. Ή μήπως δεν υπάρχουν ακραία προβληματικές διατάξεις;;  

Εκφράζω νομίζω πολλούς αν πω: Χρειάζεται όλοι να επιδείξουν υπευθυνότητα, ψυχραιμία και λογική. Όλοι είμαστε νομιμόφρονες και ρητά τασσόμαστε υπέρ της πολιτειακής νομιμότητας. Ανεξάρτητα του τι συμβαίνει στο διόλου τυχαία ταραχώδες πεδίο της έναρξης της εφαρμογής του επίμαχου νόμου –του οποίου απ’ ότι γνωρίζω η ίδια η τρέχουσα πολιτική εξουσία αφήνει κάποια περιθώρια περαιτέρω συζητήσεων–,  ας αφεθούν να ακουστούν οι αντιρρήσεις και τα λογικά επιχειρήματα.

Στην παρούσα φάση το κύριο ζήτημα είναι άλλο. Μερικές εβδομάδες πριν τις εκλογές ας προβληματιστούμε όλοι για την προβληματική σχέση μεταξύ νομιμότητας και πολιτικής-ακαδημαϊκής νομιμοποίησης του επίμαχου νόμου. Ας αρχίσουμε να κτίζουμε συγκλίσεις για τις νομικές, πολιτικές και ακαδημαϊκές προϋποθέσεις νομοθετικών αλλαγών του νόμου που ψηφίστηκε. Για το πώς και πότε, δηλαδή, θα αλλάξει ένας νόμος που έγινε βιαστικά, με ελλειμματική διαβούλευση και με τρόπο που η πλειονότητα των πανεπιστημιακών αισθάνεται ότι επιβλήθηκε βάναυσα και με συνοδεία περιφρονητικών δηλώσεων για το ακαδημαϊκό λειτούργημα. Σε τελευταία ανάλυση σε μερικές εβδομάδες οι πολιτικές συγκυρίες αλλάζουν, οι εκατέρωθεν απόψεις έχουν ωριμάσει, οι πανεπιστημιακοί ξέρουν ποιες διατάξεις πρέπει να αλλάξουν και μιας νέα πολιτική συγκυρία μπορεί να αποτελέσει αφορμή για εξορθολογισμό και ήρεμη εφαρμογή.

Είναι νόμιμο, νομιμοποιημένο και ορθολογιστικό μια νέα πολιτική εξουσία να ακούσει τους πανεπιστημιακούς ξανά και αφού με νέα νομοθετική ρύθμιση αλλάξει τις προβληματικές διατάξεις να εφαρμόσει άμεσα τις θετικές διατάξεις συνάμα αρχίζοντας μια πορεία συνεχούς μεταρρύθμισης που θα καθιστά την ανώτατη δημόσια παιδεία ολοένα καλύτερη.

Ιδιαίτερα όταν πρόκειται για νόμους που αφορούν τον συνταγματικά ανεξάρτητο πανεπιστημιακό χώρο η ακαδημαϊκή νομιμοποίηση των διατάξεων είναι κορυφαία υπόθεση. Οι νόμοι αλλάζουν ανά πάσα στιγμή και ας επιτραπεί σε όλους το δημοκρατικό δικαίωμα να λένε τώρα και στο μέλλον για το πώς τα πράγματα μπορούν να βελτιωθούν.

Το κυριότερο χαρακτηριστικό μιας δημοκρατίας είναι η δυνατότητα διαρκών και άψογα νομιμοποιημένων αλλαγών του ηθικοκανονιστικού πλαισίου λειτουργίας του κράτους.  Η Πολιτειακή συγκρότηση είναι ένα άθλημα βέλτιστης ισορροπίας μεταξύ νομιμότητας, νομιμοποίησης και διαρκών αλλαγών του κανονιστικού πλαισίου με τρόπο που μεγιστοποιείται το δημόσιο συμφέρον.  Μεταρρύθμιση θα υπάρξει σίγουρα. Ακόμη και αν εφαρμοστεί πλήρως αύριο ο επίμαχος νόμος το κύριο ζήτημα είναι πως και πότε θα μεταρρυθμιστεί ξανά η τελευταία προβληματική και ελάχιστα νομιμοποιημένη μεταρρύθμιση. Αντίθετα με αυτούς που πιστεύουν ότι η εφαρμογή τερματίζει κάθε διάλογο μεταξύ των εμπλεκομένων, η αλήθεια είναι ότι η ουσιαστική συζήτηση μόλις αρχίζει. Τα ανώτατα ιδρύματα χρειάζονταν μεταρρυθμίσεις αλλά όχι για προχειρότητες που αγνοούν ή παρακάμπτουν επιδεικτικά τα πραγματικά προβλήματα των ανώτατων δημόσιων πνευματικών ιδρυμάτων.

Επειδή δεν είναι η πρώτη φορά που εκφραζόμαστε δημοσίως και επειδή η συνέπεια λόγων και επιχειρημάτων πρέπει να συνεκτιμάται, οι δικές μας απόψεις είναι αναρτημένες στην διεύθυνση http://www.ifestosedu.gr/109Nomos%20AEI.htm.        

Π. Ήφαιστος – P. Ifestos

www.ifestosedu.gr – info@ifestosedu.gr

____________________________________________________________________
The opinions expressed are those of the author(s)and not necessarily those of HEC.
Hellenic Electronic Center (HEC) www.greece.org - - - - - - - Click here to Unsubscribe
This mailing list is powered by L-Soft's renowned LISTSERV(R) software.

------------------------

25.2.2012. Θέση της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας για τα ΑΕΙ /Νομος Υπ’ Αριθ. 4009

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας αφού μελέτησε το Νόμο για τα ΑΕΙ του Υπουργείου Παιδείας δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων κάνει τις παρακάτω επισημάνσεις:

    Υπήρχε η ανάγκη ενός νέου νόμου για τα ΑΕΙ. Οι εξελίξεις των τελευταίων (σχεδόν 30) ετών απαιτούσαν την αντικατάσταση του ιστορικού νόμου 1268/1982. Ο καινούργιος νόμος σε ορισμένα σημεία του θεραπεύει κάποια προβλήματα που είχαν επισημανθεί μέσα στα χρόνια. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Α) Στο Άρθρο 7§ 6, αυξάνεται η ευελιξία με την οποία «ιδρύονται, συγχωνεύονται, κατατέμνονται, μετονομάζονται και καταργούνται σχολές»
Β) Διευκολύνεται περαιτέρω η δυνατότητα κινητικότητας καθηγητών εξωτερικού και εσωτερικού.(Άρθρο 24§ 7, Άρθρο 9 §10, Άρθρο 16 §10, Άρθρο 27, κλπ)
    Ακολουθώντας την μέθοδο του Αριστοτέλη και τη συγκεκριμένη υλοποίησή της στα «Στοιχεία» του Ευκλείδη, διατυπώνουμε δύο αρχές-αξιώματα που τις θεωρούμε αυτονόητες αλήθειες:
1.    Η κοινωνία πρέπει να εγγυάται σε όλους τους ανθρώπους γενικά ανάπτυξη και κοινωνική δικαιοσύνη
       και ειδικότερα ένα δίκαιο σημείο αφετηρίας στις επιδιώξεις τους.
2.    Η Παιδεία, μεταξύ άλλων, περιέχει έντονα και συνιστώσα οικονομικής ανάπτυξης.
      Το κεντρικό συμπέρασμα που προκύπτει από τη μελέτη του κειμένου του παρόντος Νόμου, υπό το φως των παραπάνω
      δύο αρχών-αξιωμάτων και τη Λογική ανάλυση είναι ότι:
Ο παρών Νόμος κρίνεται αρνητικά και ως προς το στοιχείο της κοινωνικής δικαιοσύνης και ως προς το στοιχείο της οικονομικής ανάπτυξης.

Στη συνέχεια παρουσιάζουμε την απόδειξη αυτού του συμπεράσματος

      ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
    Στο Άρθρο 8 εισάγεται ο θεσμός των Εσωτερικών μελών του  Συμβουλίου που θα είναι, στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, εννέα, οι οποίοι εκλέγονται από τους καθηγητές του ΑΕΙ  .
    Στα εννέα αυτά Εσωτερικά μέλη του Συμβουλίου, εκχωρούνται κατ’ ουσία όλες οι σημαντικές εξουσίες.
     Στη συνέχεια αναφέρουμε ορισμένες από αυτές:

Α) Δεν μπορούν να ανακληθούν κατά τη διάρκεια της θητείας τους,
Β) Καθορίζουν τα λοιπά Εξωτερικά μέλη του Συμβουλίου (Άρθρο 8 §4),
Γ) Εγκρίνουν τον Οργανισμό του ΑΕΙ (Άρθρο 5 §1),
Δ) Μπορούν να αποκλείσουν τη συμμετοχή καθηγητών του ΑΕΙ, στις εκλογές για τη θέση του Πρύτανη (Άρθρο 8 §13),
Ε) Επιλέγουν ουσιαστικά τον Κοσμήτορα, τον οποίον έχουν τη δυνατότητα να ανακαλέσουν (Άρθρο 9 §4),
ΣΤ) Ο κοσμήτορας, ως μονομελές όργανο, έχει εξαιρετικά μεγάλες εξουσίες.

    Η εκλογή των Εσωτερικών μελών του Συμβουλίου, από τους καθηγητές του ΑΕΙ, είναι κατ αρχήν δημοκρατική. Όμως οι τεράστιες εξουσίες που δίδονται στο όργανο αυτό δημιουργούν τεράστιους κινδύνους. Υπάρχει μία διάσημη φράση βρετανού πολιτικού, που νομίζουμε ότι κάθε λογικός πολίτης θα υιοθετήσει: «Να θυμόσαστε ότι, όπου έχουμε τη συγκέντρωση δύναμης σε λίγα χέρια, πάρα πολύ συχνά, θα πάρουν τον έλεγχο άνθρωποι με γκανγκστερική νοοτροπία. Το έχει αποδείξει η ιστορία»  . Ο βρετανός αυτός πολιτικός πέθανε το 1902, όμως είναι εμφανές ότι τα γεγονότα που μεσολάβησαν από τότε, επιβεβαιώνουν την εκτίμησή του.
    Εκτός του Συμβουλίου υπάρχουν πολλά άλλα στοιχεία μη-δημοκρατικότητας. Αναφέρουμε ορισμένα παρακάτω:
Α) Οι επιτροπές κρίσεως διδακτορικών, που ήταν επταμελείς, μετατρέπονται σε τριμελείς.
Β) Οι κρίσεις καθηγητών προς προαγωγή γίνονται από επταμελές σώμα, που ουσιαστικά διορίζεται  από τον κοσμήτορα, ενώ στο άμεσο παρελθόν τα αντίστοιχα σώματα αποτελούνταν από 15 και 30 μέλη και διορίζονταν από πολυμελή σώματα.

    ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ
    Πέρα από το θέμα της Δημοκρατικότητας, ασφαλώς υπάρχει και θέμα ποιότητας, (από τεχνοκρατική άποψη) των Διοικητικών Δομών.
    Ο νόμος περιέχει διάφορα στοιχεία διοίκησης που, ανεξαρτήτως των στελεχών που θα τα διαχειρισθούν, περιέχουν σοβαρές αγκυλώσεις.
Α) Η Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών (Άρθρο 11), που πολύ μικρή σχέση έχει με τις «προπτυχιακές» Σπουδές. Πιθανολογούμε ότι θα δημιουργήσει ένα δαιδαλώδες γραφειοκρατικό σύστημα στα πλαίσια του Πανεπιστημίου.
Β) Τα προγράμματα σπουδών, που εγκρίνονται άνευ εισηγήσεως του αντιστοίχου τμήματος.

    ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΠΟ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
    Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, όπως είναι διαμορφωμένη σήμερα η παγκόσμια οικονομία, είναι αναγκαία η συνεργασία των ΑΕΙ με ιδιωτικούς φορείς.
    Ο παρών νόμος στο Άρθρο 56 § 2α γράφει:
α) Πόροι των Α.Ε.Ι. είναι:
αα) η κρατική επιχορήγηση σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο,
αβ) οι πρόσοδοι που προέρχονται από την αξιοποίηση της περιουσίας τους,
αγ) χρηματοδοτήσεις από οποιαδήποτε πηγή που σχετίζονται με την επιστημονική έρευνα, την ανάπτυξη και  την επιστημονική μελέτη,
αδ) δωρεές, κληρονομιές και κληροδοσίες και
αε) πόροι από κάθε άλλη πηγή (τα έντονα γράμματα είναι δική μας προσθήκη).
    Είναι προφανές ότι τέτοιο επίπεδο ασυδοσίας αντιτίθεται σε κάθε λογική και κάθε ηθική.
Ανατρέχοντας στην ιστορία γνωρίζουμε ότι κατά την δεκαετία του ΄60, στα πλαίσια του πολέμου του Βιετνάμ, αμερικανοί φοιτητές ζητούσαν από τα ιδιωτικά Πανεπιστήμιά τους να διακόψουν κάθε συνεργασία με εταιρείες που σχετίζονταν με την πολεμική προσπάθεια των ΗΠΑ. Σε άλλες εποχές τέθηκαν ζητήματα σεβασμού του περιβάλλοντος, των δικαιωμάτων των εργαζομένων, σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κλπ.
    Είναι προφανές ότι ο νόμος πρέπει να προβλέπει κάποιου είδους έλεγχο σε κάθε είδους χρηματοδότη. 

    ΚΡΑΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΕΙ.
    Από το κείμενο του νόμου, προκύπτουν σοβαρότατες ενδείξεις απόσυρσης της κρατικής χρηματοδότησης με προφανή μετατόπιση στους ώμους όσων δύνανται να πληρώσουν εξ ιδίων.
    Προς στήριξη του ισχυρισμού αυτού ενδεικτικώς αναφέρουμε τα παρακάτω
Α) Στο Άρθρο 30, καθορίζονται κατ’ έτος σπουδών 60 πιστωτικές μονάδες και τουλάχιστον 180 πιστωτικές μονάδες για το σύνολο των προπτυχιακών σπουδών, που σήμερα διαρκούν τέσσερα χρόνια. Η απλή διαίρεση 180/60=3 μας δείχνει ότι ο νόμος επιτρέπει  την ολοκλήρωση του πτυχίου σε 3 χρόνια. Εκτιμούμε ότι είναι θέμα χρόνου οι σπουδές, που είναι σήμερα τετραετείς, να γίνουν τριετείς. Ένας πολύ πιθανός λόγος είναι οικονομικού τύπου προφάσεις. Επίσης εκτιμούμε ότι, όσοι φοιτητές έχουν τα οικονομικά μέσα θα συμπληρώσουν την μόρφωση τους επί πληρωμή. 
Β) Στο Άρθρο 37, καθορίζεται ότι «Διδακτικό σύγγραμμα θεωρείται κάθε έντυπο ή ηλεκτρονικό βιβλίο». Μέχρις χθες τα διδακτικά συγγράμματα ήσαν πάντα έντυπα και διανέμονταν δωρεάν στους φοιτητές. Τώρα πλέον υπάρχει η δυνατότητα  να είναι και ηλεκτρονικά. Προφανώς είναι θέμα χρόνου να γίνουν ηλεκτρονικά με διάφορες προφάσεις. Ασφαλώς θα υπάρχουν και έντυπα συγγράμματα για όσους μπορούν να τα πληρώσουν.
    Γενικότερα δεν εμφανίζονται πουθενά στον νόμο εγγυήσεις ότι το κράτος θα καλύψει τις νόμιμες δαπάνες των ΑΕΙ, κάτι που μέχρι σήμερα θεωρούταν αυτονόητο.
    Κατά την παρελθούσα δεκαετία έχουν αναπτυχθεί ανά την Ελλάδα πολλά Μεταπτυχιακά προγράμματα, που εισπράττουν δίδακτρα, στα πλαίσια των δημοσίων ΑΕΙ. Εξ άλλου το Άρθρο 16 του Ελληνικού Συντάγματος καθορίζει ότι «Όλoι oι Έλληνες έχoυν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια».
    Δεν είμαστε νομικοί, όμως νομίζουμε ότι κάθε λογικός άνθρωπος δικαιούται να θεωρεί την είσπραξη διδάκτρων από τα δημόσια ΑΕΙ, αν όχι ευθέως αντισυνταγματική, τουλάχιστον αμφιβόλου συνταγματικότητας. Ζητήματα τέτοιας εθνικής σπουδαιότητας δεν πρέπει να επαφίενται σε δικαστικές επιλύσεις αλλά να αντιμετωπίζονται ευθέως πολιτικά.
    Δεν αμφισβητούμε τις προθέσεις των κατασκευαστών του παρόντος νόμου, όμως κάνουμε κριτική στις συνέπειες του νόμου αυτού. Υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες, στη χρονική εξέλιξη της εφαρμογής του νόμου αυτού, η απουσία σαφών διατυπώσεων για την οικονομική κάλυψη από το Ελληνικό κράτος, καθιστά σχεδόν βέβαιον τον ουσιαστικό περιορισμό ίσων ευκαιριών στους νέους μας.
Η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία πιστεύει ότι είναι ανάγκη, να στηριχθεί το Δημόσιο Πανεπιστήμιο με δημόσιους πόρους για την Εκπαίδευση και την Έρευνα και να εναρμονιστούν οι πόροι αυτοί με τις μέσες δαπάνες των χωρών της Ευρωζώνης, ώστε το Πανεπιστήμιο να ανταποκριθεί στο ρόλο του ως πηγή ανθρωπιστικών αξιών και ως κινητήρια δύναμη της Ανάπτυξης της Χώρας.

                                                                  Για το Διοικητικό Συμβούλιο
                                                          της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας

         Ο Πρόεδρος                                                                                                Ο Γενικός Γραμματέας
Γρηγόριος Καλογερόπουλος                                                                                       Εμμανουήλ Κρητικός
Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών                                                      Λέκτορας Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

------------------------------

19.1.2012. πτώχευση και ή εκποίηση των πάντων

From: Ifestos [mailto:info@ifestosedu.gr]
Sent: Thursday, January 19, 2012 9:14 AM
To: 'HELLENIC-PROFESSORS-PHDS@HEC.GREECE.ORG'
Subject: πτώχευση και ή εκποίηση των πάντων

 Η Ελλάδα είχε το ιδανικό σύστημα Ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας που πρόσφερε την δυνατότητα, σύμφωνα με τις μακραίωνες παραδόσεις μας –που είναι και οικουμενικές– να επιτυγχάνει ολοένα καλύτερη επιστημονική-ακαδημαϊκή αυτοσυγκρότηση, ακαδημαϊκή-επιστημονική αυτορρύθμιση και δεοντολογική θεμελίωση των δημόσιων ελληνικών πανεπιστημίων. Τα προβλήματα είναι αλήθεια στοιβάχτηκαν. Αίτια που όλοι γνωρίζουμε, οι κομματικές παρεμβάσεις, οι ιδεολογικοπολιτικές διαβρώσεις, το κατάπτυστο δήθεν «άσυλο» αναρχικών εισβολών και η τυραννία των κομμάτων διαμέσου των «φοιτητικών» παρατάξεων. Αυτά οδήγησαν σε χαλάρωση των επιστημονικών, ακαδημαϊκών και δεοντολογικών ελέγχων που υπονόμευσαν την αγωνία όσων –των περισσοτέρων– ήθελαν να υπηρετήσουν το λειτούργημά τους ασκητικά  και αφοσιωμένα. Αρκούσαν δύο-τρεις τροπολογίες που αφορούσαν το «άσυλο», τον ρόλο των φοιτητών και την εκλογή των εκλεκτορικών σωμάτων με κάλπη που θα επόπτευε δικαστικός λειτουργός ή επιτροπή πανεπιστημιακών. Ασφαλώς, μαζί με μια τέτοια ενίσχυση της ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας θα απαιτούνταν λιγότεροι φοιτητές, καλύτερες υποδομές και γενικά περισσότερα μέσα (που θα μπορούσαμε να έχουμε με εξοικονόμηση, εξορθολογισμό και κοινοτικές χρηματοδοτήσεις)

Αντί να γίνουν τόσο απλά πράγματα που θα αποτελούσαν εν τούτοις ποιοτικό άλμα, το διακομματικό σύστημα που μας ροκάνιζε ψήφισε επαναστατικές μεθόδους που εκθεμελιώνουν την δημόσια εκπαίδευση.  Το ιδεολόγημα της «διεθνοποίησης των πανεπιστημίων» –από τους ίδιους που τώρα «διεθνοποιούν» την πολιτεία μας προσφέροντάς την στα γεράκια του διεθνικού παρασκηνίου μέσα στο πιάτο– τελικά κυριάρχησε στην Βουλή αφού έγιναν «τηλεφωνήματα» και τραβεστί διακομματικές συνεννοήσεις που … άλλαξαν σε μερικά λεπτά τις θέσεις  τις οποίες επί μήνες διατύπωναν δημόσια οι περισσότεροι. Και αυτό είναι μια ακόμη απόδειξη των αιτίων της καταστροφής της ελληνικής πολιτείας.

Ας μην επεκτείνομαι όμως μιας και οι εκτενείς παρεμβάσεις πριν λίγους μήνες είναι αναρτημένες (http://www.ifestosedu.gr/109Nomos%20AEI.htm). Εκεί θίγεται και το ζήτημα της ιδιωτικοποίησης.  Δεν επεκτείνομαι. Λέω μόνο ότι η ιδιωτεία ως νοοτροπία ήδη φουντώνει. Πολύ σωστή η παρατήρηση για τις χιλιάδες πανεπιστήμια εκ των οποίων μόνο 30 (εγώ λέω λιγότερα) αξίζουν. Προσθέτω την στράτευσή τους στις στρατηγικές των κρατών και σε διεθνικούς δρώντες, φαινόμενα που εξευτελίζουν κάθε έννοια μόρφωσης και εκπαίδευσης. Θα έλεγα ότι ο δρόμος που ακολουθούμε αφήνει περιθώρια μόνο για πιθηκισμό «ξένων προτύπων», ούτε καν ιδιωτικοποίηση ή εθνικοποίηση.  Η Ελλάδα κατηφορίζει σε όλα τα μέτωπα …. Ας δούμε την ουσία λοιπόν και ας σταματήσουμε να φλυαρούμε για ιδιωτικοποιήσεις ενός κράτους και μιας κοινωνίας που ροκανίστηκε και τώρα γρονθοκοπείται. Αν κάτι έπρεπε να κάνουμε θα έπρεπε να ήταν η διαφύλαξη της ανεξαρτησίας των δημόσιων ανώτατων ιδρυμάτων. Θα μας χρειαστούν μετά την αναπόδραστη πλέον πτώχευση και ή εκποίηση των πάντων. Το πρόβλημα, φοβάμαι, είναι, ενδεχομένως, ότι τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύχθηκαν τόσο ισχυρά σύνδρομα πατριδοκτονίας που ίσως ανεπίγνωστα πολλοί αυτό θέλουν. Φαίνεται πως όχι μόνο δεν θα έχουμε ανεξάρτητη πατρίδα αλλά ούτε και ανεξάρτητη πνευματική δραστηριότητα.   

Π. Ήφαιστος – P. Ifestos

www.ifestosedu.gr – info@ifestosedu.gr

---------------------------

21.9.2011. Νέα εποχή, νέες συγκλίσεις, νέες θέσεις

From: Hellenic Professors and PhDs Electronic Forum [mailto:HELLENIC-PROFESSORS-PHDS@HEC.GREECE.ORG] On Behalf Of Ifestos
Sent: Wednesday, September 21, 2011 4:45 PM
To: HELLENIC-PROFESSORS-PHDS@HEC.GREECE.ORG
Subject: νέα εποχή, νέες συγκλίσεις, νέες θέσεις

Αγαπητέ και εκλεκτέ συνάδελφε και λοιποί συνάδελφοι, σίγουρα, δίκαιο έχουν όσοι λένε ότι η ουσία όλων των ανθρώπινων ενεργημάτων βρίσκεται στην ειδοποιό διαφορά. Και εδώ η ειδοποιός διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι όσοι αντιτασσόμαστε ή όσοι συμπορευόμαστε με τον νέο νόμο,

α) δεν σημαίνει ότι κατ’ ανάγκη διαφωνούμε επί της ουσίας για μια εύτακτη γνήσια ακαδημαϊκή-επιστημονική ζωή,

β) συμφωνούμε ίσως σε κάποια σημεία του νόμου (πχ κατάργηση των κομματικοπαραταξιακών εισροών διαμέσου των φοιτητικών «παρατάξεων» ή κατάργηση του κακούς νοούμενου ασύλου) και

γ) ενδέχεται να διαφωνούμε με κάποια άλλα σημεία του νόμου και παραταύτα ενδέχεται να συμφωνήσουμε στο στάδιο είτε εφαρμογής του είτε αξίωσης από την πολιτεία για νέες μεταρρυθμίσεις προς το καλύτερο.

Αυτό το τριπλό πλαίσιο ανεξαρτήτως τι λέγαμε πριν μερικούς μήνες νομίζω ότι προδιαγράφει τι έχουμε μπροστά μας τους επόμενους μήνες και χρόνια.

Τώρα, ευχαρίστως ανασυντάσσω την φράση «Έλεος. Κανείς δεν έχει το ηθικό και δεοντολογικό δικαίωμα δολοφονικών γενικεύσεων κατά της επιστημονικής κοινότητας της χώρας.» συμπληρώνοντάς την με την δική σας φράση «Έλεος: Κανείς δεν έχει το "ηθικό και δεοντολογικό δικαίωμα δολοφονικών" για το Δημόσιο Πανεπιστήμιο ενεργειών», καθότι συμφωνώ και την θεωρώ συμπληρωματική με την δική μου.

Με όσα λέτε όταν συγκεκριμενοποιούνται και στοχεύονται πολύ πιθανό συμφωνώ. Μόνο με την γενίκευση διαφωνώ  και δεν αναφέρομαι κατ’ ανάγκη σε εσάς αλλά σε πολλά άλλα κυριολεκτικά άδικα, ποτέ συγκεκριμένα και πολύ δολοφονικά που γράφονται και λέγονται τον τελευταίο καιρό (και όχι μόνο στο παρόν φόρουμ). Οι δικές σας αναφορές, από ότι θυμάμαι, είναι συνήθως συγκεκριμένες. Θα τόνιζα, σε κάθε περίπτωση, ότι για μια σειρά λόγων αυτά που συχνά αναφέρετε, δεν ευθύνεται κατ’ ανάγκη η πλειονότητα των πανεπιστημιακών. Οι περισσότεροι θέλουν να κάνουν την δουλειά τους και τίποτα άλλο, πλην, παρεμποδίζονται ποικιλοτρόπως. Δεν περιμένω, εξάλλου, επίδειξη του ίδιου «ηρωισμού» ή θάρρους από όλο τον κόσμο και σε όλες τις περιστάσεις. Ίσως θα ήταν πολύ άδικο να απαιτεί κανείς από όλους να είναι αντιστασιακοί και «ήρωες» όταν καταμαρτυρείται ότι στην ιστορική διαχρονία αυτό ποτέ δεν ίσχυε. Οι περισσότεροι σε όλες τις δύσκολες καταστάσεις αναμένουν στωικά και υπομονετικά –συχνά συνάμα και συμπλέοντας λόγω «ανθρώπινων αδυναμιών», θα έλεγε και ο Κονδύλης– με την κυρίαρχη τάση. Προσθέτω ότι σε περιπτώσεις πολλών νεότερων συναδέλφων (και όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε κάθε πανεπιστημιακό περιβάλλον) μετά από πολλές σπουδές οι νεοεισερχόμενοι αναμένουν πως όταν ενταχθούν ως μέλη ΔΕΠ θα αντιμετωπίσουν αναγκαίες και μη εξαιρετέες συμπληγάδες σκληρών επιστημονικών και δεοντολογικών ελέγχων. Και όταν παρατηρούν χαλαρότητα, αντιλαμβάνονται ότι έχουν μεγάλα περιθώρια παρασιτικής διευκόλυνσής τους με αναρριχήσεις, πελατειακά, ιδεολογικοπολιτικές ταυτίσεις κτλ. Διολισθαίνουν έτσι στο τέλμα καταστρέφοντας τον εαυτό τους επιστημονικά και ηθικοακαδημαϊκά. Για παράδειγμα, κρυμμένοι πίσω από κενές φράσεις όπως «πρέπει να ακούονται όλες οι απόψεις» διαβάζουν 2-3 κείμενα και αυτά πρόχειρα αντί να μελετήσουν προσεκτικά 1000 ή 2000 και καλοκάθονται επιστημονικά μεταμφιεσμένοι επικαλούμενοι το δικαίωμα ασυναρτησίας στο όνομα του … επιστημονικού πλουραλισμού. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που γνωρίζω στην Εσπερία τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Σου λέει κάποιος με ευκολία μάλιστα που σε εκπλήττει: «Έτσι είναι εδώ η κυρίαρχη πολιτική, κρατική και ιδεολογικοπολιτική αντίληψη. Γι’ αυτό προσαρμόστηκα και όταν επαναπατριστώ θα δουλέψω λιγότερο ιδεολογικά και περισσότερο επιστημονικά». Τι του λες; Τον διώχνεις ως δειλό; Τον αποδέχεσαι «ανθρώπινα» και του δίνεις μια ευκαιρία; Τον εμπιστεύεσαι; Συνήθη αυτά τα διλήμματα εδώ και στο εξωτερικό και δεν αντιδρούμε όλοι με τον ίδιο τρόπο. Δεν είναι αυτό το μεγάλο πρόβλημα, νομίζω, αλλά το δημιουργό αίτιο τέτοιων ή παρόμοιων συμπεριφορών. Αυτά είναι «πταίσματα». Το «κακούργημα» το διαπράττουν όσοι ευθύνονται για τις κακές «δομές». Τόσο όταν ζεις μέσα σε ένα κράτος όσο και όταν συμμετέχεις μέσα σε ένα ακαδημαϊκό θεσμό στου οποίου την δημιουργία και την μεταρρύθμιση δεν μπορείς να συμμετάσχεις, το αποτέλεσμα είναι πάντα το ίδιο: Οι περισσότεροι «αντιστέκονται σιωπώντας», πολλοί προσαρμόζονται αναμένοντας και λίγοι αντιστέκονται όσο αντέξουν. Μέσα σε σαθρές δομές ακόμη και άγγελοι μπορούν να γίνουν διάβολοι. Εμείς όμως δεν είχαμε σαθρές δομές γιατί ποτέ ένα σύστημα ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας συνταγματικά κατοχυρωμένο και αποτελούμενο από χιλιάδες υψηλά καταρτισμένους ανθρώπους δεν είναι σαθρό. Είχαμε μόνο πολλές εξω-ακαδημαϊκές εισροές που προκάλεσαν φαινόμενα όπως τα προηγούμενα. Είχαμε επίσης ατονία και έλλειμμα αποφασιστικότητας (όχι όλοι βέβαια) να προτείνουμε μεταρρυθμίσεις και κατάργηση φαινομένων όπως η απαράδεκτη κομματικοποίηση των φοιτητικών δράσεων. Ποιος πράγματι θα αρνιόταν ότι όποτε και όταν ζητούσαμε κάτι αντιδρούσαν … τα κόμματα (ασφαλώς μέσω τον δήθεν «φοιτητικών» παρατάξεων). Μπορούσαμε εμείς από μόνοι μας να τα διορθώναμε αν  όπως πολύ σωστά λέτε απελευθερωνόμασταν από τα δεσμά των κομματικοπαραταξιακών παρεμβάσεων διαμέσου των ίδιων των φοιτητών μας. Όχι όμως όπως πάει να γίνει τώρα με το να βάλουμε τους λύκους να προσέχουν τα αρνιά. Και όπως πολλοί άλλοι φοβάμαι αυτό θα είναι το νέο μεγάλο μας πρόβλημα αν αφήσουμε να θεσμοθετηθεί ο έλεγχος των πανεπιστημίων από το εκάστοτε κόμμα και ακόμη χειρότερα από διεθνικούς και ιδιοτελείς εξω-πολιτειακούς δρώντες.

