Παναγιώτης Ήφαιστος
Καθηγητής, Διεθνείς Σχέσεις-Στρατηγικές Σπουδές
Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών
www.ifestos.edu.gr -- www.ifestosedu.gr -- info@ifestosedu.gr -- info@ifestos.edu.gr
Λόγια σοφά και λογικά
Κωνσταντίνος Π. Καβάφης Θερμοπύλες
Τιμή σ' εκείνους όπου στην ζωή
των
ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
Ποτέ από το χρέος μη κινούντες·
δίκαιοι κ' ίσοι σ' όλες των τες πράξεις,
αλλά με λύπη κιόλας κ' ευσπλαχνία·
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν
είναι πτωχοί, πάλ' εις μικρόν γενναίοι,
πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε·
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.
Και περισσότερη τιμή τους πρέπει
όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)
πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,
κ' οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε.
Απόσπασμα από το Ιθάκη του Κωνσταντίνου Καβάφη
Σα βγεις στον πηγαιμό για την
Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μεν' η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου
Η ημέτερη διάνοια: Περισσότερο φοβούμαι τα ιδικά μας σφάλματα παρά τα σχέδια των εχθρών μας (ΜΑΛΛΟΝ ΓΑΡ ΠΕΦΟΒΗΜΑΙ ΤΑΣ ΟΙΚΕΙΑΣ ΗΜΩΝ ΑΜΑΡΤΙΑΣ Ή ΤΑΣ ΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΔΙΑΝΟΙΑΣ0. Περικλής Θουκυδίδου Α144 (Ελ. Βενιζέλος)
Η πείρα και οι εμπειρίες: "Ουδείς ασφαλέστερος εχθρός του ευεργετηθέντος αχάριστου"
Παναγιώτης Κονδύλης: «Η έσχατη πραγματικότητα συνίσταται από υπάρξεις, άτομα ή ομάδες που αγωνίζονται για την αυτοσυντήρησή τους και μαζί αναγκαστικά, για τη διεύρυνση της ισχύος τους. Γι’ αυτό συναντώνται ως φίλοι ή ως εχθροί και αλλάζουν φίλους και εχθρούς ανάλογα με τις ανάγκες του αγώνα για την αυτοσυντήρησή τους και τη διεύρυνση της ισχύος τους» (Κονδύλης Ισχύς και απόφαση 1991, σ. 213) Δικό μου σχόλιο πριν από μερικά χρόνια σε αναφορά με αυτή την θέση: "αυτή η ανελέητη περιγραφή του Κονδύλη αποτελεί καθημερινή εμπειρία σ' ένα τουλάχιστον χώρο που γνωρίζω πλέον καλά, την παγκόσμια πανεπιστημιακή ζούγκλα".
Niebuhr: "η ανθρώπινη φύση είναι τόσο πολύπλοκη ώστε μπορεί να δικαιολογήσει οποιαδήποτε υπόθεση θέλουμε" Παρατίθεται στο εμβληματικό έργο του Kennet Waltz, Άνθρωπος, το κράτος και ο πόλεμος (Εκδόσεις Ποιότητα 2011.
Παναγιώτης Κονδύλης, περί οπτικής: Οι παρωπίδες προσφέρουν ασφαλή προσανατολισμό. Κονδύλης, «Στοχασμοί και αποφθέγματα», Μετάφραση: Λ. Λαρέλης, Νέα Εστία τ.1717.
Παναγιώτης Κονδύλης - Φιλοσόφων εγκώμιον: «Η έλλειψη ιστορικής παιδείας είναι η αστείρευτη πηγή έμπνευσης των φιλοσόφων». «Το πρώτο μέλημα του επαγγελματία φιλοσόφου είναι να πείσει τον εαυτό του και τον κόσμο ότι κερδίζει το μισθό του όχι ως απλός εργαζόμενος, σαν όλους τους άλλους, αλλά ως ευεργέτης της ανθρωπότητας». «Οι θεωρητικές αναμετρήσεις μεταξύ φιλοσόφων γίνονται ειλικρινείς μόνο όταν καταλήγουν σε προσωπικές ύβρεις». Κονδύλης, «Στοχασμοί και αποφθέγματα», Μετάφραση: Λ. Λαρέλης, Νέα Εστία τ.1717.
Παναγιώτης Κονδύλης. "Ο συνδυασμός των πάντων με τα πάντα αποτελεί ουσιώδες γνώρισμα του μαζικοδημοκρατικού τρόπου σκέψης, καθώς και οι ηδονιστικές αξίες του αυθορμητισμού και της αυτοπραγμάτωσης όπως τις διακήρυξε η πολιτισμική επανάσταση στην Ελλάδα, συμφύρθηκαν με τις παμπάλαιες και πασίγνωστες εγχώριες έξεις της πνευματικής νωθρότητας, του εξυπνακιδισμού και της ημιμάθειας. Η σύμφυρση αυτή επομένως ήταν η φυσική βολική είσοδος του μεταμοντερνισμού σ’ ένα τόπο όπου το αστικό εργασιακό ήθος ήταν ουσιαστικά άγνωστο όχι μόνο στον τομέα της υλικής παραγωγής αλλά και στον τομέα του πνεύματος, όπου δεν διαμορφώθηκαν επιστημονικές παραδόσεις με συνοχή και με μακρόβιους φορείς όπου οι μίμοι και οι γελωτοποιοί εκπροσωπούνται με ποσοστά ιδιαιτέρως υψηλά στους κύκλους των διανοουμένων στα πανεπιστήμια και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Όπως και να ’χει, η τέτοια είσοδος του μεταμοντερνισμού στις ελληνικές συνθήκες αποτελεί την ολοκλήρωση και εν μέρει την κορύφωση της κρίσης όλων των θεμελιωδών δεδομένων της ελληνικής εθνικής ζωής ... Η Ελλάδα εντάσσεται σε πολύ χαμηλή θέση στο σύστημα του διεθνούς καταμερισμού της υλικής και πνευματικής εργασίας. Ο δικός της μεταμοντερνισμός συνίσταται στο ότι αποτελεί μια στενή και παράμερη λωρίδα στο ευρύ φάσμα του μεταμοντερνισμού των άλλων". Κονδύλης, Η Παρακμή του Αστικού Πολιτισμού (Θεμέλιο, Αθήνα 1991), σ. 46-7»
Αντλήθηκε από την σελίδα http://users.uoa.gr/~nektar/history/1antiquity/ancient_hellenic_wisdom.htm
Στὸν πρόναο τοῦ ναοῦ τοῦ Ἀπόλλωνος στοὺς Δελφούς, ἀνεγράφοντο τὰ δύο περίφημα Δελφικὰ παραγγέλματα, ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ καὶ ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ, ἑκατέρωθεν τοῦ ἱεροῦ γράμματος Ε. Τὰ Δελφικὰ αὐτὰ παραγγέλματα, μαζὶ μὲ ἄλλα 145 ἀκόμη, συνολικῶς 147, ἦσαν οἱ ὑποθῆκες ποὺ παρέδωσαν οἱ Ἑπτὰ Σοφοὶ στις ἐπερχόμενες γενιές, ὠφελήματα ἀνθρώποις ἐς βίον. Τὰ παραγγέλματα αὐτὰ ἦσαν λιτὰ ἀποφθέγματα δύο ἕως πέντε λέξεων ἀλλὰ μεστὰ σοφίας, καὶ τὰ περισσότερα ἀνῆκαν στοὺς Ἑπτὰ Σοφοὺς τῆς ἀρχαιότητας (Θαλῆς ὁ Μιλήσιος, Πιττακὸς ὁ Μυτιληναῖος, Βίας ὁ Πρηνεύς, Σόλων ὁ Ἀθηναῖος, Κλεόβουλος ὁ Ῥόδιος, Περίανδρος ὁ Κορίνθιος, Χίλων ὁ Λακεδαιμόνιος) καὶ ἦσαν χαραγμένα στον πρόσθιο τοῖχο τοῦ Προνάου ἢ ἐπὶ τῶν παραστάδων τῆς πύλης τοῦ μεγάλου ναοῦ ἢ ἐπὶ τοῦ ὑπερθύρου ἢ ἐπὶ τῶν πολλῶν στηλῶν, ποὺ εἶχαν τοποθετηθεῖ στις πλευρὲς τοῦ ναοῦ περιμετρικῶς.
