bibliaifestos

(από την ιστοσελίδα του συγγραφέα www.ifestos.edu.gr)

Εισαγωγή όσον αφορά βιβλία των οποίων η ανάλυση αφορά εξ ολοκλήρου ή υπό ένα ευρύτερο πλαίσιο την Ευρωπαϊκή πολιτική και πιο συγκεκριμένα την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Εξ αρχής, η ανάλυση με κριτικό και συγκριτικό τρόπο περιστρεφόταν γύρω από δύο άξονες, τα στρατηγικά ζητήματα και ζητήματα πολιτικής θεωρίας. 

Για μελέτη κανείς μπορεί να ανατρέξει στα περιεχόμενα και στα ευρετήρια των βιβλίων. Σκοπός του παρόντος είναι να πληροφορήσει τους φοιτητές ή άλλους ενδιαφερόμενους αναγνώστες για τις κεντρικές πτυχές που αφορούν συγκεκριμένα μαθήματα που διδάσκονται ή τις έρευνες που ενέχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Αναφορές σε βιβλία άλλων συγγραφέων δεν γίνονται εδώ. Περιέχονται στις παραπομπές και στα σχόλια των βιβλίων.

Σύντομη εισαγωγή

Η ανάλυση στο Κοσμοθεωρία των Εθνών εκτιμώ πως αναπτύσσει επαρκώς την θέση ότι τα πεδία της μοντερνιστικής πολιτικής σκέψης είναι εξόχως ολισθηρά και χρειάζεται μεγάλη προσοχή όσον αφορά του πολιτικού στοχασμού των Νέων Χρόνων. Είτε μας αρέσει είτε όχι είτε αυτό μας θλίβει είτε όχι υπάρχει μια αναντίρρητη πραγματικότητα: Οι περισσότεροι φορείς τίτλων πολιτικής επιστήμης έχουν εκπαιδευτεί από άτομα που σπούδασαν και δίδαξαν στα ιδεολογικοπολιτικά εκπαιδευτήρια του Ψυχρού Πολέμου στην Σοβιετική Ένωση, στις ΗΠΑ, στην Δυτική Ευρώπη και σε μερικά ακόμη κράτη.

Κεντρική θέση των δικών μου αναλύσεων είναι ότι η ιδεολογία δεν είναι επιστήμη αλλά προπαγάνδα στρατευμένη στην εκπλήρωση σκοπών που στην περίπτωση των αντιπάλων του Ψυχρού Πολέμου ενσάρκωναν τις αξιώσεις ισχύος των δυνάμεων που συγκρούονταν. Κοντολογίς, οι δύο εκατέρωθεν ιδεολογίες αποτελούσαν μεταμφιέσεις των ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος. Παραμένει γεγονός ότι από τα εκατομμύρια που θήτευσαν στα εκπαιδευτήρια του Ψυχρού Πολέμου γράφοντας κείμενα τα οποία εάν κανείς τα σωρεύσει φτάνουν ίσαμε τον ουρανό. Ιδιαίτερα μετά τον Ψυχρό Πόλεμο όταν κανείς μπορεί εύκολα να αντιληφθεί τα κεντρικά ζητήματα της διεθνούς και ευρωπαϊκής πολιτικής ελάχιστοι διασώζονται επιστημονικά.

 
facebook, σελίδα βιβλίου

Η κεκτημένη ταχύτητα και οι απόηχοι των προπαγανδιστικών θορύβων, βέβαια, συνεχίζουν να αποπροσανατολίζουν και να ταλαιπωρούν ουκ ολίγους. Το πλείστο της μοντερνιστικής βιβλιογραφίας που θεωρούσε το κράτος διοικητικό μηχανισμό η σύστημα απρόσωπων ατομιστών κινούμενων από κίνητρα υλιστικού κέρδους είναι βασικά ολοκληρωτικά παρωχημένη καθότι η εποχή των δουλοπαροίκων τους οποίους αφορούσε μια τέτοια μηχανιστική αντίληψη του κράτους (που σε κάθε περίπτωση ποτέ δεν επικράτησε πλήρως) έχει παρέλθει.

Για την κοσμογονία των ανθρωπολογικών εξελίξεων και των προεκτάσεων που χαράσσουν την πολιτική τον 21ο αιώνα υπό συνθήκες ενός ολοένα βαθύτερου και συνάμα διαφοροποιημένου εθνοκρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος, βλ. σε PDF το δοκίμιο Τα κράτη επιδιώκουν να αποκτήσουν «ισχύ», η οποία είναι το κύριο «νόμισμα» στη διεθνή πολιτική (Waltz) http://wp.me/p3OlPy-facebook, σελίδα βιβλίουAA.  Στο ύστερο αυτό δοκίμιο το οποίο κατά κάποιο τρόπο αποτελεί προοίμιο επερχόμενων εκτενέστερων δημοσιεύσεων, η ανάλυση στέκεται αταλάντευτα στο γεγονός ότι ενδοκρατικά η σύμμειξη και μέθεξη αισθητών και πνευματικών συγκροτεί την πολιτική ανθρωπολογία και βαθαίνει την κοινωνική ετερότητα αφήνοντας ελάχιστα ή καθόλου πολιτικά άξια λόγου περιθώρια στις διακρατικές σχέσεις παρά μόνο να διεξάγονται με όρους υλικών συμφερόντων και με όρους όπου η κρατική ισχύς είναι ο κύριος διανεμητικός ρυθμιστικός παράγοντας. Η πολιτική ηθική στις διεθνείς σχέσεις υποστηρίχθηκε σε πρόσφατο δοκίμιο, είναι μηδενική, καθότι απουσιάζει μια παγκόσμια κοινωνία και ένα παγκόσμιο πολιτικό σύστημα για να την ορίζει και αλλάζει.

Υπογραμμίζεται επίσης ότι ενώ οι καλοί αναλυτές του μοντερνιστικού κόσμου όπως οι Waltz και Mearsheimer στέκονται στα σύνορα των υλικών σχέσεων θεωρώντας την αυτοσυντήρηση κύριο διαμορφωτικό παράγοντα των διακρατικών στάσεων (χωρίς μάλιστα να διευκρινίζουν κατά πόσο η αυτοσυντήρηση αφορά μόνο τον υλικό κόσμο ή και τον πνευματικό), η κατανόηση του ανθρωπολογικού παράγοντα απαιτεί μελέτη κειμένων κορυφαίων επιστημονικών προδιαγραφών όπως του Κονδύλη, Η παρακμή του Αστικού Πολιτισμού ή το Από τον 20ό στον 21ο αιώνα.