Συναφώς με το πιο πάνω, σε προγενέστερο σημείωμα επισήμανα ότι στα πανεπιστήμια, όπως σε κάθε άλλη προσπάθεια ανθρώπινης αυτοσυγκρότησης και αυτοθέσμισης  το ποιοι είναι οι «φύλακες» και ποιοι ορίζουν τους «φύλακες», καθώς και τις δομές όπως και το ηθικοκανονιστικό πλαίσιο σχέσεων «φυλάκων» και των υπολοίπων, δεν είναι εύκολο να απαντηθεί. Καταλήγω ως προς τούτο λοιπόν λέγοντας τα εξής: Σε μια κοινότητα ανθρώπων η οποία είναι συνταγματικά προικισμένη με το προνόμιο να μπορεί να αυτοσυγκροτηθεί, να αυτοθεσμιστεί, να αυτοδιοικηθεί και να θεμελιωθεί δεοντολογικά στο επιστημονικοακαδημαϊκό της πεδίο, ιδιαίτερα όταν αυτή η κοινότητα είναι κατά τεκμήριο και εξ αντικειμένου η υψηλότερη βαθμίδα επιστημονικής κατάρτισης της κοινωνίας, κανείς άλλος δεν μπορεί να ορίσει την (επιστημονική - ακαδημαϊκή) ζωή τους και τον τρόπο ανάπτυξής της. Το διοικητικό σκέλος συμφωνώ ότι είναι ευρύτερο ζήτημα. Όχι όμως το επιστημονικό-ακαδημαϊκό. Αυτό εξ αντικειμένου δικό τους προνόμιο και κάθε εξω-ακαδημαϊκή εισροή όχι μόνο είναι παράλογη αλλά και διαφθείρει. Φοβάμαι ότι ο νόμος ως προς τούτο θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα σε σύγκριση με το παρελθόν (αν βέβαια εφησυχάσουμε).

Γι’ αυτό η ακαδημαϊκή ανεξαρτησία ως θέσφατο και ως προϋπόθεση σωστής ακαδημαϊκής και επιστημονικής ζωής είναι αδιαπραγμάτευτη. Γι’ αυτό επίσης οι σκηνές των πολιτικών συζητήσεων εξω-ακαδημαϊκών ατόμων που αποφασίζουν επί θεμελιακών ακαδημαϊκών ζητημάτων ερήμην μας, σχεδόν αυταρχικά και με κοσμοπλαστικές ιδεολογικές εξάρσεις, είναι ανατριχιαστικές, προκαλούν αισθητικό πρόβλημα και γιατί όχι αηδία.

Τώρα, για το τι ισχύει στο «θρυλικό έξω», βασικά στην Εσπερία, έγραψα εκτενώς και δεν νομίζω ότι μπορούν  να αμφισβητηθούν πραγματολογικά στις γενικές τους γραμμές, τουλάχιστον στον δικό μου κλάδο. Ούτε αυτό, όμως, θα έχουμε: Τίποτα δεν δείχνει ότι υπάρχει κάποιος κεντρικός νους που αποφασίζει να καταστήσει τα ελληνικά πανεπιστήμια εθνοκρατοκεντρικά συναρτημένα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στις ΗΠΑ, μάλιστα με σχέδιο και εξεζητημένα. Εμάς μας θέλουν «διεθνοποιημένους και διεθνικοποιημένους». Διαβάστε το φοβερό Wikileaks και θα καταλάβετε. Εδώ που τα λέμε, ευτυχώς που υπάρχει το Wikileaks για να μαθαίνουμε εμείς οι Ιθαγενείς έλληνες  ποιοι και τι λένε με ξένους αντιπροσώπους στα σκοτεινά περιθώρια της έμμεσης αντιπροσώπευσης και των άγνωστων σε εμάς συνάξεων με πρέσβεις, υπαλλήλους και άλλους ξένους παράγοντες.

Αδιαπραγμάτευτη λοιπόν για πολλούς λόγους η ακαδημαϊκή ανεξαρτησία και χωρίς αυτή ενδέχεται να μην μπορούμε να υπάρξουμε παρά μόνο ως εργαλειακά υποχείρια εγχώριων και ξένων εξω-ακαδημαϊκών και εξω-πολιτειακών δρώντων. Ούτε καν εξαρτήσεις με το δικό μας εθνοκράτος όπως έχουν οι ακαδημαϊκοί στα υπόλοιπα κράτη δεν θα μπορούμε να έχουμε. Τις σχέσεις θα τις ορίζει κάποια πρεσβεία; Γιατί όπως πλέον καταμαρτυρείται καθημερινά δεν έχουμε ένα κλασικά νοούμενο κράτος (εκτός και αν είναι κράτος αυτό που προκάλεσε την πλήρη αδυναμία μας και που τώρα διαπραγματεύεται την υποτέλειά μας για πολλές επερχόμενες δεκαετίες). Τρόικες είχαμε πάντοτε όχι πάντοτε ορατές. Τώρα την ανάγκη φιλοτιμία ποιούνται οι δράστες και φανερώθηκαν.

Βέβαια –και συνεκτιμώντας μια διαχρονία από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα–  δεν θα είναι η πρώτη φορά που κάποιοι θα μπορούσαν να βολευτούν υπηρετώντας τον καθένα εγχώριο και υπηρετώντας τον καθένα του χαώδους και ανεξέλεγκτου διεθνικού κόσμου που τους πληρώνει (μετρήστε παρακαλώ πόσα πανεπιστήμια και ποιους καλοπληρώνει ο κακόφημος Σόρος ή Γκιουλέν και πολλοί άλλοι). Είναι βέβαια, τονίζω και πάλιν, και το Wikileaks, που μας πληροφορεί με ακρίβεια ποιοι έχουν δεδηλωμένο «συμφέρον» και ποιους συμβουλεύονται για να επιβληθεί επί των ελλήνων η μια ή άλλη διευθέτηση [12 μίλια, ΑΟΖ, Κυπριακό, Μαδεκονικό, τώρα και τα … πανεπιστήμια]. Αυτά τα λίγα που μαθαίνουμε συμπτωματικά είναι εξαιρετικά σοβαρά και γι’ αυτό διατηρώ το δικαίωμα να απορρίπτω τους εξω-ακαδημαϊκούς κοσμοπλάστες των ακαδημαϊκών και να επιμένω ότι ο «τρόπος ακαδημαϊκής-επιστημονικής ζωής» είναι υπόθεση των πανεπιστημιακών που πρέπει να είναι απολύτως ανεξάρτητοι [Αφού, τονίζω ακόμη μια φορά, καταργηθεί κάθε ανωμαλία όπως το άσυλο των εξω-ακαδημαϊκών εισβολέων μέσα στους χώρους μας και οι δομές που θεσμοθετούν και παγιδεύουν τις φοιτητικές δράσεις ως προέκταση της κομματικής ζωής].

Επί τάπητος, επί πλέον, τίθεται νομίζω ένα κοινό για όλους πρόβλημα. Ότι δηλαδή η αυτονόητα αναγκαία κατάργηση της ασυδοσίας του ασύλου των κτιρίων συνάμα και η πολύ σωστή κατάργηση των υπέρ-προνομίων των «φοιτητών» (εντός εισαγωγικών γιατί για τις παρατάξεις μιλάμε) που διέφθειραν την ακαδημαϊκή ζωή, συνοδεύτηκε με πλήθος άλλων κατασταλτικών μέτρων που ενδεχομένως οδηγούν στην αφαίρεση της δυνατότητας αυτοδύναμης επιστημονικής και ακαδημαϊκής ανάπτυξης. Αν θέλετε λέω και τούτο: Όπως σαφώς υπονόησα στις ενότητες 5,6,7 του δεύτερου σημειώματός μου (http://www.ifestosedu.gr/109Nomos%20AEI.htm) πολλοί από εμάς θα θέλαμε ένα μεγαλύτερο άνοιγμα προς τους κοινωνικούς φορείς της χώρας και μια μεγαλύτερη σύνδεση των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων με το κράτος στο οποίο ανήκουμε (αυτό συμβαίνει καθολικά και ολιστικά στα άλλα κράτη). Πλην εδώ ο δεδηλωμένος προγραμματικός σκοπός της διεθνιστικής εξαέρωσης, στον ίδιο τον τίτλο του νόμου, είναι μοιραίο να προκαλέσει όχι ένα εξορθολογισμό σύμφωνα με την διεθνή πρακτική και τα αιτήματα πολλών εξ ημών που από χρόνια θέτουμε, αλλά μια εξαέρωση των πανεπιστημίων και μια ανεξέλεγκτη εισβολή ιδιοτελών ιδιωτικών, επικίνδυνων διεθνικών και απρόκλητων κομματικών εισροών και παρεμβάσεων.

[Προσωπικά, συμμετείχα εκτός Ελλάδας σε προσωρινή διοικούσα δημιουργίας ιδιωτικού πανεπιστημίου. Αν είναι να τηρούνται ανάλογες και αντίστοιχες ασφαλιστικές δικλείδες ποιοτικής διασφάλισης των θεσμών των οποίων έγινα μάρτυρας έχει καλώς. Αν όμως είναι να δημιουργηθούν δεκάδες πανεπιστήμια για να βολευτούν κάποια συμφέροντα ή οι εκάστοτε κομματικοί φίλοι ή κάποια ξένα κράτη που θα μας ευνοούν πολιτικά, τότε θα έχουμε επανάληψη αυτού που βλέπουμε τώρα: Απολύονται από τις δουλειές τους κατά εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες με διαταγή κάποιας … τρόικας. Ποιος έκανε τα πολλά τμήματα, επίσης, που τώρα δια … πολιτικού διατάγματος …συγχωνεύονται ή καταργούνται. Ξέρουν οι πολιτικοί, καλύτερα από εμάς, πως και πότε συγχωνεύονται η ιστορία με τις διεθνείς σχέσεις, οι ηλεκτρολόγοι με τους κατασκευαστές πλοίων και οι ναυπηγοί πλοίων με τις σχολές μαθηματικών σπουδών!  Στο νεοελληνικό κράτος ζούμε!!]   

Ένας σωστά νοούμενος διοικητικός εξορθολογισμός, εξάλλου, θα μπορούσε να γίνει χωρίς να ροκανιστεί η ακαδημαϊκή μας ανεξαρτησία και χωρίς να θεωρηθεί το κάθε πανεπιστήμιο-γκαράζ της Εσπερίας ισότιμο ή ανώτερο του δικού μας (εξ ορισμού, όπως γνωρίζουμε, για κάποιους, αρκεί μόνο το γεγονός ότι είναι «ξένο»). Τα ελληνικά πανεπιστήμια διαθέτουν ένα φοβερό επιστημονικό δυναμικό (πολλά μέλη του οποίου «ανθρώπινα» προσαρμόζονταν στις ισχύουσες δομές) και λογικό είναι να ανέμεναν «απελευθέρωση» από τα κομματικοπαραταξιακά δεσμά και όχι νέα βαρύτερα φορτία. Όπως διαμορφώθηκε το γενικότερο πλαίσιο μετά τον νέο νόμο πολλοί αισθάνονται ότι στο όνομα της αλλαγής αυτονόητων πραγμάτων που σχεδόν όλοι οι πανεπιστημιακοί ήθελαν, επιχειρείται να μετατραπούν τα ελληνικά πανεπιστήμια σε αναμορφωτήρια των πολιτικών ή και κάποιων επιστημονικά-ακαδημαϊκά άγνωστων ξένων (το ότι είναι «ξένοι», επαναλαμβάνω, αρκεί καθότι σύμφωνα με πάγιες εξαρτησιακές και ξενομανείς νεοελληνικές εκλογικεύσεις είναι καλύτεροι από τους Ιθαγενείς έλληνες).  

Δεν αμφισβητούμε λοιπόν σάπιες καταστάσεις, και αναρίθμητοι από εμάς είμαστε καταγεγραμμένοι να τις στηλιτεύουμε επί δεκαετίες χωρίς φόβο και με πολύ μεγάλο κόστος. Πλην επιμένω: Οι δράστες είναι οι επίδοξοι αναμορφωτές μας (δεν προσωποποιώ, ασφαλώς, εννοώ το ευρύτερο κομματικοπαραταξιακό πλέγμα των τελευταίων δεκαετιών) και ο νέος νόμος ΑΕΙ ενδέχεται αν δεν αφυπνιστούμε να οδηγεί σε χειρότερες καταστάσεις και όχι σε καλυτέρευσή μας. Μακάρι να διαψευστώ πλην από εμάς τους ίδιους εξαρτάται αν θα διαψευστούν οι απαισιόδοξες προβλέψεις.

Η μη εισακουόμενη κριτική που πολλοί από εμάς κάναμε στο παρελθόν δεν δικαιολογεί να περιπέσουμε στο ιδιοφυές Καβάφειο «ας περιμένουμε τους Βαρβάρους» «είναι και αυτοί μια λύση». Ο καθείς μπορεί να διαβάσει την πολυσυζητημένη τότε τοποθέτησή μου με τίτλο ►Βαρβαρική εισβολή στα Πανεπιστήμια: "είναι και αυτοί μια κάποια λύση». (έκτοτε αναρτημένη στο http://www.ifestosedu.gr/87UniversityBarbarianInvasion.htm βλ. και http://www.ifestosedu.gr/90BarbarianDec08Gr.htm ). Εκτιμώ ότι η συντριπτική πλειονότητα των ελλήνων πανεπιστημιακών θεωρούν το άσυλο αμιγώς επιστημονικό, ήθελαν να καταργηθεί το ισχύον καθεστώς αλλά όχι όμως να πυροβοληθεί το κεφάλι μας επειδή πάνω σε αυτό καθόταν μια ενοχλητική μύγα. Το ίδιο ισχύει για τα πελατειακά των εκλογών πρυτανικών συμβουλίων τις τελευταίες δεκαετίες. Κανείς μας (ή τουλάχιστον η πλειονότητα) δεν ήθελε να συνεχιστεί αυτό το αίσχος και δεν είναι δίκαιο να βάλλεται η αντίθεσή μας στον νόμο έκτρωμα που «διεθνοποιεί» τα ανώτατα πνευματικά ιδρύματα, πιθηκίζοντας κάθε τι ξένο. Είναι ένα πράγμα να ανασυγκροτηθούμε εμβαθύνοντας την ακαδημαϊκή ανεξαρτησία απαλλαγμένη πλέον από τα βαρίδια των κομματικοπαραταξιακών παρεμβάσεων και άλλο πράγμα, στο όνομα μιας δήθεν αλλαγής να εισέλθουμε σε πορεία εξαέρωσης των ΑΕΙ για να εισρεύσουν ξένα και διεθνικά συμφέροντα (βλ. και πάλιν τις αποκαλύψεις του Wikilileaks!!!).

Τώρα, αναφορικά με την καταληκτική παράγραφο του μηνύματος του κ συναδέλφου, και επειδή είναι σαφές ότι μεταξύ πολλών πανεπιστημιακών υπάρχει συμφωνία ότι τα προβλήματα είναι πολλά, τρίς καταληκτικές επισημάνσεις για να τονιστεί ότι από εδώ και πέρα απαιτείται να υπάρξει μια νέα προσέγγιση αντιμετώπισης των «τετελεσμένων».

Πρώτον, δεν ξέρω πως συγκροτείται η εκτίμηση για το ποια είναι η μειονότητα και ποια η πλειονότητα και τι πιστεύουν εκατέρωθεν. Δική μου εκτίμηση είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα (πλην των κατά καιρούς εισβολέων της πολιτικής) είναι κατά τεκμήριο και εξ αντικειμένου λόγω σπουδών άριστοι επιστήμονες και θέλουν εύτακτη κα ευπρεπή ακαδημαϊκή ζωή στερημένη κομματικών βαριδίων. Επίσης, όλοι έχουμε προσλαμβάνουσες παραστάσεις ότι οι περισσότεροι από εμάς δεν συμφωνούσαν με τα ισχύοντα και ήθελαν αλλαγές, όπως για παράδειγμα η ασυδοσία του ασύλου βαρβαροτήτων μέσα στους χώρους του πανεπιστημίου από οποιονδήποτε και αν προερχόταν. Το ίδιο ισχύει για τις έμμεσες μέσω φοιτητών εισβολές των κομμάτων που σίγουρα προσδιόριζαν και την έκβαση των εκλογών για την επιλογή της διοίκησης. Ερωτώ όμως: Κάποιος που διαφωνούσε και ήθελε να εκλεγεί είχε επιλογή; Πολλοί λοιπόν θέλαμε να καταργηθούν όλα αυτά και σωστά τα κατάργησε ο νέος νόμος. Δεν κατάργησε μόνο αυτά, όμως. Στο όνομα της κατάργησής τους, υποκριτικά, καταργεί ή δρομολογεί την κατάργηση πολλών άλλων που συγκροτούν μια αναγκαία και μη εξαιρετέα ανεξάρτητη ακαδημαϊκή ζωή. Ανεξάρτητη ακαδημαϊκή ζωή, μάλιστα, η οποία πέραν μύριων άλλων επιστημονικών / ακαδημαϊκών λόγων που συνηγορούν για την μεγάλη της σημασία, στην Ελλάδα είναι ακόμη μεγαλύτερης σημασίας λόγω ασθενούς κράτους με το οποίο τώρα, όμως, θα συνδεθούμε άρρηκτα και ίσως επιστημονικά θανατηφόρα. Αντί λοιπόν όπως πολλοί γράφαμε να συντελεστεί μια επανάσταση επιστημονικής-ακαδημαϊκής και δεοντολογικής αυτοσυγκρότησης, αυτοδιοίκησης και αυτοθέσμισης που θα υποκινούσαν οι ίδιοι οι έλληνες ακαδημαϊκοί, έχουμε μια αλλοπρόσαλλη κρατικοποίηση ή μια παρακμιακή και αγνώστων προδιαγραφών «διεθνοποίηση» / «διεθνικοποίηση». Η μεταρρύθμιση με δικές μας πρωτοβουλίες ήταν και συνεχίζει να είναι ο μόνος τρόπος βελτίωσης των προβλημάτων για τα οποία όλοι συμφωνούμε πως υπάρχουν. Μόνο αν κάνουμε εμείς μεταρρυθμίσεις θα κινηθούμε προς τον σωστό προσανατολισμό και είναι ο μόνος τρόπος να γίνει χωρίς να μετατραπούν τα πανεπιστήμια σε παράρτημα του εκάστοτε κόμματος που κατέχει την εξουσία. Στην Δύση τα πανεπιστήμια σίγουρα συνδέονται με τα κράτη τους και την κοινωνία τους, πλην υπάρχει όπως εξήγησα μια άλλη διαφορετική και διαχρονικά σμιλευμένη παράδοση, συγκροτημένες πρακτικές και τήρηση στοιχειωδών προσχημάτων ακαδημαϊκής ευπρέπειας και επιστημονικής τάξης. Όχι διεστραμμένη «διεθνοποίηση», λοιπόν, όχι ξεπούλημα σε ξένα συμφέροντα και διεθνικούς αλήτες (με την αρχαιοελληνική έννοια) και όχι εισροή πρακτικών οι οποίες είναι ξένες με την ακαδημαϊκή μας παράδοση και με τις ισχύουσες (θλιβερά παρακμιακές) συνθήκες που ισχύουν στο νεοελληνικό κράτος (και που καθημερινά νομίζω καταμαρτυρούνται κραυγαλέα). Αντίθετα, λέμε Ναι στον ακαδημαϊκό εξορθολογισμό, Ναι στην σύνδεση με την κοινωνία και Ναι στις διασυνδέσεις με το εξωτερικό σε υψηλές όμως επιστημονικές και ακαδημαϊκές βαθμίδες. Ναι επίσης στην βαθύτερη δυνατή εσωτερική δεοντολογική θεμελίωσή μας που κανείς άλλος δεν μπορεί να κάνει παρά μόνο εμείς οι ίδιοι.

Δεύτερον, κάθε ανθρώπινη κατάσταση, ατομική, συλλογική, εθνική, κάποιας ομάδας κτλ, χαρακτηρίζεται από ετερότητα. Τα συστατικά της μέρη, επίσης, κάθε ένα ξεχωριστά, έχει την δική του ετερότητα και το τι συγκροτεί και συγκρατεί την ομάδα, καθώς και το τι την διαμορφώνει και αναπτύσσει δεν είναι πάντοτε γνωστό (ή μάλλον  είναι πάντα άγνωστο). Το άθλημα ακαδημαϊκής αυτοσυγκρότησης και αυτοθέσμισης για το οποίο μιλάμε όλοι, κατά συνέπεια, δεν επιδέχεται γενικεύσεις παρά μόνο εξειδικεύσεις και μάλιστα μεταξύ μας καθότι οι έξωθεν καιροφυλακτούν να εισβάλουν. Αυτό που απαιτείται να ζητάμε είναι ένα κανονιστικό πλαίσιο που να επιτρέπει την αυτοσυγκρότηση και όχι να την καταπνίγει ή να δημιουργεί πλήθος από κερκόπορτες. Από εκεί και πέρα όριο είναι ο ουρανός για να στηλιτεύσουμε τους εξόφθαλμα λανθασμένους προσανατολισμούς και πρακτικές. Κάθε ζήτημα που τίθεται απαιτείται να ορίζεται, να εξειδικεύεται και να εντάσσεται στην λογική του όλου, του προσανατολισμού και των σκοπών. Όπως για παράδειγμα το ζήτημα της υποχρεωτικής παρακολούθησης που ήδη τέθηκε από κάποιους συναδέλφους. Εμμένω λοιπόν στην άποψη ότι μερικές χιλιάδες εξ αντικειμένου λαμπροί επιστήμονες όλοι με σπουδές 20 ή και 30 σπουδών, επειδή «ανέχονταν» (όχι όλοι, πλην οι βαθμίδες ηρωισμού δεν μετρούνται εύκολα και δεν πρέπει να τις θεωρεί κανείς ως δεδομένενο ότι μπορούν να εκδηλώνονται) τις δουλείες της κομματικοπαραταξιακής καταπίεσης τριών δεκαετιών, δεν σημαίνει ότι είναι και εθελούσια στελέχη μιας σάπιας καταστάσης (βλ. συναφείς επισημάνσεις πιο πάνω για τον «ηρωισμό» και το «θάρρος»).

Τρίτον, χωρίς, διευκρινίζω, να αναφέρομαι στον συνάδελφο που έστειλε μήνυμα με αφορμή το δικό μου, ερωτώ: γιατί αυτή η ξενομανία πολλών φανατικών υποστηρικτών του νέου νόμου! Όλοι μας λίγο πολύ έχουμε πείρα πολλών δεκαετιών τριβής και σχέσεων με πανεπιστήμια του εξωτερικού. Κάθε είδους: Προσωπικές εμπειρίες, επιστημονικές σχέσεις, εμπειρίες φοιτητών μας, προσπάθειες επαναπατρισμού συναδέλφων μας, θεσμικές σχέσεις ινστιτούτων, συμμετοχή σε συνέδρια, ανταλλαγές επιστημονικών απόψεων σε άρθρα και βιβλία, κτλ. Είναι λοιπόν δυνατό να δίνεται η εντύπωση πως τα ελληνικά πανεπιστήμια και το επιστημονικό τους δυναμικό είναι κατώτερης βαθμίδας; Συνιστά ύβρη όποιος και να το πει και πολλοί βρίζουν τον τελευταίο καιρό στα μέσα ενημέρωσης και στο διαδίκτυο. Σε σχέση με τα μέσα που διαθέτουμε, την δομή και τις χιλιάδες φοιτητές στους οποίους είμαστε υποχρεωμένοι να διδάσκουμε και να εξετάζουμε, οι έλληνες πανεπιστημιακοί ίσως οι καλύτεροι!!! Γιατί σε καμιά συζήτηση δεν μπορεί να υπάρξει συνεννόηση αν δεν τηρούνται οι αναλογίες και αντιστοιχίες. Δώστε μου τα μέσα της Οχφόρδης, είχα γράψει σε ένα σημείωμα, και θα δείτε σε ποιες βαθμίδες θα εκτιναχθούν οι έλληνες ακαδημαϊκοί. Δεν θα επεκταθώ γιατί τυγχάνει να συγγράφω κείμενο για τα πανεπιστήμια διεθνώς (την διαδρομή βασικά του δικού μου κλάδου) εδώ και τρεις!!! δεκετίες. Λέω μόνο ότι οι κρίσεις μελών ΔΕΠ στην Ελλάδα με όλα τα προβλήματα που όλοι γνωρίζουμε ότι είχαμε και που οφείλονται και πάλιν στην προπέτεια των κομματικοπαραταξιακών εισβολέων (και πολλοί γνωρίζουν τι στάσεις κρατούσαμε πολλοί όταν συνέβαιναν πράγματα που θόλωναν την κρίση και που διατάρραταν το ακαδημαϊκό μας έργο), δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν. Προσθέτω ότι με λίγη προσπάθεια οτιδήποτε και αν σημαίνει αυτό για την επιστημονική μας ανάπτυξη, οι προδιαγραφές των ελληνικών πανεπιστημίων θα μπορούσαν να είναι οι καλύτερες στον κόσμο. Αυτή η προσπάθεια συνεπάγεται, μεταξύ άλλων: Μηδέν ιδεολογικοπολιτιόα κριτήρια, μηδέν μέτρηση του όγκου και αντί αυτού εκτίμηση των ποιοτικών βαθμίδων των έργων των υποψηφίων, ανελέητοι επιστημονικοί έλεγχοι μέσα από συνέδρια και άλλες επιστημονικές συζητήσεις, αντικειμενική συγκρότηση των εκλεκτορικών σωμάτων κτλ. Καθημερινές προσλαμβάνουσες παραστάσεις είναι ότι χιλιάδες έλληνες πανεπιστημιακοί απηυδησμένοι με τις παρενοχλήσεις ανέμεναν αλλαγές που θα εξάλειφαν τα βαρίδια και που θα άνοιγαν το πεδίο της 100% αυτοσυγκρότησης, αυτοθέσμισης και δεοντολογικής θεμελίωσης στις πιο υψηλές βαθμίδες. Ο νόμος που με κάθε αντικειμενικό κριτήριο αποφασίστηκε «στο πόδι» από επιστημονικά αναρμόδιους και ενάντια στις απόψεις των περισσοτέρων ακαδημαϊκών (και που γι’ αυτό κατ’ εμένα πρέπει να διορθωθεί το ταχύτερο δυνατό με νέο νόμο) μας εξωθεί προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Όσον με αφορά στα πολλά και εκτεταμένα σημειώματά μου εξήγησα πως πολλοί από εμάς νομίζουμε πως θα μπορούσαμε να αντισταθούμε με τον ακαδημαϊκά και πολιτειακά πρέποντα τρόπο. Ας μην εκλαμβάνουμε ως δεδομένο ότι επειδή διαφωνούμε σε ένα σημείο αυτό σημαίνει πως διαφωνούμε σε όλα ή επί της ουσίας. Αυτή θα είναι και η ουσία τους (δύσκολους) μήνες και χρόνια που έρχονται: Όσοι θέλουν ένα καλύτερο πανεπιστήμιο να πουν ακριβώς τι πρέπει να γίνει και να συμμετέχουν ενεργά στα δρώμενα. Ο νόμος είναι πολιτικό!! τετελεσμένο το οποίο αν και σωστά άλλαξε 2-3 πράγματα προκάλεσε διαστροφή ή ροκάνισε πολλά άλλα. Όπως όλα τα τετελεσμένα ποτέ δεν βρίσκονται μέσα σε πολιτικό, θεσμικό κα ανθρωπολογικό κενό και οι ενδιαφερόμενοι αγωνίζονται να τα ανατρέψουν. Τα τετελεσμένα βρίσκονται πάντοτε υπό την αίρεση των ενδιαφερομένων. Και τους μήνες και χρόνια που έρχονται οι συγκλίσεις ή διαφωνίες των πανεπιστημιακών δεν θα έχουν τον ίδιο χαρακτήρα που είχαν πριν την ψήφισή του.