Ἕπου Θεῷ
(Ἀκολούθα τὸν θεό)
Νόμῳ πείθου
(Νὰ πειθαρχεῖς στὸ Νόμο)
Θεοὺς σέβου
(Νὰ σέβεσαι τοὺς θεούς)
Γονεῖς αἰδοὺ
(Νὰ σέβεσαι τοὺς γονεῖς σου)
Ἡττῶ ὑπὲρ δικαίου
(Νὰ καταβάλλεσαι γιὰ τὸ δίκαιο)
Γνῶθι μαθών
(Γνώρισε ἀφοῦ μάθεις)
Ἀκούσας νόει
(Κατανόησε ἀφοῦ ἀκούσεις)
Σαυτὸν ἶσθι
(Γνώρισε τὸν ἑαυτό σου)
Ἑστίαν τίμα
(Νὰ τιμᾷς τὴν ἑστία σου)
Ἄρχε σεαυτοῦ
(Νὰ κυριαρχεῖς τὸν ἑαυτό σου)
Φίλους βοήθει
(Νὰ βοηθᾷς τοὺς φίλους)
Θυμοῦ κράτει
(Νὰ συγκρατεῖς τὸ θυμό σου)
Ὅρκῳ μὴ χρῷ
(Νὰ μὴν ὁρκίζεσαι)
Φιλίαν ἀγάπα
(Νὰ ἀγαπᾷς τῇ φιλία)
Παιδείας ἀντέχου
(Νὰ προσηλώνεσαι στην παιδεία σου)
Σοφίαν ζήτει
(Νὰ ἀναζητεῖς τῇ σοφία)
Ψέγε μηδένα
(Νὰ μὴν κατηγορεῖς κανένα)
Ἐπαίνει ἀρετὴν
(Νὰ ἐπαινεῖς τὴν ἀρετή)
Πρᾶττε δίκαια
(Νὰ πράττεις δίκαια)
Φίλοις εὐνόει
(Νὰ εὐνοεῖς τοὺς φίλους)
Ἐχθροὺς ἀμύνου
(Νὰ προφυλάσσεσαι ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς)
Εὐγένειαν ἄσκει
(Νὰ εἶσαι εὐγενὴς)
Κακίας ἀπέχου
(Νὰ ἀπέχεις ἀπὸ τὴν κακία)
Εὔφημος ἴσθι
(Νὰ ἔχεις καλὴ φήμη)
Ἄκουε πάντα
(Νὰ ἀκοῦς τὰ πάντα)
Μηδὲν ἄγαν
(Νὰ μὴν ὑπερβάλλεις)
Χρόνου φείδου
(Νὰ μὴ σπαταλᾷς τὸ χρόνο)
Ὕβριν μίσει
(Νὰ μισεῖς τὴν ὕβρη)
Ἱκέτας αἰδοῦ
(Νὰ σέβεσαι τοὺς ἱκέτες)
Υἱοὺς παίδευε
(Νὰ ἐκπαιδεύεις τοὺς γιούς σου)
Ἔχων χαρίζου
(Ὅταν ἔχεις, νὰ χαρίζεις)
Δόλον φοβοῦ
(Νὰ φοβᾶσαι τὸ δόλο)
Εὐλόγει πάντας
(Νὰ λὲς καλὰ λόγια γιὰ ὅλους)
Φιλόσοφος γίνου
(Νὰ γίνεις φιλόσοφος)
Ὅσια κρίνε
(Νὰ κρίνεις τὰ ὅσια)
Γνοὺς πρᾶττε
(Νὰ πράττεις μὲ ἐπίγνωση)
Φόνου ἀπέχου
(Νὰ μὴ φονεύεις)
Σοφοῖς χρῶ
(Νὰ συναναστρέφεσαι μὲ σοφούς)
Ἦθος δοκίμαζε
(Νὰ ἐπιδοκιμάζεις τὸ ἦθος)
Ὑφορῶ μηδένα
(Νὰ μὴν εἶσαι καχύποπτος)
Τέχνην χρῶ
(Νὰ ἀσκεῖς τὴν Τέχνη)
Εὐεργεσίας τίμα
(Νὰ τιμᾷς τίς εὐεργεσίες)
Φθόνει μηδενί
(Νὰ μὴ φθονεῖς κανένα)
Ἐλπίδα αἴνει
(Νὰ δοξάζεις τὴν ἐλπίδα)
Διαβολὴν μίσει
(Νὰ μισεῖς τὴν διαβολή)
Δικαίως κτῶ
(Νὰ ἀποκτᾷς δίκαια)
Ἀγαθοὺς τίμα
(Νὰ τιμᾷς τοὺς ἀγαθούς)
Αἰσχύνην σέβου
(Νὰ σέβεσαι τὴν ἐντροπή)
Εὐτυχίαν εὔχου
(Νὰ εὔχεσαι εὐτυχία)
Ἐργάσου κτητά
(Νὰ κοπιάζεις γιὰ πράγματα ἄξια κτήσης)
Ἔριν μίσει
(Νὰ μισεῖς τὴν ἔριδα)
Ὄνειδος ἔχθαιρε
(Νὰ ἐχθρεύεσαι τὸν χλευασμό)
Γλῶσσαν ἶσχε
(Νὰ συγκρατεῖς τὴν γλῶσσα σου)
Ὕβριν ἀμύνου
(Νὰ προφυλάσσεσαι ἀπὸ τὴν ὕβρη)
Κρῖνε δίκαια
(Νὰ κρίνεις δίκαια)
Λέγε εἰδώς
(Νὰ λὲς γνωρίζοντας)
Βίας μὴ ἔχου
(Νὰ μὴν ἔχεις βία)
Ὁμίλει πράως
(Νὰ ὁμιλεῖς μὲ πραότητα)
Φιλοφρόνει πᾶσιν
(Νὰ εἶσαι φιλικὸς μὲ ὅλους)
Γλώττης ἄρχε
(Νὰ κυριαρχεῖς τὴν γλῶσσα σου)
Σεαυτὸν εὖ ποίει
(Νὰ εὐεργετεῖς τὸν ἑαυτό σου)
Εὐπροσήγορος γίνου
(Νὰ εἶσαι εὐπροσήγορος)
Ἀποκρίνου ἐν καιρῷ
(Νὰ ἀποκρίνεσαι στον κατάλληλο καιρό)
Πόνει μετὰ δικαίου
(Νὰ κοπιάζεις δίκαια)
Πρᾶττε ἀμετανοήτως
(Νὰ πράττεις μὲ σιγουριά)
Ἁμαρτάνων μετανόει
(Ὅταν σφάλλεις, νὰ μετανοεῖς)
Ὀφθαλμοῦ κράτει
(Νὰ κυριαρχεῖς τῶν ὀφθαλμῶν σου)