Συνάμα, επίσης, απαιτεί απλή λογική και θέαση της καταμαρτυρούμενης πραγματικότητας ότι οι συζητήσεις αυτές δεν αγγίζουν καν γύρω στα πέντε δισεκατομμύρια ανθρώπους του Πλανήτη πολλοί από τους οποίους ανήκουν σε αρχαία αναδυόμενα έθνη μακραίωνων πολιτικών πολιτισμών για τους πολίτες των οποίων η νοηματοδότηση του κράτους ως "σύστημα" ή η θέση πως θα μπορούσαν να εκδιωχθούν τα πνευματικά κριτήρια και παράγοντες από την δημόσια σφαίρα της πολιτειακής τους συγκρότησης θα ακουστούν ως κακόγουστο αστείο. Το ζήτημα που τίθεται είναι πολύ σημαντικό και αφορά την σχέση μεταξύ της επιστημονικής πολιτικής σκέψης και του κακέκτυπού της, της ποικίλων αποχρώσεων θρησκευτικής ή "ορθολογιστικής" πολιτικής θεολογίας. Αφορά επίσης ευθέως την σχέση επιστήμης και των καταστάσεων του ανθρώπου τις οποίες επιχειρεί να περιγράψει και να ερμηνεύσει.

Σίγουρα, για παράδειγμα, εκατομμύρια δεινοπαθούντων άνθρωποι του ευρωπαϊκού νότου εάν ήξεραν τι γραφόταν μέσα στα γραφειοκρατικά εξαρτημένα πανεπιστημιακά εργαστήρια θα αναζητούσαν και εκεί ευθύνες για το κακό που τους βρήκε. Τέλος, σε πολλά κείμενά μας ακόμη και στα αρχικά της στοχαστικής μας διαδρομής, η Σοβιετική Ένωση και η ΕΕ αντιμετωπίστηκαν με τον σωστό τρόπο: Κριτικά λόγω μεγάλων εγγενών αντιφάσεων αλλά και ως κύκνειο άσμα των μοντερνιστικών ιδεολογημάτων και θεωρημάτων.

Η συγκρότηση και συγκρότηση των κρατών και του κόσμου δεν είναι κατιτί εύκολο ή γραμμικό όπως κάθε μοντερνιστική ιδεολογία υπαινίσσεται. Όπως γίνεται πασίδηλο και όπως συχνά υπογραμμίζουμε, ο πολιτικός στοχασμός δεν έχει πλέον νόημα εάν δεν συνεκτιμά δεόντως τις καταμαρτυρούμενες εμπειρίες αυτών των δύο ύστερων διεθνιστικών εγχειρημάτων των μοντερνιστικών παραδοχών.

Τέλος, για το γεγονός ότι η πολιτική θεωρία –που σωστά νοούμενη ήταν πάντα πολιτική θεωρία του διεθνούς συστήματος που συμπεριλαμβάνει τον άνθρωπο, το κράτος, το διεθνές σύστημα ή σε παρελθούσες εποχές τα κοσμοσυστήματα– απαιτείται, για να μην είναι σαπουνόφουσκα παρασιτικά διαβιούντων διανοουμένων, να διαθέτει οντολογική αναφορά. Ως προς τούτο βλ. ΤΟ «ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ» ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙ «ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ» στις διευθύνσεις http://wp.me/p3OlPy-Lb και http://www.ifestosedu.gr/130paradigmir.htm.

Σύντομη περιγραφή κατά βιβλίο - σύντομος βιβλιογραφικός οδηγός

facebook, ιστοσελίδα

Προτάσσω το βιβλίο Κοσμοθεωρία των Εθνών συγκρότηση και συγκράτηση των κρατών, της Ευρώπης και του κόσμου Εκδόσεις Ποιότητα. Το κεφάλαιο 6 και οι εκτενείς «Σημειώσεις τέλους», συνολικά 100 περίπου σελίδες, δίνουν μια σφαιρική θεώρηση των ζητημάτων που αφορούν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Η ανάλυση είναι επιπλέον ενταγμένη σε μια ευρύτερη οπτική της "συγκρότησης και συγκράτησης των κρατών, της Ευρώπης και του κόσμου" (ο υπότιτλος του βιβλίου).

Το κείμενο αυτό γράφτηκε ως κατά κάποιο τρόπο καταληκτική αποκρυστάλλωση δέκα περίπου άλλων βιβλίων και πολλών μικρότερων δημσοσιεύσεων των τριών τελευταίων δεκαετιών. Τόσο στο κεφάλαιο 6 όσο και στα συμφραζόμενα των υπόλοιπων κεφαλαίων, αναλύεται αυτό που εκτιμώ ότι είναι το σημαντικότερο ζήτημα για κάθε κράτος ή για κάθε σχήμα μετά-κρατικών εγχειρημάτων: Το ανθρωπολογικό ζήτημα.

Το ανθρωπολογικό ζήτημα, υπογραμμίζω, σχεδόν δεν εξετάζεται από το σύνολο της μοντερνιστικής βιβλιογραφίας. Ακόμη πιο σημαντικό όταν αυτό αναφέρεται ή απορρέει συνεπαγόμενα, η μοντερνιστική ανάλυση το εντάσσει σε ένα φάσμα κανονιστικών-αξιολογικών θεωρημάτων και ιδεολογημάτων με δύο κύρια χαρακτηριστικά: Την προπετή ανθρωπολογικά κατασκευαστική προδιάθεση ("ο συγγραφέας των εργαστηρίων των πανεπιστημίων παράγει κριτήρια και υποδείξεις κατασκευής υπερεθνικής ή άλλως πως πολιτικής ανθρωπολογίας") και την συνειδητή ή ανεπίγνωστη προπαγανδιστική επιστημονική στάση (τώρα, το τι κανείς μπορεί να προπαγανδίσει γύρω από αυτά τα ζητήματα είναι μια άλλη μεγάλη διαστροφή στην ιστορία του πολιτικού στοχασμού για την οποία μόνο κριτική μπορεί να ασκηθεί). Η δική μας ανάλυση όπως εξηγείται στο ήδη αναφερθέν δοκίμιο "Το Θουκυδίδειο «Παράδειγμα» της επιστημονικής μελέτης της διεθνούς πολιτικής και οι «επιστημονικές επαναστάσεις» http://wp.me/p3OlPy-Lb , είναι προσανατολιστική και όχι προσδιοριστική ή προβλεπτική. Σίγουρα διακρίνοντας την ιδεολογική ή οποιαδήποτε άλλη κανονιστική θεώρηση προσεγγίζει τα ζητήματα του ανθρώπου, των κρατών και του κόσμου με περιγραφικό τρόπο προσπαθώντας να φωτίσει όσες περισσότερες πτυχές και προϋποθέσεις.