Π. Ήφαιστος - P. Ifestos

www.ifestosedu.gr - info@ifestosedu.gr

-------------------------------------

20.9.2011 Περί σοβαρότητας των πανεπιστημιακών δασκάλων

Κανείς δεν πρέπει να είναι αιθεροβάμων. Πρώτον, στην ζουγκλώδη κοινωνικοπολιτική μας ζωή ενθαρρύνεται ο καθείς να πετάξει την γνώμη του, το παράπονό του, την γκρίνια του, τα προσωπικά του απωθημένα κατά προσώπων και τις ιδεολογικοπολιτικές του εκλογικεύσεις. Συνηθίζω παρακάμπτω τέτοιες εκδηλώσεις. Δεύτερον, η ταχύρυθμη πολιτικοποίηση των ΑΕΙ που θα προκαλέσει ο νέος νόμος, κάτι για το οποίο έγραψα εκτενώς και πρόβλεψα, ενθαρρύνει τέτοιες συμπεριφορές. Εδώ παραθέτω παρέμβασή μου σήμερα στο φόρουμ όπου συνήθως συζητούν γύρω στις 5500 έλληνες ακαδημαϊκοί. Διατηρούμε την ψυχραιμία μας και θα συνεχίσουμε να τηρούμε αυτή την στάση.

From: Hellenic Professors and PhDs Electronic Forum [mailto:HELLENIC-PROFESSORS-PHDS@HEC.GREECE.ORG] On Behalf Of Ifestos
Sent: Tuesday, September 20, 2011 10:36 AM
To: HELLENIC-PROFESSORS-PHDS@HEC.GREECE.ORG
Subject: FW: : Πανεπιστημιακοί Δάσκαλοι. Περί σοβαρότητας

Αγαπητοί συνάδελφοι,

το προνόμιο των πανεπιστημιακών για ακαδημαϊκή ανεξαρτησία προϋποθέτει τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία, αποφυγή γνωμών και δοξασιών, αποφυγή αυθαίρετων γενικεύσεων και προσκόλληση σε πάγιους δεοντολογικούς κώδικες ακαδημαϊκών στάσεων και συμπεριφορών που θεμελιώνουν την συνταγματικά κατοχυρωμένη επιστημονική-ακαδημαϊκή ελευθερία.

          Όπως υποθέτω και η πλειονότητα των πανεπιστημιακών, αισθάνομαι βαθύτατη θλίψη καθότι ενώ μερικοί επισημαίνουν ένα όντως υπαρκτό έλλειμμα σοβαρότητας, το βλέπουν ανάποδα. Το εντοπίζουν στην ακαδημαϊκή κοινότητα και όχι στον εξευτελιστικό τρόπο με τον οποίο υιοθετήθηκαν σημαντικές κανονιστικές διατάξεις για τα ανώτατα πνευματικά ιδρύματα από τους ίδιους δράστες τριών δεκαετιών συνεχών παρεμβάσεων. Με κάθε αντικειμενικό κριτήριο, ο νέος νόμος υιοθετήθηκε στο πόδι και ερήμην των ενδιαφερομένων, δηλαδή της κοινωνίας, των πανεπιστημιακών και των φοιτητών.

Σε όσους ανεπίγνωστα ή συνειδητά και εμμέσως ή ευθέως δολοφονούν τον χαρακτήρα των πανεπιστημιακών, αντιτάσσουμε: Έλεος. Κανείς δεν έχει το ηθικό και δεοντολογικό δικαίωμα δολοφονικών γενικεύσεων κατά της επιστημονικής κοινότητας της χώρας.

Αναμφίβολα, όλα αυτά εντάσσονται στο γενικότερο κλίμα ισοπέδωσης της χώρας μας της οποίας η ανεξαρτησία καταρρακώνεται μέρα με την μέρα. Πλέον, η αντικατάσταση των κοινωνικοπολιτικών αποφάσεων από φιρμάνια τεχνοκρατών και γραφειοκρατών και η μετατροπή των εκλεγμένων πολιτικών σε υποτακτικά όργανά τους δημιουργεί μια πρωτόγνωρη περιρρέουσα δεσποτική ατμόσφαιρα η οποία αναπόδραστα θα προκαλέσει ασφυξία ή έκρηξη. Τα πανεπιστήμια συνθλίβονται μέσα στις συμπληγάδες αυτής της κρίσης.

Μερικοί συνάδελφοί μας αντί να δουν ότι φτάσαμε στο τέλμα σε όλους τους τομείς και αντί να συμπράξουν στην συσπείρωση του πνευματικού κόσμου της Ελλάδας για να διαδραματίσει ρόλο στην αντιμετώπιση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που περνά η χώρα, βάλλουν κατά των θυμάτων και όχι κατά των θυτών που ευθύνονται για την μεγαλύτερη –και αναιτιολόγητη-αχρείαστη– μεταπολιτευτική αναστάτωση της ακαδημαϊκής ζωής.

Η συρρίκνωση της εθνικής μας ανεξαρτησίας είναι πλέον εξ αντικειμένου και διόλου όπως φαίνεται τυχαία συναρτημένη με την συρρίκνωση της ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας. Την στιγμή που η χώρα όσο ποτέ άλλοτε χρειάζεται την ενεργή παρουσία του πνευματικού κόσμου στην δημόσια σφαίρα κάποιοι θέλουν τους πανεπιστημιακούς, στο απόσπασμα της ηθικής απαξίωσης. Ας μη συνηγορούμε μαζί τους γενικεύοντας δολοφονικά.

Υπό τις περιστάσεις, οι παρεμβάσεις μας αποκτούν διαφορετική σημασία και απαιτούν μια νέα προσέγγιση. Διατύπωση θέσεων για όλα τα επίμαχα ζητήματα:

         Πρώτον, το άσυλο για τους πανεπιστημιακούς σήμαινε και σημαίνει επιστημονικό άσυλο και όχι άσυλο κατάληψης των κτιρίων από εξω-ακαδημαϊκά στοιχεία ή από τους φοιτητές. Αποτελεί βάναυση διαστρέβλωση της αλήθειας και άθλια μεθόδευση ροκανίσματος του λειτουργήματός μας εάν και όταν επιχειρείται το ροκάνισμα της ακαδημαϊκής ελευθερίας στο όνομα … προστασίας του ασύλου. Έλεος. Η συντριπτική πλειονότητα των πανεπιστημιακών ήμασταν και συνεχίζουμε να είμαστε υπέρ της πολιτειακής νομιμότητας και υπέρ μιας αμιγώς ακαδημαϊκά νοούμενης επιστημονικής ζωής στο εσωτερικών των ελληνικών ΑΕΙ. Αν και τα αισθήματα απόγνωσης και αγανάκτησης είναι δικαιολογημένα, οι φοιτητές δεν πρέπει να κουβαλούν νερό στον μύλο όσων θέλουν να συρρικνώσουν ή και να κατεδαφίσουν την δημόσια εκπαίδευση. Είναι αναγκαίο οι φοιτητές μας να αντιληφτούν ότι η Πολιτειακή νομιμότητα πρέπει να είναι σεβαστή χωρίς εξαίρεση. Ταυτόχρονα, αυτό συνεπάγεται κινητοποίηση των πανεπιστημιακών και των μελών της κοινωνίας, πάντοτε στο πλαίσιο της νομιμότητας, για να ανατρέψουν ή να διορθώσουν τον παρόντα απαράδεκτο νόμο. Στο μεσοδιάστημα, είμαστε νομιμοποιημένοι εφαρμόζοντάς τον να εξαντλούμε όλα τα θεσμικά και πρακτικά περιθώρια που διασφαλίζουν την ακαδημαϊκή ανεξαρτησία.

          Δεύτερον, πιο «πολιτικά» μιλώντας τώρα, μιας και οι τελευταίες εξελίξεις απαιτούν ένα πολιτικό (όχι κομματικοπαραταξιακό) λόγο, κύριος σκοπός πρέπει να είναι η  διαφύλαξη της ανεξαρτησίας των ανωτάτων ιδρυμάτων της πατρίδας μας κατά παντός εξω-ακαδημαϊκού εισβολέα. Για την δομή των πανεπιστημίων στο εξωτερικό και κυρίως στην Εσπερία οι απόψεις μου είναι εκτεταμένα καταγεγραμμένες http://www.ifestosedu.gr/109Nomos%20AEI.htm  και δεν χρήζει να επανέλθω.

Λέω μόνο ότι αυτό το οποίο κρίνεται από εδώ και πέρα είναι,   

α) Το κατά πόσο θα γίνονται σεβαστές οι πρόνοιες του Συντάγματος για την ακαδημαϊκή-επιστημονική ελευθερία που προϋποθέτει επιστημονική-ακαδημαϊκή αυτοσυγκρότηση, αυτοθέσμιση, αυτοδιοίκηση και διαρκή δεοντολογική θεμελίωση από τους ίδιους τους ακαδημαϊκούς.

β) Το κατά πόσο θα εκποιηθούν τα ΑΕΙ σε άγνωστους διεθνικούς δρώντες ή συμφέροντα ξένων κρατών (βλ. έγγραφα του Wikileaks http://bit.ly/o7p03X, http://thepressproject.gr/headline.php?id=5814.») και κατά πόσο θα εισρεύσουν μέσω των «6» εξω-ακαδημαϊκές νοοτροπίες,

γ) Το κατά πόσο η δεδομένη πλέον ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων

i) δεν θα συντελεστεί εις βάρος της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης

                              ii) θα πληροί στοιχειώδη κριτήρια ακαδημαϊκής σοβαρότητας,

iii) δεν θα κυριαρχηθεί από διεθνικούς δρώντες (κοινωνικοπολιτικά) αγνώστου ταυτότητας, αγνώστων υπόγειων διεθνών και διεθνικών πολιτικών διασυνδέσεων κα αγνώστων προθέσεων και συμφερόντων και

iv) θα εξυπηρετεί την επιστήμη και την χώρα στην οποία ανήκουν και όχι ξένα κράτη, ξένες υπηρεσίες, «σόρους, σοράκια και κοράκια» του διεθνικού παρασκηνίου και ιδιώτες χωρίς κοινωνικό και πολιτικό έλεγχο,

v) συναφείς είναι και οι φήμες που τελευταία κυκλοφορούν εντόνως ότι μέσα στο χάος και την αποσύνθεση που προκαλούν οι αχρείαστες ανατροπές κακόφημα ονόματα όπως Σόρος και Γκιουλέν αναζητούν τρόπους εισβολής στον χώρο της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.

Αναφορικά με όλα τα κριτήρια που αναφέρθηκαν μόλις, απαιτείται να το τονιστεί ότι οποιοσδήποτε λειτουργεί πολιτικά ασκώντας διανεμητικό ρόλο μέσα στην δημόσια σφαίρα μιας χώρας απαιτείται να υπόκειται στους κοινωνικοπολιτικούς της ελέγχους. Κάθε αντίθετη άποψη αποτελεί οπισθοδρόμηση σε προ-πολιτικές καταστάσεις.  

Τρίτον, οι έλληνες πανεπιστημιακοί έχουν πολλή δουλειά:

α) Να μην διολισθήσουν τα ΑΕΙ στις κομματικοπαραταξιακές αντιθέσεις. Εμείς, οι ακαδημαϊκοί –και εννοώ όσους δεν ενδίδουν στις κομματικοπαραταξιακές επιρροές– είμαστε υπεράνω μικροπολιτικών συγκρούσεων: Είμαστε λειτουργοί της Πολιτείας και στην εκπλήρωση των σκοπών του λειτουργήματός μας καλυπτόμαστε ευθέως από το Σύνταγμα.

β) Να κινητοποιηθούμε στο πεδίο της πολιτικής με ψυχραιμία και με λογικά επιχειρήματα για να πείσουμε όσους δεν κατάλαβαν τι συμβαίνει, ότι πρέπει να αργά ή γρήγορα να προωθηθούν νομοθετικά μέτρα τα οποία θα αλλάξουν οτιδήποτε ροκανίζει την ακαδημαϊκή ανεξαρτησία (δηλαδή, χρειάζεται να ενθαρρύνουμε ένα νέο ή τροποποιημένο νόμο συμβατό με το Σύνταγμα, συνάμα να γίνουν και οι κατάλληλες προσφυγές κατά των αντί-Συνταγματικών διατάξεων).

γ) Πολύ περισσότερο απ’ ότι το κάναμε στο παρελθόν, να συνδεθούμε με αξιόλογα στελέχη της ελληνικής κοινωνίας ή και αξιόλογους ξένους αλλά όχι με τον κάθε θαμώνα διεθνικών υπογείων ή τον κάθε «προνομιακό» συνομιλητή ξένων πρεσβειών.

δ) Να «είμαστε πάντα ένα βήμα πιο μπροστά» όσον αφορά τις διασυνδέσεις μας με ευρωπαϊκά και άλλα πανεπιστήμια, όχι όμως με πανεπιστήμια του συρμού αλλά με ιδρύματα των πιο υψηλών προδιαγραφών.

Όταν λοιπόν σε προγενέστερες παρεμβάσεις μας γράφαμε ότι ήμασταν σίγουροι πως θα ψηφιστεί ο νόμος και πως θα έχουμε μια νέα αφετηρία και ότι ως ακαδημαϊκοί λειτουργοί θα πρέπει να σεβαστούμε την οποιαδήποτε πολιτειακή νομιμότητα, το εννοούσαμε και ξέραμε τι λέγαμε. Θα επανέλθουμε ξανά όσες φορές χρειαστεί. Οι παρεμβάσεις όλων μας θα πρέπει να ενταθούν.

Όσοι δε συνεχίζουν να βάλλουν κατά των ελλήνων πανεπιστημιακών δεν κουράστηκαν! Η συγκρότηση, θέσμιση και δεοντολογική θεμελίωση της ακαδημαϊκής ζωής είναι ένα άθλημα που απαιτεί συγκεκριμένες θέσεις. Όχι γκρίνιες, παράπονα, γενικεύσεις και όχι οχύρωση πίσω από νόμους και νομοσχέδια που στήθηκαν στο πόδι υπό συνθήκες έκτακτης ανάγκης που περνά η χώρα και μέσα σε ένα υποτιμητικό για τους έλληνες κομματικοπαραταξιακό χάος.

Π. Ήφαιστος - P. Ifestos

www.ifestosedu.gr - info@ifestosedu.gr

-------------------------------------

8.9.2011. Ένα ενδιάμεσο σχόλιο για την επερχόμενη ευθύγραμμη, απροκάλυπτη και απροσχημάτιστη πολιτικοποίηση της ελληνικής πανεπιστημιακής ζωής.

Μετά τα δύο μεγάλα κείμενά μου που κυκλοφόρησαν εκτενώς και συζητήθηκαν αρκούντως δεν επανήλθα. Θα επανέρχομαι σε εύθετο χρόνο και όσο θα προχωρεί η συζήτηση επί ενός ζητήματος ως προς το οποίο βρισκόμαστε στην αφετηρία. Εδώ σήμερα κάνω μερικά σύντομα και εμβόλιμα σχόλια.

 Πρώτον, με όσα πανεπιστήμια έχω επαφές, γνωριμίες και δυνατότητα να γνωρίζω σε γενικές γραμμές τι συμβαίνει "κάτω από το τραπέζι", υπάρχει έντονη συζήτηση για το πιο κόμμα ή πια κόμματα θα ελέγξουν τα «Συμβούλια» (τόσο των "8" πανεπιστημιακών με κομματικούς "προσκείμενους" όσο και των "6" μη πανεπιστημιακών που θα οριστούν από τους 8 πανεπιστημιακούς του Συμβουλίου). Τουτέστιν, οι παρεμβάσεις που στο παρελθόν γίνονταν διαμέσου φοιτητικών παρατάξεων και «προσκείμενων» πανεπιστημιακών τώρα ενδέχεται να γίνουν άτυπος πλην αναπόδραστος κανόνας της πανεπιστημιακής ζωής. Σημαντικά επί αυτού είναι αυτά που έγραψα στις ενότητες 6 και 7 του δεύτερου σχολίου μου που είναι αναρτημένα εδώ πιο κάτω.

 Δεύτερον, το εξυπνότερο, ακριβέστερο κείμενο γράφτηκε από υψηλόβαθμη προσωπικότητα στον χώρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, προσωπικός φίλος από καιρό, πρόσωπο που γνωρίζω και που εκτιμώ για την ακεραιότητά του, το φρόνημά του και τον πολιτικό του ορθολογισμό και ορθοφροσύνη, καθώς επίσης και για τον επαγγελματισμό του με ότι καταπιαστεί. Γράφοντας για τον νόμο και στηρίζοντάς τον έγραψε, μεταξύ άλλων, χαρακτηριστικά:

«Η διαπλοκή φοιτητοπατέρων και πανεπιστημιακών κόβεται, τουλάχιστον στην σημερινή θεσμοθετημένη μορφή. Η φάμπρικα που μετέτρεπε εικοσάχρονους σε λαμόγια και παλαιοκομματικές λινάτσες, κόβεται. Τώρα ανοίγει ο δρόμος για την ουσιαστική ανάκτηση των Πανεπιστημίων, για την επιστροφή τους στην Ελληνοκεντρική Παιδεία, ως θεματοφύλακες της ιδιοπροσωπίας μας, και στην σύγχρονη επιστημονική έρευνα. Η ευγενής άμιλλα έχει ξανά κάποιες ελπίδες, όταν ο Αρχηγός της μεγάλης Κεντροδεξιάς θα αναλάβει τα ηνία της Πατρίδας. Ο Αντώνης Σαμαράς επέβαλε στην κυβέρνηση του Μνημονίου το γκρέμισμα αυτών των δύο ξόανων κι η Πατρίδα θα τον ευγνωμονεί εσαεί. Την επανελλήνιση της Παιδείας, το αληθινό μεγάλο ζητούμενο για την δημιουργία ελεύθερων Ελλήνων, θα την κάνει πλέον ο ίδιος ως Πρωθυπουργός. Γιατί μην ξεγελιέστε για το τι ανθρώπους θέλει να βγάζει η παιδεία της Αννούλας. Φυσικά, τα φερέφωνα της διαπλοκής και της κυβέρνησης του Μνημονίου θα προσπαθήσουν να εμφανίσουν την καθοριστική παρέμβαση του Αντώνη Σαμαρά, ως δείγμα ευρύτερης συναίνεσης στην αποτυχημένη οικονομική και κοινωνική πολιτική της ιδεοληπτικής παρέας που κυβερνά. Κύριοι, άμα αργήσει, φάτε…»

Αφού διευκρινίσω ότι διαφωνώ μαζί του για την πολύ χαμηλή υπόληψη που τρέφει για τους έλληνες πανεπιστημιακούς στο κείμενό του –απλά δεν γνωρίζει ότι η συντριπτική πλειονότητα των ελλήνων ακαδημαϊκών μπορεί, όπως παντού συμβαίνει, να μην είναι ιδιοφυίες, είναι όμως αφοσιωμένοι ακαδημαϊκοί οι οποίοι καμιά σχέση δεν έχουν με καταληψίες, ψευτο-άσυλα και πολιτικές διαπλοκές, ούτε είναι επίσης η πλειονότητα συγγραφείς ψευτοβιβλίων ιστορίας– έδωσε με ακρίβεια και καταπληκτικό πολιτικό αισθητήριο τον πολιτικό σφυγμό των πραγμάτων:

1ον, αν και ο ίδιος, υπερβολικά εκτιμώ αισιόδοξος, υποστηρίζει ότι η παράταξή του θα ελέγξει τα πανεπιστήμια, όντας προσγειωμένος γράφει ταυτόχρονα ότι "η ευγενής άμιλλα έχει ξανά κάποιες ελπίδες". Εγώ θα έλεγα όχι "κάποιες" αλλά πολύ λίγες ελπίδες, γιατί χωρίς ακαδημαϊκή ανεξαρτησία εισερχόμαστε σε φαύλο κύκλο κομματικοπαραταξιακών αντιπαραθέσεων μπροστά στον οποίο οι αντίστοιχες παρελθούσες αντιπαραθέσεις θα ωχριούν. Ανεξάρτητα του κατά πόσο αποτελεί προσωπική μου προτίμηση ή όχι, εξ αντικειμένου, η αναγκαία και μη εξαιρετέα περιρρέουσα πολιτική ορθοφροσύνη που θα εξορθολογίσει τα ελληνικά πανεπιστήμια για να καταστήσει κρατικοεθνικά όπως στην Εσπερία, απλά δεν επαρκεί. Το κρατικοεθνικό έλλειμμα στο νεοελληνικό κράτος είναι πολύ μεγάλο. Η πρόσφατη χρηματοοικονομική κρίση απλά το έφερε στην επιφάνεια. Πολλοί εξάλλου θα τραβούν από τα πόδια τα πανεπιστήμια για να τα "διεθνικοποιήσουν", δηλαδή να τα εξαερώσουν και να τα εντάξουν στον διαστρεμμένο χλοερό τόπο των κοσμοπολίτικων φαντασιώσεών τους. Χάος θα έχουμε αν οι ίδιοι οι πανεπιστημιακοί δεν πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους και αν δεν λειτουργήσουν ακαδημαϊκά. Αν δεν επιτευχτεί αυτό σε όλα ας γίνει τουλάχιστον σε μερικά, για να ξεχωρίζουν.

2ον, ο συντάκτης του προαναφερθέντος άρθρου, επίσης, είναι ορθολογιστής καθότι καλά κατάλαβε ότι ο νόμος που και ο ίδιος υποστηρίζει έθεσε το πλαίσιο για μετατροπή των πανεπιστημίων σε πεδίο ανελέητης κομματικοπαραταξιακής πάλης. Αυτονόητα, ως πολιτικό πρόσωπο, δηλώνει με ειλικρίνεια (και μπράβο του γι' αυτό, καθότι η υπουλότητα και η ανειλικρίνεια είναι ασυγχώρητη) ότι ο δικός του πολιτικός σκοπός είναι να ελεγχθούν τα πανεπιστήμια από την δική του παράταξη. Αν κανείς διαβάσει αυτά που γράφω ότι ισχύουν στην Δύση στις ενότητες 6, 7 και 8 του προηγούμενου σημειώματός μου, αντιλαμβάνεται ότι ο αρθρογράφος είναι ενήμερος για τα ισχύοντα στην Δύση. Με ειλικρίνεια, έτσι, δηλώνει ότι σκοπός του και όσων από την παράταξή του πιστεύουν το ίδιο, είναι να ελεγχθούν τα πανεπιστήμια από φορείς απόψεων που στηρίζουν το ελληνικό εθνοκράτος και όχι από φορείς που το αντιπαλεύονται.

 Ενδιαφέροντα όλα αυτά!!, πλην εμείς επιμένουμε ακαδημαϊκά. Εάν και όταν τα πράγματα πολιτικοποιηθούν πλήρως, πανεπιστημιακοί όπως ο υποφαινόμενος και σίγουρα πολλοί άλλοι, υποχρεωτικά θα βγάλουμε το ακαδημαϊκό καπέλο και θα μιλήσουμε πιο πολιτικά για το μέλλον των πανεπιστημίων της Ελλάδας. Αν δηλαδή είναι να πολιτικοποιηθούν τουλάχιστον να «πολιτικοποιηθούν» ορθολογιστικά και σε αρμονία με την διεθνή πρακτική. Η μάχη θα είναι σκληρή, εκτιμώ, αλλά εγώ δεν είμαι σίγουρος τι θα επικρατήσει μετά από πολλές μάχες. Δική μου προαναγγελθείσα αρχή, πάντως, και υποθέτω και πολλών άλλων, είναι ότι η επιστήμη στην Ελλάδα και στην "οικουμένη" εξυπηρετούνται καλύτερα αν τα πανεπιστήμια διακρίνονται για τρία πράγματα:

1ον αυστηρή προσκόλληση στην επιστήμη,

2ον άτεγκτη ακαδημαϊκή αυτοθέσμιση, αυτοδιοίκηση και διαρκή δεοντολογική θεμελίωση και

3ον σύνθεση των «Συμβουλίων» από ακαδημαϊκούς και όχι "ακαδημαϊκοπολιτικούς".

Έτσι μόνο θα έχουμε πραγματικό επιστημονικό άσυλο και όχι άσυλο καταληψιών. Έτσι, επίσης, θα έχουμε σωστή και ορθολογιστική διασύνδεση με την ελληνική κοινωνία και με τα επιστημονικά δρώμενα με το εξωτερικό. Έτσι μόνο, επιπλέον, δεν θα έχουμε παραβίαση των επιστημονικών κρίσεων από τυχόν εγκάθετους. Εγκάθετους που μπορεί να είναι εγχώριοι, εξωτικοί ή και οι διεθνικοί περιφερόμενοι γνωστοί και μη εξαιρετέοι "αλήτες" (με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου και συμπεριλαμβάνει κρατικοεθνικούς υπαλλήλους υπηρεσιών, διεθνικούς χρηματιστές, κατασκόπους και "οργανικούς διανοούμενους" "δημόσιους" και μη).

Τρίτον, για να μην υπάρχει παρανόηση ότι στο πεδίο των πανεπιστημίων θα παλέψουν μόνο οι συνήθεις ύποπτοι, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ανατρέξει στο διαδίκτυο για να διαπιστώσει ότι ξένα κράτη και διεθνικοί δρώντες από καιρό παρακολουθούν και παρεμβαίνουν επιχειρώντας να επηρεάσουν την δρομολόγηση πανεπιστημιακών δομών που εξυπηρετούν ξένα και διεθνικά συμφέροντα. Υποθέτω συμπεριλαμβανομένου του Σόρος και των τσιρακιών του, και γιατί όχι του Γκιουλέν, οι οποίοι όπως ακούεται καιροφυλακτούν [σχετικά με τέτοιες τάσεις βλ. έγγραφα του Wikileaks http://bit.ly/o7p03X, http://thepressproject.gr/headline.php?id=5814.».]

 Άκρως ενδιαφέροντα όλα αυτά, λοιπόν. Βασικά η ουσία, και σε αναφορά με το προηγούμενο σημείο, δείχνει σε τι είδους "πολιτική" τροχιά μπήκαμε. Όσοι δεν το κατάλαβαν καλά θα κάνουν να αφυπνιστούν.