Βουλεύου χρήσιμα
(Νὰ σκέπτεσαι τὰ χρήσιμα)
Φιλίαν φύλασσε
(Νὰ φυλάττεις τὴ φιλία)
Εὐγνώμων γίνου
(Νὰ εἶσαι εὐγνώμων)
Ὁμόνοιαν δίωκε
(Νὰ ἐπιδιώκεις τὴν ὁμόνοια)
Ἄῤῥητα μὴ λέγε
(Νὰ μὴν λὲς τὰ ἀνείπωτα)
Ἔχθρας διάλυε
(Νὰ διαλύεις τίς ἔχθρες)
Γῆρας προσδέχου
(Νὰ ἀποδέχεσαι τὸ γῆρας)
Ἐπὶ ῥώμῃ μὴ καυχῶ
(Νὰ μὴν καυχιέσαι γιὰ τὴν δύναμή σου)
Εὐφημίαν ἄσκει
(Νὰ ἐπιδιώκεις καλὴ φήμη)
Ἀπέχθειαν φεῦγε
(Νὰ ἀποφεύγεις τὴν ἀπέχθεια)
Πλούτει δικαίως.
(Νὰ πλουτίζεις δίκαια)
Κακίαν μίσει
(Νὰ μισεῖς τὴν κακία)
Μανθάνων μὴ κάμνε
(Νὰ μὴν κουράζεσαι νὰ μαθαίνεις)
Οὓς τρέφεις ἀγάπα
(Νὰ ἀγαπᾷς αὐτοὺς ποὺ τρέφεις)
Ἀπόντι μὴ μάχου
(Νὰ μὴν μάχεσαι αὐτὸν ποὺ ἀπουσιάζει)
Πρεσβύτερον αἰδοῦ
(Νὰ σέβεσαι τοὺς μεγαλυτέρους)
Νεώτερον δίδασκε
(Νὰ διδάσκεις τοὺς νεοτέρους)
Πλούτῳ ἀπόστει
(Νὰ ἀποστασιοποιεῖσαι ἀπὸ τὸν πλοῦτο)
Σεαυτὸν αἰδοῦ
(Νὰ σέβεσαι τὸν ἑαυτό σου)
Μὴ ἄρχε ὑβρίζων
(Νὰ μὴν κυριαρχεῖς μὲ ἀλαζονεία)
Προγόνους στεφανοῦ
(Νὰ στεφανώνεις τοὺς προγόνους σου)
Θνῇσκε ὑπὲρ πατρίδος
(Νὰ πεθάνεις γιὰ τὴν πατρίδα σου)
Ἐπὶ νεκρῷ μὴ γέλα
(Νὰ μὴν περιγελᾷς τοὺς νεκρούς)
Ἀτυχοῦντι συνάχθου
(Νὰ συμπάσχεις μὲ τὸ δυστυχῆ)
Τύχῃ μὴ πίστευε
(Νὰ μὴν πιστεύεις στὴν τύχη)
Τελεύτα ἄλυπος
(Νὰ πεθαίνεις χωρὶς λύπη)
-------------------------------
Γιάννης Τσαρούχης
(αλιευθέν από το Σπουδαστήριο νέου ελληνισμού http://www.snhell.gr/references/quotes/writer.asp?id=324)
Στην Ελλάδα, χρυσέ μου, είναι κανείς ό,τι δηλώσει...
Αφήγηση Δήμου Σκουλάκη. Έλλη Αλεξίου, Υπό εχεμύθειαν. Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», 1976. 73
Μόνον αυτοί που σφάζουν με άνεση και ευχαρίστηση ένα ζώο έχουν δικαίωμα να είναι κρεοφάγοι
Τα γνωμικά του Τσαρούχη. Βουρκαριανή, 1987. 26
Η ζωή είναι τόσο θαυμαστό πράγμα, ώστε η τιμή της είναι το μυστήριο του θανάτου
Τα γνωμικά του Τσαρούχη. Βουρκαριανή, 1987. 28.
Το να μην μπορείς να πιστέψεις είναι ένα είδος αναπηρίας.
Τα γνωμικά του Τσαρούχη. Βουρκαριανή, 1987. 35.
Η παράδοση θα μας μάθει όχι το τέλειο, μα ν’ αμφιβάλλουμε για το ατράνταχτο κάποιων θεωριών.
Τα γνωμικά του Τσαρούχη. Βουρκαριανή, 1987. 63.
Τόσα πολλά αγράμματα τσογλάνια. Τι φρίκη, Θεέ μου...
«Μια επιστολή», 1977. Αγαθόν το εξομολογείσθαι. Εκδόσεις Καστανιώτη, 1986. 228
---------------------------
Λόγιες Φράσεις της Νέας Ελληνικής
http://www.odyssey.com.cy/main/default.aspx?it=1&tabid=145&itemid=1814
Α
αβρόχοις ποσί: με στεγνά πόδια, μεταφ. χωρίς υλική ή ηθική ζημιά.
αγαθόν το εξομολογεισθαι: είναι καλό να εξομολογείται κανείς.
αγρόν ηγόρασε: αδιαφόρησε τελείως.
αγομαι και φέρομαι: είμαι έρμαιο στα χέρια κάποιου (παρασύρομαι).
αδυτον αδύτων: απόκρυφο, μυστικό και απρόσιτο μέρος.
αιδως Αργείοι: δεν ντρέπεστε επιτέλους;
αιέν αριστεύειν: πάντοτε ν’αριστεύετε.
αι γενεαί πάσαι: όλοι οι άνθρωποι.