 Έτσι, υπογραμμίζω, πέραν των εισαγωγικών αναφορών που αποκρυσταλλώνονται, η ανάλυση του "Κοσμοθεωρία των Εθνών" αυτού ενταγμένη στα συμφραζόμενα του υπόλοιπου βιβλίου επιχειρεί να στηριχθεί στους κώδικες επιστημονικής δεοντολογίας που θέλουν την επιστημονική πολιτική σκέψη να είναι πειθαρχημένη από τις οντολογικές-ανθρωπολογικές προϋποθέσεις του κράτους, μιας περιφέρειας ή του πλανήτη.

Μια τέτοια ανάλυση ενέχει βαθύτατες προεκτάσεις καθότι προτάσσει το ερώτημα της συμβατότητας των εποικοδομημάτων κρατικών ή υπερεθνικών θεσμών με τις υποκείμενες ανθρωπολογικές προϋποθέσεις. Κύριος άξονας είναι το ερώτημα: Ποια είναι η πολιτική ανθρωπολογία στην Ευρώπη και σε ποιους θεσμούς αντιστοιχεί και με ποιους θεσμούς είναι συμβατή και αρμονική. Η συντρέχουσα κρίση της τελευταίας δεκαετίας, βέβαια, απαντά αυτό το ερώτημα ακαριαία και καθημερινά. Στην πολιτική θεωρία, όμως, τα αυτονόητα δεν αποτελούν πάντοτε παράγοντα επιστημονικής συναίνεσης.

 Στο Αγγλικό μου βιβλίο European Political CooperationTowards a framework of supranational diplomacy Gower 1986, το πρώτο μου εκτενές έργο που δοκιμάστηκε στην διεθνή βιβλιογραφία, αναλύονται σφαιρικά τα «κλασσικά ζητήματα» που αφορούν την μετάβαση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης από την «χαμηλή» στην «υψηλή» πολιτική και πιο συγκεκριμένα στο πεδίο της διπλωματίας. Όπως και οι υπόλοιπες δημοσιεύσεις δεν γράφονταν για να σχολιάσουν την επικαιρότητα αλλά για να καταπιαστούν με τον πυρήνα της πολιτικής θεωρίας. Στην συγκεκριμένη περίπτωση τα όρια και οι περιορισμοί της συνεργασίας των κρατών-μελών του Ευρωπαϊκού εγχειρήματος ολοκλήρωσης στα πεδία της υψηλής πολιτικής. Αυτό αναδεικνύει τον ρόλο της κρατικής κυριαρχίας και το κατά πόσο παρά την ολοκλήρωση στα καταναλωτικά ζητήματα υπάρχουν ενδείξεις για δυνατότητες ολοκλήρωσης στα πεδία της υψηλής πολιτικής.

Από το βιβλίο αυτό όσον αφορά το ζήτημα της θεσμικής συγκρότησης της ΕΕ θα επέμενα στα κεφάλαια 13 και 17 όπου εξετάζονται πρωτογενώς συναφή ζητήματα και οι «πολιτικής δεσμεύσεις» των μελών. Επίσης, στο κεφ. 17 όπου τίθενται τα κύρια ζητήματα των ορίων και περιορισμών στον τρόπο λήψης αποφάσεων ως το κεντρικότερο ζήτημα μιας υπερεθνικής δομής αποτελούμενης από κυρίαρχα κράτη μέλη. Πιο συγκεκριμένα, αναλύονται τα λεπτά σύνορα μεταξύ πλειοψηφικών αποφάσεων, συναινετικών αποφάσεων και ομόφωνων αποφάσεων. Το ζήτημα αυτό αφορά καίρια την πολιτικοοικονομική συγκρότηση της ΕΕ στον βαθμό και στην έκταση που μια ολοένα μεγαλύτερη εμβάθυνση θέτει επί τάπητος διανεμητικά ζητήματα και δοκιμάζει τις πολιτικές σχέσεις μεταξύ των μελών. Μερικά σημεία των θεωρήσεων του «Κοσμοθεωρία των Εθνών» (ό.π.) μπορούν να θεωρηθούν συμπληρωματικά αυτής της ανάλυσης καθότι θίγει το ανθρωπολογικό ζήτημα και κυρίως το γεγονός ότι μια υπερεθνική συγκρότηση απαιτεί νομιμοποιημένη υπερεθνική διανεμητική δικαιοσύνη. Η τελευταία, συνεπακόλουθα, απαιτεί μια ολοκληρωμένη και συνεκτική ευρωπαϊκή κοινωνία.

Το κεφάλαιο 17 του European Political Cooperation, όσον αφορά φοιτητές και επειδή είναι εξαντλημένο, θα μεριμνήσω  να τους δοθεί δωρεάν από εμένα. Σημειώνω ότι αποδίδω σε αυτή την ανάλυση μεγάλη σημασία καθότι αγγίζει όλα σχεδόν τα ζητήματα πολιτικής και οικονομικής συγκρότησης της ΕΕ.

Η επόμενη αγγλική μονογραφία είναι το Nuclear Strategy and European Security Dilemmas, Towards an autonomous European defensesystem Gower 1987. Είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος του Εuropean Political Cooperation” καθότι επιχειρεί ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, να εξετάσει τα ίδια ζητήματα στα πεδία όχι μόνο της διπλωματίας αλλά και της άμυνας, της ασφάλειας και της στρατηγικής. Επιχειρήθηκε μια σφαιρική κάλυψη των ζητημάτων άμυνας και στρατηγικής ή όπως ονομάζονται των ¨ευρωστρατηγικών"
ζητημάτων. Όπως και το προηγούμενο βιβλίο στα πεδία της διπλωματίας, αποτέλεσε βασικά την πρώτη μονογραφία στην διεθνή βιβλιογραφία γραμμένη από ένα μόνο συγγραφέα και η οποία ανέλυσε εκτενώς και υπό διαχρονικό πρίσμα τα λεγόμενα «ευρωστρατηγικά ζητήματα». Πάνω σε αυτή την ερευνητική και συγγραφική εμπειρία κτίστηκαν τα περισσότερα μεταγενέστερα βιβλία, άρθρα και δοκίμια που αφορούσαν την Ευρωπαϊκή πολιτική.