 Προσωπικά, υπερασπιζόμενος την ακαδημαϊκή ανεξαρτησία στα δύο εκτενή σημειώματά μου πριν την ψήφιση του νόμου, δεν είχα αμφιβολία προς τα πού κινούμαστε αλλά θεώρησα ως ύψιστο ζήτημα αρχής να τοποθετηθώ δημόσια. Επειδή εξάλλου οι θέσεις μας είναι διαφανείς, έχουμε γνώση των γιγαντιαίων προβλημάτων των ελληνικών πανεπιστημίων (και όσον αφορά τον κλάδο μου και ξένων πανεπιστημίων) και πολλοί γνωρίζουν τα κείμενά μου και τις εκατοντάδες παρεμβάσεις μου στο εσωτερικό της ελληνικής ακαδημαϊκής ζωής πολλά από τα οποία είναι αναρτημένα σε άλλες σελίδες. Πολλοί ξέρουν, επίσης, για το γεγονός ότι πάντοτε ήμασταν από τους πλέον άτεγκτους πανεπιστημιακούς στις κριτικές μας, όσον αφορά τα ελλείμματα αυτοσυγκρότησης και δεοντολογικής θεμελίωσης. Πριν, τώρα και μελλοντικά, λοιπόν, η στήριξη της ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας στην μόνη!!! χώρα όπου αληθινά!!! ισχύει -θεσμικά τουλάχιστον, αλλά και στο μυαλό πολλών πανεπιστημιακών-, είναι μια πολύ συνειδητή θέση αρκούντως τεκμηριωμένη.

 Για όσους βέβαια ταύτισαν τις αντιρρήσεις για τον νόμο με τους καταληψίες, τις παραβιάσεις του ασύλου κτλ. εκφράζουμε την αηδία μας. Δεν μας εκπλήττει τίποτα, βέβαια, καθότι διατρέχοντας την ιστορία από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα γνωρίζουμε ότι η αλητεία (με την αρχαιοελληνική όπως είπαμε έννοια του όρου) ήταν σύνηθες φαινόμενο σε όλες τις ανθρώπινες συνομαδώσεις. Οι απόψεις μας για το άσυλο είναι περισσότερο από γνωστές. Από καιρό διακηρύξαμε ότι μόνο για τα επιστημονικά ζητήματα ισχύει και τίποτα άλλο.

---------------------------------

7.9.2011. Scripta manent δύο επιφυλλίδες.

Οι παρεμβάσεις για ζητήματα φυσιογνωμίας των πανεπιστημίων, αυτοδιοίκησης και αυτοσυγκρότησης και δεοντολογικής θεμελίωσης γίνονται αφότου επανέκαμψα στην Ελλάδα πριν δύο δεκαετίες. Πολλές παρεμβάσεις είναι ενσωματωμένες σε βιβλία ενώ πολλές άλλες είναι στην ιστοσελίδα μου σε παραπλήσιες σελίδες. Εδώ και πολλά χρόνια, εξάλλου, συγγράφω ιδεοτυπική τυπολογία για την διαχρονία του πολιτικού στοχασμού και τις ακαδημαϊκές σπουδές διεθνούς πολιτικής. Εδώ παραθέτω δύο συναφείς επιφυλλίδες μου. Σχετίζονται με την παρούσα συζήτηση.

-------------------------------------

Αύγουστος 2011. Αποδόμηση των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων 2

Αποδόμηση των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων - 2

Συμπληρωματικές επισημάνσεις-απαντήσεις σε σχόλια και κριτικές

Παναγιώτης Ήφαιστος,

Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων-Στρατηγικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, www.ifestosedu.gr

Το κείμενο βρίσκεται αναρτημένο στη διεύθυνση http://www.ifestosedu.gr/109Nomos%20AEI.htm, σελίδα η οποία συμπληρώνεται διαρκώς.

Περιεχόμενα. 1. Ακαδημαϊκή ανεξαρτησία, οι εχθροί της, τα λογικά και τα παράλογα. 2. Η διαλεκτική σχέση κανόνων και εξαιρέσεων. 3. «Φύλακες» και «(χωρο)φύλακες» 4. Επιχειρήματα versus «anything goes». 5. Σκοπός και αποστολή της επιστημονικής-ακαδημαϊκής ζωής. 6. H τυπολογία των δύο αντίθετων πόλων, επιστήμη και η κρατικοεθνική διαδρομή του μοντερνισμού. 7. Μοντερνισμός, κρατικοεθνικισμός και πανεπιστήμια. 8. Σεβασμός στους κείμενους νόμους. 9. Καταληκτικές επισημάνσεις.

1.     Ακαδημαϊκή ανεξαρτησία, οι εχθροί της, τα λογικά και τα παράλογα.

Το παρόν γράφεται λίγες μέρες πριν την συζήτηση του επίμαχου νομοσχεδίου στην ελληνική Βουλή τον Αύγουστο 2011, ως μια δεύτερη παρέμβαση με αφορμή τις συζητήσεις στο φόρουμ Hellenic-Professors ((5500 περίπου αποδέκτες, έλληνες ακαδημαϊκοί,  παγκοσμίως). Η πρώτη παρέμβαση γράφτηκε τον Ιούλιο 2011 είναι αναρτημένη στην διεύθυνση http://www.ifestosedu.gr/109Nomos%20AEI.htm όπου και αναρτάται τόσο η παρούσα όπως και άλλα σχόλια.

Το επίμαχο ζήτημα βρίσκεται στην αφετηρία σημαντικών εξελίξεων που αφορούν τόσο τα πανεπιστήμια όσο και την (δυστυχώς βυθιζόμενη) Πολιτεία ευρύτερα. Σίγουρα, οι δημιουργοί του νομοσχεδίου δεν έχουν αντίληψη των προεκτάσεων της απρόκλητης ανατροπής που επιχειρούν να εκτελέσουν. Η κριτική που ακολουθεί ως εκ της φύσεώς της δεν εξειδικεύει επί μέρους ζητήματα παρά μόνο αμφισβητεί την γενικότερη ανατρεπτική λογική του επίμαχου νομοσχεδίου και το χαρακτήρα του ιδεολογικοπολιτικά κατασκευασμένου μοντέλου.

Τις τελευταίες εβδομάδες στο προαναφερθέν φόρουμ αλλά και αλλού έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται εύστοχα και εύλογα σχόλια που χρήζουν προσοχής και που αποτέλεσαν έναυσμα για το παρόν. Μερικά από αυτά προερχόμενα από εκλεκτούς συναδέλφους διατυπώνουν παράπονα για προβλήματα που όχι μόνο όλοι μας γνωρίζουμε αλλά και που στο παρελθόν πολλοί καταγεγραμμένα συχνά στηλιτεύαμε αξιώνοντας μια «επανάσταση ακαδημαϊκής-επιστημονικής και δεοντολογικής αυτοθέσμισης και αυτοσυγκρότησης» η οποία θα εκπλήρωνε βέλτιστα τις πρόνοιες του Συντάγματος και των νόμων περί ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας.

Όσα έπονται, όπως και στην πρώτη παρέμβαση, εμπίπτουν στην εξής κατηγορία: Γράφονται αδιάφορα του κατά πόσο η έκταση του κειμένου θα αποθαρρύνει κάποιους να τα διαβάσουν προσεκτικά και επιμελώς. Η ουσία βρίσκεται στις ειδοποιούς διαφορές και στις αποχρώσεις τους, τις οποίες οι ακαδημαϊκοί όταν συζητούν μεταξύ τους είθισται να αναφέρουν και να εμβαθύνουν. Αυτό δεν επιτυγχάνεται χωρίς να ξεδιπλωθεί η σκέψη.

Οι συζητήσεις για τον νόμο ΑΕΙ στο φόρουμ Hellenic-Professors, πάντως,  αποτελούν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του μωσαϊκού των θέσεων και των απόψεων στο εσωτερικό της ελληνικής πανεπιστημιακής ζωής. Συζητήσεις αυτού του  χαρακτήρα, βέβαια, δεν προσφέρονται για διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων –αυτό θα ήταν, εκτιμώ, άσκοπο– παρά μόνο ανταλλαγή απόψεων επί ζητημάτων αρχής και προσανατολισμού.

Το βάρος και η ευθύνη της συγκρότησης συγκεκριμένων προτάσεων είναι υπόθεση των αντιπροσώπων των πανεπιστημιακών. Πιο κάτω υποστηρίζουμε ότι υπό το φως της αναμενόμενης υπερψήφισής του επίμαχου νομοσχεδίου, οι ακαδημαϊκοί, αφενός επιτάσσεται να κινηθούν στο πλαίσιο της νομιμότητας και αφετέρου, ανένδοτα να παλέψουν για να εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια που τους προσφέρει το γράμμα και το πνεύμα του Συντάγματος για να διαφυλάξουν την αυτοτέλειά τους. Κυρίως, να διαφυλάξουν ότι πολυτιμότερο διαθέτει μια επιστημονική κοινότητα, δηλαδή μια γνήσια και ανόθευτη ακαδημαϊκή ανεξαρτησία χωρίς την οποία γνήσια αναζήτηση της αλήθειας δεν υπάρχει.

Υπό αυτό το πρίσμα, η «αντεπίθεση» των ακαδημαϊκών θα πρέπει να συνίσταται σε αντί-πρόταση στην βάση της οποίας θα αγωνιστούν ανένδοτα για αλλαγή των συνεπειών του αλλόκοτου νομοσχεδίου που βιαστικά, σπασμωδικά και εν μέσω υστερίας λόγω οικονομικών προβλημάτων προωθήθηκε εσπευσμένα την Παρασκευή εν μέσω Αυγουστιάτικης ραστώνης. Πρόκειται για μια απίστευτα απαράδεκτη αντι-δημοκρατική πρακτική την οποία διαδοχικές κυβερνήσεις υιοθετούν εδώ και δεκαετίες.

Στο πλαίσιο της πολιτειακής νομιμότητας και με θεμελιωμένες προτάσεις, η αλλαγή αυτών των «καλοκαιρινών νόμων» με τρόπο που θα μας επαναφέρει στην ομαλότητα, δηλαδή  στο πνεύμα και το γράμμα του Συντάγματος, πρέπει να θεωρείται βεβαία. Ταυτόχρονα, όμως, όπως σημειώνω πιο κάτω, απαιτείται οι πανεπιστημιακοί να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειες βέλτιστης επιστημονικής-ακαδημαϊκής αυτοθέσμισης και αυτοσυγκρότησης. Πολλά από τα παράπονα που ακούονται, επίσης, υποδηλώνουν την ανάγκη για ακόμη μεγαλύτερη εντατικοποίηση των δεοντολογικών ελέγχων μεταξύ των μελών ΔΕΠ σε κάθε Τμήμα, σε κάθε Πανεπιστήμιο και στην ακαδημαϊκή κοινότητα ευρύτερα. Ως προς το τελευταίο, ανεξαρτήτως νομικών διατάξεων  βέλτιστες επιστημονικές-ακαδημαϊκές κρίσεις διασφαλίζονται μόνο αν οι πανεπιστημιακοί ζουν σε διαρκή ένταση για την τήρηση πάγιων κωδίκων δεοντολογίας της επιστήμης και των προϋποθέσεων ακέραιων και αδέκαστων επιστημονικών κρίσεων στις ακαδημαϊκές υποθέσεις.

Όσο προχωρεί η συζήτηση για τις «καλοκαιρινές ανατροπές» στα ελληνικά ΑΕΙ πολλά θα γράφονται και θα λέγονται. Τα παπαγαλάκια των δολοφονικών γενικεύσεων στα μέσα μαζικής “πληροφόρησης”, εξάλλου, λίγο-πολύ και με υπονοούμενα ή ευθέως  και αναμενόμενα θα επιχειρούν να δράττονται της ευκαιρίας που θα τους δίνει το ένα ή το άλλο μεμονωμένο γεγονός για να αποδομούν προγραμματικά το σύνολο της ελληνικής πανεπιστημιακής κοινότητας εμφανίζοντας τα μέλη της, μεταξύ άλλων, δήθεν ως «βολεμένους», «παράσιτα», διεφθαρμένους τους «χειρότερους ακαδημαϊκούς του κόσμου», κτλ.

Στην πολιτική ζωή η δολοφονία του χαρακτήρα των αντιπάλων είναι γνωστή και καθιερωμένη μέθοδος. Και είναι φανερό ότι κάποιοι σήμερα θεωρούν τους έλληνες ακαδημαϊκούς αντίπαλους των σκοπών και σχεδίων τους. Βέβαια, όλα αυτά είναι απρόκλητα, άσκοπα και αδιέξοδα.

Εάν και όταν ομαδικά, ή στοχευμένα κατά προσώπων, δολοφονούνται χαρακτήρες, είναι στάση όχι μόνο απολίτιστη αλλά και φαιδρή. Υποδηλώνονται έτσι οι χαμηλές ποιοτικές προδιαγραφές κάποιων παρεμβάσεων μέσα στην δημόσια σφαίρα που δεν δικαιολογούνται από την συντρέχουσα κρίση, και που βρίσκονται στον αντίποδα της αλήθειας. Οι πανεπιστημιακοί απαιτείται να αποφεύγουμε να γινόμαστε μέρος ενός τέτοιοι θεάτρου του παραλόγου.

Συναφώς, πολλά γύρω μας θυμίζουν την εύλογη δυσφορία του αείμνηστου Δ. Τσάτσου, όταν σε ανάλογες περιστάσεις έγραφε ότι [ενώ ακόμη και η ζούγκλα υπόκειται σε κάποιους κανόνες ο δημόσιος διάλογος στην Ελλάδα τους στερείται:] «Ο διάλογος καθορίζεται από τους οπλοφορούντες. Με τους οπλοφορούντες συμφωνείς ή εκτελείσαι. Χυδαιογραφούντες και χυδαιοπραγούντες αλλά και έμμεσα όσοι τους στηρίζουν (…) γενικεύουν τον διάλογο καθιστώντας έτσι πολλούς τμήμα μιας διαδικασίας που θυμίζει και μυρίζει χοιροστάσιο» (Το ΒΗΜΑ, 5.11.1995).

Η μέθοδος που για ακόμη μια φορά καταμαρτυρούμενα υιοθετήθηκε –και σε αυτή την παγίδα έπεσαν και πολλοί πανεπιστημιακοί που καλόπιστα εκτοξεύουν αποσπασματικά προσωπικές κακές εμπειρίες και παράπονα, άθελά τους κουβαλώντας έτσι βενζίνη στο οπλοστάσιο των πυρπολητών– είναι η αναγωγή των εξαιρέσεων σε κανόνα για να δολοφονηθεί ο ακαδημαϊκός χαρακτήρας των ελλήνων πανεπιστημιακών συλλήβδην.

Δεν λείπουν και φτηνά ψεύδη για το επιστημονικό επίπεδο των ελλήνων ακαδημαϊκών οι οποίοι με δεδομένες τις αντιξοότητες τα πενιχρά μέσα και τις πολιτικές παρεμβάσεις κατορθώνουν να έχουν επιστημονικές επιδόσεις για τις οποίες μπορούν να είναι πολύ υπερήφανοι. Ενώ, κατά τα άλλα, κανείς λογικά θα συμφωνούσε με εύλογες κριτικές παρατηρήσεις για τα ισχύοντα τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, τελικά, οι αοριστολόγες γενικεύσεις και οι αναφορές σε μεμονωμένα γεγονότα και σε συγκεκριμένα πρόσωπα έχουν ως αποτέλεσμα να επισκιάζουν το δάσος και να δείχνουν ένα ή άντε το πολύ δύο δέντρα. Αυτό εννοούμε όταν όπως γράψαμε μόλις γράψαμε συνειδητά ή ανεπίγνωστα κουβαλούν βενζίνη στο οπλοστάσιο των πυρπολητών.

Είτε διάκεινται ευνοϊκά είτε αρνητικά, όλοι οι έλληνες ακαδημαϊκοί πρέπει να ξέρουν τι τους περιμένει. Ήδη έχουμε θλιβερά δείγματα γραφής που το υποδηλώνουν: Με αφετηρία την ψήφιση του νομοσχεδίου για τα ΑΕΙ, θα πρέπει να αναμένουμε άγριες επιθέσεις κατά των ελλήνων ακαδημαϊκών για να επιβληθεί μια «νέα τάξη» (άγνωστη προς το παρόν, αλλά εύλογα μπορούμε να την σκεφτούμε) που θα θέσει σε κατήφορο αποδόμησης και ιδιωτικοποίησης του ισχύοντος πανεπιστημιακού συστήματος της Ελλάδας. Όσοι τώρα με ευκολία συνηγορούν με τα τις μνημονιακές «καλοκαιρινές ανατροπές», δεν πρέπει να ξεχνούν ότι και αυτή θα βρεθούν στο στόχαστρο. Οι δολοφονίες κατά του επιστημονικού και ακαδημαϊκού χαρακτήρα των πανεπιστημιακών όποτε και όταν λαμβάνουν χώραν δεν διακρίνουν «φίλια» και «εχθρικά» πρόσωπα. Αυτό που βάλλεται, εν τέλει, για να κατορθωθεί η «ανατροπή» είναι η ακαδημαϊκή ανεξαρτησία, ο δημόσιος χαρακτήρας της ανώτατης παιδείας και εν τέλει η επιστημονική ελευθερία.

            Ως προς το ζήτημα αυτό  κρίνουμε σκόπιμο να επιμείνουμε. Καλό είναι να κατανοήσουμε τι διακυβεύεται. Δεν μιλάμε για μεταρρύθμιση του πανεπιστημίου αλλά για μια εξεζητημένη αφετηρία με πολλά παράθυρα καθυπόταξης της ελληνικής ακαδημαϊκής ζωής, εισροής ασύμβατων με την ελληνική πραγματικότητα πρακτικών και ουσιαστικά επιτηδευμένης κατάργησης της ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας.

Για αυτονόητους λόγους πλουραλισμού και πολιτισμένου διαλόγου, αυτονόητα αποδεχόμαστε ότι η αντίθετη άποψη όταν υποστηρίζεται αυτή η αφετηρία δημιουργεί προϋποθέσεις λαμπρού μέλλοντος. Με αυτή την άποψη διαφωνούμε πολιτισμένα, και αντιτάσσουμε την θέση ότι όπως συμβαίνει και με το υπόλοιπο χρεοκοπημένο –υπό το καθεστώς του εξευτελιστικού «μνημονίου»– πολιτειακό σύστημα, το ελληνικό πανεπιστήμιο θα οδηγηθεί ταχύρρυθμα στο τέλμα της πολιτικής, πνευματικής και ηθικής παρακμής εν μέσω απρόβλεπτων αναταραχών και αναταράξεων. Τι θα αναδειχθεί μέσα από την στάχτη, δεν γνωρίζουμε. Γνωρίζουμε όμως ότι όλες οι κοινωνίες χρειάζονται ανθηρά και ελεύθερα ανώτατα πνευματικά ιδρύματα.

Επιπλέον, επειδή εκτιμούμε ότι δεν πρόκειται για μια απλή μεταρρύθμιση αλλά για μια αντιδημοκρατικά μεθοδευμένη ανατροπή, αυτός είναι ακριβώς ο λόγος που αναμένουμε πρακτικές πανομοιότυπες με αυτές που αναφερόταν ο Δημήτρης Τσάτσος και που παραθέσαμε λίγο πιο πάνω. Και όταν μυρίζει χοιροστάσιο, κανενός  η μύτη δεν εξαιρείται. Όταν ένα κοινωνικοπολιτικό γεγονός εισέλθει στον κατήφορο της παρακμής, οι συκοφαντίες, οι ύβρεις, τα κτυπήματα κάτω από την ζώνη, οι δολοφονίες χαρακτήρων, οι επιπόλαιες στάσεις και συμπεριφορές, το ξεκαθάρισμα λογαριασμών, και άλλα συναφή και παραπλήσια εκφυλιστικά φαινόμενα, βρίσκονται στην ημερησία διάταξη κάθε παραπαίουσας «δημόσιας» σφαίρας.

Ακόμη και οι βασιλικότεροι του Βασιλέως θα πρέπει να γνωρίζουν, όμως, ότι τις απρόκλητες ανατροπές τις επιφέρουν οι λόγω μνημονίου παραζαλισμένοι –και εκτιμούμε μεταβατικοί– πολιτικοί φορείς όλου του μεταπολιτευτικού κομματικοπαραταξιακού φάσματος που με τον ένα ή άλλο τρόπο ευθύνονται για την οικονομική, ηθική, πνευματική και θεσμική χρεοκοπία της Ελλάδας την οποία πολλοί προανήγγειλαν και που το «μνημόνιο» απλά επισφράγισε επίσημα, παραδεδεγμένα και πανηγυρικά.

Υπό αυτό το πρίσμα, το ζήτημα για τα ΑΕΙ είναι, κατά τα άλλα, απλό: Η πολιτική δίνη θα επιχειρήσει να σαρώσει, να αποδομήσει και να διαλύσει τα πάντα εξανεμίζοντας τον θεσμό της ελληνικής δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης. Τα ΑΕΙ όμως πρέπει να επιβιώσουν γιατί μετά το πέρασμα της δίνης θα πρέπει να σταθούν όρθια για να επιτελέσουν την υψηλή πνευματική και εκπαιδευτική τους αποστολή.

Παρενθετικά, μια μόνο φράση, καλόπιστα διατυπωμένη, για τα ευκόλως εννοούμενα: Όλοι γνωρίζουμε την αγάπη και την αγωνία των απόδημων ελλήνων για την πατρίδα τους, καθώς και την ευγενή επιθυμία τους να επαναπατριστούν, ιδιαίτερα για όσους πραγματικά και όχι επιφανειακά-επίπλαστα διέπρεψαν στο εξωτερικό.

Πλην είναι χρήσιμο να γνωρίζουν –και τα επιχειρήματα που ακολουθούν θα τους είναι γνώριμα και γι’ αυτό ευελπιστώ κατανοητά– ότι α) εδώ στην Ελλάδα τα πράγματα δεν είναι ευθύγραμμα όπως συμβαίνει σε πολλά ξένα «εύτακτα» ιδρύματα, β) οι ακαδημαϊκοί εργαζόμαστε με ανύπαρκτα μέσα, συγκριτικά ασήμαντες αμοιβές, ασκητικά και με ηρωισμό εν μέσω χιλιάδων φοιτητών, γ) πολλά πανεπιστήμια στο εξωτερικό όπου ενδεχομένως πολλοί απόδημοι εργάζονται είναι ενταγμένα σε μια πολύ διαφορετική και πολύ «ιδιόμορφα εύτακτη» κρατικοεθνική κουλτούρα (βλ. πιο κάτω) και δ) εάν εν αγνοία τους για το τι ακριβώς διακυβεύεται συνηγορήσουν με την αποδόμηση των ελληνικών ΑΕΙ απλά δεν θα μείνει τίποτα για να εκπληρώσουν τον ευγενή σκοπό ενός ευδόκιμου και αξιοπρεπούς επαναπροσδιορισμού και ένταξης στην ελληνική ακαδημαϊκή ζωή.

Τυγχάνει, υπογραμμίζω, πολλοί από εμάς να έχουμε μεγάλη πείρα αυτών των ζητημάτων την οποία αποκτήσαμε μετά από πολλές, ειλικρινείς και πολύχρονες προσπάθειες να επιτύχουμε ευδόκιμο επαναπατρισμό συναδέλφων μας του εξωτερικού (κάτι το οποίο συνεχίζουμε να επιθυμούμε και να επιχειρούμε όταν το επιτάσσεται ακαδημαϊκά και επιστημονικά).  

Εκτιμούμε λοιπόν ότι είτε ψηφιστεί το επίμαχο νομοσχέδιο είτε όχι, η συζήτηση μόλις τώρα αρχίζει. Αμφίπλευρα θα ειπωθούν πολύ περισσότερα και μάλιστα ηχηρά, όταν, παρά τις αντιδράσεις, αναμενόμενα, οι βουλευτές ακολουθώντας πάγιες πρακτικές κομματικής πειθαρχίας υπερψηφίσουν το νομοσχέδιο απελευθερώνοντας τους ανέμους του Αιόλου. Η διαμάχη για την συγκρότηση της «νέας τάξης» αναμενόμενα θα είναι ανελέητη. Δεν διστάζουμε να πούμε ότι αν οι έλληνες ακαδημαϊκοί στο παρελθόν επιτύγχαναν βέλτιστα αποτελέσματα στα πεδία της αυτοσυγκρότησης, της αυτοθέσμισης και της δεοντολογικής θεμελίωσης κανείς δεν θα τολμούσε να επιχειρήσει τις καταστροφικές ανατροπές που ζούμε το 2011 (αυτό βέβαια δεν τις δικαιολογεί γιατί «όταν πονάει το κεφάλι δεν το κόβεις» πλην καλείς τον ενδιαφερόμενο να μεριμνήσει για την υγεία του).

Πιο συγκεκριμένα, μια καλύτερη «νέα τάξη» στην ελληνική ακαδημαϊκή ζωή θα μπορούσε να υπάρξει, εάν, με πολύ πιο ενεργητικό τρόπο απ’ ότι στις τελευταίες δεκαετίες, οι πανεπιστημιακοί είχαν πάρει την τύχη τους στα χέρια τους στο πεδίο της αυτοδιοίκησης, της αυτοσυγκρότησης, της επιστημονικής ανάπτυξης και των δεοντολογικών ελέγχων. Υποστηρίζω ότι η συντριπτική πλειονότητα των ελλήνων πανεπιστημιακών αυτό πάντοτε ήθελαν, αυτό πάντοτε επιχειρούν φιλότιμα και ότι αν δεν επιτυγχανόταν το βέλτιστο βαθμό δεν ευθύνονται μόνο αυτοί αλλά πολύ συχνότερα το παρεμβαλλόμενο κομματικοπαραταξιακό σύστημα.

Οι προβληματικές εξαιρέσεις που πολλοί συνάδελφοι συχνά επισημαίνουν (εμού συμπεριλαμβανομένου και μάλιστα καταγεγραμμένα) θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν από τους ίδιους τους έλληνες ακαδημαϊκούς χωρίς πολιτικές παρεμβολές και χωρίς απρόκλητες πολιτικές επιβολές (που σε τελευταία ανάλυση δεν φαίνεται να στοχεύουν σε διορθωτικές αποφάσεις με την συναίνεση και σύμπραξη των πανεπιστημιακών αλλά σε θεμελιώδεις και εν πολλοίς καταστροφικές ανατροπές που όπως είπαμε ουσιαστικά αποτελούν την αρχή του τέλους εκπνοής της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης).

Όριο είναι ο ουρανός, επίσης, για ιδέες που αφενός θα διαφυλάττουν την Συνταγματικά κατοχυρωμένη ακαδημαϊκή ανεξαρτησία και θα διακρίνουν τα αμιγώς διοικητικά από τα αμιγώς επιστημονικά ζητήματα (συναρτώντας τα όμως συμβατά με τις υπάρχουσες δομές, μέσα και πόρους). Μια τέτοια διάκριση, τονίζω και πιο κάτω, ήταν πάγια θέση πολλών πανεπιστημιακών στο παρελθόν, οι οποίοι όμως δεν μπορούσαν να φανταστούν πως κάποια στιγμή θα μπορούσε να σημαίνει κερκόπορτες πολιτικής εποπτείας της ακαδημαϊκής ζωής ή ανάμειξης μη ακαδημαϊκών σε αμιγώς ακαδημαϊκά ζητήματα (βλ. και πιο κάτω).

Εν τέλει, η «νέα τάξη» που υποτίθεται θα φέρει το επίμαχο νομοσχέδιο ποτέ δεν μπορεί να υπάρξει στην Ελλάδα. Η ψήφιση του επίμαχου νομοσχεδίου όπως ήδη συμβαίνει σε πολλούς άλλους τομείς της δημόσιας ζωής θα εγκλωβίσει την πανεπιστημιακή ζωή μέσα σε ένα θολό βασίλειο μπερδεμένων πολιτικών, θεσμικών, κομματικών και ιδεολογικών λαβύρινθων ασύμβατων με τα συμφέροντα των φοιτητών και της κοινωνίας. Οι μαθητευόμενοι μάγοι ποτέ δεν επιτυγχάνουν και μια εκφυλιστική ρευστότητα θα αποσταθεροποιήσει τους πάντες και τα πάντα εν μέσω εντατικότερων πολιτικών παρεμβάσεων και αντίστοιχων αναπόφευκτων αντιδράσεων.

Εκτός και αν πιστέψουμε πως οι πολιτικοί ξέρουν τι είναι βέλτιστες δομές για την συγκρότηση της επιστημονικοπνευματικής ζωής του τόπου, οι «ανατροπές» δεν φέρνουν μια «νέα τάξη» ή «ευταξία» αλλά μόνο ασάφεια και εξισωτικό-εξομοιωτικό ανακάτωμα που θα προκαλέσει γενική αναστάτωση, κατήφορο και παρακμή.

Μόνο στιβαρή και ανένδοτη αντίσταση στο πλαίσιο της πολιτειακής νομιμότητας θα διασώσει την ελληνική ακαδημαϊκή ζωή από την μνημονιακή λογική που σαρώνει το ελληνικό πολιτικό τοπίο.