αιχμή δόρατος: το ισχυρότερο σημείο.
άκρατος οινος: ανόθευτο κρασί.
ακρον αωτον: αποκορύφωμα, ακρότατο σημείο.
άλλαι μεν βουλαί των ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει: άλλα τα σχέδια των ανθρώπων και άλλες οι θελήσεις του Θεού.
αλήστου μνήμης: αείμνηστος, αλησμόνητος.
άμοιρος ευθυνών: αμέτοχος ευθυνών.
αμ’έπος αμ’έργον: μόλις το είπε και το έκανε.
ανέκαθεν: από παλιά, εξαρχής, πάντοτε.
ανευ αποχρώντος λόγου: χωρίς σοβαρό λόγο.
ανάγκα και Θεοί πείθονται: μπροστά στην ανάγκη υποκύπτουν και οι Θεοί.
ανακρούω πρύμναν: οπισθοχωρώ κωπηλατώντας, υπαναχωρώ, κάνω στροφή. αναξέω πληγάς: ξαναθυμίζω παλιά μίση.
ανά πάσαν στιγμήν: από στιγμή σε στιγμή.
ανευ αντικρίσματος: χωρίς πραγματική αξία.
ανδρων επιφανων πασα γη τάφος: ο τάφος των ένδοξων έχει οικουμενικότητα.
ανοίγω τους ασκούς του Αιόλου: δίνω αφορμή για να ξεχυθού μύρια κακά.
αντίπαλον δέος: ανταγωνιστής, ισορροπία προερχόμενη από αμοιβαίο φόβο.
αντί πινακίου φακης: με αντάλλαγμα ένα πιάτο φακή για ασήμαντο ποσό.
αντί του μάννα χολήν: αντί ευγνωμοσύνης δείχνει κάποιος αχαριστία.
αντί πάσης θυσίας: με κάθε θυσία.
ανω ποταμών: μεταφ. εξωφρενικός, παράλογος.
άπαξ δια παντός: μια για πάντα.
απέχω παρασάγγας: απέχω πάρα πολύ.
απευκταιον: δυσάρεστο, συμφορά.
από καταβολής κόσμου: από τότε που πλάστηκε ο κόσμος, από παμπάλαιες εποχές.
απνευστί: χωρίς αναπνοή.
αποδιοπομπαιος τράγος: εξιλαστήριο θύμα.
από καθέδρας: με δογματικό ύφος.
αποκύημα φαντασίας: δημιούργημα της φαντασίας, ψέμα.
απολωλός πρόβατον: παραστρατημένος.
απορω και εξίσταμαι: νιώθω ανέκφραστη έκπληξη.
αποχρωσαι ενδείξεις: επαρκείς ενδείξεις
από τον καιρό του Νώε: από πολύ παλιά.
από μηχανής Θεός: άνθρωπος ή μέσο που παρουσιάζεται απροσδόκητα και δίνει λύση στο αδιέξοδο.
άρδην: τελείως, συθέμελα.
άρχεσθαι μαθών άρχειν επιστήσει: αν μάθεις να κυβερνιέσαι θα μάθεις να κυβερνάς.
άρον άρον: επειγόντως, με πολλή βιασύνη.
ασκαρδαμυκτί: χωρίς ανοιγοκλείσιμο των ματιών.
αυτήκοος, αυτόπτης μάρτυς: ο μάρτυρας που άκουσε, είδε.
αφωνότερος ιχθύος: τελείως αμίλητος.
άχθος αρούρης: βάρος της γης, τελείως άχρηστος.
αχίλλειος πτέρνα: μεταφ. αδύνατο σημείο.
βίας ανεόρταστος μακρά οδός απανδόκευτος: ζωή χωρίς γιορτές, μακρύς δρόμος χωρίς πανδοχείο.
βίος αβίωτος: ανυπόφορη ζωή.
βήμα σημειωτόν: με πολύ αργό ρυθμό.
γαία πυρί μιχθήτω: ας γίνουν τα πάντα άνω κάτω.
γη και ύδωρ: υποχώρησαν τελείως, σύμβολα υποταγής.
γηράσκω δ’αεί πολλά διδασκόμενος: γερνώ μαθαίνοντας, όσο γερνώ τόσο μαθαίνω.
γυναιξί κόσμον η σιγή φέρει: η σιωπή είναι στολίδι για τις γυναίκες.
γόρδιος δεσμός: δυσεπίλυτο πρόβλημα.
δαμόκλειος σπαθη: απειλητικά.
δει δε χρημάτων: υπάρχει ανάγκη χρημάτων.
διά βοης: με φωνή (όχι με ψηφοφορία).
διά γυμνού οφθαλμού: χωρίς βοηθητικά μέσα της όρασης.
διά ζώσης: προφορικά.
διά πυρός και ύδατος: μέσα από πολλές δυσκολίες.
δια πυρός και σιδήρου: επίτευξη στόχου με τη βία, εφαρμογή θεμιτών ή αθέμιτων μέσων.
διαρρηγνύω τα ιμάτια: διαμαρτύρομαι εντονότατα.
διέβην τον Ρουβίκωνα: πήρα μια παράτολμη απόφαση.
διεμερίσαντο τα ιμάτια: μοίρασαν τα πάντα, τα σκόρπισαν όλα.
δίκην Ποντίου Πιλάτου: ακολουθώντας την τακτική του Πιλάτου.
διυλίζοντες τον κώνωπα, την δε κάμηλον καταπίνοντες: επιμένουν σε ασήμαντα πράγματα και ανέχονται σοβαρότερα.
δουναι και λαβείν: δοσοληψίες.
δράξασθε παιδείας: εκμεταλλευτείτε κάθε ευκαιρία για μόρφωση.
δρακόντεια μέτρα: αυστηρά μέτρα.
δράττομαι της ευκαιρίας: αρπάζω την ευκαιρία.
δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται: όταν κάποιος δυστυχήσει, όλοι προσπαθούν να επωφεληθούν από τη δυστυχία του.
δώρον άδωρον: άχρηστο, ανώφελο.
εάλω η Πόλις: κυριεύθηκε η Πόλη, κάτι που χάθηκε άδοξα.
εδέησε: έγινε δυνατό.
είθισται: είναι συνηθισμένο.
ειπα και ελάλησα, αμαρτίαν ουκ έχω: ξεκαθάρισα από πριν τη θέση μου, δεν έχω ευθύνη τώρα.
ειρήσθω εν παρόδω: ας πούμε με την ευκαιρία αυτή.
εις επήκοον: φανερά, να τ’ακούσουν όλοι.
εις μάτην: μάταια.
εις ώτα μη ακουόντων: σε αφτιά ανθρώπων που δεν ακούνε.
εις οιωνός άριστος αμυνεσθαι περί πάτρης: ένα είναι ο καλύτερος οιωνός, να υπερασπιζόμαστε την πατρίδα.