Η ανάλυση εμπίπτει αμιγώς στο πεδίο της στρατηγικής ανάλυσης και καλύπτει όλο το αναγκαίο φάσμα ζητημάτων με ενδιαφέρον μέχρι και σήμερα και πολύ πιθανό των δεκαετιών που επέρχονται. Με διαφορετικά λόγια, το ευρωστρατηγικό περιβάλλον ως υποσύστημα του πλανητικού διαθέτει πάγια χαρακτηριστικά γύρω από τα οποία περιστρέφεται και κινείται. Εκτιμώ ότι η ανάλυση ζητημάτων πυρηνικής στρατηγικής, των σκοπών του πολέμου με όρους Clausewitz και Raymond Aron αγγίζει μεγάλα στρατηγικά ζητήματα που επέρχονται στο πολυπολικό πλέον διεθνές σύστημα. Η τριβή με τον "σκοπό της στρατηγικής ενός κράτους"  κυρίως σε αναφορά με τον Clausewitz αποτέλεσε μια καλή αφετηρία εισόδου στο πεδίο της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος ή άλλως πως ονομαζόμενης πολιτικής φιλοσοφίας των διεθνών σχέσεων. Η προέκτασή τους είναι η κρατική θεωρία και η στρατηγική θεωρία κάθε σύγχρονου κράτους.

Ευρωπαϊκή άμυνα, ασφάλεια και Πολιτική Ενοποίηση (Εκδόσεις Οδυσσέας). 1994. Το βιβλίο αυτό ακολούθησε ένα ακόμη που γράφτηκε την ίδια περίοδο, το Α μέρος του βιβλίου Το Ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας και η ελληνική εξωτερική πολιτική προς το 2000 (Εκδόσεις Σιδέρη), το οποίο κατέγραψε θεμελιώδεις τάσεις των Ευρωστρατηγικών δομώ στην Ελληνική γλώσσα και το οποίο εν μέσω πλήθους απογειωμένων αναλύσεων προτίμησε να σταθεί σε εμπειρικά και θεωρητικά ερωτήματα στην φάση της μετάβασης από τη Ψυχροπολεμική στην Μεταψυχροπολεμική εποχή.

Το Ευρωπαϊκή άμυνα, ασφάλεια και Πολιτική Ενοποίηση αποτελεί μια περιγραφική, ερμηνευτική και πολύ κριτική (και εκ των πραγμάτων, κατά κάποιο τρόπο προβλεπτική, καθότι οι τάσεις που περιέγραψε επαληθεύονται καθημερινά) εξέταση των συμφωνιών του Μάαστριχτ στα πεδία της πολιτικής ενοποίησης όταν αναζητείται πέρασμα από την "χαμηλή" στην "υψηλή" πολιτική. Τα στρατηγικά και άλλα αίτια της ΟΝΕ, όπως είναι λογικό, βρέθηκαν στο επίκεντρο και έτυχαν επεξεργασίας και σε μεταγενέστερες μονογραφίες.

Το βιβλίο γράφτηκε και για ένα ακόμη λόγο: Λόγω των παρακρούσεων που ακούονταν στην Ελλάδα για τις ευρωπαϊκές ρυθμίσεις στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας και λόγω έγκαιρης διάγνωσης της επικινδυνότητας των επερχόμενων αποφάσεων για το νεοελληνικό κράτος. Ως είδος επιστημονικής παράκρουσης η ένταξη στην ΔΕΕ θεωρήθηκε περίπου γεγονός που οδηγεί στην εγγύηση των ελληνικών συνόρων και η δημιουργία της ΟΝΕ ως ο προάγγελος μιας κατάργησης των κρατών ενόψει της πολιτικοοικονομικής (και υποθέτει κανείς ανθρωπολογικής) ένωσης της Ευρώπης.

Τα ζητήματα αυτά εξετάστηκαν εκτενέστερα και ακόμη πιο κριτικά σε μεταγενέστερες μονογραφίες. Σε πολλές επίσης μικρότερες παρεμβάσεις και σε άρθρα τα οποία αν και δεν υπογράφονταν με την ιδιότητά μου ως ακαδημαϊκός, εν τούτοις αντλούσαν από την ευρύτερη δεξαμενή των δημοσιεύσεων και επιχειρούσαν με περιγραφικό τρόπο να καταγράψουν το αυτονόητο. Μικρό δείγμα των τελευταίων και την ανάγκη να είχε γίνει αυστηρότερη κριτική από την επιστημονική κοινότητα (αντί σύμπλευσης με επίπεδες ιδεολογικοπολιτικές απόλυτα λανθασμένες θέσεις βλ.   http://www.ifestosedu.gr/111ONEGreeceWarning.htm.

Μικρά κείμενα όπως αυτά που έγιναν ως παρέμβαση στην δημόσια σφαίρα παραπέμπονται για να υπογραμμιστεί η κολοσσιαίας σημασίας διάκριση μεταξύ γνώσης και γνώμης και οι βαθύτατες προεκτάσεις για τα συμφέροντα ενός κράτους όταν κυριαρχήσουν παρακρούσεις, γνώμες, ιδεολογήματα και θεωρήματα κάθε είδους. Παραπέμπονται επίσης για να υπογραμμιστεί ότι αποστολή της επιστημονικής κοινότητας δεν είναι να υπηρετεί άκριτα τις πολιτικές αποφάσεις του ρευστού πολιτικοπαραταξιακού ή χειρότερα διεθνούς και ευρωπαϊκού

facebook, σελίδα βιβλίου
facebook, σελίδα βιβλίου

γραφειοκρατικού συστήματος. Αποστολή της επιστήμης μπορεί να είναι μόνο η αξιολογικά ελεύθερη περιγραφή και ερμηνεία αιτίων και αιτιατών της διεθνούς και ευρωπαϊκής πολιτικής. Η αντιπαραβολή γνώσης και γνώμης αντιστοιχεί, βασικά, και στην αντιπαραβολή «επιστήμης» και «ιδεολογίας» ιδιαίτερα όταν η τελευταία ενδύεται αυθαίρετους κανονιστικούς μανδύες και κατασκευαστικές αξιώσεις που αφορούν την πολιτική συγκρότηση και την πολιτική ανθρωπολογία. Ο επιστήμονας τα τελευταία δεν τα κατασκευάζει παρά μόνο τα περιγράφει και ερμηνεύει αξιολογικά ελεύθερα και όσο το δυνατό καλύτερα και ακριβέστερα.