2.     Η διαλεκτική σχέση κανόνων και εξαιρέσεων

Αντί ενθάρρυνσης μιας «επανάστασης επιστημονικής-ακαδημαϊκής αυτοσυγκρότησης και δεοντολογικής θεμελίωσης» από τους ίδιους τους έλληνες τους πανεπιστημιακούς με προτάσεις που θα εκπορεύονταν από αυτούς και θα εντάσσονταν στις συζητήσεις της δημόσιας σφαίρας, επιχειρείται να δημιουργηθούν παράθυρα εισόδου εξωακαδημαϊκών «χωροφυλάκων» επινοημένων στην βάση ξενόφερτων και ασύμβατων με την ελληνική πραγματικότητα αντιλήψεων. Πέραν του γεγονότος ότι το επίμαχο νομοσχέδιο είναι ιδεολογικοπολιτικά και όχι ακαδημαϊκά εμπνευσμένο, οι «ανατροπές» μεθοδεύονται στην βάση της καταστροφικής λογικής «πονάει κεφάλι κόβεις κεφάλι», «ότι συμβαίνει σε μια γωνιά της Γης είναι το ίδιο με σε οποιαδήποτε άλλη γωνιά του πλανήτη» και «εγώ η πολιτική αυθεντία γνωρίζω καλύτερα από εσάς την δική σας επιστημονικοπνευματική ζωή».

Το πρόβλημα, εκτιμώ, τίθεται ως εξής: Αφενός, εάν οι κακές εμπειρίες που πολλοί επισημαίνουν αποτελούν κανόνα και όχι εξαίρεση αυτό οφείλεται σε ελλειμματικούς επιστημονικούς, διοικητικούς και δεοντολογικούς ελέγχους ημών των ιδίων στο εσωτερικό του ακαδημαϊκού ασύλου. Κυρίως, ενεργητικά ή παθητικά μερικοί δεν αντιδρούσαν στο «αόρατο πολιτικό χέρι» των τελευταίων δεκαετιών. Το ακαδημαϊκό άσυλο, επιπλέον, αντί να αποτελεί άσυλο επιστημονικής και δεοντολογικής ανάπτυξης που θα περιφρουρούσαμε άγρυπνα και ανένδοτα, ενίοτε «το αφήσαμε» να εξελιχθεί, ενάντια στο πνεύμα του νόμου, σε άσυλο εισβολέων, καταληψιών, ή ακόμη και κακοποιών στοιχείων. Στο σημείο αυτό, βέβαια, και για να υπογραμμίσω ότι αυτό είναι πρωτίστως ζήτημα πολιτικής και όχι ακαδημαϊκής ευθύνης, ας μου επιτραπεί να αναφέρω συγκεκριμένη εμπειρία. Ο Πρύτανης του δικού μου πανεπιστημίου ενώπιον πολλών συναδέλφων τον Δεκέμβριο 2008 απελπισμένα πλην άκαρπα καλούσε την αστυνομία να περιφρουρήσει το πανεπιστήμιο στους παραπλήσιους δρόμους κατά της επέλασης εξωπανεπιστημιακών εισβολέων που προσέρχονταν μαζικά στην γειτονιά του πανεπιστημίου. Την ίδια περίοδο οι Πρυτανικές αρχές του πανεπιστημίου Μακεδονίας υπό περιορισμό στο γραφείο τους.

Ποιες είναι οι πολιτικές ευθύνες για τέτοια φαινόμενα και γιατί αντί να διαφυλαχθεί το ακαδημαϊκό-επιστημονικό άσυλο ως αναγκαία και μη εξαιρετέα προϋπόθεση της ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας, βάλλεται αδιακρίτως και γενικόλογα; Δεν γνωρίζω ούτε ένα συνάδελφό μου!! (δεν αποκλείω βέβαια τις εξαιρέσεις που δεν γνωρίζω) ο οποίος να συγχέει το ακαδημαϊκό άσυλο με κάποιο δικαίωμα κατάληψης των κτιρίων και τους βανδαλισμούς που συχνά-πυκνά προκαλούν εισβολείς κάθε. Για φαινόμενα λοιπόν όπως καταλήψεις και οχλοκρατία στους χώρους των πανεπιστημίων αλλού θα πρέπει να αναζητηθούν οι ευθύνες. Οι ακαδημαϊκοί «ευθύνονται» κυρίως με παθητική αποδοχή ή έλλειψη «ηρωισμού» αντίκρουσης τέτοιων φαινομένων.

Βασική θέση εδώ είναι ότι απαιτείται να βλέπουμε το δάσος και όχι το δέντρο. Οι εξαιρέσεις εύκολα αντιμετωπίζονται στο εσωτερικό κάθε πανεπιστημίου και κακώς πολλοί –μερικοί καλόπιστα μερικοί άλλοι όχι– τις εμφανίζουν ως κανόνα. Σε κάθε περίπτωση μια γενικευμένη μέτρηση, εκτίμηση και στάθμιση των προβλημάτων δεν είναι εύκολη ή και εφικτή, καθότι όπως όλοι γνωρίζουμε συχνά και λογικότατα στα πεδία της οργάνωσης, της διοίκησης, των επιστημονικών επιδόσεων και των δεοντολογικών θεμελιώσεων οι διαφορές μεταξύ Τμημάτων ακόμη και εντός του ίδιου πανεπιστημίου είναι μεγάλες και συχνά γιγαντιαίες.

Εξ ου και η αξία της αυτοτέλειας και της ανάγκης δυνατότητας αυτορύθμισης και αυτοσυγκρότησης ενός πανεπιστημιακού Τμήματος για να μπορέσει να αναπτυχθεί. Αυτό δεν ισχύει, βέβαια, αν προγραμματικά θεωρήσουμε τους υψηλά καταρτισμένους πανεπιστημιακούς που διορίζονται μετά από βασανιστικές και πολύχρονες διαδικασίες, ως άχρηστους, ανίκανους και ανεύθυνους. Είναι ντροπή ακόμη και να υπαινιχθεί κανείς κάτι τέτοιο. Η μόνη περίπτωση που θα μπορούσε να ισχύει είναι όταν ιδεολογικοπολιτικά βαρίδια θέσουν υπό τον έλεγχό τους ένα τμήμα και κατορθώσουν στην συνέχεια να αναπαράγουν την παρακμή και τον παρασιτισμό. Ουδέν σχόλιο πέραν αυτού καθότι πάντοτε γνωστές και ευκόλως εννοούμενες εξαιρέσεις παραλείπονται. Και πάλιν, εν τούτοις, η πανεπιστημιακή κοινότητα διαθέτει τρόπους αυτορρύθμισης και ευθυγράμμισης με την ακαδημαϊκή δεοντολογία. Φτάνει να αφεθεί απερίσπαστη από κομματικοπαραταξιακές παρεμβάσεις!!!

Σε κάθε περίπτωση, η διαβάθμιση των ποιοτικών βαθμίδων και της «ευταξίας» ενός ακαδημαϊκού χώρου είναι αδύνατο να γίνει στην βάση εξισωτικών γενικεύσεων. Δεν πρόκειται για ελληνική ιδιαιτερότητα αλλά για καθολικό και διαχρονικό φαινόμενο. Όπως συχνά τονίσαμε, παντού και πάντοτε το κάθε επιστημονικό Τμήμα έχει διαφορετική αφετηρία, διαδρομή, συγκρότηση, ανάπτυξη και ωρίμανση. Η ανοδική φορά κίνησης είναι ένα διαρκές άθλημα και οι επιδόσεις πάντοτε ευδιάκριτες για κάθε ενδιαφερόμενο. Αν δεν το γνωρίζουν οι εκάστοτε πολιτικοί εισβολείς απαιτείται να μην το παρακάμπτουν οι ίδιοι οι ακαδημαϊκοί.

Συνολικά, οι γενικεύσεις του ειδικού για να οδηγηθούμε αλματωδώς σε καθολικά συμπεράσματα ποτέ δεν ωφελούν.

3. Φύλακες και «(χωρο)φύλακες»

Αν βέβαια κανείς υιοθετεί την άποψη πως μπορεί να υπάρξει ελεύθερη και μη ποδογετούμενη επιστήμη χωρίς ακαδημαϊκή ανεξαρτησία να το πει ελεύθερα και ρητά. Καθότι εμείς έχουμε διαφορετική άποψη και επισημαίνουμε ότι η επιστήμη διακρίνεται μεταξύ ποδογετούμενης –και μάλιστα στους θεοποιημένους χώρους τους οποίους μας καλούν να μιμηθούμε αν όχι να πιθηκίσουμε– και ελεύθερης. Και η φορά κίνησης επιβάλλεται να είναι προς την ελεύθερη, δηλαδή την πλήρη και ανόθευτη ακαδημαϊκή-επιστημονική ελευθερία.

Αν μη τι άλλο λόγω τομέα επιστημονικής εξειδίκευσης, πολλοί από εμάς είμαστε αρκετά υποψιασμένοι για τα προβλήματα της συγκρότησης και συγκράτησης μιας ομάδας ανθρώπων των οποίων η εύτακτη, εύρυθμη και χρηστή ανάπτυξη εξαρτάται από ελεύθερες και υπεύθυνες στάσεις και αποφάσεις. Πλην κανείς δεν πρέπει να αγνοεί ότι μεταξύ μιας έτσι νοούμενης ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας και της συγκρότησης και συγκράτησης που θα γίνεται με (χωρο)φύλακες η απόσταση είναι πολύ μεγάλη και οι γέφυρες δεν κτίζονται εύκολα.

Γιατί οι «φύλακες» του Πλάτωνα δεν υπάρχουν και δεν γνωρίζω να υπήρξαν σε οποιαδήποτε πολιτειακά οργανωμένη ομάδα ανθρώπων. Υπήρξαν μόνο μέσα στην ιδεατή Πολιτεία που βρισκόταν στο μυαλό του μεγάλου φιλοσόφου. Μέσα σε αυτή την μεγάλη ιδέα παγιδεύτηκαν αναρίθμητοι μικροί πλάτωνες και τα θύματά τους. Είναι τα μικρά μυαλά μέσα στα οποία μπαίνουν μεγάλες κοσμοπλαστικές ιδέες διαμόρφωσης των ανθρώπων με τρόπο που εξαιρεί κάθε επίφαση δημοκρατίας και που αναιρεί την πολιτική με οποιονδήποτε τρόπο και αν νοηματοδοτηθεί.

Το προτεινόμενο σχήμα της «νέας τάξης» των ελληνικών πανεπιστημίων δεν οδηγεί σε συγκρότηση και συγκράτηση των πανεπιστημίων με πρωταγωνιστές κάποιους σοφούς και δοκιμασμένους σοφούς πλατωνικούς «φύλακες» αλλά σε ποδογέτηση των ακαδημαϊκών με εξεζητημένη καθιέρωση «εν δυνάμει» νεοελλήνων «χωροφυλάκων». Συγκρινόμενοι τέτοιοι δυνητικοί(;) χωροφύλακες με τους χωροφύλακες κρατών-ινδαλμάτων μερικών ξενομανών νεοελλήνων θα είναι φτωχοί συγγενείς και μαθητευόμενοι μάγοι. Όχι για ατομικούς λόγους αλλά γιατί οίκοι είναι διαφορετικό τόσο το κρατικοεθνικό περιβάλλον όσο και οι πολιτικές και ακαδημαϊκές παραδόσεις (πιο κάτω θα καταστήσω αυτό το επιχείρημα ευκρινέστερο).

Εν τέλει, υπάρχει χαώδης διαφορά μεταξύ μιας πολιτικά υποκινούμενης ανατροπής με άγνωστες συνέπειες και μιας διόρθωσης των προβλημάτων στο πλαίσιο της ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας που θα εκπληρωθεί από τους ίδιους τους πανεπιστημιακούς (προσέγγιση που όχι μόνο προκρίνουμε αλλά εκτιμούμε ότι είναι η μόνη). Διόρθωση προβλημάτων όπως κατάχρηση ή κακοδιοίκηση υπενθυμίζω ότι νομικά προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις και ότι συχνά η πολιτεία παρεμβαίνει επιβάλλοντας τις προβλεπόμενες κυρώσεις.

Ένα καίριο ζήτημα που τίθεται, βέβαια, όπως ήδη υπαινιχθήκαμε, είναι η δύσκολη διάκριση μεταξύ διοίκησης-διαχείρισης τεχνικών ζητημάτων (για τα οποία πολλοί θα δεχόμασταν κάποιους που θα επιλέγαμε οι ίδιοι οι πανεπιστημιακοί στην βάση αντικειμενικών κριτηρίων, όπως για παράδειγμα πρώην πρυτάνεις, επειδή θα γνωρίζαμε ότι διαθέτουν τις αναγκαίες γνώσεις και την διοικητική και ακαδημαϊκή πείρα) και επιστημονικών υποθέσεων (για τις οποίες μόνο οι ακαδημαϊκοί είναι αρμόδιοι και σε αυτό ακριβώς αναφερθήκαμε στο προηγούμενο σημείωμα όταν υποστηρίχθηκε πως μόνο οι πανεπιστημιακοί γνωρίζουν πως μπορεί να θεσμιστεί και συγκροτηθεί βέλτιστα ένας ακαδημαϊκός-επιστημονικός χώρος). Για να είμαι ακριβής, συχνά στο παρελθόν πολλοί υποστηρίξαμε να απαλλαγούν οι ακαδημαϊκές αρχές από καθαρά διαχειριστικά ζητήματα, φτάνει να διαφυλαχθεί απόλυτα η επιστημονική-ακαδημαϊκή αυτοτέλεια από πολιτικές ή ιδιωτικές ιδιοτελείς παρεμβάσεις.

[Επισημαίνουμε ότι αυτό, κατά κάποιον τρόπο, εφαρμόζεται, όταν οι ΓΓ και άλλα διοικητικά στελέχη του πανεπιστημίου που είναι εντολοδόχοι της Συγκλήτου, εκπληρώνουν με αποτελεσματικότητα τα διοικητικά και διαχειριστικά τους καθήκοντα στους τομείς της τήρησης της νομιμότητας, της χρηστής χρήσης των πόρων και της αποτελεσματικής διεκπεραίωσης των υπόλοιπων διοικητικών υποθέσεων. Η βαθμίδα της επιτυχίας όπως συνήθως συμβαίνει σε όλους τους άλλους τομείς συναρτάται με την επιλογή των κατάλληλων για τον ρόλο αυτό προσώπων.]  

Εντύπωση πολλών εξ ημών είναι ότι οι «μεταρρυθμίσεις» επιδιώκουν όχι να επιτευχθεί μια αποτελεσματικότερη διοίκηση αλλά να τεθεί έμμεσα ή άμεσα (ή τουλάχιστον εν δυνάμει και καταληκτικά) η ακαδημαϊκή ανεξαρτησία  υπό την αίρεση εξω-ακαδημαϊκών κριτηρίων και παραγόντων. Δεν μιλάμε μόνο για διορισμένους «διαχειριστές» που θα εμπλέκονται σε ακαδημαϊκές υποθέσεις αλλά και για αποφάσεις όπως η συγχώνευση και η εξ αντικειμένου ακατάστατη εξομοίωση τμημάτων διαφορετικής διαδρομής, βαθμίδων, επιστημονικής κουλτούρας και εν γένει διαφορετικής ετερότητας.

Αν έτσι έχουν τα πράγματα μιλάμε για την αρχή του τέλους που θα καταργεί την ελληνική δημόσια ανώτατη εκπαίδευση χωρίς δυνατότητα έστω και εξ αποστάσεως να διαφυλαχθεί μια αξιοπρεπής ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση αντίστοιχη και ανάλογη μερικών μακραίωνα κτισμένων πανεπιστημίων της Δύσης.

Ακριβώς, εκτιμούμε ότι το επίμαχο νομοσχέδιο δημιουργεί μια λανθάνουσα παρακμιακή δομή κακέκτυπο ανύπαρκτων ξένων προτύπων. Αφού εκμηδενίσει ότι επιτεύχθηκε τις τελευταίες δεκαετίες θα οδηγήσει στην ανεξέλεγκτη ιδιωτικοποίηση, πολιτικοποίηση και εν τέλει εκμηδένιση της ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας και της επιστημονικής ελευθερίας όπως κατανοούμε αυτές τις έννοιες σύμφωνα με τις ακαδημαϊκές μας παραδόσεις και τις πρόνοιες του Συντάγματος.

Και αυτή η κατανόηση του ακαδημαϊκού λειτουργήματος στην Ελλάδα, υπογραμμίζουμε, θεωρούμε ότι είναι η μεγάλη πρωτοτυπία των ελληνικών πανεπιστήμιων και το μεγάλο προνόμιο που μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη πρόοδο και ακόμη πιο εκπληκτικά επιστημονικά επιτεύγματα.

Ζητήματα όπως σύνδεση με την αγορά εργασίας, με τον ιδιωτικό τομέα, συνεργασίες με το εξωτερικό και βελτίωση των δομών και της συγκρότησης, όχι μόνο δεν αποκλείει αυτή η κατανόηση της ακαδημαϊκής-επιστημονικής ελευθερίας αλλά αποτελεί και έναυσμα πρωτοτυπίας, ευρηματικότητας και δημιουργικότητας. 

Εάν επιμείνουμε στο προαναφερθέν καίριο τεχνικό ζήτημα της διάκρισης της διοίκησης-διαχείρισης από τις επιστημονικές υποθέσεις, είναι κάτι το οποίο μπορεί να αντιμετωπιστεί και αυτό από τους ίδιους τους πανεπιστημιακούς. Προϋπόθεση είναι οι τελευταίοι να έχουν τον τελευταίο λόγο για την επιλογή προσώπων που δεν θα παρεμβαίνουν στο επιστημονικοπνευματικό έργο και που ταυτόχρονα θα γνωρίζουν την ακαδημαϊκή ζωή για να συνεννοούνται παραγωγικά και συναινετικά με τους αντιπροσώπους των πανεπιστημιακών στα όργανά τους. Θα πρέπει εν τέλει, επίσης, να είναι εντολοδόχοι των αντιπροσώπων των πανεπιστημιακών και όχι εντολείς τους (πίσω από τους οποίους εντολείς θα βρίσκονται κυβερνήσεις ή ιδιώτες).

Σε τελευταία ανάλυση, αν εκείνη η ομάδα ελλήνων λειτουργών της πολιτείας τα μέλη της οποίας εξ αντικειμένου βρίσκονται στην υψηλότερη μορφωτική κλίμακα και διακρίνονται για εξειδικεύσεις στους επιμέρους επιστημονικούς τομείς δεν μπορούν να εκπληρώσουν το έργο της ακαδημαϊκής αυτοθέσμισης-αυτοσυγκρότησης, τότε κανείς άλλος («(χωρο)φύλακας») δεν μπορεί να το επιτελέσει.

4.     Επιχειρήματα versus «anything goes»

Όταν κανείς μιλά για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα όπως η Ανώτατη εκπαίδευση μιας χώρας οι παρωπίδες δεν αποτελούν ασφαλή μέθοδο συναγωγής σωστών εκτιμήσεων. Απαιτείται εκατέρωθεν να γίνεται καλόπιστη εκτίμηση της θεμελιωτικής επιχειρηματολογικής βάσης και να αποφεύγεται το εγωιστικό anything goes που οδηγεί σε ένα άκαρπο διάλογο κωφών. Μια τέτοια στάση δεν αρμόζει σε ακαδημαϊκούς λειτουργούς. Σε τελευταία ανάλυση ισχύει το «scripta manent» και όταν η συζήτηση γίνεται μεταξύ ακαδημαϊκών απαιτείται αυτό το γεγονός να μην λησμονείται.

Σε κάθε περίπτωση, δεν θεωρούμε έγκυρους συνομιλητές τους συνειδητούς ή ανεπίγνωστους ειδικούς των δολοφονικών γενικεύσεων που στην παρούσα συγκυρία και ο καθείς για δικούς του λόγους συνειδητά ή ανεπίγνωστα συνηγορούν με την ισοπέδωση και αποδόμηση της ελληνικής ακαδημαϊκής ζωής ή ακόμη για ιδεολογικούς λόγους και της νεοελληνικής πολιτείας στο σύνολό της. Κατά αυτών η απάντησή μας θα είναι παγερή σιωπή ή στον αντίποδά τους, δηλαδή λιτή, μετριόφρων και πολιτισμένη.

Πάγια και καταγεγραμμένη άποψή μας είναι πως οι συζητήσεις μεταξύ των ακαδημαϊκών απαιτείται να μην εδράζονται πάνω σε λογικές «εχθρικών» και «φιλικών» προθέσεων και συμφερόντων ανάλογα με τις φιλοδοξίες ή τα συμφέροντα του καθενός αλλά πάνω σε τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία.

Στον πυρήνα των ουσιαστικών ερωτημάτων των ανταλλαγών απόψεων εδώ το κύριο ζήτημα είναι το κατά πόσο στο εσωτερικό μιας αληθινά ακαδημαϊκά ανεξάρτητης και ελεύθερης ακαδημαϊκής ζωής μπορεί να υπάρξει «κάτι άλλο» από την ανελέητη έσχατη πραγματικότητα της πολιτικής ζωής διακρατικά και ενδοκρατικά.

Είναι ή μπορεί να είναι η επιστήμη ανιδιοτελές λειτούργημα, αδέσμευτο από ιδιωτικές, κυβερνητικές και άλλες σκοπιμότητες; Μπορεί, τουλάχιστον, να υπάρξει φορά κίνησης που εδραιώνει μια επιστημονική ζωή και δεοντολογικούς κώδικες εδρασμένους σε κριτήρια και παράγοντες πέραν και υπεράνω ιδιοτελών  και υποκειμενικών αντιπαραθέσεων;

Αν δεν μπορεί –κάτι το οποίο ουδόλως αποκλείω–, είναι και αυτό ένα χρήσιμο συμπέρασμα, πλην οι προεκτάσεις για το είδος των πανεπιστημίων που «θέλουμε» είναι βαθύτατες. Υιοθέτηση αυτής της θέσης όπως φαίνεται να κάνουν μερικοί, απαιτεί να ορίσουν με ακρίβεια τόσο το εναλλακτικό σχήμα όσο και την μετάβαση.

Η απάντηση στο «ποιοι και τι θέλουν» προσδιορίζει τον σκοπό και τον στρατηγικό προσανατολισμό αναφορικά με την αποστολή, την δομή και τις λειτουργίες των πανεπιστημίων. Αυτό, εκτιμώ, διακυβεύεται και για αυτό είναι που πρέπει να συζητάμε.

Εάν οι περισσότεροι από αυτούς που εμπλέκονται στην συζήτηση τείνουν να βλέπουν τα πράγματα στατικά και σύμφωνα με εφήμερα συμφέροντα ή κακές περιστασιακές εμπειρίες και υποκειμενική ανάλυση των πραγμάτων ανάλογα και αντίστοιχα με ιδεολογίες, κομματικές ή άλλες προσωπικές ταυτίσεις και στιγμιαίες κακές ή καλές προσωπικές εμπειρίες, δεν πρέπει να αναμένουμε σύμπτωση απόψεων έστω και δύο ατόμων. 

Στο ίδιο πλαίσιο, καμιά ανάγκη δεν υπάρχει να συζητάμε εάν κάποιοι δουν την επερχόμενη θεσμοθετημένη πια βαθύτερη πολιτική παρέμβαση ως μια «νέα τάξη» πλήρη παραθύρων ευκαιρίας εκπλήρωσης άκρως ιδιοτελών ατομικών σκοπών, σπεύδοντας, έτσι, να πιστωθούν με πολιτική εύνοια. Στην Ελλάδα ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, το μόνο που μπορεί να ειπωθεί για μια τέτοια εξ αντικειμένου «άπιαστη» στάση είναι:  Ντροπή.

Εν τέλει, ο σκοπός ανταλλαγών απόψεων για το επίμαχο νομοσχέδιο είναι η αποκρυστάλλωση σωστών εκτιμήσεων για την φορά κίνησης της ελληνικής πανεπιστημιακής ζωής και για το κατά πόσο οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις θα προκαλέσουν κίνηση προς την μια ή άλλη άκρη του εκκρεμούς των ποιοτικών προδιαγραφών.

Όπως σε κάθε άλλη ανθρώπινη κατάσταση ρευστές και σταθερές θέσεις, απόψεις και καταστάσεις εάν οδηγηθούν στις λογικές απολήξεις τους καταφθάνουν στον ένα από δύο αντίθετους πόλους.

Ενδιαμέσως υπάρχουν πολλοί σταθμοί, αποχρώσεις και ειδοποιοί διαφορές μέσα στις οποίες εμπεριέχεται η ουσία που προσδιορίζει την φορά κίνησης.

Βασικά για την φορά κίνησης μπορούμε να αναφερόμαστε και όχι για την Ιθάκη του ενός πόλου ή τα Σόδομα και Γόμορρα του αντίποδά της. Η αναγωγή των εξαιρέσεων σε κανόνα, επαναλαμβάνουμε, είναι ακατάλληλη μέθοδος συναγωγής σωστών εκτιμήσεων και λήψης σωστών αποφάσεων. Επειδή για το θέμα αυτό εδώ και δεκαετίες συγγράφουμε κείμενο της τυπολογίας των φορέων του επιστήμης και κυρίως του πολιτικού στοχασμού στην διαχρονία, εδώ περιοριζόμαστε σε μερικές μόνο επισημάνσεις.

5. Σκοπός και αποστολή της επιστημονικής-ακαδημαϊκής ζωής και συναρτημένα ερωτήματα

Η εσχατολογική θεώρηση των ανθρωπίνων υποθέσεων –κύριο γνώρισμα της πολιτικής θεολογίας όλων των αποχρώσεων με αποκορύφωση το ιδεολογικό φαινόμενο των Νέων Χρόνων– είναι καταμαρτυρούμενα ασύμβατη με την απεραντοσύνη της ετερότητας κάθε μεμονωμένης ανθρώπινης οντότητας, με τον αστάθμητο και ρευστό χαρακτήρα των ανθρώπινων συμπεριφορών και με το ιστορικά εξίσου καταμαρτυρούμενο γεγονός ότι «ιδεατοί τόποι» ποτέ δεν υπήρξαν και μάλλον ποτέ δεν θα υπάρξουν. Αυτό εξάλλου υποδήλωσε η ιδιοφυία του Καβάφη στο μεγαλοφυές «Ιθάκη».

            Τυπολογικά μιλώντας, εν τούτοις, η «επιστήμη» ως έννοια μπορεί, να θεωρηθεί ως η αναζήτηση της αλήθειας. Αναζήτηση της αλήθειας η οποία ήταν σύμφυτη με την γέννηση και ανάπτυξη του πολιτικού πολιτισμού της ατομικής, κοινωνικής και πολιτικής ελευθερίας και της συναρτημένης με αυτή οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας, φαινόμενα που απασχόλησαν, εξάλλου, τους κλασικούς επιστήμονες, οι οποίοι και καθιέρωσαν τις «ακαδημίες». Αυτό το φαινόμενο αποτέλεσε τον άξονα όλων των μετέπειτα στοχαστικών εγχειρημάτων, ακόμη και των θρησκευτικών, ιδιαίτερα των ανθρωποκεντρικών. Η «τεχνολογία» ως αντικείμενο επιστημονικής μελέτης είναι αναπόσπαστο μέρος αυτού του φαινομένου. Γι’ αυτό και συζητώντας την φυσιογνωμία και την δομή των επιστημονικών δραστηριοτήτων τα ζητήματα αρχής αφορούν τους πάντες.

            Η «επιστήμη» ως στοχαστικό άθλημα αναζήτησης της αλήθειας σύμφυτο με το φαινόμενο του πολιτικού πολιτισμού απαιτεί περιγραφική αντικειμενικότητα, θεμελιώδης αρχή γύρω από την οποία οικοδομούνται πάγιοι και οικουμενικά αποδεκτοί δεοντολογικοί κώδικες της επιστήμης και γύρω από την οποία θεμελιώνεται και αναπτύσσεται, κανονικώς εχόντων των πραγμάτων, η ακαδημαϊκή ζωή. Αυτά, βέβαια, σε ένα ευθύγραμμα κινούμενο ιδεατό κόσμο που ποτέ δεν υπήρξε.

            Μολαταύτα, χρήζει να υπογραμμίσουμε ότι αν και αυτή η εννοιολογική σύλληψη της επιστήμης φαντάζει ιδεατή και εξωπραγματική, εν τούτοις δεν είναι. Ρεαλιστικός τρόπος προσέγγισης υφίσταται και δεν είναι εσχατολογικός: Όπως και σε όλες τις ανθρώπινες υποθέσεις αναζητούμε τον σκοπό, την φορά κίνησης και τις προϋποθέσεις της θαλασσοπορίας κάθε εγχειρήματος.

Δεν μπορούμε να μιλάμε για κάποιο εσχατολογικά προσδιορισμένο ιδεατό επιστημονικό τόπο αλλά περί αθλήματος και φοράς κίνησης ίδιας και απαράλλακτης με όλα τα υπόλοιπα ανθρώπινα εγχειρήματα τα οποία είτε στην διαχρονία κινούνται προς την προ-πολιτική βαρβαρότητα είτε προς ολοένα βαθύτερο πολιτικό πολιτισμό. Άθλημα επιπλέον το οποίο συμπλέκει αναρίθμητα επίπεδα ανθρωπίνων δράσεων, διαδράσεων και αλληλεπιδράσεων στο ατομικό, εθνοκρατικό και διεθνές επίπεδο.