εις το διηνεκές: για πάντα.
εις τόν αιώνα τόν άπαντα: για πάντα.
εκατέρωθεν: και από τις δυο πλευρές, και από τα δυο μέρη.
εκάστος εφ’ω ετάχθη: καθένας για εκείνο για το οποίο είναι προορισμένος.
εκ βαθέων: από τα βάθη της ψυχής.
εκ παραδρομής: από απροσεξία, από αβλεψία.
εκ των ων ουκ ανευ: απαραίτητα ή αναντικατάστατα για κάτι.
εκων άκων: εκούσια ή ακούσια, θέλοντας και μη.
εκ περιτροπης: διαδοχικά, με τη σειρά.
εκ προμελέτης: προμελετημένα, προσχεδιασμένα.
εκ προοιμίου: εξαρχής.
εκ πρώτης όψεως: από την πρώτη ματιά.
εκ του μηδενός: από το μηδέν, από το τίποτα.
εκ του σύνεγγυς: από πολύ κοντά.
εκ του συστάδην: από κοντά.
εκ των ενόντων: με ό,τι υπάρχει.
εκ των προτέρων: από πριν
εκ των υστέρων: έπειτα.
ελαφρά τη καρδία: επιπόλαια.
εν δια δυοιν: ένα με δύο (σχήμα λόγου).
ένδον σκάπτε: εξέταζε βαθιά τον εαυτό σου, να μην είσαι ρηχός.
εν ειδει: με τη μορφή, με το σχήμα.
ενθάδε κειται: εδώ είναι θαμμένος.
ένθεν κακειθεν: από εδώ και από εκεί.
εν ευθέτω χρόνω: σε κατάλληλο χρόνο.
εν κατακλείδι: τελειώνοντας.
εν κρυπτώ (και παραβύστω): στα κρυφά (χωρίς διαφάνεια).
εν ου παίκτοις: να μην ασχολούμαστε επιπόλαια με σοβαρά θέματα.
εν ριπή οφθαλμού: ακαριαία, ξαφνικά.
εν τη γενέσει: στη γένεση, στην αρχή.
εν τη ρύμη του λόγου: στην ορμή του λόγου.
ενώπιος ενωπίω: πρόσωπο με πρόσωπο.
εν βρασμω ψυχης: σε στιγμή μεγάλης ψυχικής ταραχής.
εν εγρηγόρσει: έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο.
εν εναντία περιπτώσει: σε αντίθετη περίπτωση.
εν καιρω τω δέοντι: στη κατάλληλη ευκαιρία.
εν ολίγοις: με λίγα λόγια.
εν τη γενέσει: στα αρχικά στάδια.
εν χορω: όλοι μαζί.
εν ψυχρω: χωρίς αφορμή.
εξεμέτρησε τό ζην: πέθανε.
εξ ιδίων (κρίνει) τά αλλότρια: λαμβάνοντας υπόψη τα δικά του κρίνει τα ξένα.
εξ οικείων τά βέλη: οι επιθέσεις προέρχονται από οικεία πρόσωπα.
εξ όνυχος του λέοντος: από κάποια μικρή ένδειξη φαίνεται ο χαρακτήρας κάποιου.
εξ αγχιστείας: συγγενικός δεσμός (? εξ αίματος).
εξ απαλών ονύχων: από μικρό παιδί, από νήπιο.
εξαπίνης: ξαφνικά, απροσδόκητα, απρόσμενα.
εξ ιδίων κρίνει τα αλλότρια: λαμβάνοντας υπόψη τα δικά του κρίνει τα ξένα.
εξις δευτέρα φύσις: η συνήθεια καταντά να γίνει δεύτερη φύση.
εξώλης και προώλης: φαύλος, ανήθικος, διεστραμμένος.
εξ ων συνετέθη: διαλύεται (στα αρχικά στοιχεία).
έξω του νυμφώνος: έξω από την ευτυχισμένη ομάδα, δηλαδή δε θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία που παρουσιάζεται.
επεα πτερόεντα: φτερωτά λόγια, λόγια του αέρα.
επί ξυρου ακμης: στην κόψη του ξυραφιού, σε κρισιμότατο σημείο.
επί παντός επιστητου: για κα΄θε ζήτημα (που μπορεί κανείς να μάθει)
επί τον τυπον των ήλων: δυσπιστία που απαιτεί απτή απόδειξη.
επί των επάλξεων: στο καθήκον, στις επάλξεις.
επ’ αυτοφώρω: τη στιγμή της διάπραξης του αδικήματος.
επί ίσοις όροις: με τις ίδιες προϋποθέσεις.
επί ποδός πολέμου: έτοιμοι για πόλεμο, σε συναγερμό.
επί τάπητος: υπό συζήτηση.
επί παντός επιστητου: για κάθε ζήτημα.
ερήμην: χωρίς να είναι παρών.
έρως ανίκατε μάχαν: έρωτα ανίκητε στη μάχη.
ες αύριον τα σπουδαία: ας αφήσουμε για αύριο τα πιο σημαντικά.
εστι δίκης οφθαλμός ος τα πανθ’ορα: υπάρχει το μάτι της δικαιοσύνης που βλέπει τα πάντα.
έτερον εκάτερον: άλλο το ένα, άλλο το άλλο.
ετράπη εις φυγήν: υποχώρησε.
ευήκοον ους: ακούω με ευνοϊκή διάθεση.
ευκταιον: ευχής έργα.
εφ’άπαξ: για μια φορά.
εφ’όλης της ύλης: πάνω σε όλες τις πτυχές.
εφ’όρου ζωης: για όλη τη ζωή.
ζητειται και ευρήσετε: ζητάτε με επιμονή και θα το βρείτε.
ήγγικεν η ώρα: έφθασε η ώρα.
ηθος ανθρώπω δαίμων: ο χαρακτήρας του ανθρώπου είναι η μοίρα του.
ήκιστα: ελάχιστα.
ηλίου φαεινότερον: σαφέστατον.
ήξεις αφήξεις: διφορούμενα πράγματα.
ήρξατο χειρων αδίκων: άρχισε πρώτος τις αδικοπραγίες.
ήσσονος σημασίας: μικρότερης σημασίας.
θου, Κύριε, φυλακήν τω στόματί μου: φύλαξε με Κύριε, να μην προφέρω κάτι κακό.
θύραθεν παιδεία: η ελληνική (ειδωλολατρική) παιδεία ? χριστιανική παιδεία.
ιδίοις όμμασιν: με τα ίδια του τα μάτια.
ιδού ο άνθρωπος: να ποια είναι η κατάσταση του ανθρώπου.
ιδού δόξης στάδιον λαμπρόν: να πεδίο εξαιρετικά πρόσφορο για δράση.
ιθύνων νους: αυτός που διαδραματίζει καθοδηγητικό ρόλο.