Το βιβλίο Θεωρία διεθνούς και ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης γράφτηκε σε μια κομβική στιγμή. Αποτελεί μια προσπάθεια συνολικής περιγραφικής και συγκριτικής ανάλυσης των θεωριών ολοκλήρωσης. Επιπλέον, κατιτί πρωτότυπο σε σχέση με την συνήθη θεωρία ολοκλήρωσης –όπως λίγο πολύ γίνεται και σε άλλα βιβλία του γράφοντος για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση– η ανάλυση συνδέει την πολιτική θεωρία του κράτους με την θεωρία ολοκλήρωσης και την πολιτική θεωρία του διεθνούς συστήματος.

Για τον μελετητή της ευρωπαϊκής πολιτικής η ανάλυση αυτή είναι αναγκαία για ένα ακόμη λόγο. Επειδή εντάσσει στο ιστορικό-θεωρητικό πλαίσιό τους τις εθνικές στρατηγικές των κρατών της ΕΕ και των ΗΠΑ, γνωστικό πεδίο που αναπτύχθηκε στο Διπλωματία και Στρατηγική των Μεγάλων Ευρωπαϊκών ΔυνάμεωνΓαλλία, Γερμανία, Μεγάλη Βρετανία. Σε συνδυασμό με το βιβλίο αυτό, όλως ιδιαιτέρως, μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητή η «διακυβερνητική άποψη» ως τελικά η κυρίαρχη τάση (αν και όχι η μόνη) στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Μεταξύ άλλων, κριτικά και συγκριτικά, αναλύεται η Ευρωπαϊκή πολιτική της Γαλλίας που περιστρέφεται γύρω από την πολιτική φιλοσοφία του Προέδρου Ντε Γκολ για το κράτος, την Ευρώπη και τον κόσμο. Τα κεφάλαια της θεωρίας ολοκλήρωσης εμβαθύνουν στην θυελλώδη και βαθύτατων προεκτάσεων συζήτηση λειτουργιστών, νεολειτουργιστών και διακυβερνητιστών η οποία όπως εξηγείται σταθεροποιήθηκε μετά τις παραδοχές του Ernst Haas στην διαμάχη του με τον Stanley Hoffmann. Το βιβλίο προχωρεί στην θεμελίωση της θέσης ότι μετά το τέλος της συζήτησης αυτής και της κατά κάποιο τρόπο γραμμικής κίνησης της ΕΕ προς την ΟΝΕ στο γνωστικό αλλά και πολιτικό πεδίο κυριάρχησε η συζήτηση νεοφιλελεύθερων και ρεαλιστών με τις παρεμβολές κα

facebook, σελίδα βιβλίου

τά τα άλλα πολύ χρήσιμων "μικροθεωριών" τομέων της εν εξελίξει ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Την σκυτάλη αυτής της ανάλυσης την παίρνει το βιβλίο "Κοσμοθεωρητική ετερότητα και αξιώσεις πολιτικής κυριαρχίας" βλ. πιο κάτω, όπου εξετάζονται και ζητήματα ευρωπαϊκής διακυβέρνησης ενόψει μετεξέλιξης των πολιτικών δομών αλλά και των επιστημονικών συζητήσεων. Σημειώνω ότι στο βιβλίο αυτό όπως και στο Κοσμοθεωρητική ετερότητα και αξιώσεις πολιτικής κυριαρχίας, ευρωπαϊκή άμυνα, ασφάλεια και πολιτική ενοποίηση αναπτύσσεται εκτενώς το καίριο ζήτημα του τρόπου λήψεως αποφάσεων. Όχι βέβαια μέσα από γραμμικά, θεσμικά, κανονιστικά και ιδεολογικά πρίσματα αλλά με άξονα τα ζητήματα διανεμητικής δικαιοσύνης ενός βαθύτατα αλληλεξαρτώμενου διακρατικού πολιτικού χώρου κυρίαρχων κρατών όπου ταυτόχρονα υφίστανται υπερεθνικοί θεσμοί και πλήθος άλλων ρυθμίσεων και προσεγγίσεων

Το βιβλίο Διπλωματία και στρατηγική των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεωνΓαλλία, Γερμανία, Μεγάλη Βρετανία εντάσσεται στην αλυσίδα σταδιακών, μεθοδικών και συνδεμένων επιστημονικών προσπαθειών να εξεταστούν τα ζητήματα της διεθνούς και ευρωπαϊκής πολιτικής σε αναφορά με τους κύριους και διαμορφωτικούς άξονές τους.

Για τον συγγραφέα του παρόντος αποτελεί το πολυτιμότερο κείμενο των «ευρωπαϊκών αναλύσεών» του. Το «κρυφό» και για τους επιστημονικά μυημένους γνωστό ότι είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα, είναι η αναζήτηση –παρά την οικονομική και θεσμική ολοκλήρωση– διλημμάτων ασφαλείας στο υπόβαθρο της ΕΕ. Η προσπάθεια εξειδίκευσης και εμβάθυνσης οδήγησε σε εξαιρετικά σημαντικά (και προβλεπτικά) συμπεράσματα που αφορούν, μεταξύ πολλών άλλων, τις σχέσεις των τριών μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης, τις υποβόσκουσες πολιτικοστρατηγικές και οικονομικές αντιφάσεις που αναπόδραστα οδήγησαν στην ΟΝΕ, τα  ευρύτερα και βαθύτερα ζητήματα και τις βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις της ευρωπαϊκές ολοκλήρωσης και των στρατηγικών των κρατών που συμμετέχουν και τα διλήμματα και προβλήματα της μετάβασης από τη υψηλή στην χαμηλή πολιτική.

facebook, σελίδα βιβλίου

Εξετάζεται, μεταξύ πολλών άλλων, η μετάβαση από τον Ψυχρό Πόλεμο στην Μεταψυχροπολεμική εποχή και οι αποφάσεις για την άμυνα, την ασφάλεια και την νομισματική ενοποίηση (που παραπλανητικά και καταχρηστικά βαφτίστηκε «οικονομική ένωση»). Η ανάλυση εμβάθυνε ακόμη περισσότερο το Γερμανικό ζήτημα, αποκρυστάλλωσε την σαθρότητα των προσδοκιών να «δεθεί η ενωμένη Γερμανία με νομισματικούς δεσμούς» και συνδέθηκε με τα γνωστικά κεκτημένα της στρατηγικής (δικών μου και άλλων). Κρίνοντάς το μια δεκαετία μετά αποφάσισα ότι δεν χρειάζεται νέα έκδοση γιατί τα ζητήματα άμυνας και ασφάλειας όχι μόνο σταθεροποιήθηκαν το 1996 αλλά και γιατί η ΟΝΕ χάραξε μια πορεία που οδήγησε στην σημερινή κρίση (την οποία κανείς διαβάζοντας το βιβλίο μπορεί και να παρασυρθεί και να νομίσει ότι γράφτηκε μετά την κρίση του 2009).