Η φορά κίνησης των αθλούμενων επιστημονικά για να είναι άξιοι φορείς της έννοιας επιστήμης, απαιτείται να θεμελιώνουν το στοχαστικό τους λειτούργημα στην ολοένα μεγαλύτερη αντικειμενικότητα, στην ολοένα βαθύτερη ριζωμένη δεοντολογία της επιστήμης και στην ολοένα μεγαλύτερη εμβάθυνση της γνώσης (που αντιδιαστέλλεται κάθετα με την γνώμη ή δοξασία).

            Η αντίθετη φορά κίνησης σημαίνει και τα ακριβώς αντίθετα.

            Και ελεύθερη επιστήμη χωρίς ακαδημαϊκή ανεξαρτησία είναι αδιανόητη. Το που, πόσο και πως υπήρξε είναι ένα άλλο ζήτημα. Σε κάθε περίπτωση, την φορά κίνησης και τις προϋποθέσεις αναζητούμε και όχι την Ιθάκη. Μερικά στοιχεία θα δοθούν πιο κάτω συντομογραφικά και γι’ αυτό υποχρεωτικά υπαινικτικά.

Τώρα, η «χρησιμότητα», η «αποτελεσματικότητα», η «κοινωνικοπρακτική σημασία», οι πρακτικές που συναρτώνται με την μια ή άλλη «ωφελιμότητα» κτλ, δεν είναι άσχετες με το θεμελιώδες ερώτημα «τι επιστήμη θέλουμε;» και «τι ακαδημαϊκή ζωή και τι πανεπιστήμια θέλουμε;».

Για να είμαι σαφέστερος και ευθύτερος, τα ίδια ερωτήματα μπορούν να τεθούν και ως εξής: «Ποια είναι η αποστολή και τι υπηρετεί η επιστήμη στην εποχή των ανταγωνιστικών εθνοκρατοκεντρικών δομών στις διεθνείς σχέσεις;» «Τι υπηρετεί η επιστήμη και τα πανεπιστήμια στην εποχή του ατομισμού, τις ιδιωτικής πρωτοβουλίας, της θεοποίησης του κέρδους και της ιδιωτικοποίησης των πάντων σε βαθμό ιδιωτείας;». «Τι υπηρετεί η επιστήμη στην εποχή της πλανητικής αλληλεξάρτησης, των διεθνικών δρώντων και των άγριων, όπως κατά καιρούς μαρτυρούν τα γεγονότα, κυμάνσεων των δραστηριοτήτων των τελευταίων;» «Πόσο κυριαρχούν ωφελιμιστικά κριτήρια και κατά πόσο είναι αποδεκτό να υποτάσσουν την αλήθεια;» «Πόσο και πως η αποτελεσματικότητα συνδέεται με τα ιδιωτικά (εθνικά και διεθνικά) συμφέροντα, ποιος αποφασίζει κάτι τέτοιο, υπό ποιους πολιτικούς όρους και τι ακριβώς αποφασίζεται σε γενικές και ειδικές περιστάσεις και περιπτώσεις;» «Ποιος δεσμεύει πόρους για την ακαδημαϊκή-επιστημονική ζωή, με τι κριτήρια, με τι προϋποθέσεις επιστημονικών προσανατολισμών και με ποια περιθώρια παρεμβάσεων στην επιστημονική κρίση και στην πανεπιστημιακή ζωή που στον σύγχρονο κόσμο υποτίθεται ότι συγκροτεί την ακαδημαϊκή ζωή;», και τα λοιπά συναφή και συναρτημένα.

            Γνωρίζουμε ότι αυτά τα ερωτήματα δύσκολα απαντώνται καθότι σπάνια συζητούνται με ειλικρίνεια και ανιδιοτελώς. Αλλόκοτα, εν τούτοις, τα στα πιο πάνω ερωτήματα που αναγκαστικά ενυπάρχουν ως κύρια ερωτήματα στο υπόβαθρο όλων των συναφών συζητήσεων, συνήθως δίνονται συνθηματικές και αοριστολόγες απαντήσεις που υπηρετούν προπαγανδιστικές ανάγκες της στιγμής και την εκπλήρωση στιγμιαίας σημασίας ποικιλόμορφων αξιώσεων ισχύος όλων των επιπέδων, του ατομικού, κρατικού (ή απλά κυβερνητικού) και του διεθνούς επιπέδου. Έτσι, αντί επιχειρημάτων συχνά έχουμε ηχηρές σαπουνόφουσκες και διάλογο κωφών.

Η ακαδημαϊκή-επιστημονική ζωή γίνεται έτσι, παρακολούθημα της ενδοκρατικής και διακρατικής διαπάλης. Αν θέλουμε να σκεπτόμαστε, να λειτουργούμε και να αποφασίζουμε λογικά και ορθολογιστικά, απαιτείται απάντηση στο καίριο ερώτημα: Μπορεί ή δεν μπορεί η ακαδημαϊκή-επιστημονική ζωή να είναι ανεξάρτητη. Ανάλογα με την απάντηση ορίζεται ο σκοπός, η δομή, η λειτουργία και οι πρακτικές προσεγγίσεις.

Ας διευκρινίσω ότι προσωπικά δεν έχω αποκρυσταλλώσει μια οριστική απάντηση. Πλην κανένα δίλημμα και καμιά αμφιταλάντευση δεν υπάρχει για την συντρέχουσα κατάσταση στα ελληνικά ΑΕΙ: Δεν συντρέχει καμιά απολύτως έκτακτη ανάγκη εξαναγκαστικής και μέσω καλοκαιρινής ραστώνης αποδόμηση της ελληνικής ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας που παρά τις φοβερές αντιξοότητες εκπληρώνει ένα μεγάλο φάσμα σκοπών που αφορούν την μόρφωση και εκπαίδευση των ελλήνων. 

Υπό το πρίσμα των πιο πάνω εκτιμώ αντικειμενικών κριτηρίων και υιοθετώντας προγραμματικά την άποψη ότι η επιστήμη απαιτείται να έχει ένα σταθερό προσανατολισμό θεμελιωμένο σε κλασικές και πάγιες αρχές ακαδημαϊκών και επιστημονικών κωδίκων, μπορούμε να περιγράψουμε τον «σκοπό» των πανεπιστημίων και της ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας. Μεταξύ άλλων που θα μπορούσαν να αναφερθούν, καταγράφω τα εξής διαμορφωτικά κριτήρια και παράγοντες μιας ακαδημαϊκά-επιστημονικά σωστά προσανατολισμένης φοράς κίνησης κάθε επιστημονικού-ακαδημαϊκού χώρου:

i)                        Αέναη αναζήτηση της αλήθειας στην βάση διαχρονικών ακαδημαϊκών και δεοντολογικών κριτηρίων επιστημονικής αντικειμενικότητας.

ii)                       Καλλιέργεια γνωστικών πεδίων που συντελούν στην πνευματική ανάπτυξη της κοινωνίας που δεσμεύει πόρους για αυτά τα πανεπιστήμια αλλά και πέραν αυτής. Η μόρφωση των φοιτητών και των πολιτών ανθρώπων με την έννοια της πνευματικής καλλιέργειας και ανάπτυξής τους, είναι καίρια και αξονική.

iii)                     Διατύπωση επιστημονικών κρίσεων σε όλα τα επίπεδα συμμετοχής ενός πανεπιστημιακού οι οποίες θα στηρίζονται σε στέρεους κώδικες δεοντολογίας και αντικειμενικότητας. Η ακαδημαϊκή ελευθερία είναι προϋπόθεση τέτοιου είδους κρίσεων και όσοι βρέθηκαν σε οποιοδήποτε πανεπιστήμιο του κόσμου το γνωρίζουν.

iv)                     Υψηλή κατάρτιση των φοιτητών σε σπουδαία γνωστικά πεδία μεγάλης επιστημονικής και γι’ αυτό μεγάλης κοινωνικοπρακτικής σημασίας, κάτι που δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκη στενόμυαλα ωφελιμιστικά κριτήρια που παραβιάζουν την αισθητική και το περιβάλλον.

v)                      Καλώς νοούμενη ανταγωνιστικότητα της ελληνικής (αν γι’ αυτή μιλάμε) επιστήμης με ουσιαστικούς και εξειδικευμένους όρους και όχι με αοριστολογίες, με γενικεύσεις κενές νοήματος ή περιεχομένου και με χυδαίους κοντόφθαλμους ωφελιμιστικούς όρους που εξυπηρετούν ζημιογόνους ιδιοτελείς ατομικούς σκοπούς ή άλλες ιδιοτέλειες ομάδων, κρατών και συμμαχιών.

vi)                     Διαρκής σύνδεση και όσμωση-συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων με τους αρμόδιους κρατικούς φορείς, με τους ενδιαφερόμενους ιδιωτικούς φορείς, με άλλα πανεπιστήμια της Ελλάδας (αν γι’ αυτή μιλάμε) και του εξωτερικού και με την αγορά εργασίας σε τομείς συμπληρωματικούς της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Κύριο ζήτημα που τίθεται εδώ, όπως είναι φυσικό, είναι η διαφύλαξη της αυτοτέλειας και της αντικειμενικότητας των επιστημολογικών επιλογών και των επιστημονικών κρίσεων και εκτιμήσεων. Έτσι μόνο διασφαλίζεται το αντικειμενικά βέλτιστο στα πεδία της επιστήμης, της οικονομίας και της πνευματικής καλλιέργειας.

Έτσι νοούμενη η επιστήμη και η «επιστημονική ζωή», πιστεύουμε ότι τίθεται θετικά και γόνιμα ως προς ζητήματα που αφορούν την «αποτελεσματικότητα», των «κοινωνική ωφέλεια», την «κοινωνική πρόοδο», την «οικονομική ανάπτυξη», την «τεχνολογική ανάπτυξη» και άλλα ζητήματα που συναρτώνται με κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Τέτοια ζητήματα δεν μπορούν να προσδιοριστούν με όρους ιδιωτείας, γνωμών και δοξασιών. Προσδιορίζονται και επικυρώνονται στα πεδία των επιστημονικών ιδρυμάτων και των πολιτειακών σχέσεων με δημοκρατικούς όμως όρους και όχι στην βάση της αντί-δημοκρατικής λογικής: «Επίβαλέ το καλοκαίρι όταν οι ενδιαφερόμενοι απουσιάζουν και δεν θα οργανώσουν την στάση τους και τις θέσεις τους».

Αυτονόητα, λέγοντας τα πιο πάνω, αναφερόμαστε σε τρεις κατηγορίες επιστημόνων:

Πρώτον, τους ασκητικούς στοχαστές που τίποτα δεν τους δεσμεύει και που βασικά είναι θεσμικά ανέντακτοι.

Δεύτερον, ιδιωτική πλην πολιτειακά οροθετημένη Ανώτατη εκπαίδευση που στην Ελλάδα δεν υπάρχει και όπου υπάρχει εντάσσεται σε συγκεκριμένη κατά περίπτωση πολιτειακή εμπειρία που διαμορφώνει την ετερότητα κάθε πανεπιστημίου και της επιστημονικής κοινότητας κάθε χώρας (βλ. πιο κάτω).

Τρίτον, την δημόσια Ανώτατη Εκπαίδευση που λειτουργεί αντλώντας σπάνιους κοινωνικούς πόρους.

Στην τελευταία περίπτωση, θεωρώ τους προαναφερθέντες ορισμούς της επιστήμης ως αυτονόητα δεδομένους και ασυμβίβαστα αδιαπραγμάτευτους. Όσον αφορά την πλήρη και ανόθευτη ακαδημαϊκή ανεξαρτησία η κοινωνία και η πολιτεία δεν έχει παρά να εμπιστευτεί τα πλέον καταρτισμένα στελέχη της αφήνοντάς τα ακαδημαϊκά-επιστημονικά ελεύθερα και προσδοκώντας ότι «ωφέλεια», «αποτελεσματικότητα» και τα λοιπά, απορρέουν φυσιολογικά και αυτονόητα.

Αν μια τέτοια εμπιστοσύνη δεν τους αξίζει –και πως προκύπτει ένα τέτοιο συμπέρασμα, μήπως οχλοκρατικά και προπαγανδιστικά ή κρίνοντας μεμονωμένες προσωπικές εμπειρίες;– η συζήτηση θα πρέπει να τεθεί σε πολύ διαφορετική βάση: Έλλειμμα εμπιστοσύνης στους ακαδημαϊκούς σημαίνει είτε κατασταλτική κρατική εποπτεία που διασφαλίζει εκπλήρωση των πολιτειακών σκοπών (και πάλιν: Τι σόι πανεπιστήμια θα είναι αυτά στερούμενα ακαδημαϊκής ελευθερίας;) είτε αποκλειστικά ιδιωτικά. Μεσοβέζικες προσεγγίσεις δεν υπάρχουν. Σε χώρες που πολλοί συχνά αναφέρουν ως παράδειγμα δεν έχουμε μεσοβέζικες λύσεις αλλά μακρόχρονα σμιλευμένες και συχνά εξεζητημένες δομές που κατανέμονται στο δημόσιο τομέα, στον ιδιωτικό τομέα και στον (συχνά συνεργαζόμενο με αμφότερα) διεθνικό τομέα.  

Δεν είμαστε βέβαια και αιθεροβάμονες: Σε ένα ιδιωτικοποιημένο κόσμο –για τους έχοντες αμφιβολία ας μελετήσουν τον ρόλο και την διαδρομή των χρηματοοικονομικών δρώντων ως αιτίων της συντρέχουσας διεθνούς χρηματοοικονομικής κρίσης– όπου αενάως πλην αδιέξοδα αναζητεί την χρυσή τομή μεταξύ ατομικής, κρατικής, ευρωπαϊκής και διεθνούς πολιτικής οργάνωσης αντιπαραθέτοντας κάθετα διαφορετικά πρότυπα κοινωνικής δικαιοσύνης απροσμέτρητης ποικιλομορφίας, η ιδιωτεία πρυτανεύει.

Το κέρδος υπερτίθεται των ανθρωποκεντρικών αρχών του διαχρονικού πολιτικού πολιτισμού, χειραγωγείται η ευημερία στην βάση κατασκευασμένων καταναλωτικών προτύπων εις βάρος της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, ο ατομισμός αν όχι ο φιλοτομαρισμός εξιδανικεύεται ως προϋπόθεση οικονομικής ανάπτυξης, η ιδιοτέλεια καθιερώνεται ακόμη και πολιτειακά ως το θεμελιώδες υπόγειο κριτήριο των δια-ατομικών και διακρατικών συναλλαγών και συχνά η πρόοδος και η ανάπτυξη νοηματοδοτούνται εις βάρος της κοινωνικής δικαιοσύνης, της διαφύλαξης του περιβάλλοντος, της υγείας των ανθρώπων και της ειρήνης.

Αυτά και άλλα μεγάλα ζητήματα δομής, λειτουργιών, φυσιογνωμίας και προσανατολισμών των σύγχρονων μεταμοντέρνων-αστικοποιημένων κοινωνικοπολιτικών συστημάτων της μαζικοπαραγωγικής, μαζικοκαταναλωτικής, πλανητικοποιημένης (πλανητικοποιημένης και όχι πολιτικά παγκοσμιοποιημένης όπως συχνά υπονοείται) και ηγεμονοκρατούμενης (και ενίοτε ακόμη πιο βάρβαρα διεθνικο-κρατούμενης) ιστορικής φάσης, αν και αφορούν εμμέσως την συζήτησή μας, δεν θα τα εξαντλήσουμε εδώ. Μόνο υπαινισσόμαστε φαινόμενα που είναι παγκοίνως γνωστά. Συνδέονται εν τούτοις με το ζήτημα του «τι πανεπιστήμια θέλουμε» και κυρίως αν θα είναι ιδιωτικά ή δημόσια, κρατικά ή διεθνή και διεθνικά ή ένα πολυφυές σύστημα που θα συμπεριλαμβάνει τα πάντα.

Στο σημείο αυτό τονίζουμε μόνο ότι, χωρίς τίποτα από όλα αυτά τα μεγάλα ζητήματα να έχει συζητηθεί, αποκρυσταλλωθεί και συμφωνηθεί,  εν μέσω Αυγουστιάτικης ραστώνης επιχειρείται η αποδόμηση του δημόσιου πανεπιστημίου με επίκληση νεφελωδών κριτηρίων και παραγόντων που παραπέμπουν σε μια ενδόμυχη ιδεολογικοπολιτική επιθυμία ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης και εξοβελισμό της στο άγριο τοπίο της ιδιωτείας. Ακόμη χειρότερα, ακόμη και μικρό μέρος των προτεινομένων να εφαρμοστεί θα αποτελέσουν μεγάλα παράθυρα θεσμοθετημένων κομματικοπαραταξιακών παρεμβάσεων των εκάστοτε κυβερνώντων και διαβρώσεων ιδιωτών ενός καταμαρτυρούμενα ανοργάνωτου κρατικοεθνικού πολιτειακού συστήματος. Ήδη η άπληστη βουλιμία καιροφυλακτούντων δεν κρύβεται.

Το αναπόδραστο αποτέλεσμα των σπασμωδικών και δημοκρατικά ελλειμματικών «Αυγουστιάτικων αποφάσεων»  θα επέλθει νομοτελειακά: Ποτέ δεν θα υπάρξει ιδιωτική ανώτατη παιδεία η οποία παρόμοια με πολλά αναπτυγμένα εθνοκράτη θα υπηρετήσει το κρατικοεθνικό σύστημα στο οποίο θα ανήκει –αλίμονο αν η πιθηκίζουσα νεοελληνική φαυλοκρατία-ιδιωτεία (συχνά ξενοκρατούμενη και σήμερα μνημονιακά υποδουλωμένη) με σπασμωδικές αποφάσεις που λήφθηκαν υπό πίεση μια καλοκαιρινή μέρα θέσει υπό τον έλεγχό της την μόρφωση, την κατάρτιση και την παιδεία–, ενώ ταυτόχρονα θα οδηγήσει στην αφάνεια το υπάρχον ελλειμματικό (για γνωστούς λόγους, όπως είπαμε) αλλά κινούμενο προς την σωστή φορά σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης.

Εν κατακλείδι, το ζήτημα της ιδιωτικής εκπαίδευσης υπό το πρίσμα των ισχυουσών προϋποθέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό είναι ένα ζήτημα που απαιτεί μεγάλη δημόσια συζήτηση και όχι βιασμό της θέλησης των άλλων «κατά την διάρκεια του Αυγούστου όταν όλοι θα λείπουν». Έλεος, τι εξευτελισμός τι κατάντια;

Το ζήτημα του χαρακτήρα, των προβλημάτων και των διορθωτικών βημάτων του ισχύοντος συστήματος δημόσιας εκπαίδευσης το γνωρίζουν πολύ καλύτερα από κάθε άλλο οι έλληνες ακαδημαϊκοί από τους οποίους και θα μπορούσαν να εκπορευτούν μεταρρυθμιστικές προτάσεις ειδικού ή γενικότερου χαρακτήρα (που συμπεριλαμβάνει, ασφαλώς, διόρθωση ανωμαλιών που προκάλεσε ο νόμος του 1981 ως προς την οποία ο καθείς έγραψε την δική του ιστορία και γι’ αυτό απαιτείται προσοχή όταν γίνεται αναφορά σε αυτόν).

Ούτε το ένα γίνεται ούτε το άλλο. Μας παρασύρει ένας εξευτελιστικός για τον πολιτισμό μας μνημονιακός παροξυσμός που συνοδεύεται από ιδεολογικοπολιτικές κορώνες, σπασμωδικές κινήσεις και αποφάσεις, ξέσπασμα προσωπικών παραπόνων και απόλυτη παράκαμψη των βασικών και ουσιωδών ερωτημάτων για τον χαρακτήρα και την φυσιογνωμία των ανώτατων ιδρυμάτων. Χαρακτηριστικά νεοελληνικό.

6. H τυπολογία των δύο αντίθετων πόλων, επιστήμη και η κρατικοεθνική διαδρομή του μοντερνισμού

Θα επιχειρήσουμε τώρα να δούμε την φορά κίνησης υπό το πρίσμα του ερωτήματος «τι πανεπιστήμια θέλουμε και του τι ισχύει στον υπόλοιπο κόσμο». Εναλλασσόμενοι μεταξύ των δύο αντίθετων πόλων, μπορούμε να περιγράψουμε την τυπολογία των προϋποθέσεων του βέλτιστου και αντίστοιχα του χείριστου των ζητημάτων που τέθηκαν πιο πάνω.

Εκατέρωθεν, οι δύο αντίθετοι πόλοι ενσαρκώνουν δύο διαφορετικές νοηματοδοτήσεις της επιστήμης και των κριτηρίων της ακαδημαϊκής ζωής. Το ζήτημα είναι κατά πόσο η φορά κίνησης ενός επιστήμονα-ακαδημαϊκού, ενός πανεπιστημίου και ενός Τμήματος προσανατολίζεται με φορά κίνησης προς τον ένα ή προς τον άλλο πόλο.

Υπό αυτό το πρίσμα χωρούν όλες οι κριτικές φτάνει, όπως είπαμε, να αποκρυσταλλώνουν βάσιμα συμπεράσματα, αφενός για την πραγματική φορά κίνησης και αφετέρου για το κατά πόσο ο μέσος όρος των ισχυουσών προϋποθέσεων και συμπεριφορών ανά πάσα στιγμή ισορροπούν σε σημείο που εκπληρώνουν τον «σκοπό» του ακαδημαϊκού λειτουργήματος.

Στο πρώτο πόλο του προαναφερθέντος εκκρεμούς βρίσκεται η επιστήμη που είναι καθολικά κρατικοπολιτικά και ιδεολογικοπολιτικά ενταγμένη και συνειδητά ή ανεπίγνωστα στρατευμένη στις αξιώσεις ισχύος της ενδοκρατικής ζωής και του διακρατικού ανταγωνισμού ή της ιδιωτείας των διεθνικών δρώντων (που και αυτοί συνήθως, πχ Σόρος ή Γκιουλέν, συναλλάσσονται με τον ένα ή άλλο κρατικό δρώντα). Τα «πάντα» ή σχεδόν τα πάντα, προσδιορίζονται και προσανατολίζονται προς εκλογικεύσεις που εκπληρώνουν αυτές τις αξιώσεις ισχύος και όχι, κατ’ ανάγκη, την αντικειμενικά διερευνημένη και επιστημονικά προσδιορισμένη «αλήθεια». 

Ακόμη και αν συμβατικά και τεχνικά θεωρηθεί πετυχημένη και «αποτελεσματική», η κατάληξή της ίσαμε τις ακραίες λογικές συνέπειές της είναι τα πνευματικά και ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα που καταμαρτυρούν οι ηγεμονομαχίες, οι δικτατορίες, οι γενοκτονίες, οι εθνοκαθάρσεις, κτλ, τα οποία η «επιστήμη» συχνά πυκνά και δουλικά υπηρετεί τόσο στα πεδία των ιδεών όσο και στους στενά νοούμενους τεχνικούς-τεχνολογικούς τομείς.

Αυτά καταμαρτυρούνται στην καθημερινή αδίστακτη –και υπό τις περιστάσεις του κόσμου που περιγράψαμε στην προηγούμενη ενότητα χωρίς τύψεις συνείδησης– στάση και συμπεριφορά ατόμων, κρατών και διεθνικών δρώντων. Η ιδιωτεία όταν κυριαρχεί εκτοπίζοντας το Πολιτικό γεγονός, εξάλλου, είναι ο αντίποδας του πολιτικού πολιτισμού κλασικά νοούμενου ή οποιουδήποτε άλλου πολιτισμού στο κοινωνικό, πολιτικό και πνευματικό πεδίο.

Ίσαμε τις λογικές απολήξεις της λογικής της συνειδητής επιστράτευσης και της συνειδητής ιδιωτείας βρίσκεται η χείριστη και πλέον ζημιογόνα κατάσταση με την οποία οι έννοιες της ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας και της επιστημονικής αντικειμενικότητας είναι ασύμβατες.

Όταν ένα πανεπιστήμιο καταστεί άντρο ιδιωτικής ιδιοτέλειας και ιδιωτείας δεν συνιστά ακαδημαϊκό θεσμό. Δίνοντας μια παρεμφερή απόχρωση και μιλώντας επικινδύνως λέμε, επίσης: «Όταν ένα πανεπιστήμιο μιας χώρας, ιδιωτικό ή δημόσιο, καταστεί εργαλείο των κρατικών μηχανισμών δεν συνιστά, επίσης, ακαδημαϊκό θεσμό». Το αξιολογικό ζήτημα που εμπεριέχεται στις φράσεις «δημόσιο συμφέρον» και «εθνικό συμφέρον» δεν απαντάται σε ένα ακαδημαϊκό κείμενο όπως το παρόν. Περιγραφικά, μιλώντας, βεβαίως, είμαστε υποψιασμένοι για το γεγονός ότι διαφορετικά τίθεται ένα τέτοιο ζήτημα σε ένα ηγεμονικό κράτος και σε ένα μικρό, διαρκώς απειλούμενο και διαρκώς αμυνόμενο μικρότερο κράτος.

Πάντα περιγραφικά μιλώντας, εξ αντικειμένου, στα αναπτυγμένα κράτη με την έννοια της «αποτελεσματικής» κρατικοεθνικής οργάνωσης, οι πολιτειακοί θεσμοί έχουν κάθε συμφέρον να ορίσουν το πλαίσιο το οποίο ευθέως ή εξεζητημένα δημιουργεί «επιστημονικούς» θεσμούς που εξυπηρετούν το εθνικό συμφέρον και την εθνική στρατηγική. Αυτός είναι και ο λόγος, εξάλλου, που αναπτυγμένα κράτη, τηρώντας τουλάχιστον τα προσχήματα, προτάσσουν πολύ αυστηρές προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας ενός ιδιωτικού πανεπιστημίου. Αυτός είναι ίσως και ο λόγος που μέχρι σήμερα το ζήτημα αυτό στην Ελλάδα έχει αντιμετωπιστεί με επιφυλακτικότητα και αρνητικά:

Η σχέση πανεπιστημιακής οργάνωσης ιδιωτικού versus δημόσιου πανεπιστημίου και vise versa, και των πολιτειακών προϋποθέσεων και κρατικών ή ιδιωτικών συμφερόντων που αφορά η ανώτατη εκπαίδευση, είναι ένα ζήτημα με πολλά εσωτερικά λεπτά και πολιτικοοικονομικά ευαίσθητα σύνορα. Η ακαδημαϊκή ανεξαρτησία, ακριβώς, διαρκώς σχοινοβατεί πάνω σε αυτά τα λεπτά σύνορα (και μιλώ για τα αναπτυγμένα και θεσμικά αναπτυγμένα κράτη).

Σε αυτό τον απροσμέτρητης ποικιλομορφίας ακαδημαϊκά-επιστημονικά κόσμο που εξ αντικειμένου σχετίζεται με τις πολιτειακές δομές, τα ιδιωτικά συμφέροντα και την διεθνή πολιτική, υπεραπλουστεύσεις δεν χωρούν. Και όμως, πάνω σε ευθύγραμμες και αλματωδώς αιτιολογημένες υπεραπλουστεύσεις είναι που στηρίχθηκε και προτάθηκε η μεταρρύθμιση των ελληνικών ανώτατων θεσμών.

Ελληνικών θεσμών ανώτατης εκπαίδευσης που βρίσκονται κάπου στο ενδιάμεσο των διεθνών πρακτικών, πλην είναι προικισμένοι με τη σταθερότερη αξία και το πολυτιμότερο αγαθό, την ακαδημαϊκή ανεξαρτησία, η οποία σωστά νοούμενα στο εσωτερικό της πανεπιστημιακής ζωής δύναται να εκπληρώσουν κάθε θεμιτή προσδοκία της πολιτείας, της κοινωνίας και της επιστήμης ευρύτερα και οικουμενικά νοούμενης. Από αυτή την άποψη, η ελληνική ανώτατη εκπαίδευση είναι σωστά προσανατολισμένη και θετικά προνομιούχα και αυτά τα προνόμια είναι που επιχειρείται να εξαλειφτούν.   

Για τους πιο πάνω και άλλους συναφείς λόγους, άλματα συλλογισμών και ευθύγραμμες υπεραπλουστεύσεις για την δομή, το καθεστώς και τους προσανατολισμούς της ανώτατης εκπαίδευσης δεν χωρούν. Το καθεστώς που ισχύει μετά το 1981, εξάλλου, αν και πολλοί θα συμφωνούσαμε ότι προσφέρεται για πολύ αυστηρή κριτική, οι απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις είναι επιστημονικές-ακαδημαϊκές και δεοντολογικές και απαιτείται να προταθούν από όσους τις γνωρίζουν καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο, δηλαδή τους πανεπιστημιακούς.