καθ’έξιν: εκ συνήθειας (? κατά φύσιν)
καθεύδει υπό μανδραγόραν: κοιμάται ύπνο βαθύ, αδιαφορεί τελείως. [μανδραγόρας: υπνωτικό φυτό]
κατά μείζονα λόγο: πολύ περισσότερο.
κατά γράμμα: με απόλυτη προσήλωση στις οδηγίες, ακολουθώντας πιστά τις εντολές.
κατά διάνοιαν: κάτι που έχω ή περνά από το μυαλό μου.
κατά κόρον: με τρόπο υπερβολικό.
κατά συρροήν: για σωρεία.
κατά το δοκουν: κατά τη γνώμη του, αυθαίρετα.
κατά τό μαλλον η ηττον: λίγο-πολύ, περίπου.
κατ’ευφημισμόν: με ευοίωνο και όχι δυσοίωνο όνομα.
κατ’ιδίαν: ιδιαίτερα, χωρίς να περευρίσκονται άλλοι.
κατ’επίφασιν: φαινομενικά
κατόπιν εορτής: μεταφ. αργά πια.
κεκλεισμένων των θυρων: με κλειστές πόρτες, δεν επιτρέπεται η παρακολούθηση.
κομίζω γλαυκα ες Αθήνας: μιλώ για πολύ γνωστά πράγματα σαν να ήταν εντελώς νέα.
κοινή συναινέσει: με κοινή συγκατάθεση.
κρανίου τόπος: όπου η ζωή είναι πραγματική κόλαση.
κράτος εν κράτει: αυτοτελής ςξουσία μέσα στην κρατική εξουσία.
κύμβαλον αλαλάζον: μεταφ. λέγεται για άνθρωπο που απηχεί ξένες γνώμες άκριτα.
λαμβάνει σάρκα και οστά: πραγματοποιείται, υλοποιείται.
λίθοι και πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμένα: πράγματα που βρίσκονται ή αφήνονται σε μεγάλη αταξία.
λόγος έργου σκιά: ο λόγος είναι η σκιά της πράξης.
λουκούλειο γεύμα: πλουσιοπάροχο γεύμα.
λυδία λίθος: το όργανο ή το μέσο με το οποίο δοκιμάζεται κάποιος ή κάτι.
μάννα εξ ουρανου: απροσδόκητο δώρο.
μάχαιραν έδωσες μάχαιραν λαμβάνεις: ό,τι κακό κάνεις, ίδιο κακό θα σε βρει.
με αδαμιαία περιβολή: ολόγυμνος
μέλας ζωμός: λιτότατο γεύμα.
μεριμνας και τυρβάζης περί πολλά: ενδιαφέρεσαι και ασχολείσαι με σωρό ασήμαντα πράγματα.
μετά βαΐων και κλάδων: θριαμβευτική υποδοχή.
μεταξύ σφύρας και άκμονος: ανάμεσα σε δυο κακά ή εμπόδια.
μεταξύ τυρου και αχλαδίου: ελαφρά, όχι επίσημη, συζήτηση.
μέχρις εσχάτων: ως το τέλος, ως το θάνατο.
μέχρι τρυγός: μεταφ. ως τον πάτο, ως το τέλος.
μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιει η δεξιά σου: να μη γνωρίζει το αριστερό σου χέρι τι κάνει το δεξί σου.
μηδέν άγαν: μην κάνεις τίποτα το υπερβολικό.
μηδένα προ του τέλους μακάριζε: μην καλοτυχίζεις κανένα πριν δεις το τέλος του.
μη δωτε το άγιον τοις κυσίν: μην περιφρονείτε πολύτιμα πράγματα, μην υποτιμάτε τα σπουδαία.
μη κρίνετε ινα μη κριθητε: μην κρίνετε τους άλλους για να μην κριθείτε και εσείς.
μία χελιδών έαρ ου ποιει: ένα χελιδόνι δε φέρνει την άνοιξη.
μολών λαβέ: αφού έλθεις, παρ’τα, αν σου βαστάει η καρδιά σου έλα να τα πάρεις.
μούσαις Χάρισι θύε: στις μούσες και Χάριτες να θυσιάζεις.
μωραίνει Κύριος (λαόν) ον βούλεται απολέσαι: μωραίνει ο θεός αυτόν που θέλει να αφανίσει.
νίπτω τας χείρας μου: μεταφ. δεν έχω καμιά ανάμειξη, καμιά ευθύνη.
νίψον ανομήματα μη μόναν όψιν: να ξεπλύνεις τις αμαρτίες σου, όχι μόνο το πρόσωπό σου.
νόστιμον ημαρ: ημέρα της επιστροφής (στην πατρίδα από τα ξένα).
νους υγιής εν σώματι υγιεί: ένα υγιές πνεύμα προϋποθέτει ένα υγιές σώμα.
νυν και αεί: τώρα και πάντοτε.
νυν υπέρ πάντων ο αγών: λέγεται όταν πρόκειται να τονιστεί η κρισιμότητα μιας προσπάθειας.
ξόανο: ξύλινο ειδώλιο (χρησιμοποιείται ως βρισιά).
Ο
ο αποθανών δεδικαίωται: τα σφάλματα του πεθαμένου συγχωρούνται.
ο γέγονε γέγονε: ό,τι έγινε έγινε.
ο γέρων δίς παις: ο ηλικιωμένος είναι δυο φορές παιδί
ο αναμάρτητος πρωτος τον λίθον βαλέτω: ο έτοιμος να καταδικάσει χωρίς να βλέπει τα δικά του αδικήματα.
οι καιροί ου μενετοί: οι περιστάσεις (καιροί) δεν επιτρέπουν αναβλητικότητα.
οινος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου: το κρασί ευφραίνει την ψυχή του ανθρώπου.
οκλαδόν: κάθισμα στο δάπεδο σταυροπόδι.
ο κύβος ερρίφθη: πάρθηκε η κρίσιμη απόφαση.
ο μή δαρείς ου παιδεύεται: αν δε φάει κανείς ξύλο, δε μαθαίνει γράμματα.
ο μη γένοιτο: πράγμα που εύχομαι να μη γίνει.
όμοιος ομοίω αεί πελάζει: κάνουμε πάντα παρέα με τους όμοιους μας.
όμφακες εισιν: είναι άγουρα.
ομφαλός της γης: κέντρο της γης.
ον οι θεοί φιλούσιν αποθνήσκει νέος: όποιον αγαπούν οι θεοί πεθαίνει νέος.
ο νοων νοειτω: αυτός που σκέφτεται έχει καταλάβει.
ο όφις μέ ηπάτησε: το φίδι με απάτησε (λέγεται όταν θέλουμε να ρίξουμε αλλού τις ευθύνες).
όπερ έδει δειξαι: αποδείχτηκε αυτό που έπρεπε να αποδείξουμε.
οπερ και εγένετο: πράγμα ακριβώς που πραγματοποιήθηκε.