Το προνόμιο αυτού του βιβλίου είναι ότι γραμμένο στοχευμένο σε μια μεταβατική φάση όχι μόνο κατέγραψε με θεωρητικά θεμελιωμένο τρόπο τις τάσεις αλλά περιέγραψε και τις τάσεις όπως αναπτύσσονται στον 21 αιώνα γύρω από τις στρατηγικές των μεγάλων δυνάμεων του ευρωατλαντικού χώρου, το γερμανικό ζήτημα και τις εντεινόμενες αντιθέσεις της θεσμικής επιτάχυνσης ολοκλήρωσης.

Θα επανέλθουμε όταν υπάρξει κάτι σημαντικό, ιδιαίτερα όσον αφορά τον ρόλο της Γερμανίας στην ΕΕ, στην Ευρώπη αλλά και ευρύτερα στην διεθνή πολιτική. Μέχρι στιγμής δεν ανέκυψε αυτή η ανάγκη γιατί η ανάλυση του βιβλίου βρίσκεται στην αιχμή της επιστήμης και της πολιτικής.

Θεωρώ επίσης ότι επειδή οι βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις του ευρωπαϊκού πολιτικοοικονομικού γίγνεσθαι συναρτώνται με την εθνική στρατηγική των τριών αυτών δυνάμεων, η διαχρονική ανάλυση των εθνικών τους στρατηγικών προσφέρει μια σταθερή πηγή περιγραφών και ερμηνειών της μετεξέλιξης των ευρωπαϊκών πολιτικών, θεσμικών και στρατηγικών δομών. Θα υπογράμμιζα, ως προς τούτο, την μεγάλη σημασία όχι μόνο του Γερμανικού ζητήματος αλλά και της Βρετανικής εθνικής στρατηγικής.  Για μια εισήγηση για το Γερμανικό ζήτημα αναρτημένη στην σελίδα www.ifestosedu.gr βλ. http://www.ifestosedu.gr/111GermanikoEE.htm

Στο βιβλίο Ευρωατλαντικές σχέσεις (Α και Γ μέρος Π. Ήφαιστος, Β Κ. Αρβανιτόπουλος) στα δικά μου κεφάλαια όσο και στο κεφάλαιο του σ. Αρβανιτόπουλου η ανάλυση εστιάζεται με εξειδικευμένο και στοχευμένο τρόπο στα διαχρονικά και σύγχρονα χαρακτηριστικά των δια-Ατλαντικών σχέσεων, θεσμών και στρατηγικών.

Στο πρώτο κεφάλαιο και με τρόπο που δεν είχα αγγίξει βαθύτερα σε άλλες ελληνικές μονογραφίες εξετάζεται η αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο διαμορφωτική φάση των θεσμικών και στρατηγικών αποφάσεων που θεμελίωσαν την μεταπολεμική πολιτικοστρατηγική αρχιτεκτονική της Ευρώπης και του Ευρωατλαντικού χώρου. Πέραν των γεωπολιτικών και γεωστρατηγικών αναφορών, αναλύονται και οι αμφίπλευρες τάσεις στην Αμερικανική εξωτερική πολιτική και συνδέονται με την Βρετανική στρατηγική και εστιάζει την προσοχή στο πως ο άξονας αυτός ανάλογα με το πως κινείται και το πως αρθρώνεται επηρεάζει δραστικά τα δρώμενα της ηπειρωτικής Ευρώπης. Βασικά, σε συνδυασμό με το «Διπλωματία και Στρατηγική των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων», η ανάλυση του βιβλίου αυτού προσδιορίζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται τα ευρωστρατηγικά και διατλαντικά ζητήματα στον 21ο αιώνα καθώς και τις βασικές παραμέτρους των δομικών αλλαγών που θα το μετασχηματίσουν ανάλογα με την εξέλιξη των ενδό-ευρωπαϊκών σχέσεων και την μετακίνηση του κέντρου βάρους της αμερικανικής στρατηγικής.

 
facebook, ιστοσελίδα

Το βιβλίο Κοσμοθεωρητική ετερότητα και αξιώσεις πολιτικής κυριαρχίας, Ευρωπαϊκή άμυνα, ασφάλεια και πολιτική ενοποίηση θεωρώ ότι είναι μια ενδιάμεση -μετά από μερικές χιλιάδες σελίδων δημοσειεύσεων στην διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία και πριν τη δημοσίευση του Κοσμοθεωρία των Εθνών- ανάπτυξη της προβληματικής περί το ανθρωπολογικό ζήτημα και τους θεσμούς κάθε πολιτικής ολοκλήρωσης. Αποτελεί και την πρώτη συστηματική προσπάθεια να μετεξελιχθούν, εμπλουτιστούν και συναρτηθούν οι θεωρήσεις του υποφαινόμενου facebook, ιστοσελίδαμε τον μεγαλύτερο, εκτιμώ, πολιτικό επιστήμονα της σύγχρονης εποχής, τον Παναγιώτη Κονδύλη στον οποίο και το βιβλίο αφιερώνεται. Ο Παναγιώτης Κονδύλης είναι ένας ωκεανός βαθύτατης γνώσης μέσα στον οποίο πρωτίστως κινούνται πλέον όλα τα κείμενά μου. Αυτές οι πνευματικές αναζητήσεις συναρτώνται και με άλλους σημαντικούς πολιτικούς στοχαστές όπως ο Κοντογιώργης και ο Ζιάκας, οι οποίοι εξετάζουν την πολιτική συγκρότηση και τις πολιτικές παραδόσεις ως διαμορφωτικούς παράγοντες κάθε πολιτειακής δόμησης.

Στα κεφάλαια 13-18 όπου αναλύονται τα ζητήματα της πολιτικής και αμυντικής ενοποίησης επιχειρώ να θεμελιώσω με ακόμη πιο εξειδικευμένο τρόπο ζητήματα μέσα από πολλές περιπτωσιολογικές μελέτες. Κτίζουν  και εξειδικεύουν πάνω στις προγενέστερες δημοσιεύσεις αλλά και εμβαθύνουν περαιτέρω στο καίριο ζήτημα των διλημμάτων ασφαλείας καθώς και των διλημμάτων που αφορούν την εξέλιξη της ενοποίησης στην μεταψυχροπολεμική εποχή. Στα κεφάλαια 10-15 γίνεται μια επανασυγκρότηση των θεωρητικών διατυπώσεων γύρω από την θεωρία ολοκλήρωση για να συνδεθεί με το ζήτημα «ευρωπαϊκή διακυβέρνηση». Στο βιβλίο αυτό κανείς θα βρει λεπτομερέστερες αναλύσεις του γράφοντος γύρω από τα αμφίπλευρα διλήμματα και προβλήματα της πολιτικής ενοποίησης και των συμπαρομαρτούντων στρατηγικών, πολιτικών και θεσμικών υποθέσεων.