            Ο παρόν διάλογος για την μεταρρύθμιση των ΑΕΙ όπως άρχισε και όπως εξελίχθηκε μέσα στην δημόσια σφαίρα και η άναρχη συμπλοκή με αυτό πολλών πανεπιστημιακών είναι ελλειμματικά θεμελιωμένος και λανθασμένα προσανατολισμένος, ενώ δεν θίγει τα κύρια επιστημονικά ζητήματα.   

Σε κάθε περίπτωση, ο διάλογος αυτός στρεβλώθηκε προγραμματικά καθότι στήθηκε σε αναφορά με κάποιες μυστήριες και ανύπαρκτες ξένες πρακτικές και κάποιες θολές γενικεύσεις περί «αποτελεσματικότητας», σύνδεση με την αγορά κτλ, που δεν στοιχειοθετούν ουσιαστικά επιχειρήματα μιας σοβαρής συζήτησης. Μια συζήτηση για τα ΑΕΙ δεν μπορεί να στηρίζεται πάνω σε παγερούς επιστημονικοφανείς, σοβαροφανείς και ακαδημαϊκά γραββατομένους καθωσπρεπισμούς που επισκιάζουν το υπό συζήτηση ζήτημα.

Στον απέραντο κόσμο αναρίθμητων πανεπιστημίων ποιοτικών βαθμίδων που αρχίζουν από το 0 μέχρι το 100 και σε όλες τις περιπτώσεις χαρακτηριζόμενων από ετερογένεια, ανομοιογένεια και ετερότητα, οι υποστηρικτές της αιφνίδιας και ιεραποστολικά μεθοδευμένης «ανατροπής» στην Ελλάδα δεν έχουν οτιδήποτε να μας πουν παρά μόνο κάποιες θολές και στείρες γενικόλογες υπεραπλουστεύσεις.     

7. Μοντερνισμός, κρατικοεθνικισμός και πανεπιστήμια.

Πιο πάνω και στο προηγούμενο σημείωμα, υποστηρίξαμε ότι κάθε Τμήμα, κάθε πανεπιστήμιο και κάθε επιστημονική κοινότητα κάθε χώρας χαρακτηρίζεται από βαθύτατη ετερότητα συνθέτοντας ένα διαφοροποιημένο, ετερογενές και ανομοιογενές επιστημονικό-ακαδημαϊκό περιβάλλον. Γι’ αυτό εξισώσεις και εξομοιώσεις είναι θανατηφόρα λανθασμένες.

            Μολαταύτα, στο πεδίο της σύγχρονης διαδρομής των κρατών και των πανεπιστημίων κανείς μπορεί να ανιχνεύσει γενικότερες τάσεις που συνθέτουν τις κύριες ιδιότητες αυτής της ανομοιομορφίας. Όμως τίποτα τέτοιο δεν έγινε: Εδώ και μήνες ακούμε μια θολή, νεφελώδη και γενικόλογη συνάρτηση με κάποιες μυστήριες «διεθνείς πρακτικές», ιδιαίτερα αυτές της Δύσεως. Μερικές καίριες παρατηρήσεις ίσως βοηθούν την συγκρότηση ενός πιο λογικού και ορθολογιστικού διαλόγου.

Πρώτον, εξ αντικειμένου, σε κάθε χώρα η συγκρότηση και διαμόρφωση των πανεπιστημιακών δομών παρακολούθησε την αντιθετική και αμφιλεγόμενη πορεία του κάθε ενός κράτους ξεχωριστά. «Διεθνείς πρακτικές» πανομοιότυπες και καθολικές μόνο σε φαντασιόπληκτους ελληνικούς εγκέφαλους βρίσκονται.

Δεύτερον, λίγο πολύ και για διαφορετικούς λόγους για κάθε περίπτωση η ανώτατη μόρφωση ολοκληρώθηκε οργανικά μέσα στην κρατικοεθνική δομή κάθε χώρας σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της διαδρομής, της διαμόρφωσης και των αναγκών κάθε κράτους.

Τρίτον, η επιστημονική και ακαδημαϊκή συγκρότηση με τον ένα ή άλλο τρόπο και εμμέσως ή άμεσα και ρητά ή άρρητα συνδέθηκε με τα συμφέροντα κάθε χώρας, τις προτεραιότητές της και τις στρατηγικές της.

Τέταρτον, η ακαδημαϊκή συγκρότηση τους τελευταίους αιώνες που ορίζει και οριοθετεί το σύγχρονο πανεπιστημιακό τοπίο είναι εξόχως αντιφατική. Μερικοί ακαδημαϊκοί θεσμοί ιδρύθηκαν για να υπηρετήσουν κρατικούς σκοπούς άλλοι για να υπηρετήσουν την αντί-Θεοκρατική πάλη. Αφετηριακή λογική μερικών άλλων ήταν η αντίσταση στον μετά-Μεσαιωνικό δεσποτισμό και αργότερα στον κρατικισμό. Αμφίπλευρα μερικοί ακαδημαϊκοί θεσμοί γεννήθηκαν μέσα από ιδιωτικές πρωτοβουλίες και η φυσιογνωμία τους παρακολούθησε αν όχι ενσωματώθηκε στην δυναμική πορεία των ιστορικών φάσεων ηγεμονίες, αστική εποχή κα αστικοφιλελεύθερη εποχή. Τον 19ο και 20ο αιώνα όλα μπήκαν μέσα στον μύλο των παγκοσμίων πολέμων και της ύστερης επίπλαστης ηγεμονομαχίας Ηνωμένων Πολιτειών και πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Κατά την διάρκεια αυτής της ταραχώδους διαδρομής σε Ανατολή και Δύση τα πανεπιστήμια συμπλέχθηκαν με κρατικά συμφέροντα, συμμαχικούς σκοπούς και ιδεολογικοπολιτικές διαμάχες. Βασικά, η φορά κίνησης και αν μπορεί να ανιχνευθεί μια κυρίαρχη φορά κίνησης, υποδηλώνει μια σταδιακή αλλά οργανικά ολοκληρωμένη και ενσωματωμένη –συνειδητή ή ανεπίγνωστη ή εξεζητημένα καταναγκαστική, είναι αδιάφορο– εξυπηρέτηση της «λογικής της κρατικής συνοχής» που κυριάρχησε τον 19ο και 20ο αιώνα σε Ανατολή και Δύση. Ο κρατικοεθνικός σκοπός είναι ο άξονας και μόνο κατ’ εξαίρεση ή κατ’ επίφαση άλλοι σκοποί. Και αυτή είναι μια αντικειμενική περιγραφή και όχι μια αξιολογική παρατήρηση.

Φυσικά, αντικρούοντας προγραμματικά κάθε κακόπιστη κριτική, υπογραμμίζουμε ότι αναφέροντας τα πιο πάνω δεν προσδιορίζουμε απόλυτα φαινόμενα αλλά φορά κίνησης στα τρία επίπεδα ανάλυσης, του ατόμου, του κράτους και της διεθνούς πολιτικής, που εξελίσσονται δυναμικά δημιουργώντας μακραίωνα διαμορφωμένες τάσεις των οποίων η σημερινή κατάσταση είναι η ύστερη αποκρυστάλλωση. Σίγουρα, ιδιαίτερα μετά τον 17ο αιώνα και υπό τις ιστορικές περιστάσεις κυριαρχίας των μοντερνιστικών ρευμάτων –φιλελευθερισμού, αστικοφιλελευθερισμού, κομμουνισμού, φασισμού–, όπως και τα νήπια γνωρίζουν, οι κρατικές διαδρομές και οι συναρτημένες με αυτές εκπαιδευτικές  πολιτικές επηρεάστηκαν διαφοροποιημένα συνθέτοντας το σημερινό διαφοροποιημένο πολιτειακό και πανεπιστημιακό περιβάλλον. Είναι αυτό το περιβάλλον το οποίο, εν τούτοις, ο δημόσιος διάλογος εμφανίζει ως πανομοιότυπο και ενταγμένο κάτω από την μυστήρια συνταγή «διεθνείς πρακτικές».

Τώρα, επειδή έγινε λόγος και για «ευρωπαϊκές πρακτικές», αποτελεί ύβρη αν ειπωθεί ότι κάποιες γραφειοκρατικές και τεχνοκρατικές συνάξεις παρήγαγαν υποχρεωτικά πρότυπα δομής, λειτουργίας, προσανατολισμών και φυσιογνωμίας της εκπαίδευσης, της μόρφωσης, της κατάρτισης και της παιδείας ευρύτερα. Μια τέτοια επίκληση, επιπλέον, είναι και ιλαροτραγική, την στιγμή που επίπλαστοι τεχνοκρατικοί θεσμοί των Βρυξελλών είτε θα προσαρμοστούν στην εθνοκρατοκεντρική ευρωπαϊκή δομή ή θα εξαφανιστούν για να προκύψει κάτι καινούργιο ορθολογιστικό και λογικό.

Θεωρώ άσκοπο να αρχίσω μια ατέρμονη συζήτηση για τις βαθύτερες διαμορφωτικές επιρροές των πιο πάνω διαδρομών της ηγεμονικής, αποικιακής και μετά-αποικιακής εποχής. Για παράδειγμα, το πώς επηρεάστηκε η πανεπιστημιακή δομή και οι προσανατολισμοί σε κάθε χώρα, για παράδειγμα στην μετααποικιακή Μεγάλη Βρετανία, στις ΗΠΑ μετά την Επανάσταση, παγκοσμίως λόγω κυριαρχίας του φιλελευθερισμού και αστικοφιλελευθερισμού στην Δύση, εξίσου παγκοσμίως λόγω Ρωσικής Επανάστασης του 1917 και σε Ανατολή και Δύση λόγω της διφυούς πλανητικής ιδεολογικής σύγκρουσης του 20ου αιώνα. Απλά λέω το αυτονόητο και πασίδηλο, ότι δηλαδή όλα και συμπλεκόμενα επηρέασαν εκατομμύρια επιστήμονες ή «επιστήμονες» επιστρατεύοντάς τους συνειδητά ή ανεπίγνωστα στις ατέρμονες και επί αιώνες διαμάχες του μετά-Μεσαιωνικού κόσμου που διαμόρφωσε όπως ήδη τονίσαμε τα σύγχρονα κράτη.

Αυτό που έχει σημασία για την συζήτησή μας, είναι ότι η θεμελίωση μεταρρύθμισης των ελληνικών πανεπιστημίων στην βάση θολών, ευθύγραμμων και υπεραπλουστευτικών γενικεύσεων μυστηριώδους ουσιαστικού περιεχομένου δεν τιμά την Ελλάδα, τις συζητήσεις στην ελληνική δημόσια σφαίρα και όσους έλληνες πανεπιστημιακούς συνηγορούν με εσπευσμένες καλοκαιρινές ανατροπές που γίνονται κυριολεκτικά στο πόδι, πλην, είναι βαθύτατων προεκτάσεων.

Υπογραμμίζω μόνο καταληκτικά ότι στην προαναφερθείσα ταραχώδη μετά-Βυζαντινή και μετά-Μεσαιωνική διαδρομή συμπλέχθηκαν δυναμικά και άρρηκτα,  αδιαχώριστα και διαμορφωτικά φαινόμενα όπως ο ηγεμονισμός, η αποικιοκρατία, οι ιδεολογικές συγκρούσεις, ο διεθνισμός και ο κρατικοεθνικισμός ως άξονας θεμελίωσης του σύγχρονου πλήρους προβλημάτων εθνοκρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος. Καλά κάνουμε, όμως, για να φωτίσουμε μερικές ακόμη πτυχές, να σταθούμε τώρα σε αυτό το εθνοκρατοκεντρικό διεθνές σύστημα.

Αυτό το εθνοκρατοκεντρικό διεθνές σύστημα που συγκροτήθηκε στην τελική σχεδόν μορφή του –και που επικυρώθηκε πανηγυρικά και οικουμενικά ομόφωνα ως τέτοιο από διεθνείς συμβάσεις όπως η Κοινωνία των Εθνών και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών– αποκρυστάλλωσε μεν τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά του μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, πλην δεν ήταν ορατά από όλους παρά μόνο τις δεκαετίες του 1990 και 2000 (βέβαια, για όσους ζουν μέσα στην κεκτημένη ταχύτητα του παρωχημένου μοντερνισμού του νόθου τέκνου αυτής της εποχής, του μεταμοντερνισμού, δεν είναι ακόμη ορατά).

            Συμπληρώνω με την αναγκαία και μη εξαιρετέα επισήμανση ότι ένα από τα μεγάλα προβλήματα του εθνοκρατοκεντρικού συστήματος που αποκορυφώθηκαν στις μέρες μας, είναι ο διφυής του χαρακτήρας: Στην μια πλευρά η εθνικές κοινωνίες οι οποίες εν μέσω κακουχιών, ταραχωδών αναταράξεων και αμφίπλευρων ιδεολογικών επιρροών κατόρθωσαν να συγκροτήσουν τις υποκείμενες πολιτικές, πνευματικές, οικονομικές, νομικές και κάθε άλλου είδους ανθρωπολογίες, η κάθε μια ξεχωριστά και ιδιόμορφα, και στην άλλη πλευρά τα εξουσιαστικά ελίτ των έμμεσων αντιπροσωπεύσεων που στις μέρες μας τα βλέπουμε κατατρομαγμένα να διερωτώνται τι συμβαίνει γύρω τους.

Αν και οι κοινωνίες λοιπόν συγκρότησαν την πολιτική, οικονομική και κάθε άλλη πολιτειακή ανθρωπολογία, στο επίπεδο του εθνοκράτους της κάθε μιας κοινωνίας, πολλές αποφάσεις που λαμβάνονταν και που συνεχίζουν να λαμβάνονται μέσα στα εξουσιαστικά εποικοδομήματα της δυτικής έμμεσης αντιπροσώπευσης και των πρώην κομμουνιστικών καθεστώτων, απομάκρυναν και διαίρεσαν το σύγχρονο εθνοκράτος.

Αυτό το εγγενές χαρακτηριστικό του σύγχρονου κράτους που ο καθείς πλέον αντιλαμβάνεται βλέποντας τους τεχνοκράτες της πολιτικής να συνομιλούν στις Βρυξέλλες ή στην Ουάσινγκτον –ο καθείς μπορεί σήμερα ανατρέχοντας σε μια μηχανή αναζήτησης του διαδικτύου να ανιχνεύσει τον ρόλο των διεθνικών χρηματοοικονομικών δρώντων, την φαυλοκρατική συμπλοκή τους με τις πολιτικές εξουσίες και τους διεθνείς θεσμούς και το γεγονός της ελλειμματικής διεθνούς διακυβέρνησης ως κύριο αιτίου των προβλημάτων μας–, αφορά καίρια την συζήτησή μας για τις σπασμωδικές ανατροπές στα ελληνικά ΑΕΙ των ζηλωτών μεταρρυθμίσεων.

Αυτό γιατί ενώ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο η διαίρεση κοινωνίας και εξουσίας και οι πλανητικές κοινωνικοπολιτικές ανασυντάξεις σείουν τον πλανήτη, τα ελληνικά ΑΕΙ σύρονται σε νεφελώδη και θολά τοπία υπό το κράτος της μνημονιακής λογικής που σαρώνει τους υπόλοιπους τομείς της ελληνικής κοινωνίας. Κανείς θα μπορούσε να αντιληφτεί τα αίτια της εφαρμογής των ποικιλόμορφα δεσμευτικών όρων του μνημονίου που η κυβέρνηση υπέγραψε πέρυσι.

Είναι ακατανόητος, όμως, ο ζήλος ανατροπών εκτός κάθε κοινωνικής, πολιτικής και διεθνούς πολιτικής λογικής! Δεν μπορούσαμε να συζητήσουμε αυτά τα πράγματα λίγο ακόμη; Δεν μπορούσε η Πολιτεία να αναμένει τους πανεπιστημιακούς να προσκομίσουν ένα συνολικό σχέδιο διορθωτικών μέτρων αντί να τους το προτάξει και να σπεύσει να το επιβάλει Αυγουστιάτικα; Όλα αυτά είναι ακατανόητα με λογικούς όρους, και ακόμη πιο ακατανόητη η παθιασμένη συνηγορία πανεπιστημιακών. 

Εμείς εδώ, λοιπόν, στην Ελλάδα, αντί να δούμε με σοβαρότητα την ανώτατη μόρφωση στα πεδία της πνευματικής καλλιέργειας και της επαγγελματικής κατάρτισης υπό το πρίσμα των πλανητικών εξελίξεων οι οποίες εδώ και δεκαετίες σείουν τα θεμέλια όλων των κρατών, και εν μέσω μιας πρωτοφανούς κρίσης που καταλύει τα πάντα –με γνωστούς, επαναλαμβάνω, πολιτικούς υπεύθυνους–, ακούμε παραμιλητά για ανάγκη προσαρμογής μας σε κάποιες «διεθνείς πρακτικές» και «διεθνή πρότυπα». Η παρακμή, νομίζω, έχει πολλά πρόσωπα και πολλά προσωπεία. Όλα τώρα, με τον ένα ή άλλο τρόπο, αποκαλύπτονται.

Συνεχίζουμε με αυστηρά περιγραφικό και αξιολογικά ελεύθερο τρόπο για να υπογραμμίσουμε ότι το εθνοκρατοκεντρικό σύστημα όπως συγκροτήθηκε και διαμορφώθηκε τους τελευταίους αιώνες, απαιτούσε κατά κράτος γνώση και εκπαίδευση που συγκροτούν εύτακτες προϋποθέσεις πολιτειακού βίου, συγκρότηση στρατηγικών εθνικής ασφάλειας και σφυρηλάτηση νομιμοποιημένων ηθικοκανονιστικών δομών διακυβέρνησης.

Η επιστήμη υπό αυτές τις περιστάσεις και τηρουμένων των αναλογιών κάθε περίπτωσης και κάθε μεμονωμένης εξαίρεσης στο ιστορικό πλαίσιο που περιγράψαμε πιο πάνω, αναπόδραστα κινούνταν με φορά προσανατολισμένη στην εκπλήρωση των σκοπών κάθε κοινωνίας και του εθνοκράτους που την διασφάλιζε στον άναρχο και ηγεμονικά συγκρουόμενο κόσμο.

Σε ένα τέτοιο –θυελλώδες, όπως ξέρουμε, στην βάση στοιχειωδών ιστορικών γνώσεων– ιστορικό πλαίσιο, οι κρατούσες αντιλήψεις κοινωνικής δικαιοσύνης, ιεραρχιών και προτεραιοτήτων συναρτώνται με την υποκείμενη ανθρωπολογία της εκάστοτε κοινωνικής οντότητας, με το επίπεδο της οικονομικής και θεσμικής της ανάπτυξής και με τις ιστορικές της προϋποθέσεις όπως ιστορικά συγκροτήθηκαν και διαμορφώθηκαν και όπως πορεύονται και μεταλλάσσονται.

Για ευνόητους λόγους, δεν υπεισέρχομαι στο πεδίο της αντιπαράθεσης για το κατά πόσο η συγκρότηση αυτών των πολιτειακών προϋποθέσεων που διαμορφώνουν, νομιμοποιούν και συγκρατούν την ανεξάρτητη πολιτειακή ζωή συντελείται με «συμβόλαιο» μεταξύ κοινωνίας και εξουσίας ή κατά πόσο η πολιτική ανθρωπολογία συγκροτείται σύμφωνα με κλασικές πρό-νεοτερικές προσεγγίσεις μέσα σε ένα Δήμο υπό συνθήκες άμεσης δημοκρατίας και ατομικής, κοινωνικής και πολιτικής ελευθερίας.

Σημασία έχει για την συζήτησή μας εδώ ότι η συγκρότηση των ηθικοκανονιστικών δομών στο εσωτερικό μιας πολιτείας σε αμφότερες τις περιπτώσεις, συντελείται με αντιπαράθεση αξιώσεων ισχύος, με την έννοια της αντιπαράθεσης διαφορετικών πολιτικών απαιτήσεων που αφορούν εναλλακτικούς κατ’ αλήθειαν τρόπους ζωής, τις συναφείς οργανωτικές δομές και το ανά πάσα στιγμή κυριαρχούν είδος διανεμητικής δικαιοσύνης (όπως διατυπώνεται ανά πάσα στιγμή στα Συντάγματα και στους νόμους, την ανεξαρτησία των οποίων επικυρώνουν οι υψηλές αρχές του διεθνούς δικαίου και των διεθνών θεσμών).

Αυτές οι αντιπαραθέσεις αξιώσεων ισχύος είναι όπως γνωρίζουμε σφοδρές, συχνά ανελέητες, οι ανακατανομές συμφερόντων συντελούνται στην βάση ιδιοτελών ιδιωτικών κριτηρίων και οι εμφύλιες συγκρούσεις δεν λείπουν. Ιδεατοί τόποι και ιδεατές πολιτείες, αναμφίβολα, δεν υπάρχουν. Όλα είναι «ανθρώπινα».

Μέσα στο συγκριτικά πρώιμο σύγχρονο διακρατικό σύστημα λογικά κανείς θα ανέμενε πολύ χειρότερα. Παραμένει το γεγονός –ξανά: αυτά γράφονται σε εξ αντικειμένου καθαρά περιγραφική-μη αξιολογική βάση– ότι στο σύγχρονο διεθνές σύστημα στο οποίο τα κράτη και οι θεσμοί τους λειτουργούν (συμπεριλαμβανομένων και των πανεπιστημιακών θεσμών) ανταγωνιστικά, όλοι λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη εθνικής ασφάλειας, την ανάγκη εθνικής ευημερίας και το γεγονός ότι όπως έγραψε κορυφαίος διεθνολόγος (E.H.Carr), όπως στο εσωτερικό ενός κράτους καθημερινά παραμονεύει η αλλαγή καθεστώτων και κυβερνήσεων, στην διεθνή πολιτική παραμονεύει ο πόλεμος και αυτό αφορά όλα τα μέλη της κοινωνίας κάθε πολιτείας.

Οι πανεπιστημιακοί θεσμοί παγκοσμίως έπλεαν και συνεχίζουν να πλέουν μέσα σε αυτό τον ωκεανό κρατικών, συμμαχικών και διεθνικών φαινομένων όπως εξελίσσονται και διαμορφώνονται δυναμικά και αστάθμητα. Ήδη αναφέραμε ότι από τον 17ο αιώνα ή και νωρίτερα η πανεπιστημιακή εκπαίδευση ήταν οργανικά συνδεδεμένη και ολοκληρωμένη και δυναμικά εξελισσόμενη με αυτά τα φαινόμενα συγκρότησης και διαμόρφωσης των κρατών και του εθνοκρατοκεντρικού συστήματος.

Απλουστεύσεις λοιπόν και ιδεολογικοπολιτική έπαρση και γνώμες ή δοξασίες δεν χωρούν αν θέλουμε να συζητάμε σοβαρά για τις «διεθνείς πρακτικές».  Για τους πιο πάνω και άλλους συναφείς και συναρτημένους λόγους, μιλώντας γενικώς και αορίστως για «διεθνείς πρακτικές» στις οποίες οι έλληνες πανεπιστημιακοί καταναγκαστικά –αυτά τα φοβερά καλοκαιρινά νομοσχέδια που σαρώνουν κάθε πρόσχημα ή επίφαση δημοκρατίας– καλούνται να συμμορφωθούν, αποτελεί ύβρη κατά της λογικής και θέση ασύμβατη με ένα πολιτισμένο διάλογο επιχειρηματολογικά θεμελιωμένο. Ορθά αντιληπτές οι διεθνείς πρακτικές είναι πολλές, διαφορετικές για κάθε χώρα, για κάθε πανεπιστήμιο και για κάθε περίπτωση. Ως γενική κατηγορία είναι όρος ανύπαρκτος και ιλαροτραγικά προσχηματικός.

Συμπερασματικά, αν μια γενικότερη κατηγορία υπάρχει κοινή για πολλούς στο μυθοποιημένο εκτός Ελλάδας θολό παγκόσμιο πεδίο των παιδικών διεθνιστικών ασθενειών πολλών, είναι το γεγονός ότι η εκπαίδευση ως κανόνας παρά ως εξαίρεση είναι ολοκληρωμένη στην ενδοκρατική και διακρατική διαπάλη αντιθετικών αξιώσεων ισχύος. Επειδή δεν θέλουμε συζητώντας μαζί τους να περιπέσουμε στις απλουστεύσεις της αντίθετης άποψης, εισάγουμε την φορά κίνησης, την τυπολογία των δύο πόλων και την επισήμανση των πολλών αποχρώσεων και ειδοποιών διαφορών.

Στις ακραίες απολήξεις μιας τέτοιας εθνοκρατοκεντρικής διεθνούς δομής και ενδο-κρατικής διαπάλης υπό συνθήκες ελλειμματικής έμμεσης αντιπροσώπευσης, καλώς ή κακώς και σε κάθε περίπτωση εξ αντικειμένου, η πανεπιστημιακή μόρφωση διαμορφώνει τους παλαιστές των προαναφερθεισών αντιθετικών ενδοκρατικών και διακρατικών αξιώσεων ισχύος. «Αμάρτημα» των ελλήνων πανεπιστημιακών, εκτιμώ, είναι ότι υιοθετούν μια πιο ήπια στάση: Οι περισσότεροι στηριγμένοι σε πάγιες ακαδημαϊκές παραδόσεις και θεμελιώδεις κώδικες δεοντολογίας της επιστήμης επιδιώκουν μια αξιολογικά ελεύθερη και αντικειμενική εκπλήρωση του λειτουργήματός τους.   

Είτε συμφωνεί κανείς είτε διαφωνεί επί της αρχής, λογικά δεν πρέπει να υπάρχει αντίρρηση ότι όταν ένα πανεπιστήμιο βρίσκεται στον ακραίο πόλο της στράτευσης και της επιστράτευσης που θολώνει την επιστημονική αντικειμενικότητα, οι ακαδημαϊκοί θεσμοί είναι συνειδητά ή ανεπίγνωστα υποχείρια των δρώντων στις ενδοκρατικές και διακρατικές αξιώσεις ισχύος η προς τα εκεί κινούνται. Μόνο κατ’ όνομα διαφέρουν από τα άλλα εργαλειακά μέσα που χρησιμοποιούνται στην ενδοκρατική και διακρατική διαπάλη.

Αν αυτό θέλουμε στην Ελλάδα να το πούμε ευθέως, με επιχειρηματολογική συνέπεια και με τιμιότητα. Γιατί ακόμη υπάρχουν ακόμη πολλοί έλληνες ελάχιστα ή διόλου αιθεροβάμονες και οι οποίοι δεν θεωρούν σκόπιμο να σπρώξουν την ελληνική ανώτατη εκπαίδευση στον ακρότατο αυτό πόλο.

Πιστεύουν ακράδαντα και πολύ ρεαλιστικά πως μπορούν να στηριχθούν στην πάμπλουτη κλασική ακαδημαϊκή παράδοση για να επιτύχουν μια χρυσή τομή μεταξύ της οικουμενικής επιστήμης που εδράζεται πάνω σε πάγιους ακαδημαϊκούς και δεοντολογικούς κώδικες και της εθνοκρατικής ιδιότητάς τους. Και για όσους μονίμως παραπονούνται αντιτάσσουμε ότι το ελλειμματικό λόγω πολιτικών παρεμβάσεων ελληνικό πανεπιστημιακό σύστημα προς τα εκεί κινείται και πολλά έχει να επιδείξει ως προς αυτό (τόσο στον χώρο του πολιτικού στοχασμού όσο και στο τεχνικό-τεχνολογικό πεδίο). Και πάλιν: Η γενικόλογη δολοφονία του χαρακτήρα των ελλήνων ακαδημαϊκών είναι παντελώς απαράδεκτη.

Επανερχόμενοι στις γενικότερες τάσεις στο πλανητικό επίπεδο, η δομή πολλών πανεπιστημίων, η λειτουργία τους, η σύνθεσή τους, τα προγράμματα σπουδών και η κρατούσα αντίληψη περί «ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας», με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο είναι όλα ευθυγραμμισμένα με ιδιωτικές, κρατικές, συμμαχικές, ιδεολογικές ή άλλες αξιώσεις ισχύος.

Σκέφτομαι να πάω στο τάδε πανεπιστήμιο της Τουρκίας να διδάξω (γνωστή «προέκταση» των δραστηριοτήτων του περιβόητου ισλαμιστή Γκιουλέν), είπε πριν λίγο καιρό γνωστός μου. «Εκεί παίρνουν τόσα λεφτά», πρόσθεσε (πενταπλάσια του μισθού μας στην  Ελλάδα). Μεταξύ σοβαρού και αστείου εισέπραξε: «Αν αισθάνεσαι μισθοφόρος και όχι ακαδημαϊκός πήγαινε!!».