όπου ου πίπτει ο λόγος πίπτει ράβδος: όπου δεν «πιάνει» ο λόγος πέφτει ξύλο.
όρθρου βαθέως: πολύ πρωί, πριν ακόμα ξημερώσει.
ο συ μισεις ετέρω μη ποιήσης: εκείνο που δε θέλεις να γίνει στον εαυτό σου μην το κάνεις σε άλλον.
ου γαρ έρχεται μόνο: λέγεται για το γήρας και τα δεινά που συνεπάγονται.
ουδείς εκών κακός: κανείς δεν είναι κακός με τη θέλησή του.
ουδείς προφήτης δεκτός εν τη πατρίδι αυτου: η αξία ενός ανθρώπου συνήθως δεν αναγνωρίζεται στον τόπο του.
ουδέν κακόν αμιγές κακου: κανένα κακό δεν υπάρχει που να μη συνεπαγεται από κάτι το καλό.
ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον: τίποτα δεν μπορεί να παραμείνει κρυφό για πάντα.
ούδ’επί στιγμήν: ούτε για μια στιγμή.
ουκ αν λάβοις παρά του μή έχοντος: δε θα μπορούσες να πάρεις από εκείνον που δεν έχει.
ουκ εν τω πολλω το ευ : η ποιότητα δε βρίσκεται στην ποσότητα.
ου με πείσεις καν με πείσης: δε θα με πείσεις, έστω κι αν με πείσεις.
ους ο θεός συνέζευξεν, άνθρωπος μή χωριζέτω: όποιους ο θεός ένωσε με τα δεσμά του γάμου, ας μην τους χωρίσει κανένας άνθρωπος.
ούτως ειπειν: για να μιλήσουμε έτσι, δηλαδή.
οψόμεθα ες Φιλίππους: θα λογαριαστούμε.
οφθαλμοί ακριβέστεροι μάρτυρες των ωτων: τα μάτια είναι πιο ακριβείς μα΄ρτυρες απο τα αυτιά.
Π
παίζομεν εν ου παικτοις: ασχολούμαστε επιπόλαια με σοβαρά θέματα.
πάθει μάθος: μαθαίνουμε παθαίνοντας.
πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα: όλα τα ανθρώπινα πράγματα είναι μάταια.
πάντα ρει: τα πάντα μεταβάλλονται, τίποτα δε μένει αναλλοίωτο.
πανταχού παρών: που βρίσκεται παντού.
παρελθέτω απ’εμου τό ποτήριον τουτο: μακάρι ν’αποφύγω αυτή τη δοκιμασία, να μην υποστώ αυτό το μαρτύριο.
παρά πασαν προσδοκίαν: ξαφνικά, αναπάντεχα.
παρ’αξίαν: χωρίς ν’αξίζει, αναξιοκρατικά.
παρά θιν’ αλός: στην ακρογιαλιά.
παρανάλωμα πυρός: κάηκε ολότελα.
παρρησία: με θάρρος, ανυπόκριτα.
πάταξον μέν άκουσον δέ: χτύπησε με αλλά άκουσέ με.
πενία τέχνας κατεργάζεται: η φτώχια εφευρίσκει κάθε είδος τέχνης.
περί ανέμων και υδάτων: για άσχετα πράγματα.
περί άλλα τυρβάζη: για άλλα (άσχετα) ασχολείσαι (όχι για αυτά που πρέπει).
περί ορέξεως ουδείς ο λόγος: μη ρωτάτε για όρεξη? έχουμε μεγάλη.
περί όνου σκιας: για ασήμαντα πράγματα.
περί ου ο λόγος: το προκείμενο θέμα.
πλειστάκις: πάρα πολλές φορές.
πλανωμαι πλάνην οικτράν: έχω εσφαλμένη εντύπωση για κάτι, έχω ξεγελαστεί.
πνέει τα λοίσθια: είναι ετοιμοθάνατος.
πνέω (τα) μένεα: είμαι φοβερά θυμωμένος, διακατέχομαο από οργή.
πόθεν έσχες: από πού τα απόκτησες.
ποιει τήν νησσαν: κάνει την πάπια, κάνει πως δεν καταλαβαίνει.
ποιον σε έπος φύγεν έρκος οδόντων; : πως τόλμησες να προφέρεις ένα τέτοιο λόγο;
πόλεμος πατήρ πάντων: ο πόλεμος είναι ο πατέρας όλων, ο ανταγωνισμός είναι η πηγή όλων.
πολλά τά δεινά κουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει: πολλά είναι τα θαυμαστά μα τίποτε πιο θαυμαστό από τον άνθρωπο.
που τήν κεφαλήν κλίνη: που να γείρει το κεφάλι, που να στεγαστεί, που να στηριχτεί.
πρίν αλέκτορα φωνησαι: πριν να λαλήσει ο πετεινός, σε πολύ χρονικό διάστημα.
πρό ημερησίας διατάξεως: πριν από την ημερήσια διάταξη, πριν από το καθορισμένο πρόγραμμα.
πρός άγραν: για κυνήγι, για να περισυλλέξει.
πρός άγραν ψήφων: για συλλογή ψήφων.
πρός επίρρωσιν: για ενίσχυση.
πρός κέντρα λακτίζεις: κλωτσάς στα αγκάθια, ματαιοπονείς.
πρός τό θεαθηναι: για λόγους επίδειξης, για τα μάτια του κόσμου.
πρόσω ολοταχως: εμπρός με όλη την ταχύτητα.
προφάσεις εν αμαρτίαις: προφάσεις προς δικαιολόγηση ολισθημάτων, εύσχημες δικαιολογίες.
πρωτος τη τάξη: πρώτος στην ιεραρχία.
πυρ, γυνή καί θάλασσα: τα τρία φοβερότερα κακά στον κόσμο.
πύρρειος νίκη: νίκη με τεράστιες απώλειες, ισοδύναμη με ήττα.
πυρ και μανία: έξαλλος από θυμό.
πτωχός το πνεύματι: αφελής.
Ρ
ρόδον τό αμάραντον: λέγεται για κορίτσι αθώο και ανοιχτόκαρδο.
Σ
σαρδόνιο γέλιο: ειρωνικό γέλιο.
σημα κατατεθέν: επίσημο γνώρισμα ενός προϊόντος.
σολομώντειος λύση: η μέση λύση που ικανοποιεί όλους.
σοφόν τό σαφές: η σαφήνεια αποκαλύπτει τη σοφία.
σπευδε βραδέως: προχώρα γρήγορα και δυναμικά αλλά με προσοχή.
στεντορία τη φωνη: με φωνή ισχυρή και βροντώδη.
στώμεν καλως: ας κανουμε το καθήκον μας.
συλλήβδην: συνολικά, συνοπτικά.
σύν Αθηνα καί χειρα κίνει: μαζί με τη βοήθεια του Θεού κατάβαλε κι εσύ προσπάθεια.