Η ανάλυση επεκτείνεται ακόμη περισσότερο απ’ ότι σε προγενέστερες δημοσιεύσεις στα ζήτημα του τρόπου λήψης αποφάσεων και των διακρίσεων Gemeinschaft και Geselschaft, δηλαδή, την διάκριση μεταξύ μιας κοινωνιοκεντρικής και μιας εταιρικής αντίληψης της πολιτικής ενοποίησης. Αυτή η διάκριση, βέβαια, αφορά και κάθε κράτος και συνδέεται με την μοντερνιστική versus κοινωνιοκεντρική παραδοχή, ζήτημα που βρέθηκε στο επίκεντρο του Κοσμοθεωρία των Εθνών.

Τέλος αναφέρω και το βιβλίο Οι σχέσεις της Κύπρου με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα (Εκδόσεις Παπαζήση 1991) του οποίου είμαι συγγραφέας του μέρους Α. Το κείμενο αυτό ενέχει σημασία με την εξής έννοιας. Είναι μια ανάλυση η οποία συνδυάζει την ακαδημαϊκή τριβή με την τριβή λόγω συμμετοχής μου σε διπλωματικές αποστολές για μια δεκαετία στις Βρυξέλλες. Αποτύπωσε την πρώτη κατάθεση αναλύσεων για την ελληνική εθνική στρατηγική, ζήτημα για το οποίο στην συνέχεια γράφτηκαν βιβλία και άρθρα. Το σκεπτικό για μια προτεινόμενη υποβολή αίτησης ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ εντασσόταν σε μια προβληματική σταθεροποίησης των σχέσεων στην περιφέρεια σε συνδυασμό με μια ισχυρή αποτρεπτική στρατηγική, ενίσχυση της κυπριακής άμυνας από την Ελλάδα και διαπραγματεύσεις.

Συναφές είναι το πρώτο μέρος του βιβλίου Ελληνική Αποτρεπτική Στρατηγική Παπαζήσης 1992. Για σύντομη περιγραφή αυτής της προβληματικής σε δημοσιευμένα δοκίμια βλ. http://www.ifestosedu.gr/63GreekStrategy.htm καιhttp://www.ifestosedu.gr/42memoriamkranidioti.htm. Προστίθεται ότι αφορά ζωτικά τις συζητήσεις στην Ελλάδα τις δύο δεκαετίες που ακολούθησαν. Αν και αυτό ήταν μόνο η αφορμή, γράφτηκε σε αντίθεση με κυκλοφόρησε ίδρυμα προτάσεων πολιτικής με το οποίο αντιμετώπιζε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με πρωτοφανή μονοσήμαντο και μονοδιάστατο τρόπο. Στην συνέχεια στελέχη του ίδιου ιδρύματος πρωταγωνίστησαν στην αντίκρουση της υποβολής αίτησης ένταξης, στον κατευνασμό του Σκοπιανού αναθεωρητισμού, στο ροκάνισμα των αναλύσεων για την ελληνική αποτρεπτική στρατηγική, στην εναντίωση στον Ενιαίο Αμυντικό Χώρο Κύπρου-Ελλάδας, στην υποστήριξη του φασιστικού και αντιδημοκρατικού σχεδίου Αναν (http://www.ifestosedu.gr/32RuleofLaw.htm), στην άκριτη υποστήριξη της βιαστικής, ανέτοιμης και άσκοπης ένταξης στην ΟΝΕ και γενικά στην στήριξη κατευναστικών στάσεων επί όλων των θεμάτων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Εν τέλει, η προσπάθεια ανάπτυξης πολιτικού στοχασμού στην Ελλάδα ενταγμένου σε ένα πλαίσιο θεωρίας που αντιστοιχεί στην διεθνή και ευρωπαϊκή ζωή δεν είναι το ευκολότερο πράγμα. Η παρακμή της πολιτικής σκέψης ερμηνεύει, εν μέρει, και την παρακμή που οδήγησε στην μεγάλη κρίση της δεκαετίας του 2010.

 

Μερικές παρεμβάσεις που αφορούν την κρίση των τελευταίων ετών

Για την διαδρομή του μοντερνισμού, των ιδεολογιών και του μεταμοντερνισμού τους Νέους Χρόνους

 ·         Π. Ήφαιστος, ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ: Τι είναι οι Θερμοπύλες, εν τέλει; Τι είναι η Ιθάκη; Τι είναι οικογένεια; Τι είμαι πατρίδα; 1/1/2016 http://wp.me/p3OlPy-1cT, http://wp.me/p3OqMa-16w 

·          ·         ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΈΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΎ ΚΑΙ Η ΚΑΤΆΛΗΞΉ ΤΟΥ: ΚΑΤΕΞΟΥΣΙΑΣΜΟΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΩΝ,ΤΟΚΟΓΛΥΦΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΩΝ http://wp.me/p3OqMa-138

 ·         Π. Ήφαιστος, ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΡΟΚΑΝΙΖΟΥΝ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΗΓΟΥΝ ΣΕ ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΚΔΟΧΗ ΤΩΝ ΣΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΜΟΡΡΩΝ http://wp.me/p3OlPy-1kS

 ·         Π. Ήφαιστος, ΤΑ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΟΔΟΜΑ ΚΑΙ ΓΟΜΟΡΡΑ, Η «ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ» και συνθήκες που την κατεδαφίζουν. http://wp.me/p3OlPy-1bQ  -  http://wp.me/p3OqMa-15l 

 ·         «ΔΕΝΔΡΟ-ΦΟΒΙΑ», «ΦΥΛΛΟ-ΦΟΒΙΑ», «ΦΥΣΗ-ΦΟΒΙΑ» ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗΣ http://wp.me/p3OlPy-ZS 

 ·         Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΝΔΥΛΕΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ ΠΟΥ ΠΑΓΙΔΕΥΣΕ ΤΗ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΟΝ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟ http://wp.me/p3OlPy-ZB 