Αυτές οι επισημάνσεις, τονίζω παρενθετικά για πολλοστή φορά κατά κάθε κακόπιστης κριτικής, είναι εξ αντικειμένου περιγραφικές και όχι αξιολογικές, καθότι σκοπός της συζήτησης όπως ειπώθηκε πιο πάνω είναι να δούμε το «είδος των πανεπιστημίων που «θέλουμε». Επίσης, για να δούμε «ποιοι και τι θέλουν» καθότι έτσι μόνο αποκρυσταλλώνονται οι σκοποί και οι θεσμικοί ή άλλοι προσανατολισμοί». Κάλεσμα να μιμηθούμε άκριτα μια ανύπαρκτη κατηγορία προτύπων και πρακτικών είναι αστείο πράγμα ακόμη και ως σκέψη.

Και συνεχίζω: Στον ακραίο πόλο των στρατεύσεων και επιστρατεύσεων στα πανεπιστήμια των περισσοτέρων κρατών του σύγχρονου κόσμου, η φράση «ακαδημαϊκή ανεξαρτησία» δεν είναι άγνωστη. Αντίθετα, επειδή είναι εξ ορισμού εξόχως ελλειμματική, για να επισκιαστεί αυτό το γεγονός η αναφορά σε αυτή πλεονάζει, χωρίς να αποκλείεται και το στήσιμο κάποιων νοερών πασαρέλων πάνω στις οποίες κορδωμένοι δράστες υποκειμενικότητας και ιδιοτέλειας πλην ακαδημαϊκά μεταμφιεσμένοι, κηρύττουν ανύπαρκτα και υποκριτικά διατυπωμένα δόγματα πλουραλισμού, επιστημονικής ελευθερίας και επιστημονικής ουδετερότητας.

Όσοι περισσότεροι συσπειρώνονται κραυγάζοντας αυτάρεσκα πάνω σε αυτές τις πασαρέλες και όσο περισσότερα επικοινωνιακά μέσα διαθέτουν (ή κάποιοι τους διαθέτουν) τόσο πιο βαριά είναι η περιρρέουσα συμβατική ατμόσφαιρα και τόσο περισσότερο επισκιάζεται η αλήθεια για τους πραγματικούς σκοπούς και τους πραγματικούς πρακτικούς προσανατολισμούς της «επιστήμης» ή της επιστήμης. Έτσι νοούμενη η «ακαδημαϊκή ανεξαρτησία» είναι μια επίφαση και μια μεταμφίεση εκπλήρωσης αλλότριων σκοπών, κατά κανόνα κρατικών και ιδιωτικών.

Και πάλιν: Δεν το λέμε επιτιμητικά παρά μόνο το περιγράφουμε γιατί πρέπει μιλώντας για τόσο σοβαρά πράγματα να γνωρίζουμε τις τάσεις που ορίζουν τους κανόνες και όχι τις εξαιρέσεις. Αναμφίβολα, υπάρχει ο κανόνας αλλά και ατομικές ή και ομαδικές εξαιρέσεις ηρωικών προσκολλήσεων σε πάγιες ακαδημαϊκές αρχές αληθινής αξιολογικής ελευθερίας και σε πάγιους κώδικες δεοντολογίας της επιστήμης. Αυτοί συνήθως είναι και οι ταγοί της θεωρίας και της επιστήμης στους οποίους παραπέμπουν ή και τους οποίους αντιγράφει το υπόλοιπο «πλήθος». Για αυτούς τους λόγους είναι ένα πράγμα να θαυμάζεις την εξαίρεση και να περιγράφεις τον κανόνα και άλλο να αγνοείς τον κανόνα και να αποσιωπάς την εξαίρεση αναφερόμενος σε μυστηριώδη και ανύπαρκτα πράγματα (τις μυστήριες «ξένες πρακτικές»).

Αν και ίσως δεν ενδιαφέρει τον αναγνώστη, ο γράφων λογικότατα και ανθρώπινα είναι φορέας αξιολογικής άποψης ως προς αυτά τα ζητήματα, πλην την αφήνει κατά μέρος και τοποθετείται αυστηρά ακαδημαϊκά, καθότι θεσμικά ζητήματα δεν πρέπει να επηρεάζονται από δικές μας προσωπικές αξιολογικές θέσεις. Δυστυχώς όμως αυτό συχνά είναι ο κανένας και όχι η εξαίρεση.

Η θέση αρχής που υιοθετείται εδώ προσπαθώντας να προσκολληθούμε σε πάγιους ακαδημαϊκούς κώδικες και στην λογική, είναι η εξής: α) Η επιστήμη πρέπει να είναι ανεξάρτητη β) Στην Ελλάδα η επιστήμη μπορεί να είναι ανεξάρτητη, τόσο λόγω ακαδημαϊκών παραδόσεων και Συνταγματικής κατοχύρωσης όσο και εξ ανάγκης καθότι ακόμη και αν θελήσουμε να υπηρετήσουμε κατιτί πολιτειακό δεν υπάρχει για να το κάνουμε και γ) αποτελεί ιστορικής σημασίας πνευματικό αυτοχειριασμό αν ροκανίσουμε την ακαδημαϊκή μας ανεξαρτησία για να εισέλθουμε σε ένα θολό και άγνωστο τοπίο συγκυριακών φιλόδοξων και ευφάνταστων κατασκευαστών πανεπιστημιακών προσανατολισμών που παρακάμπτουν την ελληνική επιστημονική-ακαδημαϊκή κοινότητα.

Αυτών λεχθέντων και αν μερικοί παραπονιάρηδες μέμφονται την ακαδημαϊκή ελευθερία ως πηγή όλων των κακών, απαιτείται να γίνει κατανοητό ότι είναι ένα πράγμα η στράτευση της ανώτατης εκπαίδευσης στα κρατικοεθνικά συμφέροντα ανάλογα και αντίστοιχα με πρακτικές του εξωτερικού και άλλο η εξαέρωσή της ή χειρότερα η καθυπόταξή της στην ιδιωτεία, στην ιδιοτέλεια και στις πολιτικοπαραταξιακές κυμάνσεις και σκαμπανευάσματα, συχνά έξωθεν υποκινούμενα!! Η διάγνωση μιας ασθένειας όπως πολλοί κάνουν δεν αποτελεί λόγο αποτέφρωσης του ζωντανού ασθενούς.  

Ερχόμαστε τώρα στον δεύτερο πόλο της αποληκτικής τροχιάς του εκκρεμούς μια αντίθετης φοράς κίνησης.

Εκεί βρίσκεται η ελεύθερη, ανεξάρτητη, αδέσμευτη, αντικειμενική και δεοντολογικά προσκολλημένη επιστήμη που εκπληρώνει σκοπούς όπως αυτοί που αναφέρθηκαν πιο πάνω, στην προηγούμενη ενότητα. Ιδεατά, απαιτεί απόλυτη ακαδημαϊκή ανεξαρτησία, απόλυτη προσκόλληση σε πάγιους κώδικες δεοντολογίας της επιστήμης και επιστημονικής αντικειμενικότητας και αποστασιοποίηση από την ενδοκρατική και διακρατική διαπάλη.

Αυτή δεν είναι μια πλατωνική θέση αλλά κάτι πολύ διαφορετικό, μια όπως είπαμε αναζήτηση της φοράς κίνησης προς τον ακαδημαϊκό χώρο υψηλότερων βαθμίδων δεοντολογίας της επιστήμης, επιστημονικών προδιαγραφών και κοινωνικοπρακτικής συνάφειας. Δεν είπαμε πως δεν υπάρχει Ιθάκη αλλά ότι ακόμη και αν δεν υπάρχει, σημασία έχουν οι προϋποθέσεις της διαδρομής και το τι κουβαλάμε θαλασσοπορώντας προς αυτή.

Εμείς οι Έλληνες στον δικό μας ακαδημαϊκό χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης, και μάλλον εξ όσων γνωρίζω ενδεχομένως αυτό δεν ισχύει σε καμιά άλλη χώρα, έχουμε την πολυτέλεια να είμαστε από άποψη νόμων και παραδόσεων σωστά προσανατολισμένοι προς αυτό τον πόλο.

Αποτυχίες και εξαιρέσεις δεν αποτελούν δικαιολογία συνηγορίας προσανατολισμού προς την αντίθετη κατεύθυνση. Όταν ταλαντευόμαστε γέρνοντας προς τον αντίθετο πόλο έχουμε την δυνατότητα να ισορροπήσουμε αυτοθεσμιζόμενοι και να προσδιορίσουμε ξανά την πορεία κίνησής μας προς τον σωστό προσανατολισμό. Ευρύ και απέραντο το πεδίο των παραπονιάρηδων αντί να μουρμουρούν για εξαιρέσεις και ατομικές κακές εμπειρίες. Αν δεν το γνωρίζουν ας μάθουν ότι συχνά πληρώνοντας πολύ μεγάλο κόστος πολλοί ασκητικοί έλληνες πανεπιστημιακοί δίνουν καθημερινές μάχες στα πεδία της επιστημονικής αυτοσυγκρότησης και της δεοντολογικής θεμελίωσης της ελληνικής ακαδημαϊκής ζωής.

Φύλακας για να μας εξαναγκάσει και εξωθήσει ή τοποθετήσει σε κάποιο πλατωνικό ιδεατό τρόπο δεν υπάρχει (όπως δεν υπάρχει, είπαμε, και ιδεατός τόπος). Αυτό επιτυγχάνεται με το άθλημα της επιστημονικής και δεοντολογικής αυτοθέσμισης και αυτοσυγκρότησης. Υπάρχουν μόνο χωροφύλακες. Πλην νεοέλληνες χωροφύλακες εκπορευόμενοι από την νεοελληνική φαυλοκρατία θα είναι πτωχοί συγγενείς αντίστοιχων χωροφυλάκων ξένων πανεπιστημίων οργανωμένων πολιτειών και μάλλον θα εκπληρώνουν αλλότριους σκοπούς και όχι το είδος των σκοπών που καλώς ή κακώς οι χωροφύλακες πολλών ξένων πανεπιστημίων ηγεμονικών κρατών υπηρετούν.

Αν βέβαια νομικά εξεζητημένα επιβληθούν παράθυρα εισόδου «χωροφυλάκων» ποτέ δεν θα νομιμοποιηθούν ενώ κάποια στιγμή θα εκτοπιστούν με νόμιμο τρόπο, καθότι αποδεδειγμένα ζυγό στο σβέρκο μας δεν δεχόμαστε. Θα μας μείνει η φασαρία. Για τους έλληνες ακαδημαϊκούς ότι και αν αποφασίζουν κάποιοι εφήμεροι νομοθέτες κανονιστικών διατάξεων, δεν υπερισχύουν του πνεύματος και του γράμματος των συνταγματικών προνοιών και των πάγιων παραδόσεων αυτοδιοίκησης, αυτορρύθμισης, αυτοθέσμισης, επιστημονικών ελέγχων και δεοντολογικής συγκρότησης.

Επιπλέον, πέραν του ότι γενικότερα η αυτορρύθμιση-αυτοθέσμιση υπό συνθήκες άμεσης δημοκρατίας είναι βαθειά ριζωμένη στην μακραίωνη διαδρομή μας, η συγκαιρινή ελληνική ακαδημαϊκή ζωή ενέχει δύο ιδιαιτερότητες.

Πρώτον, κληροδοτήσαμε την κλασική ακαδημαϊκή παράδοση που δεν βρίσκεται μόνο στην κορυφή των ακαδημαϊκών προδιαγραφών αλλά και που συμπεριλαμβάνει το σύνολο του φάσματος και των αποχρώσεών τους. Μερικοί νεοέλληνες μπορεί έτσι να αισθάνονται μπορεί και όχι. Μπορεί να είναι εν μέρει ή εν όλο φορείς αυτής της κληρονομιάς (όπως και πάρα πολλοί εκτός Ελλάδας αναμφίβολα σίγουρα είναι – εγώ τουλάχιστον γνωρίζω πολλούς μη έλληνες που έτσι εμφορούνται) μπορεί όμως να είναι (οι νεοέλληνες) και απλοί αχθοφόροι των κλασικών ακαδημαϊκών παραδόσεων. Σημασία έχει ότι υπάρχει ένας ωκεανός υψηλών ακαδημαϊκών παραδόσεων από τον οποίο όποιος επιθυμεί μπορεί να αντλήσει.

Δεύτερον, αυτό τελικά κατοχυρώθηκε, ορθώς, και στο Σύνταγμα. Αυτό επίσης είναι που επιχειρείται να ροκανιστεί με το επίμαχο νομοσχέδιο όταν κάποιοι επικαλούνται ανύπαρκτα διεθνή πρότυπα και διορισμούς εξωακαδημαϊκών παραγόντων που εξ αντικειμένου θα εξωθήσουν προς ιδιωτεία και ιδιωτικοποίηση με τρόπο μάλιστα παντελώς άγνωστο και ασύμβατο με την ελληνική κοινωνική, πολιτική και ακαδημαϊκή πραγματικότητα. Κάτι τέτοιο αντίκειται στους Καταστατικούς μας Χάρτες.

Το κατά πόσο οι έλληνες πανεπιστημιακοί βρίσκονται στον ένα ή άλλο πόλο ή προς τα πού κινούνται και σε πιο σημείο του εκκρεμούς βρίσκονται, είναι και το βασικό ερώτημα που ρητά ή άρρητα, έμμεσα ή άμεσα τίθεται και για το οποίο όπως προανέφερα αναζητούμε αποκρυσταλλωμένα συμπεράσματα μέσα από ανταλλαγή απόψεων.

Την δική μου προγραμματική θέση και ανεξάρτητα του τι κατάλαβε ο καθείς για το τι έγραψα μέχρι τώρα στο παρελθόν, την κάνω εδώ σαφή και ακριβή, καθότι εκτιμώ πως υιοθετείται από την συντριπτική σιωπηρή πλειοψηφία των ελλήνων πανεπιστημιακών: Πρέπει να βρισκόμαστε ή σε κάθε περίπτωση να κινούμαστε προς τον δεύτερο ακαδημαϊκό πόλο όπως τον περιγράψαμε πιο πάνω. Πολλοί εκφράζουν αμφιβολίες ως προς το κατά πόσο αυτό είναι εφικτό και μερικοί άλλοι μας πληροφορούν για κακές προσωπικές εμπειρίες δικές τους ή άλλων και εμμέσως πλην σαφώς σχεδόν φανατικά και ανένδοτα υποστηρίζουν «αλλαγή και ας προκύψει ότι και να είναι». Μερικοί άλλοι, επίσης, εξίσου μυστηριωδώς μας λένε ότι πρέπει να «προσαρμοστούμε» σε κάποιες ανεξιχνίαστες ακαδημαϊκές πρακτικές και κριτήρια εκεί «ΕΞΩ ΕΚΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ».

Οι τελευταίοι δεν ξέρουν ή δεν μας λένε ότι, όπως εμείς προσπαθήσαμε να αναφέρουμε πιο πάνω με στοιχειώδη τρόπο, ποιοι είναι οι προσανατολισμοί και οι θεμελιώδεις δομές των πανεπιστημίων στον υπόλοιπο κόσμο. Ο απροσδιόριστος και θολός κόσμος του «έξω», τόσο σα πεδία του πολιτικού στοχασμού όσο και αυτά των τεχνικών-τεχνολογικών τομέων, είτε βρίσκεται στον πρώτο πόλο είτε προς τα εκεί κινείται υπηρετώντας κρατικοεθνικά, ιδιωτικά και συμμαχικά συμφέροντα (και συχνά πλέον και παντελώς ανεξέλεγκτα συμφέροντα που κυμαίνονται από την καταχρηστική κερδοσκοπία μέχρι την εγκληματικότητα κάθε άλλου είδους των κοινωνικοπολιτικά ανέντακτων διεθνικών δρώντων).

Αν πάντως στην βάση των προαναφερθέντων απλά σταθούμε στο γεγονός του κρατικοεθνικού-ιδεολογικοπολιτικού προσανατολισμού πολλών πανεπιστημίων «ΕΚΕΙ ΕΞΩ ΣΤΟ ΘΟΛΟ ΚΑΙ ΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΟ ΠΛΑΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ» της ανελέητης διακρατικής διαπάλης, οι επιθυμούντες άρον άρον και εν μέσω του καλοκαιριού την ανατροπή όσων ισχύουν στην ελληνική ακαδημαϊκή ζωή, δεν μας εξηγούν αν έτσι θέλουν να προσανατολίσουν τα ελληνικά πανεπιστήμια.

Θέλουν να τα εντοιχίσουν μέσα σε κάποια κρατικοεθνική δομή και ποια είναι αυτή καθότι «κοιτάζω γύρω μου» και δεν την βλέπω; Θέλουν να την δουν να εμφορείται από κάποιες ιδεολογικοπολιτικές παραδοχές και ποιες είναι αυτές; Θέλουν να την εξαερώσουν και να την υποτάξουν σε κάποια διεθνικά χρηματιστηριακά ή άλλα συμφέροντα όπως πλέον συμβαίνει σε γειτονικά βαλκανικά κράτη; Γιατί αν συρρικνώσουμε ή ανατρέψουμε την ακαδημαϊκή μας ανεξαρτησία κάτι από όλα αυτά ή κάτι παρόμοιο θα πρέπει να συμβεί.

Φωνασκίες, κραυγές και λογικές του είδους «ας ανατραπεί αυτό που δεν μου αρέσει και ας είναι ότι και νάναι», υποβαθμίζει αν όχι ευτελίζει την συζήτηση επί ενός θέματος ζωτικής σημασίας. Σε κάθε περίπτωση, όπως και να το κάνουμε, είμαστε υποκριτές αν δεν υπογραμμίσουμε ευθέως ότι πέφτει πολύ το επίπεδο των συζητήσεων όταν διεξάγεται με υπονοούμενα, με εκτόξευση εξαιρέσεων ως παραδείγματα που δήθεν περιγράφουν την ελληνική πανεπιστημιακή ζωή και με διατύπωση γενικόλογων αφορισμών επικοινωνιακού χαρακτήρα που χαρακτηρίζει την κομματικοπαραταξιακή αντιπαράθεση στην χώρα μας και που δεν συνάδει με το ακαδημαϊκό λειτούργημα.

Συμπερασματικά, όταν οι πανεπιστημιακοί μιλούν για την μεταρύθμιση της ακαδημαϊκής ζωής είναι προϋπόθεση να διευκρινίζουν κατά πόσο πιστεύουν ότι η αποδυνάμωση της ελληνικής ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας οδηγεί –και αν αυτό επιθυμούν– προς κάποιο κρατικοεθνικό, διεθνικό, διεθνιστικό ή άλλο ιδεολογικοπολιτικό τοπίο. Δεν ακούμε τίποτα το συγκεκριμένο, όμως, και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα.

Η έκκληση να εμπιστευτούμε κάποιους διορισμένους περισσότερο από αυτούς που ευθέως εκλέγει η πανεπιστημιακή κοινότητα εκτός του ότι είναι μια θέση που φαντάζει εξόχως ελιτίστικη, όπως εξηγήσαμε κυριολεκτικά πιθηκίζει ξένα πρότυπα διαφορετικής ακαδημαϊκής και πολιτειακής ετερότητας.

Στην συντρέχουσα συζήτηση δεν λείπουν εξομοιώσεις, εξισώσεις, θόλωμα των νερών, ισοπέδωση του ημέτερου και ωραιοποίηση αν όχι εξιδανίκευση του ανύπαρκτου «Γένους ξένων πανεπιστημίων και ξένων πρακτικών». Όλα αυτά πολύ θυμίζουν την μνημονιακή λογική που σιγά-σιγά πλην σταθερά κατεδαφίζει την νεοελληνική πολιτεία. Τώρα ήλθε η σειρά των «ανατροπών» στα πανεπιστήμια.

Εδώ βρισκόμαστε λοιπόν, και θα πάθουμε ή θα καταφέρουμε ότι μας αξίζει. Αυτό θα είναι, μάλλον, ένα ακόμη μπέρδεμα που συγκροτεί ένα θανατηφόρο νεοελληνικό Γόρδιο δεσμό για τον οποίο δεν θα υπάρξει Μέγας Αλέξανδρος.

8. Σεβασμός στους κείμενους νόμους:

Τώρα, για εκείνους που κυριολεκτικά κακεντρεχώς λένε «να ξυπνήσουμε» γιατί το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί ούτως ή άλλως, απλά λέμε ότι «ξύπνιοι είμαστε» και πως ξέρουμε ότι μέσα στον χείμαρρο πολιτικής αυθαιρεσίας, αντιδημοκρατικών πρακτικών και πολιτικού ανορθολογισμού που κατακλύζει την ελληνική πολιτική σκηνή τα τελευταία χρόνια, μάλλον θα τύχει μιας πλειοψηφικής επικύρωσης από την παρούσα σύνθεση του ελληνικού κοινοβουλίου. Με απλά λόγια η ενοχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας και η μετατροπή των πολιτών της σε είλωτες των διεθνικών χρηματοπιστωτικών τεράτων τώρα κατά κάποιο παρόμοιο τρόπο σαρώνει και την δημόσια ανώτατη εκπαίδευση.

Στοιχειώδης λογική σκέψη, όμως, πείθει ότι η ουσιαστική συζήτηση μόλις τώρα αρχίζει και αυτό είναι το σκεπτικό στην βάση του οποίου διατυπώνουμε την κριτική μας. Όμως είναι ένα πράγμα η κριτική και αυτοκριτική και άλλο να γινόμαστε μέρος μιας επιχείρησης ενοχοποίησης των ελλήνων ακαδημαϊκών με συνειδητό ή ανεπίγνωστο σκοπό την ιδιωτεία και την ιδιωτικοποίηση της δημόσιας ανώτατης παιδείας.

Αναμφίβολα, στοιχειώδης λογική επίσης επιτάσσει να είμαστε νομιμόφρονες και ειρηνικοί στις επερχόμενες στάσεις μας καθότι μόλις τώρα αρχίζει μια νέα πορεία η οποία ενδέχεται να είναι εξόχως ταραχώδης. Οι Ακαδημαϊκοί απαιτείται να στέκονται πάντοτε με υπευθυνότητα και σοβαρότητα ακόμη και απέναντι σε αυτούς που τους διασύρουν. Αυτό δεν συνιστά μια παθητική στάση αλλά μια στάση συμβατή με το ακαδημαϊκό λειτούργημα.

Ένα είναι σίγουρο: Σε αυτή την δύσκολη πορεία που μόλις αρχίζει η πλειονότητα των ελλήνων πανεπιστημιακών θα αντιστέκονται υπερασπιζόμενοι την ακαδημαϊκή τους ελευθερία κατά ενδεχομένων «διορισμένων χωροφυλάκων» που θα εισέρχονται από τα παράθυρα πολιτικών και ιδιωτικών παρεμβάσεων.

Χωρίς ακαδημαϊκή ελευθερία, αυτορρύθμιση, αυτοδιοίκηση, αυτοσυγκρότηση και δεοντολογική θεμελίωση ο ακαδημαϊκός κόσμος είναι ανύπαρκτος και κάτι τέτοιο δεν θα γίνει αποδεκτό. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι αυτά τα κατοχυρώνει το πνεύμα και το γράμμα του Συντάγματος –αν και ενοχλεί κάποιους όταν το  υπενθυμίζουμε– αλλά επίσης και το γεγονός ότι επαναλαμβάνουμε, ανήκει στις ακαδημαϊκές μας παραδόσεις και ότι συναρτάται με διαχρονικά θεμελιωμένες πολιτικές, πνευματικές και αισθητικές δομές.

Τώρα, στο παρελθόν, λόγω ελλείμματος εσωτερικής αυτορρύθμισης και δεοντολογικής θεμελίωσης, οι έλληνες πανεπιστημιακοί ποτέ, ουσιαστικά, δεν έκαναν από μόνοι τους ριζοσπαστικές προτάσεις για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που θα θεραπεύουν τις κακές εξαιρέσεις και τα προβλήματα που πολλοί και ευλόγως επισημαίνουν. Στο προγενέστερο αρχικό σημείωμά μου υποστήριξα ότι τέτοιες αδυναμίες οφείλονται κυρίως στις πολιτικοπαραταξιακές παρεμβολές των τελευταίων δεκαετιών.

Είτε ψηφιστεί είτε δεν ψηφιστεί το επίμαχο νομοσχέδιο και είτε εισέλθουμε σε μια ταραχώδη φάση ή όχι, τα αντιπροσωπευτικά όργανα της ακαδημαϊκής κοινότητας είναι υποχρεωμένα να υποβάλουν συνολικό «αντί-νομοσχέδιο» συμβατό με τον Σύνταγμα και τις ακαδημαϊκές παραδόσεις μας και το οποίο θα αντιτάσσουν ακούραστα προς  κοινωνική και τελική νομική επικύρωση. Μόνιμος σκοπός θα είναι, πάντοτε στο πλαίσιο της πολιτειακής νομιμότητας, να αλλάξει ή να ανατραπεί οτιδήποτε παρακωλύει ή αναστέλλει την ακαδημαϊκή μας ανεξαρτησία.

Η ακαδημαϊκή κοινότητα είναι πλέον πολύ πιο ισχυρή απ’ ότι μερικοί νόμισαν. Είναι πλέον ένα πνευματικά εύρωστο σώμα και αν σωστά λειτουργήσει μπορεί αφενός να θεραπεύει διαρκώς τα κακώς κείμενα και αφετέρου να αναδεικνύει αυτό που εξ αντικειμένου συνάδει με τα συμφέροντα της κοινωνίας, της επιστήμης και των φοιτητών, δηλαδή, την ύπαρξη προϋποθέσεων εκπλήρωσης των σκοπών της ελληνικής δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης. Όσον μας αφορά τους σκοπούς αυτούς τους ορίσαμε πιο πάνω.

Ότι και να συμβεί –και δυστυχώς αναπόδραστα πολλοί θα εκμεταλλευτούν τα προβλήματα που δημιουργεί το επίμαχο νομοσχέδιο–, απαιτείται, επαναλαμβάνουμε, να είμαστε αταλάντευτα προσκολλημένοι στην εξίσου σημαντική πολιτική παράδοση συμμόρφωσης στην πολιτειακή νομιμότητα. Με νόημα τονίζω ότι υπέρτατη πολιτειακή νομιμότητα είναι το Σύνταγμα, το οποίο, η τήρηση του οποίου, όπως παλαιότερα σωστά αντιτάσσαμε, επαφίεται στον πατριωτισμό των ελλήνων (το ίδιο και για κάθε άλλο λαό, όσον αφορά τον θεμελιώδη ιδρυματικό Καταστατικό Χάρτη).  

9. Καταληκτικές επισημάνσεις

Έρχομαι τώρα σε πιο συγκεκριμένες καταληκτικές θέσεις ή σχόλια σε αναφορά με κείμενα που γράφτηκαν τον τελευταίο καιρό αναφορικά με το επίμαχο νομοσχέδιο. Πρωταρχικό κριτήριο που απαιτείται να διέπει τις αναλύσεις και αποφάσεις μας, είναι ότι τα ακαδημαϊκά ζητήματα πέραν των θεμελιωδών προσανατολισμών που προαναφέραμε, απαιτείται να κρίνονται σύμφωνα με τις προϋποθέσεις κάθε Πανεπιστήμιου, κάθε τμήματος, κάθε χώρας και κάθε περίστασης. Η ευθύγραμμη εξομοίωση και εξίσωση ως δόγμα μεταρρύθμισης των ελληνικών πανεπιστημίων διαμέσου εισβολής ιδιωτών και πολιτικών προσώπων μέσα από πολλά παράθυρα, δεν είναι προσέγγιση συμβατή με τις ισχύουσες προϋποθέσεις στην Ελλάδα και στα ελληνικά πανεπιστήμια.

Θεωρούμε ως δεδομένο, εξάλλου, ότι η πολιτική και θεσμική οργάνωση των ανθρώπων σε οποιοδήποτε ζήτημα και αν αναφερόμαστε, ιδιαίτερα όταν αφορά μεγάλες αλλαγές ριζικού και καταστατικού χαρακτήρα, δεν πρέπει να εκτιμώνται υπό το πρίσμα προσωπικών παραπόνων, ατυχιών, γνωμών επηρεασμένων από ατομικές καταστάσεις και εξαιρέσεων που προσδιορίζονται ως ο κανόνας. Βρίσκουμε τέλος πολύ άδικες μερικά δηλητηριώδη σχόλια ελλήνων πανεπιστημιακών του εξωτερικού. Τις προθέσεις δεν μπορούμε να τις ξέρουμε αλλά πιο πάνω κάναμε ξεκάθαρες τις καταμαρτυρούμενες προθέσεις πολλών ελλήνων πανεπιστημιακών όσον αφορά τους συμπαθείς απόδημους συναδέλφους μας.

Κατά τα άλλα, η διαρκής συνάρτηση των συλλογισμών μας αναφορικά με το μέλλον της ελληνικής πανεπιστημιακής ζωής με το τι συμβαίνει εκτός Ελλάδας είναι κάτι περισσότερο από αναγκαία. Με τον σωστό όμως τρόπο και όχι με προπαγάνδες, συνθήματα, άλματα συλλογισμών, γνώμες, δοξασίες και νεφελώδεις αφορισμούς.