σύν γυναιξί καί τέκνοις: με τις οικογένειες.
συνημμένως: προσαρτημένα, μαζί.
σύν τη παρόδω του χρόνου: με το πέρασμα του χρόνου.
σωσίβιος λέμβος: σανίδα σωτηρίας.
σωτήριον έτος: τα χρόνια που αριθμούνται από τη γέννηση του Ιησού.
Τ
τ’αγαθά κόποις κτωνται: τα αγαθά τα αποκτά κανείς με κόπους.
τά άδυτα των αδύτων: τα κατάβαθα.
τά εν οίκω μή εν δήμω: τα προσωπικά θέματα δεν πρέπει να γίνονται δημόσια.
τά εξ αμάξης: «στολίζω» με βρισιές και προσβολές.
τανάπαλιν: το αντίστροφο, το αντίθετο.
τά του Καίσαρος τω Καίσαρι: πρέπει να αποδίδουμε στον καθένα ό,τι του αρμόζει.
ταυρος εν υαλοπωλείω: τα έκανε γυαλιά καρφιά.
τείνω ευήκοον ους: ακούω με ευνοϊκή διάθεση.
τετελεσμένον γεγονός: κάτι που δεν είναι δυνατό να ακυρωθεί.
τηδε κακεισε: εδώ κι εκεί, άνω κάτω.
τήν ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενος: προθυμοποιούμαι να κάνω κάτι που εξ ανάγκης θα το έκανα.
τηρεί σιγήν ιχθύος: δε μιλά καθόλου.
τί δέον γενέσθαι; : τι πρέπει να γίνει, τι επιβάλλεται να γίνει;
τιμης ένεκεν: για χάρη εκτίμησης.
τι τέξεται η επιούσα: τι θα φέρει το αύριο.
τι μέλλει γενέσθαι: τι πρόκειται να γίνει.
τις οίδεν: ποιος ξέρει.
τό δίς εξαμαρτειν ουκ ανδρός σοφου: το να κάνει κανείς το ίδιο λάθος δύο φορές είναι ανόητο.
τό ζην επικινδύνως: το να ζεί κανείς επικίνδυνα.
το λακωνίζειν εστί φιλοσοφειν: το να μιλά κανείς με λίγα λόγια είναι δείγμα σοφού ανθρώπου.
τό μέν πνευμα πρόθυμον η δέ σάρξ ασθενής: λέγεται για κάποιον που θέλει να κάνει κάτι αλλά αδυνατεί βιολογικά.
τό μή χειρον βέλτιστον: από τα δύο κακά το λιγότερο χειρότερο είναι προτιμότερο.
τό πεπρωμένον φυγειν αδύνατον: είναι αδύνατο να ξεφύγει κανείς από τη μοίρα.
τό πυρ τό εξώτερον: τόπος βασανιστηρίων μετά θάνατον.
τό σιγαν κρειττον εστί του λαλειν: η σιωπή είναι καλύτερη από τη φλυαρία.
του λόγου το ασφαλές (ή το αληθές): η επιβεβαίωση (απόδειξη) του λόγου.
τουτέστιν μεθερμηνευόμενον: δηλαδή αυτό σημαίνει, δηλαδή με άλλα λόγια.
τραγέλαφος: μεταφ. πράγμα αλλόκοτο, υπόθεση περίπλοκη και αξεδιάλυτη, ακαταστασία, σύγχυση.
τρικυμία εν κρανίω: διανοητική σύγχιση, δεν ξέρω τι κάνω.
τρόπον τινά: κατά κάποιον τρόπο.
των οικιων ημων εμπιπραμένων ημεις άδομεν: ενώ τα σπίτια μας καίγονται, εμείς τραγουδούμε/ενώ καταστρεφόμαστε, εμείς αδιαφορούμε.
τω καιρω εκείνω: τον παλιό εκείνο καιρό.
τω όντι: πράγματι.
Υ
υπ’ατμόν: φεύγω, αναχωρώ.
υπεράνω της θελήσεώς μου: υπερβαίνει τη θέλησή μου.
υπερβαίνω τά εσκαμμένα: ξεπερνώ τα επιτρεπόμενα όρια.
υπέρ το δέον: περισσότερο απ’όσο χρειάζεται.
υπό εχεμύθειαν: με την προϋπόθεση της εχεμύθειας.
υπό μάλης: κάτω από τη μασχάλη.
υπό τά όμματα: μπροστά στα μάτια.
υπό τήν αιγίδα: κάτω από την προστασία.
υπό τήν αίρεσιν: με την επιφύλαξη, με την προϋπόθεση.
υπό τήν επήρειαν: κάτω από την επίδραση.
υπό τό κράτος της οργης: κυριευμένος από οργή.
υψηλη επιταγη: με άνωθεν εντολή.
υψίστης σημασίας: εξαιρετικής σπουδαιότητας.
Φ
φάσκω και αντιφάσκω: λέω και ξελέω.
φείδου χρόνου: να μη σπαταλάς το χρόνο σου.
φερ’ειπείν: παραδείγματος χάρη.
φίλος μέν Πλάτων, φιλτέρα δ’αλήθεια: αγαπητός είναι ο Πλάτων, πιο ωαγαπητή όμως η αλήθεια.
φοβου τούς Δαναούς και δωρα φέροντας: να φοβάσαι τους Δαναούς έστω κι αν έρχονται με δώρα (να φυλάγεσαι από τους εχθρούς σου κι από τα δώρα τους).
φύρδην μίγδην: ανάκατα, άνω κάτω.
φωνή βοωντος εν τη ερήμω: ό,τι και να πεις δε θ’ακούσουν τίποτα.
Χ
χαίρετε καί αγαλλιασθε: εύχομαι χαρά και αγαλλίαση.
χαρας ευαγγέλια: ειδήσεις που φέρνουν μεγάλη χαρά.
χάρμα οφθαλμων: απόλαυση των ματιών.
χάριτι θεία: με θεία παρέμβαση, με θεία βοήθεια.
Ψ
ψηφος Αθηνας: αθωωτική ψήφος, αποφασιστική παρέμβαση για αθώωση κάποιου.
Ω
ώδινεν όρος καί έτεκεν μυν: υποσχέθηκε πολλά και μεγάλα και δεν έκανε τίποτα.
ως είθισται: καθώς συνηθίζεται.
ωσεί παρών: σαν να ήταν παρών.
ως εκ τούτου: για το λόγο αυτόν, επομένως.
ως επί τό πλειστον: τις περισσότερες φορές.
ως κόρη οφθαλμου: σαν κάτι το εξαιρετικά δύσκολο.
ως μη ώφειλε: ενώ δεν έπρεπε.
ω ξειν, αγγέλειν Λακεδαιμονίοις: ξένε, ανάγγειλε στους Λακεδαιμονίους.
ως πρόβατον επί σφαγήν: κάποιος αν και αθώος, οδηγήθηκε στο χαμό.