 ·         Μοντερνισμός, το ιδεολογικό φαινόμενο και η μεταμοντέρνα διολίσθηση προς τα ανθρωπολογικά Σόδομα και Γόμορρα. http://wp.me/p3OlPy-Zv 

·         Η ΑΒΑΣΤΑΚΤΗ ΕΛΑΦΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΤΕΧΝΟΣΦΑΙΡΑΣ http://wp.me/p3OlPy-134 

 ·         ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΜΠΕΡΔΕΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΘΝΙΚΟΎ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ http://wp.me/p3OlPy-Vv 

 ·         ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΑΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ. ΤΟ ΑΒΑΣΤΑΚΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΟΣ http://wp.me/p3OlPy-OE 

 ·         Tο εθνοκρατοκεντρικό διεθνές σύστημα και η διαδρομή της ανθρωποκεντρικής πολιτικής θεμελίωσης http://wp.me/p3OlPy-1id

 ·         ΖΙΑΚΑΣ: «ΤΖΟΓΑΔΟΡΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΣΤΟ ΤΙΜΟΝΙ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ Η ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΜΕΓΑΛΗ ΚΡΙΣΗ ΤΟ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΕ… http://wp.me/p3OlPy-I4 

 ·         Οι Έλληνες “μπουμπουνοκέφαλοι προοδευτικοί” http://wp.me/p3OlPy-BD 

 ·         «Πελατειακές σχέσεις» (patron-clientrelations) μεταξύ ισχυρών και λιγότερο ισχυρών κρατών στο σύγχρονο… http://wp.me/p3OlPy-wB 

Για την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση

      ·         ΝΤΕ ΓΚΟΛ, ΤΣΟΡΤΣΙΛ, ΘΑΤΣΕΡ: Πίσω στα θεμελιώδη. Με εισαγωγή Π. Ήφαιστος http://wp.me/p3OlPy-1ju

·          ·         Π. Ήφαιστος, ΠΕΡΙ «ΕΥΡΩΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΥ ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ» VERSUS ΠΟΛΙΤΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ή ΤΟ BREXIT ΩΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΑΝΑΓΚΑΙΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ http://wp.me/p3OlPy-1jj http://wp.me/p3OqMa-1ck

·          ·         Π. Ήφαιστος, ΒΡΕΤΑΝΙΑ – ΕΕ: ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΣΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΜΙΑΣ ΕΕ Η ΟΠΟΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ 1992 ΚΑΘΕΤΑΙ ΠΑΝΩ ΣΕ ΚΙΝΟΥΜΕΝΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΣΕΙΣΜΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣ http://wp.me/p3OlPy-1jg

·          ·         Π. Ήφαιστος, EE: ΤΟ "ΙΔΕΑΛΙΣΤΙΚΟ" ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΙ ΤΟ ΠΑΡΟΝ, ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΝΕΚΡΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΑΡΒΙΝΟΥ http://wp.me/p3OlPy-1gC - http://wp.me/p3OqMa-19E

·          ·         Ευρωπαϊκή ένωση: Πρότυπο ενός εθνοκρατοκεντρικού κόσμου ή μιας υπερκρατικής δεσποτείας;* http://wp.me/p3OlPy-Nl 

 ·         ΤΟ ΘΟΛΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ http://wp.me/p3OlPy-CO 

 ·         ΟΝΕ: Ο μηχανισμός της καταστροφής και έγκαιρες προειδοποιήσεις http://wp.me/p3OlPy-CS 

 ·         Η Ευρώπη σε Σταυροδρόμι: Οι προϋποθέσεις μιας Εθνοκρατοκεντρικής ΕΕ http://wp.me/p3OlPy-uy 

 ·         ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2009-12 ΚΑΙ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΕ http://wp.me/p3OlPy-sn 

 ·         Π. Ήφαιστος, Ευρωπαϊκή πολιτική - ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Βιβλιογραφικές αναφορές http://wp.me/p3OqMa-19l

 

 

Θουκυδίδεια Παράδοση

 

 ·         Το Θουκυδίδειο «Παράδειγμα» της επιστημονικής μελέτης της διεθνούς πολιτικής και οι «επιστημονικές επαναστάσεις» http://wp.me/p3OlPy-Lb 

 ·         ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ Διαλογος Αθηναιων-Μηλιων http://wp.me/p3OlPy-6f 

 

Στρατηγικά

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Κυπριακό

 

«ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΡΧΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΙΚΑΙΗ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΜΕ ΓΝΩΜΟΝΑ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ, ...» http://wp.me/p3OlPy-lc

 

Η ΚΥΠΡΟΣ ΣΤΗΝ ΚΟΨΗ ΤΟΥ ΞΥΡΑΦΙΟΥ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ ΧΕΙΛΟΣ ΤΟΥ ΚΡΗΜΝΟΥ http://wp.me/p3OqMa-1eH

 

Π. Ήφαιστος, ΚΥΠΡΟΣ: ΣΤΑ ΠΡΟΘΥΡΑ ΜΙΑΣ ΜΥΣΤΗΡΙΑΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ ΚΑΙ Η ΕΠΊΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΈΛΛΗΝΑ ΥΠΈΞ ΣΤΗΝ ΛΕΥΚΩΣΊΑ http://wp.me/p3OqMa-140

 

ΚΎΠΡΟΣ: “ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΟΤΗΤΑ” ΓΙΑ ΚΡΑΤΟΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΦΡΕΝΟΚΟΜΕΙΟΥ http://wp.me/p3OlPy-12U 

 

Ελληνική Εθνική Στρατηγική, έννοια, σκοποί προϋποθέσεις επιτυχούς εκπλήρωσης: η περίπτωση της ευρωπαϊκής προοπτικής… http://wp.me/p3OlPy-Ff 

 

Ο ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ 1955-59 http://wp.me/p3OlPy-120 

 

Π. Ήφαιστος, ΚΥΠΡΙΑΚΟ: ΔΙΑΦΘΕΙΡΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΘΕΣΜΟΥΣ, ΑΥΤΟΚΤΟΝΟΥΜΕ ΠΟΛΙΤΙΚΑ / ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΡΟΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ. http://wp.me/p3OqMa-17D

 

 

Π. Ήφαιστος – P. Ifestos

www.ifestosedu.gr / www.ifestos.edu.gr  info@ifestosedu.gr

Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/

Διεθνής πολιτική 21ος  αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/

Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνο https://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/

Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/

Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/

Κονδυλης Παναγιώτης– https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/

Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/

Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/

Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτης https://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/

Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν https://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/

Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/

Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos

Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB

«Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos

Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos