Παναγιώτης Ήφαιστος

Εθνική Ανεξαρτησία, Ηγεμονισμός, αίτια πολέμου και οι διεθνιστικές μεταμφιέσεις των εκάστοτε ηγεμονικών δυνάμεων

Οι απλουστευτικές αντιλήψεις της διεθνούς πολιτικής και των βαθύτερων εθνοκρατοκεντρικών χαρακτηριστικών του διεθνούς συστήματος είναι ένα από τα πολλά αίτια πολέμου. Οι ίδιοι οι άνθρωποι δηλαδή που έχουν συμφέρον να είναι ελεύθεροι, ασφαλείς και ευημερούντες ως μέλη κοινωνιών δεν συνειδητοποιούν στοιχειώδη, ουσιώδη και αυτονόητα όσον φορά την σημασία του εθνοκράτους, της πίστης και νομιμοφροσύνης στο εθνικό συμφέρον, των πραγματικών προβλημάτων της διεθνούς πολιτικής (τα οποία κατά άλλα γνωρίζεις εάν διαβάσεις μια εφημερία ή δεις ένα καλό δελτίο ειδήσεων). Λογικά θα έπρεπε να ξέρουν το γεγονός ότι δεν υπάρχει τίποτα πέραν τους εθνοκράτούς τους (κυριολεκτικά τίποτα!!).

Διαφορετικά δεν θα ταλανίζονταν με ιδεολογήματα και θεωρήματα πως θα μπορούσαν δήθεν να ενωθούν αταξικά ή εμπόριο, οι κινέζοι με τους Άραβες, οι Άραβες με τους Σουηδούς, οι Ρώσοι με τους Πακιστανούς, οι Άραβες με τους Τούρκους και τα λοιπά, καθότι αυτό κατά βάση λέει κάθε διεθνιστική παραδοχή, κάθε κοσμοπολίτικη ασυναρτησία και κάθε ύπουλη ή ανεπίγνωστη ιδεολογική σαπουνόφουσκα. Οι λαοί δεν συγκρούονται, μας λένε κάποια πνευματικά νήπια. Ως και ο λαοί να μην έχουν εδαφικά οριοθετημένα κράτη, δικές τους κοσμοθεωρίες, κοσμοαντιλήψεις, ηθικές επιταγές, μεταφυσικά δόγματα, κοσμοεικόνες των άλλων, εθνικές ταυτότητες, οικονομικά συμφέροντα και εθνικά συμφέροντα τα οποία τοποθετούνται ανταγωνιστικά λόγω χαρακτήρα και λειτουργιών της διεθνούς πολιτικής.

Σε ένα άλλο επίπεδο πολιτικής και ιστορικής γνώσης που απαιτείται όμως να έχει κάθε καλλιεργημένος πολίτης, πολλοί άνθρωποι συχνά τοποθετούνται αφελώς χωρίς να σκεφτούν την ιστορική διαδρομή των κρατών και των ανθρώπων και την φυσιογνωμία του σύγχρονου διεθνούς συστήματος. Για παράδειγμα, ότι μετά τα μεγάλα ιστορικά κοσμοσυστήματα και με αφετηρία την Συνθήκη της Βεστφαλίας του 1648 μ.Χ. καθιερώθηκε και σταθερά εδραιώθηκε η κρατική κυριαρχία ως το καθεστώς των διεθνών σχέσεων.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι έχουμε ένα κόσμο εθνικά ανεξάρτητων κρατών άνισου μεγέθους και άνισης ανάπτυξης (μορφικά πανομοιότυπο με το κλασικό διακρατικό σύστημα με την διαφορά ότι οι κοινωνίες και οι πολιτείες εκείνου του συστήματος συγκρινόμενες με τις σημερινές ήταν πολιτικά πολύ πιο αναπτυγμένες). Μετά την πτώση της Βυζαντινής Οικουμένης εδώ και επτά περίπου αιώνες το ζητούμενο πλέον δεν είναι η δημιουργία κοσμοσυστημάτων αλλά η εθνική ανεξαρτησία όπως τελικά επικυρώθηκε ηθικά και κοσμοθεωρητικά το 1945 στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.

Εν τω μεταξύ, τους τέσσερεις τελευταίους αιώνες τα εθνοκράτη και το εθνοκρατοκεντρικό σύστημα διαφοροποιήθηκαν βαθύτατα λόγω της εδαφικά οριοθετημένης κοινωνικοπολιτικής συγκρότησης, των ιδιαίτερων και ιδιόμορφων τρόπων ζωής που ενσαρκώνουν την ετερότητα κάθε κοινωνικής οντότητας και των συστημάτων διανεμητικής δικαιοσύνης που τους νομιμοποιεί. Αυτή είναι μια ακάθεκτη τάση η σημασία της οποίας επαληθεύεται πλήρως κατεδαφίζοντας τα πανύψηλα ιδεολογικά βουνά ψευδαισθήσεων πάνω στα οποία κάθονταν προπαγανδιστές, γραφειοκράτες, ημιμαθείς επιστήμονες, αιθεροβάμονες, πολιτικάντηδες και άλλα κομμάτια του απίστευτου υπερκρατικού δεσποτικού συστήματος τις συνέπειες του οποίου ήδη υπόκεινται πολλά κράτη του νότου της Ευρώπης. Βασικά, αυτό που καταπλακώνει τώρα ασθενείς και απρόσεκτες κοινωνίες είναι τα μπάζα αυτών των ιδεολογικών ψευδασθήσεων.

Αυτή είναι περίπου η διαδρομή και έτσι καταστάλαξαν και εδραιώθηκε η διαφοροποίηση του πλανήτη τους τελευταίους αιώνες. Μολαταύτα μερικά φαινόμενα που υποδηλώνουν μαζικό πολιτικοστοχαστικό έλλειμμα και υποκρισία δημιουργούν μια πολύ ασταθή πορεία του διεθνούς συστήματος.

Τηλεσκοπικά λέμε μόνο ότι μαζικά πολλοί πίστεψαν ποικιλόχρωμα διεθνιστικά και κοσμοπολίτικα δόγματα στα οποία πολλοί προσχώρησαν (και στα οποία παραδόξως και ακατανόητα συνεχίζουν να προσκολλώνται) εξυπηρετούσαν και συνεχίζουν να εξυπηρετούν τις ηγεμονικές αξιώσεις ισχύος βλάπτοντας τα συμφέροντά τους. Αυτό θα συνεχίσει ενόσω θα υπάρχουν κοινωνίες τα μέλη των οποίων δεν κατανοούν ότι δεν μπορεί να υπάρξει μια ανθρωπολογικά εξομοιωτική και πολιτικά εξισωτική παγκόσμια ενότητα και ότι το εθνοκρατοκεντρικό σύστημα έχει από καιρό αναπτυχθεί και εδραιωθεί. Ο πλανήτης και η ιδιαίτερα η Ευρώπη, πολλοί κήρυτταν ή πίστεψαν, θα ενωνόταν κατιτί που θα καθιστούσε την κρατική κυριαρχία (δηλαδή τον θεσμό συλλογικής ελευθερίας των κοινωνιών) περιττή. Αυτό θα συντελούνταν, έτσι απλά και γραμμικά, με πολιτικά αδιάφορες ιδεολογικές σαπουνόφουσκες.

Πιο πονηρά οι νεοφιλελεύθεροι διεθνολόγοι που έκτιζαν πάνω στους αφελείς εθνομηδενιστές. Τα μεγαλύτερα ερείσματα τα είχαν σε κράτη όπως τα δικά μας των οποίων καλοπληρωμένοι διανοούμενοι κήρυτταν ότι η κρατική μας κυριαρχία είναι περιττή και αναλώσιμη. Γραφικού τύπου εθνομηδενιστικά ιδεολογήματα πλην σπουδαιοφανώς επιστημονικά μεταμφιεσμένα, πλημύρισαν τα πανεπιστήμια και τις επιφυλλίδες αποβλακώνοντας πολλούς με ιδεολογήματα και θεωρήματα τα οποία κατά βάση στήριζαν την νεοφιλελεύθερη αφέλεια ή υπολούτητα ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια «ήπια ηγεμονία» των ΗΠΑ. Η πρόσφατη στιχομυθία Πούτιν – Ομπάμα που παραθέτω πιο κάτω είναι μια ξεκάθαρη τοποθέτηση που φωτίζει τι εννοούμε. Ο αστυνόμος-ΗΠΑ, μας λέει ο μάλλον αμίμητος ερασιτέχνης Ομπάμα, είναι ο από μηχανής Θεός των ανθρώπων του πλανήτη.

Αντίθετα, η Θουκυδίδεια ανάλυση (γνωστή και ως «πολιτικός ρεαλισμός») υποστήριζε ισορροπία δυνάμεων και θεωρούσε αυτονόητα και κοσμοθεωρητικά δεσμευτικό το γεγονός της εθνοκρατικής θεμελίωσης του διεθνούς συστήματος [Εξ ου και είναι η μόνη θεώρηση της διεθνούς πολιτικής που διαθέτει ηθικό υπόβαθρο με την έννοια ότι στέκεται στην ισορροπία που διασφαλίζει τα πολιτικοανθρωπολογικά και πολιτικοοντολογικά γεγονότα μη επιχειρώντας να κατασκευάσει ή να ανακατασκευάζει την ενδοκρατική τάξη στην βάση της μιας ή άλλης πλατωνίζουσας και υποκριτικής οικουμενικίστικης αξίωσης, τηρώντας έτσι –επιστημολογικά μιλώντας αλλά και πνευματικά– έτσι, την αναγκαία και μη εξαιρετέα δεοντολογία της επιστήμης που αποδέχεται την οντότητα όπως είναι και όχι όπως ο ίδιος ή κάποιο κατασκευαστικό δόγμα θέλει να είναι].

Το αστείο παιχνίδι των δήθεν επιστημονικών συγκρούσεων δεν έχει πολλή σημασία. Από τις κοινωνίες εξαρτώνται τα πάντα. Το διεθνές σύστημα της Βεστφαλίας είναι αυτό που είναι, οι ηγεμονικές δυνάμεις όπως πάντοτε στην ιστορία θα συγκρούονται δημιουργώντας συμπληγάδες και οι υπόλοιπες κοινωνίες θα διασώζονται εάν κατανοούν την ανελέητη αξιολογικά ουδέτερη ρήση του Θουκυδίδη στον διάλογο Μηλίων-Αθηναίων όταν οι Αθηναίοι προειδοποίησαν ότι σ’ ένα διακρατικό σύστημα άνισων κρατών άνισης ανάπτυξης «όσοι είναι ελεύθεροι το χρωστούν στην δύναμή τους» και ότι «δίκαιο έχει όποιος έχει ίση δύναμη και όταν αυτό δεν συμβαίνει ο ισχυρός επιβάλλει ότι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος υποχωρεί και προσαρμόζεται» (ή εκμηδενίζεται, υποδουλώνεται ή και εξαφανίζεται).

Στην σοβαρή αυτή συζήτηση όπου διακυβεύεται η ελευθερία, η ασφάλεια και η ευημερία των κοινωνιών και όπου η τυπολογία των αιτιών πολέμου είναι πασίγνωστη σε όποιον διαβάζει το Υποδειγματικό έργο του Θουκυδίδη, λαλούν πολλά κοκόρια. Είναι οι νομικιστές, οι ποικίλοι ημιμαθείς δογματικοί των λεγόμενων πανεπιστημίων σε ποικίλα σημεία του πλανήτη που εκκόλαπταν και συνεχίζουν ένα περίεργο ανθρωπότυπο. Τον εθνομηδενιστή σε όλες του τις εκδοχές και αποχρώσεις. Δεν είναι το γεγονός ότι αυτό το φαινόμενο δεν έχει προηγούμενο, ιδιαίτερα σε κάποιες σοφιστικές τάσεις που συνέτειναν στην κατεδάφιση τόσο του κλασικού συστήματος όσο και της Βυζαντινής Οικουμένης. Η ειδοποιός διαφορά είναι ότι επιστημονικοφανώς υπηρετούν μαζικά κρατικές πολιτικές και εκκολάπτονται μαζικά όπως και άλλα προϊόντα της μαζικοπαραγωγής και μαζικοκατανάλωσης.

Στην συγκαιρινή ξεπεσμένη και παρωχημένη εκδοχή τους αποτελούν ένα μπερδεμένο και αξεδιάλυτο συνονθύλευμα των ορφανών όλων των ιδεολογημάτων και θεωρημάτων του παρωχημένου δογματικού παρελθόντος των ανθρώπων. Έμειναν βασικά από «αποστολές» και «λειτουργήματα» παρά μόνο ως προς δύο ρόλους: Πρώτον, να ζουν ως παράσιτα μέσα σε δήθεν πανεπιστήμια κατασπαταλώντας τους σπάνιους πόρους των κοινωνιών για να υπάρχει μια δήθεν πνευματική ζωή που θα λειτουργεί ως αποχαυνωτικό υπόστρωμα της ήδη πολύ ζωντανής αναδυόμενης δεσποτικής τεχνόσφαιρας τεχνοκρατών, γραφειοκρατών και κερδοσκόπων. Ένας μόνο όρος μπορεί να περιγράψει τους τελευταίους: Η ιδιωτεία. Δεύτερον, ενώ το προαναφερθέν υπόστρωμα αποβλακώνει εκμηδενίζοντας ανθρωπολογικά τους πολίτες πολλοί συνειδητά ή ανεπίγνωστα υπηρετούν τα στρατηγικά συμφέροντα στο πλαίσιο της ηγεμονικής διαπάλης. Είναι αυτό που αλλού αναλύσαμε ως «μαλακή ισχύς» έτσι αποδίδοντας στα ελληνικά τον αγγλικό όρο «soft power».

Εκπληρώνοντας αυτούς τους άχαρους και μακάβριους ρόλους ενθαρρύνονται από τις ηγεμονικές δυνάμεις για να παράγουν πνευματικούς σανούς που προορίζονται όχι για ισχυρά κράτη αλλά για τους ιθαγενούς των κρατών-θυμάτων στο πλαίσιο τους αέναου ηγεμονικού ανταγωνισμού. Τα εθνομηδενιστικά ιδεολογικά ορφανά ποικίλων χρωμάτων και αποχρώσεων τώρα βράζουν μέσα στο ίδιο εθνομηδενιστικό καζάνι και μπερδεμένα πλην σπουδαιοφανώς ακόμη και σε κρίσεις όπως η παρούσα όταν τα πάντα αναδύονται στην επιφάνεια, αυτά τα πολιτικοπνευματικά ορφανά κηρύττουν αποδυναμωτικές αφέλειες και ασυναρτησίες. Κοινώς, όπως έγραψε ο μοναδικός Παναγιώτης Κονδύλης, ένα από τα προβλήματα του 21 αιώνα είναι ότι «οι αφελείς κηρύττουν ότι ωφελεί τους ιδιοτελείς». Και όσες κοινωνίες και όσα κράτη δεν προσέξουν απλά θα είναι ανά πάσα στιγμή αναλώσιμη στον βωμό της ηγεμονικής διαπάλης. Εμείς αποδυναμωμένοι, μπερδεμένοι, ακέφαλοι και έρμαιο των αποφάσεων ξένων τεχνοκρατών είμαστε υποψήφιοι προς κατακρεούργηση εάν δεν έχουμε ήδη τοποθετηθεί σκληρά στην κλίνη του Προκρούστη των στρατηγικών παιγνίων.

Τώρα, γιατί να λέμε όλα αυτά τα αυτονόητα; Τα λέμε έτσι, για να γράψουμε κάτι γι’ αυτά ως χρέος στους συμπολίτες και τα παιδιά μας και για να πούμε τα αυτονόητα σε κράτη που δεν βλέπουν τις προϋποθέσεις της ασφάλειάς τους, της ευημερίας τους και της ελευθερίας τους. Συνεχίζουμε εξ άλλου να γράφουμε μήπως και κατιτί φανείς χρήσιμο μελλοντικά σε όσους επιβιώσουν. Ήδη κάναμε την αφετηρία με το «Κοσμοθεωρία των Εθνών» (http://www.ifestosedu.gr/104ΕθνικήΚοσμοθεωρία.htm) και συνεχίζουμε την προσπάθεια να πάμε πιο βαθιά στο κεντρικό ερώτημα του υπότιτλου, «τι συγκροτεί και συγκρατεί τα κράτη, την Ευρώπη και τον κόσμο».

Τέλος, ενδεικτικά και για να υπογραμμιστεί η διεθνής κατάσταση στην σημερινή συγκυρία όπου αφενός η συγκρότηση κοσμοσυστημικών δομών είναι ανέφικτη (στον ορατό τουλάχιστον ορίζοντα και σε κάθε περίπτωση δεν θα φέρει διεθνιστικά ενδύματα) και αφετέρου οι ποικίλοι εξισωτικοί και εξομοιωτικοί διεθνισμοί αποτελούν οικουμενικίστικες αξιώσεις ισχύος των εκάστοτε ηγεμονικών κρατών. Παραθέτουμε μετάφραση γαλλικής επιφυλλίδας από τον ιστοτόπο Ινφογνώμων:

«Σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα New York Times , ο Πρόεδρος Πούτιν άνοιξε πυρ. Τόνισε ότι η «αμερικανική εξαίρεση» αποτελεί προσβολή για την ισότητα των ανθρώπων και οδηγεί μόνο σε καταστροφές. Στο βάθρο των Ηνωμένων Εθνών, ο Πρόεδρος Ομπάμα του απάντησε ότι κανένα άλλο έθνος, ούτε ακόμη και η Ρωσία, δεν επιθυμεί να αναλάβει το φορτίο των Ηνωμένων Πολιτειών. Και ότι αν οι ΗΠΑ ανέλαβαν την αστυνόμευση του κόσμου όλου, ήταν ακριβώς για να εξασφαλιστεί η ισότητα των ανθρώπων. Αυτή η παρέμβαση δεν έχει τίποτα το καθησυχαστικό: οι Ηνωμένες Πολιτείες διακηρύσσουν τον εαυτό του ως ανώτερο από το υπόλοιπο κόσμο και θεωρούν ότι η αρχή της ισότητας των ανθρώπων ισχύει μόνο για τους υπηκόους τους. Όμως, τα μάγια λύνονται. Η Πρόεδρος της Βραζιλίας, Dilma Rousseff, χειροκροτήθηκε ζητώντας τη συγγνώμη της Ουάσιγκτον για την παγκόσμια κατασκοπεία της, ενώ ο Πρόεδρος της Ελβετικής Συνομοσπονδίας Ούλι Μάουρερ κατήγγειλε την πολιτική της βίας της αμερικανικής δύναμης. Ο πρόεδρος της Βολιβίας, Έβο Μοράλες, ζήτησε την αποπομπή του Αμερικανού ομόλογου του στο Διεθνές Δικαστήριο για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, ενώ ο Πρόεδρος της Σερβίας Τόμισλαβ Νίκολιτς, κατήγγειλε τη παρόδια των διεθνών δικαστηρίων που καταδικάζουν μόνο τους εχθρούς της αυτοκρατορίας κλπ.. Περάσαμε από τη κριτική από ορισμένα αντιιμπεριαλιστικά κράτη σε μια γενικευμένη επανάσταση συμπεριλαμβανομένων και των συμμάχων της Ουάσιγκτον. Ποτέ, δεν αμφισβητήθηκε έτσι δημοσίως η εξουσία των κυρίαρχων του κόσμου, σημάδι, ότι μετά την οπισθοδρόμηση τους στη Συρίας, δεν φοβίζουν πια κανέναν.»

Δηλαδή και για να συνδέσουμε το απόσπασμα με τα πιο πάνω, ο χθεσινός αστυνόμος της αταξικής κοινωνίας γίνεται σήμερα νεφελώδης αντιστασιακός του μεταψυχροπολεμικού αστυνόμου όχι μόνο των … ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και της … ισότητας των ανθρώπων. Που είναι στ’ αλήθεια οι επιφανείς συνάδελφοι που αποκοίμιζαν τους Έλληνες την δεκαετία του 1990 γράφοντας ελάχιστα επιστημονικά επιχειρήματα για ένα μεταψυχροπολεμικό περιβάλλον περίπου … ανθόσπαρτο.

Έχω στο μυαλό, μεταξύ πολλών άλλων, το Βερέμης / Κουλουμπής, «Ελληνική Εξωτερική Πολιτική», το οποίο όλοι ξέρουν (ακολούθησαν εξάλλου σφοδρές αρθογραφικές «συγκρούσεις» στον Οικονομικό Ταχυδρόμο, στην Ελευθεροτυπία και στο Βήμα που ενέπλεξαν τους ανωτέρω, τον σ. Μουζέλη, ημάς και μερικούς άλλους. Ήταν η εποχή που ο εγώ και συνάδελφοι όπως ο Αθ. Πλατιάς γράφαμε βιβλία και επιφυλλίδες για την επερχόμενη διεθνή αστάθεια, καλούσαμε για περιφερειακή ισορροπία δυνάμεων, αναλύαμε την έννοια αποτρεπτική στρατηγική και εξηγούσαμε ότι σε ένα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον η σταθερότητα είναι συναρτημένη με την ισορροπία και η ασφάλεια και ευημερία των κρατών με την δύναμή τους.

Υπάρχουν αίτια για την κρίση, είναι γνωστά και είναι βαθιά. Τα αίτια μιας ακόμη βαθύτερης κρίσης που επέρχεται θα οφείλονται στο γεγονός ότι ιδρύματα με εξωτερικές διασυνδέσεις τα οποία φέρουν μεγάλη ευθύνη για τον κατήφορο της Ελλάδα και τα τερατώδη κατεξουσιαστικά συστήματα διακυβέρνησης τα οποία παρά τα ομολογημένα εγκλήματα συνεχίζουν αμέριμνα να εξωθούν το ελληνικό σκάφος προς την δίνη του θανάτου. Οι Έλληνες παρακολουθούν ανήσυχοι αλλά και ανήμποροι. Εμφύλιο δεν θέλουν ούτε και μπορεί να υπάρξει γιατί δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις. Μόνο προβοκάτσια μπορεί να προκαλέσει συνθήκες εμφυλίου πολέμου και από αυτή θα πρέπει να προστατεύουν τους πολίτες οι κρατικοί λειτουργοί των οποίων κύρια αποστολή είναι η διαφύλαξη της πολιτειακής νομιμότητας της οποίας το κύριο συστατικό είναι η ελληνική κοινωνία, η ελευθερία της, η ασφάλεια της και η αυτοσυντήρησή της.

Το ότι απαιτείται δραστική αλλαγή του πολιτικού σκηνικού όλοι το ξέρουν και οι περισσότεροι συμφωνούν ανεξάρτητα του τι (όντας τρομαγμένοι) προκρίνουν. Αφού το απαξιωμένο πολιτικό προσωπικό των προηγούμενων δεκαετιών δεν δείχνουν φιλοτιμία για να δώσουν τόσο σε μια ριζική πολιτική αναγέννηση του εθνοκράτους εμμένοντας αδιάντροπα να κάθονται σε καρέκλες που οι ίδιοι (συλλήβδην όλοι συμπράττοντας ή ανεχόμενοι) βεβήλωσαν, θα πρέπει να αναμένουμε υπομονετικά και ψύχραιμα. Κοντεύουμε, πάντως, την κόκκινη γραμμή μετά από την οποία οι έλληνες καθίστανται είλωτες και η εξουσία τους πραιτοριανοί ξένων συμφερόντων.

Διάβασα με προσοχή και ενδιαφέρον την επιστολή σου στον πρώην πρόεδρο της Κύπρου Γιώργο Βασιλείου (την παραθέτω κατωτέρω). Να σου θυμίσω και το δικό μου βιβλίο του 1991 για το οποίο τότε μου έγραψες λέγοντάς μου ότι βρήκες τις τεκμηριώσεις πλήρεις και σωστές. Το έγραψα όπως γνωρίζεις μετά την έλευσή μου στο πανεπιστήμιο. Πριν 1979-1988 ήμουν στην Μόνιμη Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες και μετά (1988-90) στις διαπραγματεύσεις με υπηρεσιακή τοποθέτηση στο ΓΜΚ στην Προεδρία της ΚΔ όπου και είχα συγκρουστεί με σφοδρότητα με τον ΓΒ. Μαζί με άλλους οργανώθηκε η «Κίνηση για την Ευρώπη» μέσω της οποίας ασκήθηκε αφόρητη δημόσια πίεση πάνω στον ΓΒ (καθώς και με αρθογραφία στον Οικονομικό Ταχυδρόμο και αλλού στην Αθήνα). Στο βιβλίο παραπέμπω και δική σου πολύ σωστή εκτίμηση ότι εάν ο ΓΒ είχε υποβάλει αίτηση ένταξης στην κομβική ιστορική στιγμή 1988-1990 όταν πολλοί του το λέγαμε και τον πιέζαμε (εγώ έχω μια κάσα σχετικά υπηρεσιακά σημειώματα), η πορεία ειρηνικής επίλυσης του Κυπριακού και τα ελληνοτουρκικά θα είχαν, ενδεχομένως, εξελιχθεί πολύ διαφορετικά.

Να σου θυμίσω επίσης ότι με εσένα και τον μακαρίτη Γιάννο συνεργαζόμουν από το 1983 ως μέλος της Αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες και ότι μετά διαφώνησα με τον Γιάννο κάθετα. Ενώ ο ΓΒ κάλεσε αμφότερους ως συμβούλους (προφανώς για να νομιμοποιηθεί – την πρόταση μου την μετέφερε ο ίδιος ο Γιάννος) εγώ αρνήθηκα. Η ερμηνεία μετά από κάποιες στιχομυθίες μαζί του είναι ότι ο Γιάννος απογοητευμένος από εσωκομματικά όταν το ΠΑΣΟΚ έχασε την εξουσία αποφάσισε να κατέβει για κάποιο χρόνο στην Λευκωσία ως σύμβουλος. Του μίλησα ξανά και του είπα ότι ήταν ένα πολύ μεγάλο λάθος.

Τον ΓΒ τον γνωρίζω πολιτικά πολύ καλά. Το ίδιο τον γνωρίζεις και εσύ. Είναι η ενσάρκωση του «έξω πάμε κακά και μέσα πάλι κακά». Όπως γνωρίζεις εδώ στην από τότε παρακμάζουσα Αθήνα είπαν το αντίθετο. Ο τότε πρωθυπουργός υπονόησε ότι αυτός ο κατά τα άλλα αμίμητος πολιτικός που ενσάρκωσε την νέα εκδοχή της οδοιπορίας στα Σούσα είναι ικανός διπλωμάτης. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι η προεδρία του συμβολίζει την αφετηρία του κατήφορου που οδήγησε στις ιδέες Γκάλι, στο σχέδιο Αναν και στο σημερινό αδιέξοδο. Ίσως θα θυμάσαι επίσης τον σάλο που έγινε στην Αθήνα όταν εξοργισμένος από την φράση του τότε πρωθυπουργού «έξω πάμε καλά» έγραψα άρθρο στον Οικονομικό Ταχυδρόμο παραθέτοντας εντός εισαγωγικών άγνωστες στην Αθήνα δηλώσεις του μεταξύ άλλων ότι θέλει να εξυπηρετήσει τα στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας.

Τώρα, για το τρίγωνο Βασιλείου, Παπούλια, Παπανδρέου σε εκείνες τις κρίσιμες και κομβικές στιγμές αυτά που λες δεν είναι λάθος αλλά έχουν αποχρώσεις. Πήγαινε ξανά στο βιβλίο μου όπου έχω τεκμηριώσεις για το γεγονός πως αποδώθηκαν στον ΑΠ κάποιες θέσεις ενώ ήταν στο τραπέζι του πόνου και εξ αντικειμένου δεν είχε θέαση και εποπτεία των πραγμάτων. Στο βιβλίο αναφέρω πολλά για τον ρόλο του καθενός.

Για την κομβική αυτή στιγμή θα επανέλθω όχι για να διατυπώσω οποιαδήποτε εκ των υστέρων προφητεία του παρελθόντος αλλά για να την φωτίσω με αναλύσεις για το τότε ευρωπαϊκό και στρατηγικό περιβάλλον. Ίσως να έχεις βέβαια δει το κείμενό μου «In Memoriam Γιάννου Κρανιδιώτη, Ειρηνική επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών και ο Γιάννος Κρανιδιώτης» http://www.ifestosedu.gr/42memoriamkranidioti.htm δημοσιευμένο στο Στ. Περράκης (Επιμ.), «In Memoriam Γιάννου Κρανιδιώτη» (Εκδ. Σιδέρη, Αθήνα 2010)

Τέλος, Θόδωρε, θα ξέρεις επίσης ότι σήμερα διαφωνώ σφοδρά μαζί σου για το μνημόνιο. Δράττομαι της ευκαιρίας να υπογραμμίσω το πασίδηλο, ότι δηλαδή η ΕΕ αλλάζει δραστικά ή ακόμη και καταρρέει ή μετασχηματίζεται θεμελιακά. Μετά την πολιτική λαίλαπα ΓΑΠ και ΒΒ η μόνη εξόφθαλμα βιώσιμη στρατηγική ήταν και συνεχίζει να είναι η αντίσταση στους θηριώδεις κερδοσκόπους και στους ανεξέλεγκτους τεχνοκράτες. Επίσης, αντίσταση με σκληρές διαπραγματεύσεις στην λικνιζόμενη και γεμάτη αγεφύρωτες αντιφάσεις Ευρωπαϊκή Ένωση. Inter alia βλ. «Η διαπραγματευτική στρατηγική της Ελλάδας ως κράτος-μέλος της ΕΕ και το ύστερο ευρωπαϊκό θέατρο του παραλόγου» http://www.ifestosedu.gr/111EUNegotiation.htm Διολισθαίνουμε, νομίζω, σε μια κατάσταση μετατροπής των συγχρόνων Ελλήνων σε είδος νέων Ειλώτων και στην ανάδειξη μιας κατεξουσιαστικής τάξης εγχώριων πραιτοριανών που θα κυβερνούν δεσποτικά προς όφελος ξένων κατιτί που σημαίνει ότι ιδιαίτερα στις κομβικές στρατηγικές που ζούμε θα μας οδηγήσουν στην άβυσσο της ιστορίας. Βασικά, βρισκόμαστε ήδη στο χείλος της αβύσσου. Με όλο τον σεβασμό, εκπλήττομαι πως δεν το βλέπεις! Η έκπληξή μου είναι η ίδια με την μεταστροφή στο ζήτημα του φασιστικού σχεδίου Αναν. Ενώ αρχικά είχες υιοθετήσει μια πολύ ορθολογιστική θέση αναιτιολόγητα άλλαξες θέση. Οι πολλές μεταστροφές επί θεμάτων αρχής βλάπτουν τους πάντες, την υστεροφημία των πολιτικών και την πατρίδα.

Πήρα με χαρά την επιστολή σου και σ’ ευχαριστώ για την τιμή που μου έκανες να με ενημερώσεις για το βιβλίο σου.

Το πόνημα σου ανήκει στο αυτοβιογραφικό είδος. Πρόκειται κατά την άποψη μου για κάποιου είδους απομνημονεύματα. Θεωρούσα πάντα ότι η ιστορία πρέπει να γράφεται με κάποια χρονική απόσταση και από ειδικούς επιστήμονες. Πηγές όπως το βιβλίο σου μπορoύν όμως να είναι εξαιρετικά χρήσιμες. Δείχνουν τον τρόπο με τον οποίο εσύ αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα ή εκ των υστέρων τα θυμάσαι. Θεωρώ ότι είναι απόλυτα φυσικό μια τέτοια προσπάθεια να έχει έναν έντονα υποκειμενικό χαρακτήρα και να κλίνει στον εξωραϊσμό του παρελθόντος και στη δικαίωση του γράφοντος. Θα μου επιτρέψεις λοιπόν να σου πω και εγώ τον τρόπο με τον οποίο θυμάμαι τα γεγονότα. Βέβαια είναι λογικό να περιοριστώ χρονικά περισσότερο από ότι εσύ ήσουν υποχρεωμένος να πράξεις. Η ιδέα της μεταφοράς του Κυπριακού στα ευρωπαϊκά πλαίσια ήταν αποκλειστικά δική μου και διαμορφώθηκε το 1985. Ο αγαπημένος μου φίλος και στενός συνεργάτης Γιάννος Κρανιδιώτης είχε αρχικά προσπαθήσει να με αποτρέψει. Βασικό του επιχείρημα ήταν ότι στην Κύπρο μια ευρωπαϊκή προσέγγιση του εθνικού ζητήματος θα συναντούσε έντονα αρνητικές αντιδράσεις. Σε μια στιγμή μάλιστα ο μακαρίτης μου είχε πει: « πού πας να μπλέξεις με το Κυπριακό και τους Κυπρίους; Αποκλείεται να βρεις άκρη. Θα σπάσεις τα μούτρα σου. Άκουσε με εμένα. Εγώ είμαι Κύπριος και ξέρω για ποιο πράγμα σου μιλάω.»

Είχα βεβαίως θέσει υπόψη του Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου τις σκέψεις μου. Εκείνη την εποχή ήταν σαφές ότι υπήρχε αδιέξοδο στο Κυπριακό. Η Σοβιετική Ένωση και το στρατόπεδό της δεν είχαν πια αξιόλογη διεθνή δυναμική , οι αδέσμευτοι ήταν βέβαια πάντα στο πλευρό μας αλλά με συνεχώς περιοριζόμενη απήχηση. Οι άγγλο – αμερικάνοι είχαν αποθρασυνθεί.

Για όλους αυτούς του λόγους ο παραδοσιακός χώρος αναζήτησης υποστήριξης για μια λύση του Κυπριακού που ήταν ο ΟΗΕ είχε καταντήσει εκδοτήριο ψηφισμάτων τα οποία έμεναν εντελώς ανενεργά.

Το 1986 η Ελλάδα συναίνεσε στη σύγκληση του παγωμένου μέχρι τότε Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΟΚ Τουρκίας με αντάλλαγμα την περίληψη στα συμπεράσματα που η Τουρκική αντιπροσωπεία θα έπρεπε να συνυπογράψει μιας μαγικής μικρής φράσης που δημιουργούσε έναν ολότελα διαφορετικό ορίζοντα με απροσδιόριστες εκείνη τη στιγμή δυνατότητες. Η φράση αυτή ήταν η εξής: « το ζήτημα της Κύπρου επηρεάζει την εξέλιξη της σχέσης της Τουρκίας με την ΕΟΚ». Οι Τούρκοι στην αρχή δεν είχαν αντιληφθεί το μέγεθος της αλλαγής που δημιουργείτο στις σχέσεις τους με την κοινότητα. Και είχαν αποδεχτεί το κείμενο. Όταν ήρθε η ώρα οι ευρωπαίοι Υπουργοί προσήλθαν στο συμβούλιο και περίμεναν την έλευση του Μεσούτ Γιλμάζ μετέπειτα Πρωθυπουργού, που ήταν εκείνη την εποχή Υπουργός Εξωτερικών. Η ώρα περνούσε και οι Τούρκοι δεν προσέρχονταν στην αίθουσα, απορροφημένοι, όπως μαθαίναμε από τα παρασκήνια σε ταραχώδεις τηλεφωνικές επικοινωνίες με την Άγκυρα.

Κάποια στιγμή εξαιρετικά εκνευρισμένος ο πρόεδρος του συμβουλίου Γερμανός Υπουργός Χανς – Ντίτριχ Γκένσερ, πήγε να βρει τον Γιλμάζ για να του πει ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε άλλο. Καθυστέρησε και αυτός κάμποση ώρα και επανήλθε για να μας ανακοινώσει ότι το Συμβούλιο Σύνδεσης ματαιώνεται γιατί οι Τούρκοι θεωρούσαν απαράδεκτη ακόμα και την αναφορά ενώπιον τους της μικρής μαγικής φράσης που προανέφερα.

Δεν ηρνούντο απλώς να προσυπογράψουν. Ηρνούντο ακόμα και να την ακούσουν επισήμως. Έτσι η επαφή με την Τουρκία περιορίστηκε σε ένα άτυπο δείπνο, όπου αποκλειστικό θέμα συζήτησης ήταν η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα βασανιστήρια στην Τουρκία.

Αργότερα ο συμπαθής κατά τα άλλα Γιλμάζ που μου είχε κάνει την τιμή να με καλέσει στο Βερολίνο στην έκδοση σε γερμανική μετάφραση ενός βιβλίου του, μου εξομολογήθηκε πως εκείνη η ημέρα ήταν η χειρότερη της ζωής του.

Η μικρή μαγική φράση σύμφωνα με την αρχή των ευρωπαϊκών διαδικασιών : « ότι γράφει δεν ξεγράφει» θα θεωρηθεί «κοινοτικό κεκτημένο». Επαναλαμβανόταν, διευρυνόταν και για να μην μπω σε λεπτομέρειες οδήγησε στην θριαμβευτική είσοδο της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς να έχει λυθεί το πρόβλημα της εθνικής κυριαρχίας που δημιουργεί η τουρκική κατοχή.

Στο μεταξύ και μετά από πρόσκληση του επιμελητηρίου της Λευκωσίας είχα έρθει να εκθέσω τις απόψεις μου σε μια αίθουσα του ξενοδοχείου Χίλτον. Η εκδήλωση ήταν εξαιρετικά επιτυχημένη, το κοινό ιδιαιτέρως θερμό και ενθουσιώδες. Στις δυο μέρες που κάθισα στην Λευκωσία είχα την ευκαιρία να δω τους πολιτικούς αρχηγούς. Πρέπει να πω ότι η προφητεία του Κρανιδιώτη επαληθευόταν πέρα για πέρα. Όλοι με την εξαίρεση του Γλαύκου πήραν θέση εναντίον των προσπαθειών μου. Η εμμονή στην παλαιά αντίληψη της αναζήτησης λύσης μέσω του ΟΗΕ ή των διαφόρων επαφών με τους αγγλοσάξονες ήταν ισχυρότατη. Πολλοί στενοί και αγαπημένοι μου φίλοι από το χώρο της ευρύτερης αριστεράς είχαν στραφεί εναντίον μου και προσπαθούσαν να με πείσουν να εγκαταλείψω τον νέο άγνωστο και επικίνδυνο ευρωπαϊκό χώρο.

Όταν με τα πολλά εξελέγης πρόεδρος, αγαπητέ μου Γιώργο, ήταν λογικό να σου θέσω περίπου με τα επιχειρήματα της προς τον Γιώργο Ιακώβου επιστολής μου, την ανάγκη επίσπευσης της κατάθεσης της αίτησης για έναρξη διαπραγματεύσεων. Τώρα ισχυρίζεσαι ότι είναι δυνατόν να έχω αναλάβει αυτήν την πρωτοβουλία χωρίς να το ξέρει ο Υπουργός Εξωτερικών Κάρολος Παπούλιας και ο Πρωθυπουργός ή να ασκώ διαφορετική πολιτική από εκείνη που πιθανόν να ενέκριναν. Βρίσκω την υπόθεση αυτή αφελή. Και θα μου επιτρέψεις να θεωρήσω ότι το απόσπασμα του βιβλίου σου όπου εξηγείς την συμπεριφορά μου και την πίεση που σου ασκούσα με την πρόθεση μου να δημιουργήσω εντυπώσεις (σελ 38), ως μια δίκη προθέσεων εξαιρετικά χυδαίου χαρακτήρα.

Στη διάρκεια της πενηντακονταετούς ενασχόλησης μου με την πολιτική, γιατί ξεκίνησα στα 17 μου, έχω και εγώ βέβαια υποκύψει στον πειρασμό της δημιουργίας εντυπώσεων. Αλλά η σκέψη ότι θα μπορούσα να επιλέξω τέτοιας σημασίας στρατηγικό χειρισμό για την υπόθεση του Κυπριακού στην οποία έχω αφιερώσει ένα σημαντικό μέρος της ζωής μου για να δημιουργήσω εντυπώσεις με κάνει και αγανακτώ. Θέλω να γνωρίζεις ότι θεωρώ αυτή σου την τοποθέτηση υβριστική και συκοφαντική για μένα και την απορρίπτω με όλη την δύναμη της ψυχής μου.

Δεν ήμουν παρών στην συζήτηση σου με τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Κάρολο Παπούλια ο όποιος ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας υποθέτω θα δυσκολεύεται να πάρει θέση. Θεωρώ όμως εξωφρενική την σκέψη ότι θα μπορούσαν από τους τρεις εμάς να ασκηθούν δυο διαφορετικές και αντικρουόμενες πολιτικές. Αν σου είπαν κάτι που περίπου μπορεί να μοιάζει με αυτό που περιγράφεις, αυτό οφείλεται στο ότι η αίτηση έναρξης διαπραγματεύσεων έπρεπε να έχει προέρθει από εσένα και να έχει την υποστήριξη της Κυπριακής κοινής γνώμης και της Βουλής της Λευκωσίας. Ούτε εγώ εξάλλου είχα την πρόθεση πέραν της κοινοποίησης των επιχειρημάτων που μπορούσα εκείνη την εποχή να χρησιμοποιήσω, να ασκήσω επιρροή που θα θύμιζε πίεση. Βασικό δόγμα για την σχέση μου με τη Κύπρο και τους Κυπρίους ήταν και παραμένει ότι με τίποτα οι Ελλαδίτες δεν έχουν το δικαίωμα να προχωρούν πέρα του φιλικού ενδιαφέροντος που πιστεύω η πλειοψηφία των Κυπρίων αποδέχεται με χαρά ως εκδήλωση εθνικής αδελφικής αλληλεγγύης.

Θα μου επιτρέψεις να σου θυμίσω δύο περιστατικά για τα οποία δεν έχω βέβαια μαρτυρικές αποδείξεις. Νομίζω ότι το δικαίωμα, μου το έδωσες ήδη με την δίκη προθέσεων την οποία έκανες εις βάρος μου.

Όταν σε είχα ρωτήσει στην Αθήνα ποία είναι η δυσκολία με την κατάθεση ένταξης κατά την διάρκεια της ελληνικής προεδρίας, μου είχες απαντήσει με ειλικρίνεια και το εκτίμησα δεόντος ότι έχεις εκλεγεί από το ΑΚΕΛ, ότι χρησιμοποιείς στελέχη του στη Κυβέρνηση σου και το ΑΚΕΛ δεν είναι έτοιμο για μια τέτοια κίνηση. Με είχες μάλιστα συμβουλέψει να συναντήσω το ΑΚΕΛ και να συζητήσω μαζί τους.

Με την πρώτη ευκαιρία επωφελήθηκα από μια τυπική μου επίσκεψη στο ΑΚΕΛ για να γνωρίσω τον νεοεκλεγέντα Γ.Γ. Δημήτρη Χριστόφια. Η εντύπωση μου ήταν εξαιρετική. Η συζήτηση μας ήταν ειλικρινής και σε κάποια στιγμή ο νέος Γ.Γ. μου είχε πει ότι προσωπικά ίδιος δεν είναι αντίθετος με μια θετικότερη αντιμετώπιση της Ευρωπαϊκής πραγματικότητας και των δυνατοτήτων που μπορεί να προσφέρει για την Κύπρο και το εθνικό μας ζήτημα. Μου είπε όμως ότι το κόμμα δεν ήταν ακόμη ώριμο για μια τέτοια εξέλιξη και ότι η άμεση υποβολή αίτησης ένταξης θα δημιουργούσε αρνητικές επιπτώσεις, με παρακάλεσε λοιπόν να μην επιμείνω, πράγμα που αμέσως εφάρμοσα.

Έληγε εξάλλου και η ελληνική προεδρεία και επομένως η ιστορική αυτή ευκαιρία είχε χαθεί. Τα επιχειρήματα για τα οποία – πέραν της δημιουργίας εντυπώσεων που μου αποδίδεις – ήταν επιβεβλημένη η κατάθεση της αίτησης της ένταξης, τα έχω εκθέσει λεπτομερώς και σε ανύποπτο χρόνο σε διάφορα γραπτά μου όχι για λόγους αυτοβιογραφικούς αλλά γιατί το επέβαλλε η εξιστόρηση της συγκεκριμένης κατάστασης. Τα περιληπτικά περιλαμβάνονται στην επιστολή μου προς τον Γιώργο Ιακώβου στις 7 Σεπτεμβρίου του 1988 την οποία έχεις και εσύ στα χέρια σου.

Σε ευχαριστώ πολύ για την ευγενική σου πρόταση η αλληλογραφία μας να παραμείνει μυστική. Προσωπικά δεν εκτιμώ τέτοιου είδους διαδικασίες και για αυτό μετά από ένα εύλογο διάστημα θα δημοσιεύσω το κείμενο σου, το δικό μου κείμενο και τα παραρτήματα με όλους τους δυνατούς τρόπους. Σε παρακαλώ να θεωρήσεις ότι έχω πάντα φιλικές διαθέσεις για εσένα και να δεχτείς ακόμη μια φορά τα ευχαριστήρια μου γιατί με θυμήθηκες.

Να γράφεις ή να μην γράφεις και τι να γράφεις; Με ποιους να συνομιλείς και γιατί; Ποιος ο σκοπός;

Να γράφεις ή να μην γράφεις και τι να γράφεις; Με ποιους να συνομιλείς και γιατί; Ποιος ο σκοπός, εν τέλει, των επιστημονικών και δημόσιων συζητήσεων; Μήπως γούστο και χαβαλές;

Λογικά, δεν πρέπει να ενδιαφέρει η γνώμη του καθενός όταν κολλήματα, παραξενιές, ιδιωτεία, ιδιοτέλειες και προκαταλήψεις πρυτανεύουν. Λες το αυτονόητο και νοιώθεις ότι σκιαμαχείς με φαντάσματα. Σε χαλαρής κανονιστικής συγκρότησης, ηθικά αθέσμιστους, εξαρτημένους και θνησιγενείς κρατικούς χώρους, η κατάσταση είναι χαώδης. Υπερισχύουν ιδιωτεία, ιδιοτέλεια, κριτήρια ωμής ισχύος και προσωπικές ιδιοτροπίες, πείσματα και κολλήματα. Αρχίζει ένας «πόλεμος όλων εναντίον όλων». Γελοίοι αυτόκλητοι σωτήρες αφθονούν. Ακούμε κηρύγματα αντί επιχειρήματα.

Όταν έλθουν Τρόικες το έδαφος είναι έτοιμο για την εκτέλεση των θηριωδών αξιώσεών τους. Εγχώριοι «εκτελεστές» και «πραιτοριανοί» αυξάνονται μέρα με την μέρα. Ο αριθμός και ο άθλιος ρόλος τους σταθεροποιείται όταν παγιωθεί μια κατάσταση πλήρους έξωθεν πολιτικοοικονομικού ελέγχου, φτηνή εργασία και κανονιστικές δυνατότητες εκποίησης του εθνικού πλούτου. Άθλιοι και αδίστακτοι εκτελεστές και πραιτοριανοί κάθονται πάνω σε φτηνές καρέκλες και γλύφουν κοκαλάκια.

Η σωστή στάση απέναντι στις κάθε λογής αυθαίρετες γνώμες ίσως να είναι αδιαφορία και περιφρόνηση. Όμως, σε στιγμές κρίσιμες και κομβικές όπως η παρούσα η αδιαφορία ίσως είναι πολυτέλεια γιατί επιφέρουν τον πολιτειακό μας θάνατο. Η πολιτεία μας είναι το συμβόλαιο των νεκρών με τους ζώντες και των ζώντων με αυτούς που θα γεννηθούν. Αδιαφορώντας ροκανίζεις και αναιρείς την ελευθερία της Ύπαρξης και την οντολογία. Κανονικώς εχόντων των πραγμάτων η ελευθερία (εθνική ανεξαρτησία) μιας κοινωνικής οντότητας είναι για όλους δεοντολογικά-ηθικά δεσμευτική.
Για τέτοια λεπτά ζητήματα ο σκοπός σταθεροποίησης κοινής αντίληψης γύρω από θέσφατα και έσχατες λογικές είναι ανέφικτο να εκπληρωθεί όταν το θνησιγενές κράτος κοντεύει το σημείο μηδέν. Αναν του λες και ο άλλος απαντά … Άτσεσον. Πιάσε δηλαδή το αυγό και κούρεψέ το. Κυριαρχεί ένας αναίτιος και απρόκλητος αυτοκτονικός, πνευματικός και πολιτικός αυτισμός. Αδιαπέραστα τείχη βλακείας και διαδεδομένες μηδενιστικές παραδοχές διαχέουν και διαλύουν τα πάντα.

Ολοένα και περισσότεροι με τον ένα ή άλλο τρόπο προσχωρούν στον εχθρό. Αντί αντίστασης προτιμούν την «βιολογική τους επιβίωση εν ειρήνη». Ακολουθούν άκρατα αυθαίρετα άλματα, εκλογικεύσεις, αυτισμός, ύβρεις. Ο χείμαρρος παρασύρει και σοβαρούς ανθρώπους. Μέσα στον χείμαρρο επιπλέουν φελλοί και ασυνάρτητοι κάθε είδους. Γύρω γύρω κακαρίζουν αυτόκλητοι εισαγγελείς, προφήτες του παρελθόντος και του μέλλοντος, δικαστές προθέσεων ιστορικών προσωπικοτήτων, παντογνώστες της συμπαντικής ιστορικής αλήθειας και σωτήρες και κήρυκες ποικίλων ανελεύθερων «αναγκαιοτήτων».

Ούτε καν Θερμοπύλες δεν θα υπάρχουν εάν η ψυχή πολλών πάσχει αυτοκτονικά και εάν μέσα στο πνεύμα εισχωρήσει ο εχθρός.

Π.Ήφαιστος www.ifestosedu.gr

Ο Παναγιώτης Ήφαιστος απαντά στις ερωτήσεις του «Εμπροσθοφύλακα»

1. Έχετε κάνει συχνά αναφορές στα μεταμοντέρνα εθνομηδενιστικά ιδεολογήματα. Ποιο ρόλο διαδραματίζουν οι επιστήμονες και τα πανεπιστημιακά τμήματα που θέτουν ως προμετωπίδα τους τα μεταμοντέρνα ιδεολογήματα με σκοπό να πλήξουν και να αποδομήσουν το έθνος και την κυριαρχία, θεοποιώντας τον κοσμοπολιτισμό; Ποιοι μπορούν τελικά να αποτελέσουν τον αντίποδα αυτών;

Υποχρεωτικά θα πρέπει να μιλήσουμε συντομογραφικά για ένα πολύ μεγάλο ζήτημα. Από την σκοπιά της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος το έχω αναπτύξει στην τελευταία μου μονογραφία «Κοσμοθεωρία των Εθνών» (Εκδόσεις Ποιότητα), κυρίως στα κεφάλαια 4 και 5. Αφορά την πορεία από τον Μεσαίωνα στους Νέους Χρόνους, την διολίσθηση της Νεοτερικότητας στον μοντερνιστικό υλισμό, και στην συνέχεια στον μηδενιστικό μεταμοντερνισμό ή εθνομηδενισμό. Χωρίς να σκιαγραφήσουμε την διαδρομή του μοντερνισμού δεν θα καταλάβουμε τι είναι ο μεταμοντερνισμός.
Ο εθνομηδενισμός είναι μια εύστοχη ελληνική λέξη η οποία περιγράφει την ανθρωπολογική υποβάθμιση όταν κυριαρχούν οι μεταμοντέρνες παραδοχές. Γι’ αυτό, έστω και στοιχειωδώς, απαιτείται να εξηγήσουμε το τι είναι μεταμοντερνισμός και το πώς εντάσσεται στην διαδρομή της Νεοτερικότητας. Η καλύτερη ανάλυση για το θέμα αυτό είναι του Παναγιώτη Κονδύλη «Η παρακμή του Αστικού Πολιτισμού» (Εκδόσεις Θεμέλιο) και του Θόδωρου Ζιάκα, «Ο σύγχρονος μηδενισμός» (Εκδόσεις Αρμός). Ο Κονδύλης περιγράφει αριστουργηματικά την ιστορική φάση που διανύουμε –με αφετηρία γύρω στο 1900– λόγω έλευσης της μαζικοπαραγωγής και της μαζικοκατανάλωσης. Για ένα πιο μακροϊστορικό πλαίσιο ανάλυσης υπό το πρίσμα των ιστορικών κοσμοσυστημικών εξελίξεων και της θέσης της ελληνικότητας στην ιστορία είναι τα βιβλία του Γιώργου Κοντογιώργη, ιδ. «Η Δημοκρατία ως Ελευθερία» (εκδόσεις Πατάκη).
Μέχρι τότε, οι μοντερνιστικές αρχές πάνω στον οποίο στηρίζονταν τα αστικά κράτη, ο αστικοφιλελευθερισμός και εν πολλοίς ο κομμουνισμός, σαρώθηκαν από την αστικοποίηση η οποία προέκυψε ως απόρροια αναγκών λόγω της σταδιακής δημιουργίας δομών μαζικής παραγωγής. Οι ανθρωπολογικές προεκτάσεις ήταν βαθύτατες και άγγιξαν κάθε πτυχή της ζωής των ανθρώπων, του πολιτισμού τους, των πολιτικών τους παραδόσεων και του εν γένει τρόπου ζωής τους και της κοινωνικοπολιτικής τους οργάνωσης.
Ασφαλώς, δεν μιλάμε για γραμμικά ζητήματα και γραμμικές ιστορικές εξελίξεις. Η ιστορία κινείται πάντα διαγράφοντας πολλές καμπυλότητες. Καλύτερα να λέγαμε ότι η ιστορία είναι γεμάτη καμπυλότητες λόγω της ποικιλομορφίας των δρώντων και της ετερογονίας των σκοπών. Πολλές διαμορφωτικές πτυχές ποτέ δεν γίνονται γνωστές. Πολλά κρίνονται εκ του αποτελέσματος ή καλύτερα από τα τετελεσμένα.
Για να επανέλθουμε στην διαδρομή που μας οδήγησε στον σύγχρονο μεταμοντερνισμό, επισημαίνουμε ότι μεταβαίνοντας από τον Μεσαίωνα στον μοντερνισμό και στην συνέχεια στον μεταμοντερνισμό, σίγουρα δεν ισοπεδώθηκαν όλα. Πολλοί άνθρωποι και πολλές κοινωνίες με πολλούς και ποικίλους τρόπους αντιστάθηκαν στην ανθρωπολογική υποβάθμισή τους και στην πολιτική ισοπέδωσή τους. Αυτή είναι μια αμφίπλευρη, αμφίσημη και αντιθετική πορεία των κρατών, των κοινωνιών τους και των ανθρώπων η οποία συνεχίζεται και η έκβασή της δεν κρίθηκε. Η υπόσταση του ανθρώπου, η δημοκρατική του συγκρότηση και η ασφάλεια και η ευημερία είναι, για να θυμηθούμε τον Καβάφη, ένα ταξίδι. Τα τελευταία εκατό χρόνια σίγουρα διανύουμε την φάση των (ιδεολογικών) Σειρήνων, των κυκλώπων και των Λαιστρυγόνων. Κάποιοι μολαταύτα θα είναι προσανατολισμένοι προς την Ιθάκη και κάποιοι απρόσεκτοι θα γίνονται θύματα μεταμοντέρνων πολιτικών ή άλλων πραξικοπημάτων, θα πλήττονται ή και θα εξαφανίζονται. Κλασική περίπτωση είναι η Κύπρος πάνω στην οποία επιχειρείται, ακριβώς, να επιβληθεί μια μεταμοντέρνα δομή εξαρτημένη από τα ηγεμονικά θηρία που θα την ελέγχουν.
Παρά τις προαναφερθείσες αντιστάσεις στις μεταμοντέρνες μηδενιστικές τάσεις, στις –από νομικοθεσμική άποψη– υλιστικά οργανωμένες κοινωνίες της Δύσης και στις εξαρτημένες από αυτές κοινωνίες στις παρυφές του βιομηχανικά αναπτυγμένου Βορρά, η αλλαγή των οικονομικών δομών επέφερε μεγάλες αλλαγές στις ανθρωπολογικές δομές. Κυρίως ροκανίστηκαν οι πατροπαράδοτοι τρόποι ζωής. Μεγάλες μάζες ανθρώπων κυριολεκτικά εγκλωβισμένες μέσα στις μεγάλες αστικές και βιομηχανικές περιοχές συρρικνώθηκαν πνευματικά σε απελπιστικό βαθμό. Τα αποτελέσματα μόλις τώρα γίνονται αισθητά γιατί οι αντιφάσεις και αντιθέσεις που αναπτύχθηκαν τα τελευταία εκατό χρόνια στο εσωτερικό και μεταξύ των κρατών εκδηλώνονται ως οικονομική κρίση που αναπόφευκτα οδηγεί σε πολύ μεγαλύτερες ανακατατάξεις και αναταράξεις.
Στο σημείο αυτό είναι ίσως χρήσιμο να επισημανθεί ότι αποτελεί μύθο πως η μαζική παραγωγή λόγω τεχνολογίας και λόγω έλευσης του καπιταλισμού ήταν μονόδρομος και ότι υποχρεωτικά έπρεπε να μπούμε σε μηδενιστική τροχιά. Η σχέση ανάπτυξης, ευημερίας, προστασίας του οικοσυστήματος και διαφύλαξης των ποιοτικών χαρακτηριστικών της ανθρώπινης ζωής μπορούν να συγκροτήσουν πολιτικοοικονομικές και κοινωνικοπολιτικές δομές συμβατές με ένα καλύτερο τρόπο ζωής. Αυτό όμως δεν είναι του παρόντος και θα απαιτούσε πολύ χώρο για να το αναπτύξουμε. Λέμε μόνο ότι το κάθε κράτος που σέβεται την ανεξαρτησία του και την ελευθερία των πολιτών του απαιτείται να συνεκτιμά όλους τους παράγοντες και να χαράσσει στρατηγική που εκπληρώνει πάγια και αντικειμενικά κριτήρια κοινωνικοπολιτικής και οικονομικής ανάπτυξης. Μια τέτοια στρατηγική συναρτάται με παραδοχές εθνικής ανεξαρτησίας, ισόρροπων σχέσεων με τα άλλα κράτη και πρόνοιας για διαφύλαξη της πνευματικής υπόστασης των μελών της κοινωνίας.
Η προαναφερθείσα τροχιά του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού έχει τις αφετηρίες της στον 16ο αιώνα και τον αδιέξοδο χαρακτήρα των πολιτικών δογμάτων που εκκολάφθηκαν έκτοτε. Βασικά, έχοντας παρανοήσει τον Αριστοτέλη η Δυτική Φιλοσοφία –και πάλιν θα πρέπει να αναφερθώ στον μεγάλο στοχαστή Παναγιώτη Κονδύλη και στο «Κριτική της Μεταφυσικής (εκδόσεις Θεμέλιο) το οποίο εξηγεί αυτή την τραγική πτυχή αριστουργηματικά– είναι κατά το πλείστον αντί-Αριστοτελική. Αυτό το «ιστορικό στοχαστικό ατύχημα που διαμόρφωσε εκατομμύρια αναλυτές στο πεδίο της πολιτικής σκέψης ροκάνισε τις δυνατότητες των κρατών της Δύσης που κυριαρχούσαν στον πλανήτη να κινηθούν ανθρωποκεντρικά προς την κατεύθυνση πραγματικών δημοκρατικών δομών (εγκλωβίζοντάς τα αντίθετα στην κίβδηλη, επίπλαστη και εν πολλοίς στατική «έμμεση αντιπροσώπευση» που γνωρίζουμε και η οποία μόνο κατ’ επίφαση μπορεί να χαρακτηριστεί «έμμεση δημοκρατία»).
Συντομογραφικά επισημαίνουμε ότι μετά τον 16 αιώνα η θεμιτή αντί-Θεοκρατική αγωνία μετατράπηκε σε αγώνα κατά της κραταιής ακόμη Εκκλησίας και στην συνέχεια διολίσθησε μέσα στην μεγαλύτερη ιστορική παράκρουση όλων των εποχών: Την ιδέα που ενσαρκώθηκε μέσα σε όλα τα μοντερνιστικά ιδεολογικά δόγματα πως η πολιτική συγκρότηση μέσα στην δημόσια σφαίρα των κρατών θα μπορούσε να συντελεστεί «χωρίς το πνεύμα».
Για να το πούμε διαφορετικά, ενώ η κλασική αντίληψη της Πολιτικής είναι η σύμμειξη των πνευματικών με τα αισθητά για να συγκροτηθεί ο Πολιτειακός τρόπος ζωής και τα Πολιτικά της συστήματα που προσιδιάζουν στις ανθρωπολογικές προϋποθέσεις κάθε κοινωνίας, πολλές κυρίαρχες τάσεις της δυτικής πολιτικής φιλοσοφίας και εμπράγματα της κρατικής συγκρότησης έθεσαν σαν στόχο την ανθρωπολογική διαμόρφωση με τα υλικά μόνο κριτήρια και παράγοντες. Ως και ο άνθρωπος να μην έχει πνεύμα.
Αυτές οι τάσεις οφείλονταν σε ένα τραγικό γεγονός: Τους δουλοπαροίκους του Μεσαίωνα που συνέχιζαν να αποτελούν την υποκείμενη «ανθρωπολογία» των κρατών της μετά-Θεοκρατικής εποχής. Το τραγικό γεγονός, δηλαδή, ότι στην Ευρώπη όπου συντελούνταν όλα αυτά ενώ προσπαθούσαν να μιμηθούν την κλασική εποχή για να κατασκευάσουν ταχύρυθμα κρατικές δομές, κυριολεκτικά δεν διάθεταν πολίτες και ούτε μπορούσαν να κατασκευάσουν μια πνευματικά μεστή πολιτική ανθρωπολογία με κάποιο μαγικό ραβδί.
Οι υποκείμενοι άνθρωποι στην συντριπτική τους πλειονότητα ήταν οι απόγονοι των δουλοπαροίκων, εξαθλιωμένες δηλαδή οντότητες απελπιστικά ανθρωπολογικά υποβαθμισμένοι. Να θυμίσω ότι την Γαλλική Επανάσταση την έκαναν, κατά κύριο λόγο, οι «ξεβράκωτοι» (sans cullotes), και ότι παράλληλα με αυτές τις ανισορροπίες στο εσωτερικό των τότε κρατών τα πολιτικά τους ελίτ –απόγονοι των φεουδαρχών και γεωκτημόνων που έγιναν στην συνέχεια αστοί και καπιταλιστές– βρήκαν διέξοδο στην αποικιοκρατική επέκταση. Μισθοφορικοί στρατοί κατάλαβαν τον πλανήτη, τον καταλήστευσαν και κράτησαν πλήθος ιστορικών εθνών σε καταστολή επί αιώνες.
Παράλληλα, επίσης, για να κατασκευαστούν πολίτες ταχύρρυθμα γεννήθηκαν τα ιδεολογικά δόγματα του μοντερνισμού, κυρίως ο φιλελευθερισμός (με αναρίθμητες τάσεις και αποχρώσεις) και ο διάδοχος υποτίθεται κομμουνισμός (με εξίσου αναρίθμητες τάσεις και αποχρώσεις). Οι ιδεολογίες ήταν, βασικά, απόρροια της απουσίας όπως είπαμε πολιτών και της ιδέας –που πολλοί υιοθετούν μέχρι σήμερα, και η οποία μάλιστα διέπει και την όλη προσέγγιση δήθεν επίλυσης του κυπριακού– ότι οι πολίτες θα κατασκευαστούν στην βάση του ενός ή άλλου ιδεολογικού δόγματος.
Πρέπει να τονίσουμε ότι τα κομμουνιστικά ιδεολογικά δόγματα δεν ήταν κατιτί άλλο. Το ότι οι επικαλούμενοι τον μαρξισμό δεν το γνωρίζουν δεν το ξέρουν είναι πολιτικοστοχαστικά θλιβερό αλλά δεν αλλάζει κάτι. Ο κομμουνισμός ήταν μια εξίσου αδιέξοδη αντίδραση στην αποτυχία του φιλελεύθερου υλισμού να κατασκευάσει πολίτες και της βαθιάς ανθρωπολογικής υποβάθμισης των εργαζομένων της αρχικής καπιταλιστικής εποχής. Οι κομμουνιστές υπόσχονταν ένα άλλο υλισμό, παγκόσμιο και αταξικό. Δηλαδή, μια από τα ίδια: Δημιουργία κράτους όπου οι πολίτες αφενός θα λειτουργούσαν μόνο υλιστικά και αφετέρου θα ξεχνούσαν τις εθνικές τους καταβολές. Τίποτα τέτοιο δεν συνέβηκε, βέβαια, όπως καταμαρτυρήθηκε όταν κατάρρευσε η πρώην Σοβιετική Ένωση. Όποιος δεν το βλέπει είναι απλά πολιτικά τυφλός. Να τα δουν αυτά βέβαια τα μέλη του ημέτερου «προοδευτικού» πολιτικού προσωπικού τα οποία ακόμη παραμιλούν μεταμοντέρνα (είναι επιστημονικά αδιάφορο το κατά πόσο το κάνουν συνειδητά ή ανεπίγνωστα).
Για να επανέλθουμε στην διαδρομή της πολιτικής σκέψης και την σταδιακή μετάβαση στον μεταμοντερνισμό, όλα αυτά έκαναν πολλούς να σκεφτούν ότι αφού οι άνθρωποι δεν δέχονται να προσέρχονται μέσα στην δημόσια σφαίρα χωρίς την πνευματική τους υπόσταση, «έπρεπε» η ιδεολογική κατασκευαστική μανία να επεκταθεί μέσα στην ιδιωτική σφαίρα των πολιτών. Έπρεπε δηλαδή από την καταστολή και τις γενοκτονίες με τις οποίες επιδίωκαν μια τεχνητή κοινωνική συνοχή μέσα στην κρατική δημόσια σφαίρα –να μην τα ξεχνάμε και αυτά στην Ευρώπη και στην πρώην Σοβιετική Ένωση– να περάσουμε σε μια νέα φάση και πιο εξεζητημένη προσπάθεια να καταστεί ο άνθρωπος «υλική μονάδα». Να παύσει δηλαδή να αποτελεί Πρόσωπο με πνευματική και αισθητή υπόσταση που οδηγεί εμβάθυνση της ετερότητάς του, σε αυτεξούσιες στάσεις και αξιώσεις δημοκρατίας.
Οι μεταμοντέρνοι «διανοούμενοι» και τα πολιτικά υποχείρια του μεταμοντερνισμού είναι, βασικά, κυνηγοί του πνεύματος των ανθρώπων. Πνευματικοί δολοφόνοι των πολιτικών παραδόσεων, της ιστορικής μνήμης και της εν γένει πνευματικής υπόστασης των ανθρώπων. Αφού τους μηδενίσουν, λέει αυτή η διαστρεμμένη σκέψη, η δημόσια σφαίρα θα κινείται γραμμικά και απρόσκοπτα. Δεν χρειάζεται πολλή σκέψη ή γνώση για να αντιληφτούμε ότι όλα αυτά έγιναν τάχιστα ένα σημαντικό εργαλείο των υπηρεσιών των ηγεμονικών κρατών για να αποδυναμώνουν τις κοινωνίες που είναι υποψήφια θύματα μιας ακριβώς μεταμοντέρνας ανθρωπολογικής καταστολής και ενός μεταμοντέρνου στρατηγικού ελέγχου. Όταν ακούτε για παράδειγμα για μια «Νέα Κύπρο» όπου οι πολίτες θα κινούνται γραμμικά εντός του κράτους στην βάση του «πατριωτισμού του συντάγματος» αυτό να καταλάβετε ότι συμβαίνει.
Ο μεταμοντέρνος μηδενισμός, ακριβώς, είναι ένας ιδεολογικός ακταρμάς μέσα στον οποίο συνωστίζονται, κατά την εύστοχη διατύπωση του Παναγιώτη Κονδύλη, όλα τα «ορφανά των παρωχημένων πλέον φιλελεύθερων και κομμουνιστικών ιδεολογικών δογμάτων». Έχουν διάφορα ονόματα κυρίως σε αναφορά με την λέγόμενη «κριτική σκέψη» (κονστρουκτιβιστές και άλλοι). Δεν έχουν κεντρικό επιστημονικό άξονα και η επιστημονική τους αξία είναι, βασικά, μηδενική. Ιδεολογήματα είναι και μάλιστα του χείριστου και πιο αξιοθρήνητου είδους. Είναι ένας αξιοθρήνητος ακταρμάς ιδεολογημάτων των οποίων η λογική απόληξη, όπως υποστήριξα στο «Κοσμοθεωρία των Εθνών» είναι ο κατά τον Κονδύλη συνεπής μηδενισμός (ή κατά την εύστοχη διατύπωση του Θόδωρου Ζιάκα ο «ολοκληρωμένος μηδενισμός»).
Ίσαμε την λογική του απόληξη είναι ο μηδενισμός της υπόστασης του ανθρώπου και το ανθρωπολογικό βούρκο που περιγράφουν με μαθηματική ακρίβεια μοντερνιστές φιλόσοφοι όπως ο La Mettrie και ο Μαρκήσιος de Sade. Η πνευματική εκμηδένιση του ανθρώπου είναι για τους σύγχρονους μεταμοντέρνους –επαναλαμβάνω: είτε το κατανοούν είτε όχι είναι επιστημονικά αδιάφορο– προϋπόθεση «αποτελεσματικής» κρατικής ή και ευρύτερης πολιτικής οργάνωσης. Μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερη διαστροφή στο πεδίο της πολιτικής σκέψης. Νομίζω όχι. Πρόκειται για την αποκορύφωση της παρακμής. Πώς να υπάρξει πολιτική οργάνωση χωρίς το πνεύμα των ανθρώπων και χωρίς τις πολιτικές τους παραδόσεις, τις οποίες πρέπει, κατά αυτούς, να ξεχάσουν! Γνωρίζετε τις γελοιότητες της εθνομηδενιστικής νεοελληνικής ιστοριογραφίας (δηλαδή ιστοριογραφικής ανεκδοτολογίας που βαφτίζουν «προοδευτική ιστορία»).
Μονολεκτικά, η απάντηση ενάντια σε αυτές τις πνευματικές και πολιτικές διαστροφές βρίσκεται στην επιστροφή στις εθνικές πολιτικές και πολιτισμικές παραδόσεις πάνω στις οποίες και μόνο μπορεί να κτιστεί μια βιώσιμη πολιτεία ανθρωπολογικά μεστή και πνευματικά περιεκτική. Χωρίς αυτό το υπόβαθρο το κράτος είναι έωλο, τρωτό και αυτοκτονικό. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ένα αληθές γεγονός, ότι εξ αντικειμένου οι Έλληνες διαθέτουν την πλουσιότερη πολιτική παράδοση. Δεν έχουν παρά να ξεχάσουν τα κίβδηλα ιδεολογικά δόγματα και να οργανωθούν πολιτικά στην βάση των αποκρυσταλλωμένων πολιτικών παραδόσεων της διαχρονικής ελληνικότητας όπως σμιλεύτηκαν και ωρίμασαν κατά την διάρκεια της μακράς διαδρομής από την κλασική εποχή, στα Αλεξανδρινά και μετά Αλεξανδρινά χρόνια και στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ή άλλως πως Βυζαντινή Οικουμένη. Αυτές οι πολιτικές παραδόσεις επιβίωσαν ακόμη και των Οθωμανών αλλά πλήττονται από το επίπλαστο νεοελληνικό κρατίδιο που επικάθησε στις πλάτες τους μετά το 1826. Πολιτική Ανάσταση θα υπάρξει εάν και όταν συγκροτηθούμε Πολιτειακά με άξονες την δημοκρατία και την ελευθερία. Την ατομική ελευθερία, την κοινωνική ελευθερία, την πολιτική ελευθερία και την εθνική ανεξαρτησία. Αυτά να σκεφτόμαστε όταν τεχνοκρατικά θηρία (δήθεν αντιπρόσωποι κάποιων διεθνών θεσμών, στην ουσία όμως υποχείρια του διεθνικού και διεθνούς ηγεμονικού υπόκοσμου) πάνε και έρχονται με διάφορες ιδέες δημιουργίας ενός μεταμοντέρνου «Νέου Κράτους» στην Κύπρο.

Λυπάμαι να πω ότι στην Ελλάδα αλλά και στην Κύπρο στον λεγόμενο πνευματικό κόσμο κυριάρχησαν οι εθνομηδενιστικές παραδοχές και οι πολιτικοί κίνδυνοι που προκαλεί αυτό το γεγονός είναι φρικτοί. Χρειάζεται αλλαγή πολιτικού και εκπαιδευτικού παραδείγματος που να καλλιεργεί την αλήθεια και όχι το ψεύδος. Δεν ξέρω πως μπορεί να υπάρξει επάνοδος σε μια ενσωμάτωση των πολιτικών παραδόσεων στην εκπαίδευση και στην πολιτική. Αν μη τι άλλο, η εκπαιδευτική υποβάθμισή μας και η ανθρωπολογική εκμηδένισή μας βολεύει τις στρατηγικές soft power των ηγεμονικών δυνάμεων που θέλουν να ελέγχουν ή και να διαλύσουν τις κοινωνίες μας και να αρπάξουν τους πόρους μας και τον χώρο μας. Πρέπει να ξέρουμε ότι όλα είναι συναρτημένα. Αυτή είναι η διεθνής πολιτική όπου κυριαρχεί η ηγεμονική διαπάλη. Και όταν οι ελέφαντες παλεύουν ή ερωτεύονται το γρασίδι υποφέρει. Μπορούμε να κατακτήσουμε την εθνική μας ανεξαρτησία και να παύσουμε να είμαστε γρασίδι κάτω από τα πόδια της η ηγεμονικής πάλης. Αυτό ήταν και αυτό πρέπει να είναι το ζητούμενο.

2. Με πρόσχημα την οικονομική κρίση, σχεδιάζεται ήδη η τραπεζική ενοποίηση, παράλληλη της ήδη συντελούμενης πολιτικής και πολιτισμικής. Όσον αφορά το πεδίο της ασφάλειας, βλέπουμε πως η τάση στην Ευρώπη οδεύει προς περαιτέρω συγκεντρωτισμό, με όλο και μεγαλύτερη συσσώρευση εξουσιών σε υπερεθνικά κέντρα όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Ποια η άποψη σας για αυτό, και πως βλέπετε τον ρόλο των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας ενός έθνους-κράτους σε αυτές τις συνθήκες;

Δεν συμφωνώ ότι όλα αυτά τα σχέδια έχουν μέλλον ή έστω και την παραμικρή δυνατότητα τελικής επιτυχίας. Η παράκρουση της νομισματικής ενοποίησης έχει προκαλέσει ενδό-Ευρωπαϊκές ανισορροπίες που επέφεραν θανάσιμα πλήγματα στους δυτικούς θεσμούς. Απλά δεν είδαμε ακόμη τα αποτελέσματα. Σίγουρα η ΕΕ θα αλλάξει δραστικά χωρίς να ξέρουμε ακόμη τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό. Δεν αποκλείεται ακόμη και η διάλυση της ΕΕ όπως την γνωρίζουμε. Οι εντάσεις είναι μεγάλες και οι περιπτώσεις της Ελλάδας και της Κύπρου είναι σχετικά ασήμαντες εάν συγκριθούν με τα προβλήματα των μεγάλων του Νότου, τα επερχόμενα της Γαλλίας και τις εντάσεις μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης (βλ. δύο σχετικές αναρτημένες αναλύσεις στις διευθύνσεις «Γερμανικό ζήτημα»:http://www.ifestosedu.gr/111GermanikoEE.htm και «Στρατηγικές σεισμικές πλάκες:http://www.ifestosedu.gr/111SEUstrategicIssues.htm). Το ευρύτερο πλαίσιο αντιπαράθεσης των μεγάλων ηγεμονικών δυνάμεων είναι επίσης σε πλήρη μετάβαση. Στην Δυτική Ευρασία το μεγάλο ερώτημα αφορά την μελλοντική θέση και ρόλο της Γερμανίας και της Ρωσίας καθώς και την πιθανή μετατόπιση του κέντρου βάρους της αμερικανικής στρατηγικής. Βρισκόμαστε σε μετάβαση και αντί Ελλάδα και Κύπρος να είναι ισχυρά κράτη, το πολιτικό προσωπικό κυριολεκτικά τα διασκόρπισε. Γενικά μιλώντας, πρώτο, χρειάζονται προσεκτικές κινήσεις, δεύτερον, δεν πρέπει να βάζουμε όλα τα αυγά μας μέσα σε ένα καλάθι και τρίτον θα πρέπει να διαφυλάξουμε την κρατική μας υπόσταση. Για την Κύπρο αυτό είναι πλέον ζήτημα ζωής ή θανάτου.

3. Δεδομένης της κυρίαρχης κατάστασης πραγμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, η Κυπριακή Δημοκρατία φαίνεται να έχει παγιδευτεί εντός ενός πλέγματος παιγνίων ισχύος μεταξύ των κυριότερων δρώντων, περιφερειακών και παγκόσμιων. Ποιο είναι κατα τη γνώμη σας το βιώσιμο μοντέλο χάραξης στρατηγικής εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεδομένου του ότι η ΚΔ, αποτελεί μικρό κράτος σε μια ευαίσθητη περιοχή και μέσα στα πλαίσια ενός άναρχου παγκόσμιου συστήματος διακυβέρνησης; Ποιος ο ρόλος της Ελλάδας εφόσον μιλούμε για ενιαίο γεωγραφικό και στρατηγικό χώρο από τη Δ. Θράκη μέχρι την Κέρκυρα και την Αμμόχωστο;

Νομίζω ότι μετά τα γεγονότα των τελευταίων ετών για τα οποία όλοι είμαστε θύματα τίθενται κάποιες προτεραιότητες. Προϋπόθεση για θέση και ρόλο που εξασφαλίζει τα συμφέροντά μας είναι οι κοινωνίες να πάρουν το κράτος στα χέρια τους. Αυτή την στιγμή είναι στα χέρια ξένων. Τα μνημόνια είναι απλά η επικύρωση αυτού του γεγονότος. Αυτή η κρίση μάλλον θα κρατήσει πολλά χρόνια. Στην μεταβατική αυτή φάση απαιτούνται στρατηγικές αυτοσυντήρησης. Αυτό για την Κύπρο σημαίνει απόρριψη μετά θυμού και βδελυγμίας κάθε μεταμοντέρνας ανανικής παράκρουσης. Σημαίνει βασικά μηδενισμό του αποτυχημένου διαπραγματευτικού κοντέρ και αμετάθετη και ακλόνητη εμμονή σε μια βιώσιμη λύση. Προεκλογικά είχαμε ένα υποψήφιο που έτσι προσανατολιζόταν. Δυστυχώς όμως οι κύπριοι αυτοκτονικά φόρεσαν κομματικές παρωπίδες και ανέδειξαν στην διακυβέρνηση πολιτικό προσωπικό που το 2004 δέχθηκε να καταργηθεί το κράτος μας, δηλαδή ο θεσμός ελευθερίας των κυπρίων. Πως αλλάζει αυτό; Οι ίδιοι πρέπει να το καταλάβουν και να πάνε σπίτι τους. Το πόσο λάθος ήταν οι κομματικές επιλογές εξάλλου, επαληθεύτηκε τραγικά. Όπου πατά αυτή η κυβέρνηση έχουμε σεισμό, κατακλυσμό και καταποντισμό.

4. Ποια είναι τα βήματα που πρέπει να κάνουμε στο διεθνές σκηνικό για να απεγκλωβιστούμε από τη ΔΔΟ και να διεκδικήσουμε μια λύση που πραγματικά να διασφαλίζει τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα (ιδιοκτησία, εγκατάσταση, διακίνηση), ούτως ώστε η λύση να προέλθει από κάτω προς τα πάνω (bottom up – έχοντας σαν βάση την απαρέγκλιτη εφαρμογή των δικαιωμάτων αυτών) και όχι να επιβληθεί από πάνω προς τα κάτω (top down – να εφαρμοστεί μια οποιαδήποτε λύση στο όνομα μιας ψευδεπίγραφης ειρήνης).

Ποτέ και κανείς δεν μπορεί να επιβάλει σε μια ανεξάρτητη κοινωνία να αυτοκτονήσει. Αυτή είναι η αφετηρία κάθε ορθολογιστικής πολιτικής στάσης. Στην συνέχεια πρέπει να πούμε ότι με βάση το άρθρο 2 του Κεφαλαίου Ι του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ κανείς δεν έχει δικαίωμα να επεμβαίνει στο εσωτερικό του κράτους μας. Η διεθνής ειρήνη και ασφάλεια, εξάλλου, δεν κινδυνεύει από τα θύματα της κυπριακής κρίσης αλλά από τους θύτες, δηλαδή την Τουρκία η οποία εισέβαλε και κατά παράβαση ακόμη και των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας συνεχίζει την παρανομία. Η άρνησή μας να δεχθούμε επικύρωση των παράνομων τετελεσμένων της βίας δεν μπορεί να αμφισβητηθεί σοβαρά. Όσο χρόνο και εάν επιμείνουμε. Επιδείξαμε δε διαπραγματεύσεις με καλό πνεύμα και περισσή καλοπιστία. Εμείς ανοήτως υποχωρούσαμε και η Τουρκία επέμενε στην επικύρωση των τετελεσμένων και στον πολιτικό και γεωπολιτικό έλεγχο (ή καλύτερα κατάληψη) της Κύπρου. Να επικυρωθεί δηλαδή η κατοχή στα κατεχόμενα και να βάλουν χέρι στην ελεύθερη Κυπριακή Δημοκρατία. Μόνο παράφρονες διακατεχόμενοι από αυτοκτονικά σύνδρομα μπορούν να σκεφτούν έτσι. Είμαστε απόλυτα νομιμοποιημένοι να επανέλθουμε στην βάση της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας, να ενισχύσουμε τις συμμαχίες μας και να αρνηθούμε κάθε λύση αντίθετη με την διεθνή νομιμότητα. Δεν υπάρχει διαπραγματευτικό κεκτημένο στην βάση αυτή και κανείς μπορεί δεν μπορεί να ισχυριστεί το αντίθετο εκτός και εάν μπλοφάρει (για παράδειγμα ο ανεκδιήγητος ειδικός αντιπρόσωπος του ανύπαρκτου ΓΓ του ΟΗΕ ο οποίος έπρεπε από καιρό να είναι ανεπιθύμητο πρόσωπο στην Κύπρο). Για όποιον ενδιαφέρεται για το τι σημαίνει «διεθνής και ευρωπαϊκή νομιμότητα» να δει την έκθεση εμπειρογνωμόνων στην σελίδαhttp://www.ifestosedu.gr/32RuleofLaw.htm. Εδώ και καιρό έπρεπε να είναι η κόκκινη γραμμή προσέλευσής μας στις διαπραγματεύσεις. Όλα τα υπόλοιπα εξ αντικειμένου είναι παράλογα, διεστραμμένα και αυτοκτονικά.

5. Κατα την ψυχροπολεμική περίοδο η Κύπρος επέλεξε να παραμείνει στο ουδέτερο «στρατόπεδο». Σήμερα εσείς πώς κρίνετε τον εναγκαλισμό με το ΝΑΤΟ που επιχειρεί η δική μας πλευρά μας; Δεδομένων και των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, θεωρείτε πως αυτή η ιστορική στροφή θα είναι μακροπρόθεσμα προς όφελος της Κύπρου;

Θα απαιτούσε να επεκταθούμε πολύ για να απαντήσουμε αυτή την ερώτηση. Ήδη υπαινίχθηκα κάποια πράγματα. Απλά τονίζω ότι μετά το 1990 ο κόσμος εισήλθε σε μια μετάβαση. Το ΝΑΤΟ είναι και αυτό σε μετάβαση όπως και το σύνολο της στρατηγικής αρχιτεκτονικής του Ψυχρού Πολέμου. Χρειάζονται προσεκτικά βήματα και κυρίως να μην βάζουμε αυγά μέσα σε καλάθια που δεν έχουν μεγάλη στρατηγική σημασία και τα οποία ούτως ή άλλως δεν θα έχουν αποτελέσματα καθότι βρίσκονται υπό την αίρεση της τουρκικής διπλωματίας (και πλήθους άλλων, ασφαλώς, παραγόντων). Το ζήτημα δεν είναι να μείνουμε ουδέτεροι. Από καιρό η στρατηγική ανάλυση έχει θεμελιώσει την θέση ότι οι συμμαχίες δεν είναι συνάρτηση χαρτιών και νομικών κειμένων αλλά συμφερόντων. Το ζήτημα λοιπόν είναι εάν και όταν εμείς γνωρίζουμε το συμφέρον μας να χαράξουμε και να εφαρμόσουμε μια ευέλικτη στρατηγική προσεκτικών συγκλίσεων και «δέσιμο» συμφερόντων σε μακροχρόνια βάση. Αναφέρουμε ασφαλώς στον υποθαλάσσιο πλούτο αλλά όχι μόνο. Προσεκτικά και μελετημένα βήματα, κατά συνέπεια προς την σωστή κατεύθυνση και με την προϋπόθεση που αναφέραμε πιο πάνω να ανακτήσουμε τον έλεγχο του κράτους.

6. Η ανακάλυψη των τεράστιων αποθεμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, έχει επιφέρει πολλές γεωπολιτικές ανακατατάξεις. Στο πλαίσιο αυτό τα τελευταία 2 χρόνια , παρατηρείται μια πολυεπίπεδη εμβάθυσνη των σχέσεων μεταξύ της Ελλάδος, αλλά πολύ περισσότερο της Κύπρου, με το κράτος του Ισραήλ. Πως βλέπετε να εξελίσσεται αυτή η συνεργασία στο μέλλον για τον ευρύτερο Ελληνισμό, αν συνυπολoγίσουμε τις ηγεμονικές επιδιώξεις τόσο της Τουρκίας όσο και του Ισραήλ στην περιοχή;

Όπως ήδη αναφέραμε στην διεθνή πολιτική λίγο πολύ όλα είναι συναρτημένα. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα εν μέρει δόθηκε στην απάντηση των προηγουμένων. Θα μπορούσα όμως να υπογραμμίσω κάτι που ανέφερα και στο παρελθόν σε συνέντευξή μου στην Σημερινή. Το Ισραήλ είτε συμμαχείς μαζί του είτε είσαι αντίπαλος δεν είναι εύκολο κράτος. Με κάθε κριτήριο είναι μια μεγάλη δύναμη που μέχρι στιγμής ασκεί στρατηγική εποπτεία στην περιοχή. Θα μπορούσα μόνο να προσθέσω ότι εάν θέλουμε να έχουμε σχέσεις μαζί του πρέπει, μεταξύ άλλων, να είμαστε αξιόπιστοι. Δεν μπορούμε να συζητούμε επικυριαρχία της Τουρκίας επί της Κύπρου μέσω μιας δήθεν «λύσης» και να μας παίρνουν στα σοβαρά κράτη όπως με το Ισραήλ ή άλλα ισχυρά κράτη. Όλοι θα θεωρούν την Κύπρο δυνητικά υπό τον έλεγχο της Τουρκίας και θα προετοιμάζονται αναλόγως για να αναπτύξουν συναλλαγές μαζί της. Στην διεθνή πολιτική υπάρχουν συμφέροντα και τίποτα άλλο. Όλοι αλλάζουν φίλους και εχθρούς, και τούμπαλιν, στην βάση συμφερόντων. Δυστυχώς, τυγχάνει η πολιτική ηγεσία και ο λεγόμενος πνευματικός κόσμος να μην γνωρίζει τόσο απλά πράγματα, δηλαδή το Αλφαβητάριο της διεθνούς πολιτικής.

* Ο Παναγιώτης Ήφαιστος είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο οποίο μετατάχθηκε από το Πάντειον Πανεπιστήμιο το 2007. Στο Τμήμα αυτό, επίσης, είναι ο Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Κύκλου Σπουδών.

Αναχώρησε από τα εγκόσμια ο Kenneth Waltz, Μεγάλος Δάσκαλος της διεθνούς πολιτικής

Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων – Στρατηγικών Σπουδών

Χιλιάδες αναρτήσεις σχολιάζουν αυτές τις μέρες την αναχώρηση από τα εγκόσμια του Kenneth Waltz. O Kenneth Waltz είναι χωρίς καμιά αμφιβολία –ακόμη και για τους αντιπάλους του στο πεδίο της επιστήμης– ο Μεγάλος Δάσκαλος της Πολιτικής Θεωρίας του Διεθνούς Συστήματος.

Πέρυσι εκδόθηκαν στα Ελληνικά τα δύο σημαντικότερα βιβλία του: Το εμβληματικό Ο Άνθρωπος, το Κράτος και ο Πόλεμος και το Θεωρία Διεθνούς Πολιτικής. Αμφότερα εκδόθηκαν από τις Εκδόσεις Ποιότητα και περιεχόμενα, σχόλια και συνεντεύξεις του βρίσκονται στην διεύθυνση http://www.ifestosedu.gr/54waltzduo.htm. Το πρώτο το προλογίζει ο συνάδελφος καθηγητής Ηλίας Κουσκουβέλης και το δεύτερο ο συνάδελφος καθηγητής Αθανάσιος Πλατιάς.

Τα Πανεπιστήμια Πειραιώς και Μακεδονίας κάλεσαν πέρυσι τον Waltz στην Ελλάδα. Παρά το ότι διένυε την 8^η δεκαετία της ζωής του τα κατάφερε μια χαρά και οι επιστημονικές συναντήσεις μαζί του αποτέλεσαν κυριολεκτικά στοχαστική μυσταγωγία για τους περισσότερους έλληνες διεθνολόγους που παρευρέθηκαν στις διαλέξεις ή συζήτησαν μαζί του.

Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας τον ανακήρυξε και επίτιμο διδάκτορα. Οι συζητήσεις μαζί του ήταν πολύτιμες. Σε αμφότερα τα πανεπιστήμια δεν έκρυβε ότι αισθανόταν γοητευμένος για το γεγονός ότι επισκέφτηκε την γενέτειρα του Θουκυδίδη.

Μεθοδολογικά και επιστημολογικά ανελέητος, αταλάντευτος και ακλόνητος στις αναλύσεις του, αρνήθηκε να μιλήσει φλύαρα. Έγραψε μερικά μόνο βιβλία και τα άρθρα που ακολούθησαν αποτελούσαν βασικά απαντήσεις στα σχόλια άλλων. Βασικά, έγραψε λίγα, βαρβάτα και επαληθευμένα κάθε μέρα. Προσδιόρισε την διεθνή κατανομή ισχύος ως το κύριο αίτιο σταθερότητας ή αστάθειας. Ως ο συνεπέστερος αντιπρόσωπος της Θουκυδίδειας παράδοσης θεωρεί την σταθερότητα ή αστάθεια στην διεθνή πολιτική ως συναρτημένη με την ισορροπία ή ανισορροπία.

Μίλησε, βασικά, μόνο για το διεθνές σύστημα, τις δομές του και τον ρόλο των κατανομών και ανακατανομών ισχύος. Όσα έγραψε είναι σχεδόν «νομοτελειακά». Ακόμη και ένα εκατοστό να ήξεραν οι πολιτικοί ηγέτες και η κοινωνία της Ελλάδας δεν θα καταντούσαμε εδώ που καταντήσαμε σήμερα. Για το κράτος αρνήθηκε να μιλήσει γιατί θεωρούσε ότι οι μεταβλητές της πολιτικής, των πολιτισμών και των ιστορικών διαδρομών είναι δύσκολο να σταθμιστούν για να συναχθούν ασφαλή συμπεράσματα. Δεν υπάρχει θεωρία εξωτερικής πολιτικής, υποστήριζε, αλλά μόνο θεωρία διεθνούς πολιτικής. Υποστήριξε, μεταξύ άλλων, ότι προϋπόθεση βιωσιμότητας των κρατών στην διεθνή πολιτική εν μέσω διαρκών ανακατανομών ισχύος είναι να ενεργούν με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να μεριμνούν για την ασφάλειά τους.

Το πρώτο του βιβλίο Ο Άνθρωπος, το Κράτος και ο Πόλεμος είναι αναμφίβολα σημείο αναφοράς όλων και εκατομμυρίων παραπομπών. Διδάσκεται στα περισσότερα Τμήματα Διεθνών Σπουδών των πανεπιστημίων σε όλο τον κόσμο, κυρίως στους πρωτοετείς. «Τα λέει όλα»: Τις αναρίθμητες θέσεις για την φύση του ανθρώπου, τα αναρίθμητα θεωρήματα για τα καθεστώτα των κρατών και τον πόλεμο και για τις θεωρήσεις του διεθνούς συστήματος. Απλά, κατανοητά και γλαφυρά. Οι περισσότεροι το διαβάσαμε σαν φοιτητές στο εξωτερικό και μας χάραξε την επιστημονική μας πορεία. Το δεύτερο προαναφερθέν βιβλίο του είναι ο άξονας των συζητήσεων της διεθνούς πολιτικής μετά την πρώτη κυκλοφορία του.

Όπως κάθε συνεπής διεθνολόγος της Θουκυδίδειας παράδοσης ήταν μετριόφρων, αντί-ηγεμονιστής και ασφαλώς ρητά ταγμένος κατά περιπετειών όπως στο Βιετνάμ και στο Ιράκ το 2003. Η αμφισβήτηση της συμβατικής σοφίας περί πυρηνικών όπλων στις ΗΠΑ, εξάλλου –πάντοτε βέβαια στηριγμένος στην θεωρία του– ενόχλησε και συνεχίζει να ενοχλεί πολλούς.

Αναλύσεις όπως αυτές του Kenneth Waltz προσφέρονται όλως ιδιαιτέρως την περίοδο που διανύουμε. Κάθε νοήμων και καλόπιστος αναγνώστης θα κατανοήσει πόσο αφελής ήταν η Ελληνική διπλωματία τις δύο τελευταίες δεκαετίες, ποια είναι τα αίτια της συμφοράς μας και τι δέον γενέσθαι.

Όλως συμπτωματικά τον προηγούμενο μήνα ολοκλήρωσα ένα εκτενές δοκίμιο το οποίο χωρίς να αμφισβητήσω ούτε μια λέξη της θεωρίας του Waltz για τον ρόλο της διεθνούς κατανομής ισχύος, στάθηκα στο δεύτερο επίπεδο, δηλαδή το κράτος και υπέστην την βάσανο εκτιμήσεων για τις προϋποθέσεις της κρατικής ισχύος. Το δοκίμιο θα δημοσιευτεί σύντομα: Π. Ήφαιστος, «Στρατηγική αντιπαράθεση στην μεταψυχροπολεμική εποχή και αστάθμητοι ανθρωπολογικοί παράγοντες της μετά-αποικιακής εποχής»* στο Μάζης Ι. (επιμ.) Εξεγέρσεις στον Αραβομουσουλμανικό Κόσμο: Ζητήματα Ειρήνης και Σταθερότητας στη Μεσόγειο (Εκδόσεις Ηρόδοτος 2013). Παραθέτω εδώ την περίληψη στην αρχή του δοκιμίου.

Το Υπόδειγμα των διεθνών σχέσεων, υποστηρίζεται, ορίζεται από τις εγγενείς ιδιότητες της εθνοκρατοκεντρικής οντολογίας. Από το Υπόδειγμα απορρέουν οι αξιωματικές θέσεις όπως διατυπώθηκαν από τον Θουκυδίδη σε αναφορά με το πανομοιότυπο κλασικό σύστημα των Πόλεων. Το Υπόδειγμα και οι αξιωματικές διατυπώσεις του Θουκυδίδη οριοθετούν το θεωρητικό πεδίο ανάπτυξης της διεθνούς πολιτικής και δεσμεύουν δεοντολογικά την πολιτική επιστήμη των διεθνών σχέσεων.

Τα ιδεολογικά συναρτημένα θεωρήματα του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού, υποστηρίζεται πιο κάτω, δεν εμπίπτουν σε αυτό το πεδίο και γι’ αυτό θεωρούνται επιστημονικά έωλα. Συγκρατώντας πολλά αξιόπιστα πορίσματα του κλασικού ρεαλισμού, υποστηρίζεται, η μόνη βάσιμα συγκροτημένη θεωρία διεθνούς πολιτικής είναι, εξ αντικειμένου, η δομική θεωρία του Kenneth Waltz. Συμβατά με το Υπόδειγμα θεμελιώνει με ακλόνητο τρόπο την σχέση αιτίων-αιτιατών και σταθερότητας-αστάθειας και αλλαγής ανάλογα με την διεθνή κατανομή ισχύος. Η ανάλυση που ακολουθεί συνδέει και συμπλέκει τα εξής:

1. Στο ενδοκρατικό πολιτικό γίγνεσθαι η απροσμέτρητη ποικιλομορφία και η μεγάλη κύμανση των τιμών των ενδοκρατικών μεταβλητών –πολιτισμοί, θρησκείες, κτλ, και σύμμειξη και μέθεξη πνεύματος και αισθητών στην πολιτειακή συγκρότηση– δεν επιτρέπουν μια επιστημονικών προδιαγραφών στάθμιση και εκτίμηση αιτίων και αποτελεσμάτων. Ως εκ τούτου και με δεδομένης της ανομοιότητας των κρατικών δρώντων, γενική θεωρία εξωτερικής δεν μπορεί να υπάρξει. Καλούτσικες περιγραφές κάθε κράτους, ενδεχομένως.

2. Στο ενδοκρατικό επίπεδο όσον αφορά την διεθνή πολιτική το μόνο επιτρεπτό είναι η στάθμιση και εκτίμηση των διαμορφωτικών μεταβλητών της κρατικής ισχύος. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο σε αναφορά με τις υποστασιοποιημένες πολιτειακές συγκροτήσεις και θεσμίσεις που αφορούν την κρατική ισχύ. Αυτές οι διαμορφωτικές μεταβλητές, επιπλέον, ανάλογα με την κατά περίπτωση κύμανση των τιμών τους διαβαθμίζονται ως εκτιμήσεις υψηλότερου και χαμηλότερου ρίσκου.

3. Έτσι εκτιμούμενη η κρατική ισχύς ανάγεται στο διεθνές επίπεδο και μαζί με την ισχύ των άλλων κρατών προσδιορίζεται η διεθνής κατανομή ισχύος. Η αναγωγή αυτή γίνεται αφού προηγουμένως “αφαιρεθούν όλα τα άλλα πλην των δυνατοτήτων (δηλαδή πλην της ισχύος)" των κρατών.

4. Στην τρίτη ενότητα του παρόντος δοκιμίου και με όρους πολιτικής φιλοσοφίας αναλύονται οι προεκτάσεις για το δεύτερο και τρίτο επίπεδο εκ του γεγονότος ότι το ολοένα και πιο πνευματικά μεστό Βεστφαλιανό κράτος συγκροτεί τα εθνοκρατικά συστήματα διανεμητικής δικαιοσύνης με μοναδικό, ιδιαίτερο και ιδιόμορφο τρόπο: α) Βαθαίνει ολοένα και περισσότερο η ετερότητα της κατά κράτος πολιτικής ανθρωπολογίας. β) Συνεπαγόμενα αυξάνεται η εθνοκρατοκεντρική διαφοροποίηση. γ) Οι κρατοκεντρικές σχέσεις πρωτίστως εάν όχι αποκλειστικά διεξάγονται σε υλιστική βάση.

5. Ο υλιστικός χαρακτήρας των κρατοκεντρικών σχέσεων δεν αφήνει πολιτικά άξια λόγου περιθώρια διεθνικών πολιτικών συγκροτήσεων. Αυτή η θεώρηση συμπληρώνει την θεωρητική θέση του Waltz ότι μόνο οι δυνατότητες μπορούν να αναχθούν στο διεθνές επίπεδο.

6. Υπό το πρίσμα των προαναφερθέντων, έστω και εάν κανείς έχει κάποιες επιφυλάξεις για την προαναφερθείσα διαβάθμιση των ενδοκρατικών μεταβλητών, μπορούμε να διακρίνουμε απολύτως το δεύτερο από το τρίτο επίπεδο.

7. Διακρίνοντας απόλυτα το δεύτερο από το τρίτο επίπεδο αφήνονται μεγάλα περιθώρια σταθμίσεων και εκτιμήσεων για τις εθνοκρατικές υποστασιοποιήσεις και την κρατική ισχύ. Σταθμίζοντας, εκτιμώντας και ανάγοντας την κρατική ισχύ στο τρίτο επίπεδο η ανά πάσα στιγμή προκύπτουσα διεθνής κατανομή ισχύος προσδιορίζει την ανισορροπία και ισορροπία σε αναφορά με ερωτήματα για την σταθερότητα ή την αστάθεια του εγγενώς άναρχου και ανταγωνιστικού διεθνούς συστήματος.

8. Υπό το πιο πάνω πρίσμα διανοίγονται μια σειρά ερευνητικών πεδίων. Για παράδειγμα, για τον τρόπο που η εκάστοτε διεθνής κατανομή καταναγκάζει και προσδιορίζει τις αποφάσεις υποστασιοποίησης πολιτικών συγκροτήσεων που αφορούν την κρατική ισχύ.

9. Η προκύπτουσα διάκριση του δευτέρου από το τρίτο επίπεδο ανατρέπει επιστημολογικά και μεθοδολογικά τα θεωρήματα και ιδεολογήματα περί διεθνικών, αισθητικών και άλλων σχέσεων. Εξ ορισμού δεν μπορούν να οδηγήσουν, υποστηρίζεται πιο κάτω, σε άξια λόγου πολιτική συγκρότηση: Οι διεθνικοί δρώντες είναι είτε ανεξάρτητες μεταβλητές βλαπτικές για όλους (τρομοκράτες, λαθρέμποροι κτλ) είτε εξαρτημένες μεταβλητές των κρατικών στρατηγικών. Οι διεθνείς θεσμοί, επίσης, ως εκ της φύσεώς τους είναι εξαρτημένες μεταβλητές των κρατών.

10. Στην αγνώστου διάρκειας Οδύσσεια των εθνοκρατών η ισορροπία ή ανισορροπία ανάλογα με την εκάστοτε διεθνή κατανομή ισχύος είναι ο προσδιοριστικός παράγοντας της σταθερότητας-αστάθειας και των διεθνών αλλαγών.

Τέλος παραθέτω, δέκα αρχές απόρροια της ανάλυσης του Kenneth Waltz όπως τις συνόψισε ο συνάδελφος καθηγητής Αθανάσιος Πλατιάς στο έξοχο εισαγωγικό σημείωμά του στο Θεωρία Διεθνούς Πολιτικής.

1. Η έλλειψη ρυθμιστικής εξουσίας στο διεθνές σύστημα παίζει καθοριστικό ρόλο στη συμπεριφορά των κρατών και στη σταθερότητα ή στην αστάθεια του διεθνούς συστήματος (άναρχο διεθνές σύστημα).

2. Καθώς απουσιάζει η υπερκρατική εξουσία, η οποία θα μπορούσε να ρυθμίζει τον ανταγωνισμό, οι σχέσεις των κρατών είναι κατά βάση ανταγωνιστικές και πολλές φορές συγκρουσιακές (ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα).

3. Τα κράτη σε ένα τέτοιο ανταγωνιστικό σύστημα πρέπει από μόνα τους να μεριμνήσουν για την ασφάλειά τους (αρχή της αυτοβοήθειας).

4. Τα κράτη στο άναρχο διεθνές σύστημα αναγκάζονται να λάβουν μέτρα, για να αυξήσουν την ασφάλειά τους. Τα μέτρα αυτά όμως μειώνουν την ασφάλεια των άλλων. Αυτό ανατροφοδοτεί την ανασφάλεια και τον ανταγωνισμό. Αυτό είναι το γνωστό «δίλημμα ασφάλειας».

5. Τα κράτη είναι οι βασικοί δρώντες στο διεθνές σύστημα άρα και η βασική μονάδα ανάλυσης των διεθνών σχέσεων (κρατικοκεντρικό διεθνές σύστημα). [οι διεθνικοί δρώντες είναι εγαλειακού χαρακτήρα μέσα στην στρατηγική των κρατών και οι διεθνείς θεσμοί εξ ορισμού και αναπόδραστα (λόγω υψηλών αρχών διεθνούς δικαίου, είναι εξαρτημένες μεταβλητές των κρατών και μάλιστα των ισχυρών]

6. Τα κράτη επειδή είναι «ευαίσθητα στο κόστος» έχουν κάθε λόγο να συμπεριφέρονται ορθολογικά. Τα λάθη τιμωρούνται (αρχή του ορθολογισμού).

7. Κυρίαρχος στόχος του κράτους είναι η κατοχύρωση της ασφάλειάς του, δηλαδή η επιβίωση, η διατήρηση της εδαφικής κυριαρχίας και της εθνικής ανεξαρτησίας/αυτονομίας (βασικό εθνικό συμφέρον).

8. Τα κράτη επιδιώκουν να αποκτήσουν «ισχύ», η οποία είναι το κύριο «νόμισμα» στη διεθνή πολιτική (επιδίωξη ισχύος).

9. Σε ένα ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα τα κράτη έχουν κίνητρο να εξισορροπήσουν τους αντιπάλους τους (στρατηγική εξισορρόπησης), για να αυξήσουν την ασφάλειά τους.

10. Οι μεμονωμένες προσπάθειες που καταβάλλουν τα κράτη να εξισορροπήσουν τους αντιπάλους τους, συμβάλλουν στη δημιουργία ενός αυτορυθμιζόμενου συστήματος ισορροπίας δυνάμεων που με τη σειρά του δύναται να συμβάλλει στη διατήρηση της ειρήνης (αρχή της ισορροπίας ισχύος).

Αποχώρησε ο Μεγάλος Δάσκαλος. Συμπίπτει με το γεγονός ότι σε μια μεγάλη στοχαστική προσπάθεια στο Π. Ήφαιστος, «Στρατηγική αντιπαράθεση στην μεταψυχροπολεμική εποχή και αστάθμητοι ανθρωπολογικοί παράγοντες της μετά-αποικιακής εποχής»* στο Μάζης Ι. (επιμ.) Εξεγέρσεις στον Αραβομουσουλμανικό Κόσμο: Ζητήματα Ειρήνης και Σταθερότητας στη Μεσόγειο (Εκδόσεις Ηρόδοτος 2013) επιχείρησα "να πω μια λέξη παραπάνω" για το δεύτερο επίπεδο (κράτος) με την ελπίδα ότι α) είναι συμβατό με την ανελέητα πειθαρχημένη και σωστή περιγραφή των αιτίων σταθερότητάς - αστάθειας και β) ότι αυτό που εξηγώ για τις συνέπειες της εδαφικής κυριαρχίας είναι βάσιμα. Περίληψη αυτού του κειμένου που ολοκληρώθηκε τον προηγούμενο μήνα είναι πιο κάτω. Στην παραπλήσια σελίδα http://www.ifestosedu.gr/111kosmolyssarides.htm περιγράφω τις ελληνικές εκδόσεις του βιβλίου και παραθέτω κάποιες σημαντικές συνεντεύξεις του. Κανείς μπορεί με αναζήτηση στο διαδίκτυο να αναζητήσει περισσότερες πληροφορίες. Πολλά έπονται και ήδη έχει προταθεί συνέδριο για την επόμενη άνοιξη.

Earlier this week, Kenneth Waltz, one of the world's most influential scholars of international relations, died at the age of 88. His books Man, the State, and War and Theory of International Politicsare classics in the field, and his influence on students, colleagues, and policymakers was profound. Waltz was a theorist who also delved into the most contentious debates in U.S. foreign policy, opposing the wars in Vietnam and Iraq and earning himself a reputation as a realist far outside the confines of the ivory tower. As Stephen Walt noted here last week, "Ken showed that you could be a theorist and a social scientist without joining the 'cult of irrelevance' that afflicts so much of academia." To take a closer look at Professor Waltz's career, FP has assembled this collection of short essays on his contributions to political science and beyond.

Forty-six years ago, I was a first-year grad student at Brandeis University when I went to see Ken Waltz to find out what I needed to know to be his teaching assistant for an undergraduate course in international relations. "It'll be easy," I remember him saying, "because you'll be taking my graduate seminar in IR theory at the same time."

It wasn't easy. His lectures to undergrads covered political theorists who addressed the international system of nation-states and how it explained the conditions of war and peace in a whole range of historical periods -- from the Greek and Italian city-states, through Bismarck's Europe, to the Cold War world of the 1960s. The graduate seminar was different: Not fewer than five books were required reading for each anxiety-filled class, and there was an optional reading list that actually induced depression. Waltz lectured the undergrads and led the graduate seminar. He did both brilliantly -- better than I had ever seen. He had great praise for those writers and thinkers he thought intelligent, and withering criticism for those he judged soft-headed or lacking the analytical capacity essential to theory.

Ken was my thesis advisor until he left Brandeis for Berkeley. His own thesis had arguably become the most important book ever written on international relations theory: Man, the State, and War. His parting words to me as he sent me off to write mine were, "Bob, please don't try to write MSW, just write something serious." It was extraordinarily good advice. He was also sympathetic to my desire not to serve in Vietnam, to a point. I recall him noting that since he had been unlucky enough to have caught the end of World War II and the beginning of the Korean War, I might understand if his sympathy for my vulnerability to the draft was limited.

Ken's scholarship went against conventional wisdom. He argued that the U.S.-Soviet competition that defined the bipolar structure of the postwar world was not to be deplored for its zero-sum character, but embraced for its stability. He argued that democracy does not handicap governments in the competition among nations as most observers did but actually improves a country's foreign policy. Most controversially, he argued that, when it comes to the number of states that have nuclear weapons, "more may be better."

We differed on the last point, and sometimes on the key, recurring question of American foreign policy: When is military intervention justified, by which he meant, when is it in the national interest? Waltz had no patience for "liberal intervention," or what we might now call humanitarian intervention, because we could never be sure that we would succeed in making things better over the long-term. And he had little patience for supposed national security arguments that could not identify a threat to vital interests -- we are not, and therefore should not act like, an empire. Waltz was not an isolationist, but he was definitely a minimalist when it came to the use of force.

Kenneth Waltz's writing has influenced the way generations of students think about international affairs. That will continue for as long as nations live in "a state of nature." But now, those of us fortunate enough to have been his students and enjoyed his mentorship have lost a most valued friend and colleague.

Robert Gallucci is president of the John D. and Catherine T. MacArthur Foundation.

Like any truly great thinker, Ken Waltz defied stereotypes. The preeminent hard-headed theorist of power politics, he savaged the hopes of those who believe that moral energy, liberal principles, or democratic crusades can end war. But he belied the common assumption that realists are callous hawks who relish the use of force. He opposed the Vietnam War, the Reagan military buildup, and the 2003 invasion of Iraq as overreactions to threats that were exaggerated and could be handled by calm containment and deterrence.

Ken saw world politics as an anarchic "self-help system" because no enforcement authority exists above the level of nation-states. But he also believed that sensible leaders can nevertheless preserve peace if they give up ambitions to control the world and instead craft balances of power that make the costs of war clearly exceed the gains. This simple idea was in the grand realist tradition, but Waltz developed it with much greater analytic precision and clarity. And as a theorist he took it to logical conclusions that were not always persuasive in the frequently illogical world of policy. This was evident in his argument that nuclear proliferation is benign because the prospect of mutual annihilation makes the risk of war unthinkable to rivals in unstable regions, as it did for the superpowers in the Cold War.

Like other great thinkers, Waltz was sometimes the victim of false charges about what he claimed. Many who fail to read his work carefully accuse him of denying the impact of domestic politics on foreign policy. His second book, Foreign Policy and Democratic Politics, was actually all about that. A basic point of his work in general that many miss is that a theory of foreign policy is not the same as a theory of international politics. Psychological and domestic political impulses account for what nations try to do at any particular time (foreign policy). The constraining structure of the international system, however, subjects those intentions to opposing forces and thus accounts for typical results over time. States sometimes do choose policies based on ideology, culture, or leaders' idiosyncrasies that do not take sober account of their adversaries' power, but when they do, in Waltz's words, they "fall by the wayside." Wars happen because there is no higher authority to prevent foolish risks.

On a few points Ken had a bit too much confidence in the conclusions to be drawn from theoretical logic, as in his certainty about the future stability of mutual nuclear deterrence. When the immediate prospect of apocalypse is not at issue, however, he fully realized that policymakers all too often fail to recognize the logic of restraint. He once told me he bought stocks in the defense industry as the Cold War reheated in the late 1970s not because sharply increased military spending would be the right choice for American policy, but because he knew it would happen. Ken Waltz, ever the realist.

Richard K. Betts is the director of the Saltzman Institute of War and Peace Studies at Columbia University.

Kenneth Waltz was one of world's preeminent theorists of international relations. He was also a hugely influential nuclear strategist, especially concerning the consequences of the spread of nuclear weapons. The first observation is widely recognized; the second observation is not. Waltz, like other realists such as Hobbes and Machiavelli, was reluctantly respected for his insights about how the anarchic nature of international politics creates self-help imperatives and pressures all states to be "nasty and brutish" so that their lives will not be "short." But American security specialists have often viewed Waltz's views about the positive, "stabilizing" effects of nuclear proliferation to be radically outside the mainstream and thus not influential.

But this is a narrow, inside-the-Beltway perspective, for Waltz's writings on nuclear proliferation were widely read around the globe and provided an alternative perspective that helps explain why U.S. fears about nuclear proliferation are not always shared by other governments. His seminal work on this subject -- a 1981 Adelphi Paper provocatively entitled "The Spread of Nuclear Weapons: More May be Better" -- presented a simple but controversial argument: Nuclear weapons are so destructive that the threat of retaliation with even a small arsenal will easily deter any state that faces a nuclear adversary. If this is true, then new countries that get nuclear weapons will behave like the superpowers during the Cold War, issuing threats and huffing and puffing in crises but avoiding war.

This view was not popular in Washington, but it was popular elsewhere. I speak from experience, for I have been a long-standing critic of Waltz's perspective on nuclear proliferation. He and I published three editions of a popular "debate book" about the spread of nuclear weapons, and we engaged in spirited public debates about the subject in venues ranging from bookstores in Berkeley to lecture halls at Columbia, from State Department seminars in Washington to War College courses in New Delhi. And while my "proliferation pessimist" position -- based on theories about common organizational failures and pathologies in civil-military relations -- usually "won over" audiences inside the District of Columbia, when we traveled overseas together, he usually had the audience in the palm of his hand. They commonly cheered when he accused American officials of being ethnocentric or even racist for believing that the United States can safely enjoy the benefits of nuclear deterrence, but that other countries cannot.

Government officials and military strategists in states that are developing nuclear weapons or thinking about doing so often have echoed Waltz's claim that "nuclear weapons make wars hard to start." And if a scholar's influence can also be measured by the importance of the critics he or she attracts, it should be noted that Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu publicly disagreed with Waltz's 2012 Foreign Affairs article, "Why Iran Should Get the Bomb," on Meet the Press.

Waltz made friends and foes alike think more clearly and argue with more rigor. That is no small legacy. He will be missed.

Scott D. Sagan is the Caroline S.G. Munro Professor of political science and senior fellow at the Center for International Security and Cooperation at Stanford University. His most recent book, co-authored with Kenneth N. Waltz, is The Spread of Nuclear Weapons: An Enduring Debate (2012).

It is difficult to imagine the academic study of international relations today in the absence of the work of Ken Waltz. There can be little doubt, even on the part of his critics, that he has been the single most significant figure in our field in the postwar era.

Waltz is to the study of international relations what Darwin is to the study of biology. I make this claim in terms of the sheer intellectual significance of his theoretical contribution. One cannot make sense of the biological world apart from Darwin's theory of evolution: equally, Waltz's structural framework for understanding how states interact under anarchy, with an uneven distribution of power and a desire to survive, offers a powerful theory for making sense of the international system. Neither theory explains everything in their domain -- one always needs to know more about particularities -- but both provide compelling big-picture explanations of their domains.

Waltz wrote few books over a long career. He liked to say that "we don't need more books, we need better ones," and he practiced what he preached. Man, the State, and War (1959) and Theory of International Politics (1979) are both classics, with time-transcending significance and influence. The levels-of-analysis approach to the causes of war in the earlier book was a decisive contribution to grappling with the discipline's traditional core problematic, while the "parsimonious" theory in the later book had a profound impact throughout the discipline.

Nobody has influenced the field as deeply or in as many directions as Ken Waltz. Disciples and critics alike are his offspring, whether their work has been to refine and develop his ideas (new schools of realism and liberalism) or to try to think outside the Waltzian world (some constructivism and critical theory). By persuasion and provocation, he lifted the discipline to a new level.

Waltz was a stubborn defender of his theory, of course, but he did not over-claim. He was not a structural determinist, nor did he think his theory necessarily timeless. In particular, he emphasized that his was a "systemic theory" of international politics, not a "reductionist theory" of foreign policy. In other words, Waltz's theory of the international system did not tell us how the individual units in their foreign and defense policies would behave -- though he had his own clear ideas about the sorts of behavior the system would reward or punish. His views about the positive utility of the controlled spread of nuclear weapons, for example, were particularly controversial.

The debates generated by Waltz's work have made the IR discipline what it is today. His work, like that of other "realists" once thought past their sell-by dates, has been and is being re-thought. We still have much to learn from him, and in that regard Ken Waltz's influence will live on not simply through his writings but through his impact on individual lives -- as a remarkable teacher, a human being who attracted loyalty, a generous friend, an intellectual giant, and a professional role model for all who knew him. He was and will remain our indispensable theorist.

Ken Booth FBA is editor of International Relations, formerly chair of the British International Studies Association, and E.H. Carr Professor in the Department of International Politics at Aberystwyth University.

Before I enrolled in the Ph.D. program in political science at the University of California, Berkeley in 1987, I had never learned anything about international relations theory. I took Kenneth Waltz's Poli Sci 223 in my very first semester not because I had already heard of him but because my advisor told me that taking his course was essential. In this way, Ken became the first professor to teach me IR theory.

Due to my poor English and lack of prior knowledge, I failed his midterm exam. Ken called me to his office and told me that he understood my situation and would not count the midterm grade if I got a better grade on the final. He then spent a half-hour tutoring me on the concept of power and the idea of "system structure." Among other things, he told me that he disliked the label "neorealism" because he felt that the term told you nothing about the theory itself. Instead, he preferred "structural realism" because it described the substance of his theory.

Not only did this talk clarify my understanding of his theory, it also turned me into a student of structural theory. Since then, my own work has sought to explain how different configurations of power drive major international changes, a topic I explore at length in a forthcoming book.

Ken's definition of theory also had a strong effect on me. He taught his students that a theory is an explanation of a law. This notion is especially important for Chinese students, who tend to use the term "theory" to refer to all kinds of political concepts. Ken's strict definition of theory helps us to distinguish between theory and political principles, policy decisions, leaders' ideas, religious beliefs, ideology, norms, etc. Ken's students do not necessarily share the same view of international politics, but their works aspire to a similar level of logic and rigor.

Waltz's work has had an enormous impact in China, where structural approaches to international politics are an increasingly important school of thought. For this reason, the Chinese Community of Political Science and International Studies has decided to hold a special panel commemorating his academic contributions at its annual conference on July 6 and 7. I am sure that it will be crowded with Ken's disciples and that his work will continue to inspire Chinese scholars.

Yan Xuetong is dean of Tsinghua University's Institute of Modern International Relations.

From: Hellenic Professors and PhDs Electronic Forum [mailto:HELLENIC-PROFESSORS-PHDS@HEC.GREECE.ORG] On Behalf Of Ifestos
Sent: Thursday, May 09, 2013 3:52 PM
To: HELLENIC-PROFESSORS-PHDS@HEC.GREECE.ORG
Subject: Re: Civilization shift - εξειδίκευση/αποδοτικότητα versus άνθρωπος και πολιτική

Πρόοδος, επιστήμη, ποιότητα ζωής, ιατρική, τεχνολογία, πατροπαράδοτοι τρόποι ζωής versus δήθεν εξειδίκευση, δήθεν αποδοτικότητα και παρανοήσεις που τα συνδέουν με εμβόλια και την … Βόρειο Κορέα.

Η οικονομική ανάλυση και πολύ περισσότερο οι οικονομικές αποφάσεις δεν είναι φέουδο κάποιων φορέων τίτλων. Προσωπικά τυγχάνει να είμαι τιτλούχος οικονομικών επιστημών (πρώτο δίπλωμα και ως διεθνολόγος μελετώ, ερευνώ και κατά καιρούς δίδαξα διεθνή πολιτική οικονομία). Αυτά όμως είναι αδιάφορα για την συζήτησή μας, εάν όχι –κρίνοντας από τις απόψεις άλλων τιτλούχων οικονομολόγων και τα εμπράγματα αποτελέσματα των οικονομικών αποφάσεων χιλιάδων οικονομολόγων οι οποίοι κινούνται κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτα μεταξύ πανεπιστημίων, κυβερνητικών γραφείων, διεθνικών σχέσεων και διεθνών οργανισμών – μειονέκτημα. Αυτό που χρειάζεται, πρωτίστως, είναι πολιτικοοικονομικά και πολικοανθρωπολογικά συναφής και κοινωνικοπολιτικά ενταγμένη ορθολογιστική σκέψη.

Για τα πλείστα ζητήματα, εξάλλου, απλή λογική απαντά κάθε ερώτημα με ακριβή και αντικειμενικό τρόπο: Τι προσφέρει καλύτερη ζωή; Ένα σπίτι με κήπο ή ένα διαμέρισμα στο κέντρο της πόλης; Τι είναι διατροφικά καλύτερο; Ένα μαρούλι βομβαρδισμένο με φυτοφάρμακα ή ένα βιολογικής καλλιέργειας; Τι είναι ο σκοπός της βέλτιστης εξειδίκευσης; Ανοικτά σύνορα για αφορολόγητη αγορά ενός πόρσε διακοσίων χιλιάδων ευρώ που αγοράζεται με ένα καράβι καρπούζια όπου δουλεύουν εκατοντάδες οικογένειες ή διακρατικές συμφωνίες που διαφυλάττουν τα συμφέροντα των λιγότερο ισχυρών κοινωνιών κατά της άνισης ανάπτυξης και του άνισου ανταγωνισμού; Θα μπορούσαν να τεθούν ένα ακόμη εκατομμύριο ανάλογες ερωτήσεις που δεν απαντά ο οικονομολόγος του εργαστηρίου αλλά τα μέλη της κοινωνίας υπό συνθήκες δημοκρατίας και εξαντλητικών ελέγχων και εξισορροπήσεων μέσα στον Δήμο της δημόσιας σφαίρας. Εάν για παράδειγμα –αντί χιλιάδες τιτλούχοι οικονομολόγοι να παρελαύνουν πάνω σε πασαρέλες αχρείαστων ωραιοποιήσεων– συζητήσαμε αυτά τα ζητήματα http://www.ifestosedu.gr/111ONEGreeceWarning.htm!! πιθανότητα δεν θα δεχόμασταν να μας ρίξουν μέσα στον λάκκο των λεόντων με το να αποστερήσουμε τους εαυτούς μας από τα αναγκαία δημοσιονομικά και νομισματικά εργαλεία. Στο τέλος και όταν επέλθει η συμφορά πολλοί πελαγοδρομούν κανονιστικά επικαλούμενοι τίτλους και λησμονώντας τι οι ίδιοι είπαν επί κρισίμων υποθέσεων της ειδικότητάς τους ή εάν ίσχυσε η «εκκωφαντική σιωπή).

Οι οικονομικές αναλύσεις πολύ δε περισσότερο οι οικονομικές αποφάσεις κοινωνικών και διανεμητικών προεκτάσεων σίγουρα δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο κάποιων τεχνοκρατών (ή καλύτερα δεν πρέπει να είναι). Σίγουρα δεν είναι, επίσης, υπόθεση ασκήσεων στα εργαστήρια των πανεπιστημίων όπου συχνά διδάσκονται θεωρήματα και ιδεολογήματα της εποχής των δουλοπαροίκων τα οποία όχι σπάνια εδράζουν τις υποθέσεις εργασίας σε μια υποβόσκουσα θέση ότι οι άνθρωποι τους οποίους αφορούν οι οικονομικές αποφάσεις δεν είναι ζωντανοί οργανισμοί αλλά αριθμοί και μηχανές τις οποίες μπορούν να εκκινούν, καθοδηγούν και κινούν κατά το δοκούν με ηθικά αδιάφορο τρόπο και σύμφωνα με κάποιες αφηρημένες έννοιες όπως «αποδοτικότητα» και «εξειδίκευση». Ανθρώπινη ζωή, ποιότητα ζωής, αειφόρος ανάπτυξη και άλλα τέτοια είναι γι’ αυτούς ασήμαντα αν όχι αηδιαστικά ακόμη και να τα αναφέρεις. Όταν τα αναφέρεις αρχίζει η κινδυνολογία και η οικονομική τρομοκρατία από την οποία πλημμυρίσαμε τα τελευταία χρόνια με πασιφανή για όλους αποτελέσματα. Εκκωφαντική σιωπή έχουμε, όμως, για τα συναρτημένα πολιτικοανθρωπολογικά ζητήματα.

Εκτός και εάν επανέλθουμε στην προ-πολιτική βαρβαρότητα (γεγονός ότι σε πολλά μέλη της ΕΕ επανήλθαμε κατιτί που χρήζει αντιμετώπισης αλλά και επιστημονικό προβληματισμό), οι οικονομικές θεωρήσεις δεν είναι σίγουρα υπόθεση μιας κοινωνικά ανεξέλεγκτης τεχνόσφαιρας –εντός και εκτός πανεπιστημίων, διεθνικά κινούμενης, ή ως συνήθως, κινούμενης πανταχόθεν και ωφελιμιστικά ενίοτε δε και ηδονιστικά– «εξειδικευμένης στους αριθμούς και στα ποσοτικά δεδομένα. Η οποιαδήποτε γνώμη –άλλο γνώμη και άλλο γνώση η οποία στην εποχή του πολιτικού πολιτισμού εδώ και χιλιάδες χρόνια απορρέει από την Πολιτική και την εμπειρία της ανθρώπινης ζωής– κάποιου τιτλούχου επιστημονικού τίτλου επί ζητημάτων βαθύτατων ηθικών και κοινωνικών προεκτάσεων κανονικά θα πρέπει να μας αφήνει παγερά αδιάφορους. Κανονικώς εχόντων των πραγμάτων οι αποφάσεις σμιλεύονται μέσα στην Πολιτική και οι τεχνοκράτες των αριθμών και των ποσοτικών δεδομένων (κατά τα άλλα αξιοσέβαστη και χρήσιμη ενασχόληση, εντός των ορίων όμως που επιβάλλει η κάθε περίπτωση) δεν μπορεί παρά να είναι εντολοδόχοι της κοινωνίας η οποία και είναι, κανονικώς εχόντων των πραγμάτων, ο εντολέας των πολιτικοοικονομικών αποφάσεων.

Η οικονομία, οι εναλλακτικές οικονομικές προσεγγίσεις, οι εναλλακτικοί τρόποι ζωής και τα μύρια νήματα που ενώνονται με άξονα την οικονομία για να συγκροτήσουν ένα πολιτικοοικονομικά και πολιτικοανθρωπολογικά θεμελιωμένο σύστημα διανεμητικής δικαιοσύνης είναι υπόθεση των μελών των ενδιαφερόμενων κοινωνιών. Οι εναλλακτικές επιλογές αποδοτικότητας, εξειδίκευσης, σχέσης ανάπτυξης και τρόπου ζωής, αειφόρου ανάπτυξης και οικολογικά φιλικών οικονομιών και τα λοιπά, είναι υπόθεση της Πολιτικής μέσα στην δημόσια σφαίρα κάθε εθνοκρατικής οντότητας. Στο διακρατικό επίπεδο, εξάλλου, υπάρχουν οι θεσμοί διεθνούς οικονομικής διακυβέρνησης (εκτός και εάν κανείς υπονοήσει ότι κράτη και κοινωνίες πρέπει να παραμεριστούν και να αποφασίζουν κάποιοι διεθνικοί ιδιοτελείς οικονομολόγοι και επιχειρηματίες για την δομή και λειτουργία των οικονομικών μονάδων και τις διανεμητικές του προεκτάσεις).

Στο σημείο αυτό, πάντως, ίσως χρήζει να τονιστεί το εξής: Πάγιοι δεοντολογικοί κώδικες της επιστήμης επιβάλλουν στους φορείς επιστημονικών τίτλων να μην εκφράζονται με επιπόλαιο τρόπο επί ζητημάτων βαθύτατων ηθικών και διανεμητικών προεκτάσεων. Ο ένας ή άλλος τίτλος δεν νομιμοποιεί για κάτι τέτοιο. Ούτε και είναι παντογνώστες κάποιας αλήθειας που αφορά τον τρόπο ζωής, την διανεμητική δικαιοσύνη, τις κοινωνικές ιεραρχίες και την διεθνή πολιτική οικονομία.

Εδώ θα μιλήσουμε με λογικούς και ορθολογιστικούς όρους κατανοητούς ακόμη και από νήπια. Σίγουρα δεν υπάρχει χώρος να αναλυθεί όσο χρειάζεται η θέση ότι όσοι και όποτε σκέφτονται οικονομικίστικα παραβλέπουν βασικά πολιτικοοικονομικά και πολιτικοανθρωπολογικά ζητήματα. Παραβλέπουν, μεταξύ άλλων, τον προβληματισμό περί κοινωνικά-ανθρωπολογικά συμβατής οικονομικής ανάπτυξης, την διαλεκτική σχέση της τεχνολογίας-τεχνικών δομών με τον τρόπο ζωής, τον περιβαλλοντολογικό προβληματισμό, τις διεθνείς συμβάσεις για την σχέση αειφόρου ανάπτυξης και πολιτισμικής και φυσικής κληρονομιάς και πατροπαράδοτων τρόπων ζωής και τις διεθνείς προεκτάσεις μιας άκαμπτης και γραμμικής αντίληψης περί «εξειδίκευσης» και «αποδοτικότητας». Είναι αυτά και άλλα συναφή υπόθεση μιας τεχνοκρατικά διατυπωμένης οικονομικής θεώρησης; Ασφαλώς και όχι! Συντομογραφικά λοιπόν θα θίξουμε το λογικό και το αυτονόητο: Στην μια πλευρά βρίσκεται μια φιλική προς τον άνθρωπο και το οικοσύστημά του αποκεντρωμένη ανάπτυξη η οποία θέτει αυτοδίκαια και με ορθολογιστικό τρόπο τα ζητήματα της πολιτικά ενταγμένης εξειδίκευσης και βέλτιστης απόδοσης σύμφωνα με την ετερότητα κάθε κοινωνικής οντότητας. Από την άλλη πλευρά οι αναλύσεις που μονολογούν μέσα στο καζάνι που δημιούργησε η ανεξέλεγκτη μαζικοπαραγωγική και μαζικοκαταναλωτική προσέγγιση συνοδευμένη από την άκριτη εάν όχι μεθοδευμένη αστικοποίηση (συσκευασία των ανθρώπων μέσα σε αντί-ανθρώπινα κουτιά που στερεί από τον άνθρωπο την φυσική και πολιτιστική κληρονομιά και τους περιεκτικούς και υψηλών βαθμίδων πατροπαράδοτους τρόπους ζωής).

Για κάθε χώρα και για κάθε κοινωνία ανάλογα και αντίστοιχα με τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά, την πολιτική ανθρωπολογία, τα ήθη και τα έθιμα, τις πολιτικές παραδόσεις, το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης, τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους, τις νοηματοδοτήσεις κοινωνικής δικαιοσύνης και τα λοιπά και τα λοιπά, όριο είναι ο ουρανός για βέλτιστες εξειδικεύσεις και βέλτιστες αποδόσεις (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εάν όλα αυτά και πολλά άλλα συνεκτιμηθούν πολιτικά αποτελεί επιλογή … Βορείου Κορέας!!!).

Εν τούτοις, σ’ αυτό εδώ το φόρουμ –και όχι μόνο– ακούμε φρικτά πράγματα: Όποιος δεν θέλει να είναι υποτελής στο εσωτερικό μιας τεχνοδομής και όποιος δεν θέλει να συμμορφώνεται στις ηθικά αδιάφορες τεχνικοοικονομικές συνταγές περί προόδου, εξειδίκευσης και αποδοτικότητας που δολοφονούν κυριολεκτικά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης ζωής, είναι οπισθοδρομικός ή ακόμη και φίλος κορεατών δικτατόρων. Το αντίθετο ισχύει!

Απαγορεύεται να εκφράζεται, επίσης, όποιος δεν έχει τίτλους τεχνοκρατικών εξειδικεύσεων. Η λογική αλλά και πάγια επιστημονικά κριτήρια, εν τούτοις, επιτάσσουν όπως όλοι οι κοινωνικοί επιστήμονες ενσωματώνουν στην ανάλυσή τους στοιχειώδη και ουσιώδη κριτήρια οικονομικού χαρακτήρα. Παρόμοια και όλες οι άλλες επιστήμες όπως γιατροί, μηχανικοί και χημικοί. Οι τελευταίοι είναι συχνά οι καταλληλότεροι γιατί γρήγορα κατανοούν καλύτερα από άλλους επιστήμονες τον τρόπο τα πολιτικοοικονομικά και πολιτικοανθρωπολογικά κριτήρια των οικονομικών αποφάσεων. Για παράδειγμα το σύστημα υγείας, η πολεοδομικές προσεγγίσεις και οι πολιτικές εθνικής ασφάλειας. Το «δεν δικαιούσαι να ομιλείς» απλά δεν ισχύει και είναι άκρως αντιδεοντολογικό να λέγεται μεταξύ ακαδημαϊκών.

Ακόμη πιο θλιβερό, είναι η περίπτωση όταν όποιος αρνείται να συζητήσει ή εκφράζεται μονομερώς και αυθαίρετα για την σχέση μεταξύ αποδοτικότητας και εξειδικεύσεων και ποιοτικού τρόπου ζωής. Τι είναι εν τέλει ποιοτικός τρόπος ζωής; Το αποφασίζει κάποιος ιδιώτης μέσα σε τεχνοκρατικά εργαστήρια; Δεν δικαιούται ένας πολίτης –όπως όλοι οι πολίτες όλων των κρατών κάνουν– να επικαλείται τις πολιτικές παραδόσεις και τους πατροπαράδοτους τρόπους ζωής ως κριτήρια που εισρέουν στις οικονομικές αποφάσεις; Ή μήπως άλλοι πρέπει να αποφασίζουν για αυτούς στην βάση στείρων τεχνοκρατικών αντιλήψεων περί ποσοτικής αποδοτικότητας και όποιος διαφωνεί είναι φίλος Κορεατών δικτατόρων ή αναχρονιστικός ονειροπόλος «αυτάρκειας» και μανιακός θιασώτης του «απομονωτισμού»! Είναι ένα πράγμα η δίκη προθέσεων στην βάση γνωμών και άλλο τα ηθικά κριτήρια που απορρέουν από την πολιτική διάδραση και που επηρεάζουν τις οικονομικές αποφάσεις. Όλοι έχουν λόγο σε αυτές και τον μικρότερο ίσως οι οικονομολόγοι, ιδιαίτερα όταν η άποψή τους εδράζεται πάνω σε γραμμικές ποσοτικές εκτιμήσεις.

Μήπως ισχύει το εξής και δεν το ξέρουμε: Ο πλανήτης είναι ανθρωπολογικά, ηθικά, οικονομικά και πνευματικά εξισωμένος και εξομοιωμένος. Μήπως ισχύει επίσης ότι κάποιοι κινούμενοι εκτός πολιτικής γνωρίζουν την απόλυτη και έσχατη αλήθεια και ως πεφωτισμένοι που είναι αξιώνουν να την επιβάλουν με άλλους εκτοξεύοντας ειρωνείες και υπονοούμενα. Έτσι, με συνταγές εργαστηρίου κάποιοι γνωρίζουν, φαίνεται, κατιτί που εμείς οι αδαείς αγνοούμε: Το πόσο εύκολα και γραμμικά εφικτό είναι να εφαρμοστούν καθολικά και οικουμενικά αρχές εξειδίκευσης και αποδοτικότητας, πολύ φιλικές μάλιστα με την αειφόρο ανάπτυξη, την διαφύλαξη των πλανητικών πλουτοπαραγωγικών πόρων και τις πολιτικές και πολιτισμικές παραδόσεις που προσδιορίζουν την κοινωνική ετερότητα κάθε συλλογικότητας. Ούτε βέβαια και θα υπάρχει –σύμφωνα με την ίδια λογική– ζήτημα διανεμητικής δικαιοσύνης που περιέργως υπονοείται ότι δεν πρέπει να τίθενται και όταν μονομερώς και αυθαίρετα και στην βάση τεχνοκρατικών λογικών το θέτουν φορείς οικονομικών τίτλων δεν μπορεί κανείς να το αμφισβητήσει.

Η λογική αυτή, βασικά, λέει: Η τεχνική υπερέχει του ανθρώπου, οι κανονιστικές θέσεις του κάθε ιδιώτη είναι θέσφατα, οι ειδικοί των ποσοτικών συναρτήσεων κατέχουν την αλήθεια για την ανθρώπινη ζωή και αυτό που μετράει δεν είναι η ποιότητα ζωής όπως ο κάθε άνθρωπος την αντιλαμβάνεται αλλά η μέγιστη σωρευμένη ποσότητα. Στην μπερδεμένη εποχή που ζούμε, βέβαια, λογικό είναι λόγω κεκτημένης ταχύτητας της συμβατικής σκέψης και λόγω ακαμψίας των εκπαιδευτικών συστημάτων ο πολιτικοοικονομικός λόγος να είναι ενίοτε ανίατα τεχνοκρατικός, ηθικά κενός και στερημένος ανθρωπολογικής αναφοράς. Λογικό είναι επίσης να μην κατανοείται ότι η ηθικές επιταγές διανεμητικών προεκτάσεων είναι προϊόν πολιτικής και όχι προϊόν τεχνοκρατικών εργαστηρίων.

Για όποιον έχει αντίρρηση να κοιτάξει γύρω του για να διαπιστώσει την κατάντια των περισσότερων ευρωπαϊκών κρατών: Κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτοι και γι’ αυτό ηθικά αναρμόδιοι «σοφοί» τεχνοκράτες μιλούν αυταρχικά και διατακτικά για τον δικό μας τρόπο ζωής. Εδώ μας κατάντησαν οι φορείς οικονομικών τίτλων η θέαση των οποίων φαίνεται πως δεν φτάνει παρά μόνο μερικά μέτρα από το πόδι τους και αυτά μέσα στα εργαστήριά τους. Πρέπει λοιπόν να υπογραμμιστεί ότι τις εκτός πολιτικής παραγόμενες ηθικές επιταγές –και κυρίως τις ηθικοκανονιστικών προεκτάσεων τεχνοκρατικές επιταγές– δεν πρέπει να τις παίρνουμε στα σοβαρά. Και σοβαρές να είναι δεν μπορεί παρά να αποτελούν ένα από τα αναρίθμητα άλλα κριτήρια που εισρέουν μέσα στις συζητήσεις της δημόσιας σφαίρας για να συγκροτήσουν την διανεμητική δικαιοσύνη, τον τρόπο ζωής, τα κριτήρια και τους σκοπούς της ανάπτυξης, τις σχέσεις με άλλα κράτη και τους όρους εμπορίου με αυτά, τις κοινωνικές ιεραρχίες, το περιβάλλον, την σκοπιμότητα διάθεσης των σπάνιων πλουτοπαραγωγικών πόρων, και όλα τα υπόλοιπα συναφή και σχετικά που αφορούν ένα οποιοδήποτε κοινωνικοπολιτικό σύστημα.

Οι οικονομικές θεωρήσεις και κάθε άλλου είδους θεωρήσεις αφορούν –ή πρέπει να αφορούν– ζωντανούς και ελεύθερους ανθρώπους. Όχι άψυχες μονάδες στερούμενες πνεύματος και ποιοτικών αξιώσεων. Ανεξαρτήτως συνεπειών για την ανθρώπινη ζωή και τα θύματα που προκαλεί, η συμβατική σκέψη –ηθικά / φιλοσοφικά βεβαρημένη από τεχνοκρατικές νοοτροπίες– βασικά μας λέει: Ο Θεός είναι το αόρατο χέρι που επιτυγχάνει βέλτιστες αποδόσεις και εξειδικεύσεις και εμείς οι τεχνοκράτες οικονομολόγοι οι επίγειοι παντογνώστες αντιπρόσωποί του. Πάνω στο εκκρεμές που ταλαντώνεται άγρια και θηριωδώς, έτσι, όλα φαίνεται να επιτρέπονται. Κανείς δεν πρέπει να σκέφτεται το πώς στέκονται πάνω στο κινούμενο εκκρεμές όσοι είναι πλούσιοι και όσοι είναι οι εξαθλιωμένοι, όσοι υπερ-καταναλώνουν και όσοι υποσιτίζονται, όσοι είναι υπόδουλοι και όσοι είναι αφεντικά και όσοι είναι «εξειδικευμένοι» δουλεύοντας για ένα κομμάτι ψωμί ή όσοι είναι καθισμένοι πάνω στα πούπουλα.

Η κυριαρχία μιας τέτοιας οικονομικίστικης τεχνοκρατικής νοοτροπίας είναι Οικονομική Θεοκρατία που προκαλεί τις συμφορές που όλοι βλέπουμε να συμβαίνουν στην Ελλάδα, σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης και ευρύτερα. Κάτοχοι οικονομικών τίτλων ξεθαρρεύουν νομίζοντας πως μπορεί να μας επιτιμούν ακόμη και όταν μιλάμε απλά, κατανοητά, λογικά και ορθολογιστικά.

Θεοκρατία και πολιτικοοικονομική θεολογία χωρίς έλεος! Δεν ενοχλεί αυτούς τους τιτλούχους, για παράδειγμα, το γεγονός ότι η Πολιτική εξαφανίζεται, ότι μια αντί-αισθητική ηδονιστική αντίληψη κυριαρχεί εις βάρος άλλων πάγιων ποιοτικών κριτηρίων της ανθρώπινης ζωής, ότι η διατροφική αλυσίδα διαστρέφεται και ότι μια τεχνόσφαιρα εξουσιάζει την πολιτική. Ποσότητα αντί ποιότητας και αδιαφορία για τις συνέπειες μιας τεχνικά νοούμενης «εξειδίκευσης» και «αποδοτικότητας».

Βέβαια, όλα αυτά είναι τραγικά. Ένας σύγχρονος οικονομολόγος και ένας οποιοσδήποτε άλλος επιστήμονας θα πρέπει να συνειδητοποιεί τόσο τις πολιτικές-ανθρωπολογικές προεκτάσεις των οικονομικών αποφάσεων όσο και τις αρνητικές αποδόσεις της πολιτικοανθρωπολογικά και ηθικά αδιάφορης οικονομικής σκέψης. Κυρίως την τραγική οπισθοδρόμηση των ποιοτικών τρόπων ζωής και της αντιστροφής του πολιτικοοικονομικού ορθολογισμού. Ποιος προκάλεσε την συμφορά γύρω μας; Οι πολίτες; Οι χημικοί, γιατροί και αρχιτέκτονες; Όχι βέβαια. Την συμφορά την προκάλεσαν όσοι οικονομολόγοι θεραπεύουν την οικονομική πολιτική θεολογία και αξιώνουν να είναι οικονομικοί θεοκράτες.

Ο σύγχρονος οικονομολόγος και πολιτικός επιστήμονας δεν μπορεί να δει καθαρά –και κυρίως ανθρωποκεντρικά και κριτικά αντικειμενικά ζητήματα που αφορούν τον μοντερνισμό, τον μεταμοντερνισμό, την μαζικοπαραγωγή και μαζικοκατανάλωση, την μαζική αστικοποίηση, την καταστροφή του περιβάλλοντος και την ανθρωπολογική εκμηδένιση που εξυπηρετεί όλα αυτά, κτλ–, εάν δεν κατανοεί ότι πουθενά δεν οδηγεί η κυριαρχία μιας τεχνόσφαιρας και ενός θηριώδους συστήματος διεθνικών χρηματοοικονομικών δρώντων (η κυριαρχία των οποίων σημαίνει απλά: Βέλτιστη απόδοση-εξειδίκευση, καταχρηστικός πλουτισμός ελαχίστων και εξαθλίωση των περισσοτέρων). Μια τέτοια ανορθολογική πολιτικοοικονομική τροχιά αναιρεί τους σκοπούς της προόδου, καταστρέφει το περιβάλλον και στερεί από τους πολίτες τις πολιτικές και πολιτιστικές παραδόσεις και τα ποιοτικά διατροφικά χαρακτηριστικά της ζωής τους. Αυτά δεν είναι γραμμικά αριθμητικά και ποσοτικά ζητήματα αλλά εξόχως πολιτικά ζητήματα με την κλασική και σωστή έννοια του όρου «Πολιτική». Λόγο περί αυτά έχουν όλοι πολίτες και όλοι οι επιστήμονες όλων των κλάδων. Σίγουρα κανένας επιστήμονας δεν έχει το δεοντολογικό δικαίωμα να προσδιορίζει την ηθική των πολιτών. Η ηθική είναι προϊόν πολιτικής και αυτή την προσδιορίζουν οι πολίτες και η Πολιτική. Αυτό σημαίνει πολιτικός πολιτισμός και αυτό σημαίνει μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση των πολιτικοοικονομικών υποθέσεων. Τα υπόλοιπα εξ αντικειμένου είναι Θεοκρατία του ενός ή άλλου είδους και της μιας ή άλλης απόχρωσης.

Η σύνδεση των συζητήσεών μας με την Κορέα και την Αλβανία δεν είναι επιχείρημα αλλά διολίσθηση στον λαϊκισμό. Για να μην πω και μια αντί-δεοντολογική υπονόμευση των αντίθετων επιχειρημάτων με εκτόξευση από-προσανατολιστικών φωτοβολίδων. Καλό είναι να αποφεύγονται θέσεις που υποτιμούν τελείως την νοημοσύνη των άλλων ή προκαλούν την λογική και την ορθολογιστική σκέψη. Δεν είναι υποχρεωτικό να καταπίνουμε ότι μας πει ο καθένας. Οι γνώμες είναι πολλές και αυτές που εκφέρονται από φορείς επιστημονικών τίτλων ακόμη περισσότερες. Η δύναμη των επιχειρημάτων στο πεδίο των πολιτικοοικονομικών συζητήσεων δεν βρίσκεται στα υποτιμητικά λόγια και στις ειρωνείες αλλά στα βάσιμα και πολιτικοανθρωπολογικά συναφή επιχειρήματα.

Ένα ακόμη μεγάλο θέμα είναι ο γραμμικός τρόπος που οι οικονομικιστές των «βέλτιστων αποδόσεων» και των «βέλτιστων εξειδικεύσεων» κινούνται μεταξύ συνόρων του όντως αλληλεξαρτημένου διακρατικού συστήματος. Κάθε οικονομική ανάλυση ενέχει βαθύτατες διανεμητικές προεκτάσεις όχι μόνο για τους πολίτες ενός μεμονωμένου κράτους αλλά και για τις σχέσεις μεταξύ κοινωνιών και κρατικών συστημάτων. Πάντοτε οι κοινωνίες συναλλάσσονταν και θα συνεχίσουν να το κάνουν. Η αυτάρκεια είναι στην φαντασία ασκητών των εργαστηρίων. Το ζήτημα της αυτάρκειας σε κάποιους τομείς, εξάλλου, είναι πάγια πρακτική όλων των κρατών. Συνήθως μεταξύ άλλων σχετίζεται με τις αποφάσεις που αφορούν την εθνική ασφάλεια και τις σκοπιμότητες αυτοδυναμίας σε κάποιους κρίσιμους τομείς ούτως ώστε μια κοινωνία να μπορεί να επιβιώσει ακόμη και υπό τις δυσμενέστερες συνθήκες. Διαφορετική θα ήταν για παράδειγμα η ζωή μας σήμερα εάν οι οικονομικές αποφάσεις των τελευταίων δεκαετιών μεριμνούσαν για κάτι τέτοιο. Και αυτό δεν θα ήταν αυτάρκεια και απομονωτισμός αλλά κατανόηση της εθνοκρατοκεντρικής διαφοροποίησης, του ρόλου της ισχύος στο ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα, την ανάγκη μέριμνας για πολιτικές επιβίωσης σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης και το γεγονός ότι εάν ένα κράτος βρεθεί σε δυσκολία τα άλλα κράτη ανελέητα λειτουργούν εις βάρος του προσπαθώντας να εκμεταλλευτούν την κατάσταση αδυναμίας του!! Καμιά αντίρρηση; Γιατί μπορούμε να αναφέρουμε εκατοντάδες περιπτώσεις μόνο των τελευταίων τριάντα ημερών.

Παραμένει γεγονός ότι ουκ ολίγοι οικονομολόγοι διαπράττουν το φρικτό σφάλμα να μην βλέπουν ότι ο εθνοκρατοκεντρικά δομημένος πλανήτης είναι κοινωνικοπολιτικά διαφοροποιημένος και από άποψη ισχύος ιεραρχημένος. Μια οποιαδήποτε πολιτικοοικονομική θέση είναι μηδενικής αξίας εάν δεν κατανοεί ότι δεν υπάρχει μια και μόνο πλανητική πολιτικοοικονομική ανθρωπολογία αλλά τόσες όσες και τα ανεξάρτητα εθνοκράτη. Το ίδιο ισχύει εάν κατανοεί τον ρόλο της κρατικής ισχύος και της κρατικής ανταγωνιστικότητας στην διεθνή πολιτική. Θα μπορούσαμε βέβαια να πούμε ότι τίθεται και το εξής ζήτημα του ατελέστατου διεθνούς συστήματος:

Επειδή κυριάρχησαν τα υπερατλαντικά αντί-ανθρώπινα οικονομικίστικα θεωρήματα και ιδεολογήματα στρέβλωσε σε βαθμό απελπιστικό η διεθνής πολιτική οικονομία και κυρίως η διεθνής οικονομική διακυβέρνηση. Χωρίς να υπάρχουν οι ανθρωπολογικές προϋποθέσεις –έχουμε ιστορικά δομημένη άνιση ανάπτυξη, ανισότητα κατοχής πλουτοπαραγωγικών πόρων–, τα κράτη υπέκυψαν στον οικονομικισμό με αποτέλεσμα να δεχθούν συμφωνίες που είναι ασύμβατες με τον άνισο ανταγωνισμό μεταξύ των οικονομιών των κρατών. Δέχθηκαν επίσης να αποδυναμώσουν τις δυνατότητές τους για δημοσιονομική και νομισματική ευελιξία και την εμπορικοοικονομική προστασία (ιδιαίτερα σε περιστάσεις εκτάκτου ανάγκης) κατά του άνισου, αθέμιτου και καταχρηστικού ανταγωνισμού, με περίτρανο παράδειγμα την ΟΝΕ. Εδώ λοιπόν λέμε ότι είναι ένα πράγμα ο προστατευτισμός και άλλο να εκλαμβάνεται μια περιοχή ή ο πλανήτης ως ένα πολιτικοανθρωπολογικά αδιαφοροποίητο πεδίο με αποτέλεσμα να στήνονται λάκκοι λεόντων μέσα στους οποίους κατασπαράσσονται οι λιγότερο ισχυρές κοινωνίες στο όνομα της … αποδοτικότητας και των εξειδικεύσεων. Επικράτησε ακριβώς διεθνώς η θέση ότι η περιφερειακή και πλανητική «εξειδίκευση», βέλτιστη ανάπτυξη και μέγιστη αποδοτικότητα μπορούν να εκτελεστούν στην βάση ηθικά αδιάφορων προσεγγίσεων.

Έτσι έχουμε ένα φαύλο κύκλο ανισότητας, άνισης ανάπτυξης, τελικά οικονομικό ανορθολογισμό, κυκλικές κρίσεις και αστάθειες που προκαλούν η άγνοια ή φιλοσοφική παράκαμψη του γεγονότος ότι στον πλανήτη υπάρχουν δύο εκατοντάδες κράτη άνισου μεγέθους, άνισης ισχύος, άνισης κατοχής πλουτοπαραγωγικών πόρων (στις περιφέρειες εν πολλοίς λόγω καταλήστευσής τους επί αιώνες από το αποικιοκρατικό σύστημα που κουβάλησε τον πλούτο τους στις Μητροπόλεις που ζητούν, τώρα, και τα ρέστα), άνισης τεχνολογικής ικανότητας, διαφορετικών πολιτισμών και πολιτικών παραδόσεων και διαφορετικών πολιτικοοικονομικών συστημάτων. Η εν πολλοίς οικονομικίστικη-υλιστική μοντερνιστική εξισωτική και εξομοιωτική λογική τα σαρώνει όλα αυτά κάτω από το χαλί μιλώντας για «εξειδίκευση» και «αποδοτικότητα» ως και εάν ο πλανήτης να ήταν πολιτικά, ανθρωπολογικά και οικονομικά ενιαίος.

Το φρικτό τέλος του μοντερνισμού και μηδενιστικού μεταμοντερνισμού τις συνέπειες του οποίου πολλοί σήμερα βιώνουν απαιτεί, νομίζω, μια διαφορετική αντίληψη της πολιτικής, του πολιτισμού, της σχέσης της (αειφόρου) ανάπτυξης και αποδοτικότητας και του ανθρώπου ως αισθητή και πνευματική οντότητα. Η επάνοδος σε παλαιολιθικά εξισωτικά και εξομοιωτικά οικονομικίστικα επιχειρήματα συνοδευμένα με αχρείαστη κινδυνολογία δεν αποτελεί βάση σοβαρής συζήτησης. Η οικονομία και η τεχνολογία πρέπει υπηρετεί τον άνθρωπο και όχι το αντίστροφο στο όνομα μιας παρωχημένης αντίληψης της αποδοτικότητας.

Απολογούμαι καθότι λόγω φόρτου δεν ελέγχω το κείμενο για φραστικές ή άλλες κακογραφίες. Αν υπάρχει ανάγκη περαιτέρω σχολίων θα καθυστερήσουν λόγω αναχώρησης στο εξωτερικό.

From: Hellenic Professors and PhDs Electronic Forum [HELLENIC-PROFESSORS-PHDS@HEC.GREECE.ORG] on behalf of ....
Sent: 08 May 2013 14:29
To: HELLENIC-PROFESSORS-PHDS@HEC.GREECE.ORG
Subject: Re: Civilization shift

I am an economist and I preach/teach economics. Can you realize this? Again you are wrong and blinded from the staborness in this forum of people that know everthing in all sciences.

I did not speak about Plato and literature Dr. Duarte. Did I? no because I would look stupid and arrogant to believe that I know better than the experts. I learn from the experts in this forum. I have no illuson of knowing everything like most of you that results in driving people away from this forum.

If you are not informed yet, I am an economist. And for your information self-sustenence, trade and the

optimization from specialization and trade are part of my job and exprestise unlike you. So please save your opinion on scintific issus for biosciences.

You are in biosciences and yes you have a strong opinion on economics. Please!!! this is becoming ridiculus.

The same people that "teach" us economics here, i.e. Dr. Retzios (hepefully the email filters work and

I do not read any of his wrong opinions) also have strong opiniosn on Plato and the ancient Greeks.

When asked what qualification he has on economics he told me "my father was a banker".....

This is what you do now... an expert on bisciences will criticise an economist on economics!!! get real!!!

And it is becoming so wrong and funny at the same time that you insist in something that ALL economists would dissagree. ALL economists can tell you that specilization is the way forward in producing more efficiently, more goods and services for more people.

Agriculture is good. Manufacturing is good also. Shipping is nice. Spece science is good. But when trying to be sufficient you become bad at everything producing less and waisting your resources because a bioscientist and a medical doctor thought it was a good idea because their village in the 1930's was like that.

No country is like that anymore. Canada produces wheat beacuse they are so productive in it. No in order to be "αυτάρκεις". Same for the US and other countries.

Again, reality AND science is against your wrong opinions: there is no country in the world that aspires to become self-sufficient!!! maybe you should educate them.... the only expecption in this world today is North Korea. They will love you in that country. Of course this goal is the reason that they are starving to death and have one of the lowest living standards in the world.

North Korea is the Greece you preach for the future. My future succesful Greece is Canada.

My suggestion: since ALL you write on "αυτάρκεια" is so wrong and irresponsible TAKE AN ECONOMICS COURSE.

This is why Greece is in this mess... because we are ALL experts in everything...bioscientists preaching economics, medical doctors preaching banking and Greek philosophy.

"I remember the village..." yes you do...also in the stone age people could survive

in small communities without even clothing, technology, literature and medicine...so what?

No country in the world has as a goal the self-sufficieny. And this is not accidental,

there is a reason why: specialization, progress, growth, higher standards of living.

The only country today that agrees with your views is North Korea and some years

Just because you think something is right is doesn't mean it is.... from what I see

around the earth must be flat and the sun going round it... but thanks to scientists

Of course you will disagree as we have seen in the past in this forum of παντογνώστες.

another friend that vaccination is futile, clean water is not necessary to maintain

Ακολουθεί σχόλιο σε λίστα ηλεκτρονικών συζητήσεων όπου καλοί φίλοι έστειλαν αναλύσεις του Χάμπερμανς όπου κατά κάποιο τρόπο εκφράζει τον οίκτο του για την κατάντια της Ελλάδας και τα λοιπά και τα λοιπά.

Μεγάλη Παρασκευή που είναι και συζητώντας με πολιτικά και πνευματικά ευαίσθητους ανθρώπους είναι επιτακτικό να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Θα ήταν αξιοθρήνητο εάν περιμένουμε από άκρως αντιφατικούς διανοητές όπως τον Χάμπερμανς να μας πούνε ποιο είναι το πρόβλημα ή τι πρέπει να κάνουμε.

Οι κοινωνίες σήμερα χρειάζονται δημοκρατία κλασικά νοούμενη και όχι τα παραληρήματα του Χάμπερμανς περί «πατριωτισμού του συντάγματος» που θεωρεί τους ανθρώπους επίπεδους και γραμμικά προσαρμόσιμους μέσα στους ανθρωπολογικά αδιάφορους θεσμούς και συντάγματα των φαντασιώσεών του. Τέτοιοι συγγραφείς ευθύνονται για την υποτίμηση της εθνικής κοσμοθεωρίας και των εθνικών πολιτικών παραδόσεων ως άξονα της συγκρότησης και της συγκράτησης των εθνοκρατών. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται πολιτικοθεσμικοί ακταρμάδες μέσα στους οποίους οι ανθρωπολογικά μεστοί πολίτες είτε ασφυκτιούν είτε εκρήγνυνται.

Να μην ξεχνούμε, επίσης, ότι η σύγχρονη διεθνής πολιτική κάθεται πάνω σε στρατηγικές σεισμικές πλάκες που κινούν οι ηγεμονικές δυνάμεις εκ των οποίων η Γερμανία είναι μια αναδυόμενη τέτοια δύναμη (http://www.ifestosedu.gr/111GermanikoEE.htm και http://www.ifestosedu.gr/111SEUstrategicIssues.htm). Πολύ σωστά ο Κονδύλης έγραψε στο σημαντικό έργο του «Από τον 20 στον 21 αιώνα» ότι «οι αμερικανοί (και οι άλλες μεγάλες δυνάμεις) όταν σχεδιάζουν την στρατηγική τους στο βάθος του 21 αιώνα δεν ρωτούν τον Ρωλς ή των Χάμπερμανς».

Τέτοιοι διανοητές ειδικευμένοι επί δεκαετίες στην διατύπωση πολιτικά αδιάφορων κοσμοπολίτικων ασυναρτησιών όχι μόνο δεν μπορούν να μιλήσουν πολιτικά αλλά ο πνευματικά ελάχιστα θρεπτικός μεταμοντέρνος χυλός που εκφέρουν είναι επικίνδυνος για την υγεία όποιου τον καταπιεί.

Η Ελλάδα διαθέτει πολιτικούς στοχαστές πολύ μεγάλου διαμετρήματος οι οποίοι τις τελευταίες δεκαετίες επισκιάζονται από τέτοιους λιγότερο ή περισσότερο μεταμοντέρνους μπερδεμένους εγκεφάλους. Είχαμε πωλήσεις δεκάδων χιλιάδων βιβλίων από μπερδεμένους μεταμοντέρνους όπως τον Χάμπερμας και τα περί «πατριωτισμού του Συντάγματος» ήταν η καραμέλα του κάθε ξεπεσμένου έλληνα κοσμοπολίτη της συμφοράς μας. Αντίθετα, έργα κολοσσιαίας πολιτικοστοχαστικής αξίας έργα έμειναν στην αφάνεια. Για παράδειγμα, διάβαζα τις τελευταίες μέρες το βιβλίο του Θόδωρου Ζιάκα «Έθνος και Παράδοση» (εκδόσεις Εναλλακτικές 1994)) και του ιδίου «Η έκλειψη του υποκειμένου» (Δομός 1996) και το πολύ τελευταίο του «Πατριδεγωφάγος» (2012). Έργα τα οποία πρέπει να μεταφραστούν στα Αγγλικά γιατί αποτελούν την αιχμή των πολιτικών συζητήσεων για πολιτικοανθρωπολογικά μεστά και περιεκτικές πολιτείες. Προκαλεί θλίψη και θυμό όταν τέτοια κείμενα έμειναν στην αφάνεια των συζητήσεων μέσα στην δημόσια σφαίρα την ίδια στιγμή που δεκάδες χιλιάδες συζητούσαν τις μεταμοντέρνες, ανακόλουθες, αντιφατικές και μπερδεμένες ασυναρτησίες στιλ Χάμπερμανς.

Το μέλλον βρίσκεται στον ωκεανό των πολιτικών μας παραδόσεων και η πολιτική μας Ανάσταση μόνο μέσα από αυτές μπορεί να προκύψει. Το πολιτικό μας μέλλον συναρτάται με αυτές τις πολιτικές παραδόσεις, από το κατά πόσο πολλοί πνευματικοί άνθρωποι θα σηκώσουν την σημαία τους και από το κατά πόσο η μεταμοντέρνα ροκανισμένη ελληνική κοινωνία θα τις καταστήσει κτήμα της, βίωμά της και μέσο συγκρότησης και συγκράτησης της ελληνικής πολιτείας (η οποία όπως και τα νήπια μπορούν να δουν πλέον χρειάζεται μια εκ βάθρων πολιτική και συνταγματική ανασυγκρότηση http://www.ifestosedu.gr/111KatastasiEktaktouAnagkis.htm).

Όταν διαβάζεις μια είδηση περί «υπουργικής εγκυκλίου» που μας καλεί να αυτό-εκποιηθούμε –βλ. την είδηση στο τέλος του παρόντος– ελέγχεις το ημερολόγιο. Μήπως είναι πρωταπριλιά; Η είδηση εν τούτοις δημοσιεύτηκε στις 23.4.2013 σε έντυπο του πολιτικού χώρου της παρούσης κυβέρνησης. Αντί να παρθεί μια πολιτική απόφαση που να γίνει νόμος η οποία θα απαγορεύει την εκποίηση της περιουσίας των Ελλήνων πολιτών μέχρι να τελειώσει η κρίση, η τριμερής εντολοδόχος εξουσία της τρόικας εξωθεί προς εκποιήσεις και εξαθλίωση των Ελλήνων πολιτών. Για καθαρά εισπρακτικούς λόγους.

Είναι πλέον σαφές ότι στην Ελλάδα, στην Κύπρο και σε πολλά άλλα ευρωπαϊκά κράτη τα πράγματα έχουν φτάσει σε οριακό σημείο. Οι εξουσιαστές αποθρασύνθηκαν από την αδράνειά μας και ροκανίζουν την κοινωνικοπολιτική βάση της πολιτειακής νομιμότητας. Τολμούν να μας καταναγκάζουν ακόμη και στην εκποίηση των ιερών και οσίων μας, του μόχθου και του κόπου μας, των σπιτιών μας και των υποστατικών μας. Για να τα ρίξουμε μέσα στην μαύρη τρύπα που δημιουργεί η ολοένα μεγαλύτερη ύφεση και για να συντηρήσουμε στην εξουσία ένα κινούμενο από ξένους εντολοδόχο διοικητικό μηχανισμό ο οποίος κατ’ ευφημισμό ονομάζεται κυβέρνηση. Μηχανισμός ο οποίος εν τέλει κατάντησε να είναι εντολοδόχος της θηριώδους διεθνικής χρηματοοικονομικής ιδιωτείας!

Κανείς εύλογα διερωτάται γιατί η ανεξάρτητη Ελληνική δικαιοσύνη δεν κινείται προς την κατεύθυνση διαφύλαξης των κοινωνικών θεμελίων της πολιτειακής νομιμότητας. Μας καλούν να αυτό-εκποιηθούμε και να εξαθλιωθούμε. Η πολιτειακή νομιμότητα, όμως, αποστολή έχει να υπηρετεί την κοινωνία. Δεν νοείται να υιοθετούνται νόμοι και διοικητικές πράξεις που διαλύουν τον κοινωνικό ιστό και που εξαθλιώνουν τους πολίτες. Βέβαια, έχουμε και το προηγούμενο της Κύπρου όπου τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα: Εξαρχής προχώρησαν και στην κατάσχεση περιουσίας («κούρεμα καταθέσεων» το ονόμασαν). Καλομελετάτε και έρχονται τέτοιες πρακτικές στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στις Βρυξέλλες ήδη τις προαναγγέλλουν.

Εύλογα πολλοί απορούν; Τι έπεται; Εάν δεν καταναγκαστούμε και αυτό-εκποιηθούμε τι σκέφτονται να κάνουν; Μήπως η τεχνόσφαιρα που τους διατάζει θα τους προμηθεύσει και με αγχόνες για να κρεμάσουν όποιους δεν πληρώνουν τα χαράτσια; Ποιοι θα είναι οι Δήμιοι; Δήμιοι θέλουν να γίνουν όσοι επιμένουν να μας σπρώχνουν στην εξαθλίωση και στον θάνατο; Τι λέει για όλα αυτά η Ελληνική Δικαιοσύνη; Υπάρχουν νόμοι που μπορούν να στρέφονται ενάντια στον πολίτη για λογαριασμό ξένων συμφερόντων; Τι λέει για αυτόν τον κατήφορο ο Αντώνης Σαμαράς;

Εύλογα κανείς διερωτάται, επίσης, εάν τα πιο πάνω και πολλά άλλα ανάλογα και αντίστοιχα γεγονότα θα αποτελέσουν την θρυαλλίδα που θα προκαλέσει τήξη και έκρηξη, ή εάν αντίθετα, τα χειμαζόμενα μέλη των κοινωνιών θα δεχθούν παθητικά και αδιαμαρτύρητα την κατάσχεση των περιουσιών τους, την ανθρωπολογική υποβάθμισή τους και την πολιτική υποδούλωσή τους.

Αναμφίβολα, πολλοί πολίτες δεν αντέχουν πλέον και πολύ θα ήθελαν να υπάρξει μια ομαλή και συντεταγμένη ειρηνική μετάβαση σε μια πιο δημοκρατική δομή. Όσο αργούμε τόσο περισσότερο βυθιζόμαστε. Έπρεπε μήπως εξαρχής να αρνηθούμε τα μνημόνια έστω και εάν θα πληρώναμε υψηλό κόστος; Έτσι θα διαφυλάτταμε την αξιοπρέπειά μας, την ελευθερία μας, την περιουσία μας και την ανεξαρτησία του κράτους μας. Χρηματιστηριακά, εξάλλου, μάλλον θα γίνουμε τελικά πολύ φτωχότεροι σε σύγκριση με τις συνέπειες μιας απόρριψης των μνημονίων. Ακούσαμε πολλούς κινδυνολόγους και πολιτικούς τρομοκράτες αλλά δεν διαβάσαμε μια πειστική συγκριτική μελέτη των δύο αυτών επιλογών.

Πολλοί εύλογα διερωτώνται, επίσης, κατά πόσο διολισθαίνουμε σε κάποιου είδους «μεταμοντέρνα βαρβαρική εποχή». Η ανάγνωση του βιβλίου του Julian Assange, Η Ελευθερία και το μέλλον του διαδικτύου (Εκδόσεις Ποιότητα) που μόλις κυκλοφόρησε πείθει ότι αν δεν μεριμνήσουμε να μην ελεγχθεί το διαδίκτυο από την ιδιωτεία και τις δεσποτικές εξουσίες, θα μπορούσαμε να διολισθήσουμε σε μια κτηνώδη βαρβαρική μεταμοντέρνα εποχή. Ή μήπως ήδη διολισθήσαμε μιας και όλες οι σαπουνόφουσκες περί «προσωπικών δεδομένων», «δικαίωμα περιουσίας» και τα λοιπά εξαερώνονται. Μια αδίστακτη δυναστική εξουσία ξαπλώνεται πάνω από τα κεφάλια μας. Το διαδίκτυο χρησιμοποιείται πλέον ως μέσο του κάθε ιδιώτη για να παρακολουθεί τους λογαριασμούς μας, τα προσωπικά μας δεδομένα και την προσωπική μας ζωή.

Τι σημαίνει όμως «βαρβαρική εποχή»; Στην προ-πολιτική βαρβαρική εποχή οι σχέσεις των ανθρώπων ήταν αθέσμιστες. Η ισχύς ήταν πολιτικά γυμνή και η φυσική δύναμη ήταν το μόνο διανεμητικό μέσο. Πολιτικοί σκοποί δεν υπήρχαν: Σε φυσική κατάσταση το κριτήριο ήταν αποκλειστικά η βιολογική αυτοσυντήρηση. Για την απόκτηση των αναγκαίων πόρων αυτοσυντήρησης-επιβίωσης ίσχυε το «ο θάνατός σου η ζωή μου».

Ο πολιτικός πολιτισμός κατόρθωσε, κατά κάποιο τρόπο, να θεσπίσει την ισχύ εντός των κρατών. Στην διεθνή πολιτική η ισχύς συνέχισε να είναι αθέσμιστη και η αυτοσυντήρηση-επιβίωση κριτήριο των διεθνών σχέσεων (μερικοί πεισματικά δεν κατανοούσαν το τελευταίο με αποτέλεσμα όσοι δεν πρόσεξαν να υποστούν ακόμη περισσότερες ζημιές). [Διεθνείς θεσμοί σίγουρα πάντα υπήρχαν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν, αλλά όταν υπάρχει πρόβλημα αναπόδραστα αποτελούν εξαρτημένη μεταβλητή των ισχυρών. Όποιος έχει μάτια το βλέπει όποιος είναι τυφλός δεν το βλέπει.]

Ο πολιτικός πολιτισμός μετά την πτώση του κοσμοσυστήματος της Βυζαντινής Οικουμένης, βέβαια, είχε δύο όψεις. Στο υπόβαθρο οι άνθρωποι συγκροτούσαν την ανθρωπολογική ετερότητα της κοινωνίας τους εδραιώνοντας τις οντολογικές προϋποθέσεις της προσδοκούμενης πολιτικής τους ύπαρξης. Μέσα στα επίπλαστα εποικοδομήματα και στις «μεταβατικές» «θεσμικές επιφάσεις», όμως, ένας ακταρμάς ωραιοποιημένων μετά-Μεσαιωνικών εξουσιαστών ονομάστηκε «κράτος».

Επιχείρησαν να μιμηθούν την κλασική Πολιτεία. Όμως, δυστυχώς, όσο και εάν μερικοί ονειρεύονταν να μοιάσει το μοντερνιστικό υλιστικό κράτος στην κλασική Πολιτεία, πόρρω απέχει. Άλλες ήταν οι προϋποθέσεις τότε και άλλες οι προϋποθέσεις της μετά-Μεσαιωνικής Ευρώπης.

Τους τελευταίους αιώνες τα μέλη των κοινωνιών δεν είχαν και πολλές επιλογές. Όσοι δεν βρίσκονταν κάτω από αποικιακό ζυγό και στην συνέχεια κάτω από τον ηγεμονικό ζυγό, πίστεψαν τα ιδεολογικά κινούμενα ελίτ. Τους έριχναν και κάποια κόκκαλα από το αποικιακό πλιάτσικο ή και άφηναν μερικά μέλη των «κατώτερων» τάξεων να περνούν την πόρτα της εξουσίας και του φαγοποτιού. Όπως κάθε γενίτσαρος οι τελευταίοι ήταν και συνεχίζουν είναι οι σκληρότεροι κατεξουσιαστές. Μέσα σε όλα αυτά σίγουρα εξαφανίστηκε η Πολιτική και η Δημοκρατία. Έμειναν μόνο τα συνθήματα, οι μεταμφιέσεις και τα προσωπεία μιας έμμεσης αντιπροσώπευσης η οποία μόνο κατ’ όνομα είναι έμμεση δημοκρατία. Ή μήπως υπάρχει κανείς που αμφισβητεί σοβαρά αυτό το γεγονός!

Μέσα στα εποικοδομήματα της εξουσίας των μοντερνιστικών κρατών αναπτύχθηκε ένας ακταρμάς δρώντων των οποίων η συντρέχουσα κρίση απλά βοήθησε να αφαιρεθούν τα προσωπεία: Παράσιτα κάθε είδους, εναλλασσόμενα στελέχη της έμμεσης αντιπροσώπευσης, πανεπιστημιακοί, διεθνικοί πρωταθλητές της ιδιωτείας και πολλοί άλλοι. Επιδίδονταν στο φαγοπότι, στο κτίσιμο ενός επίπλαστου διεθνούς και διεθνικού κόσμου και στον άκρατο παρασιτισμό. Το εκκρεμές του κατεξουσιασμού κυμαινόταν ανάλογα με τις αντοχές των πολιτών κάθε κράτους. Μέσα μαζικής παραπληροφόρησης και προβεβλημένοι οργανικοί διανοούμενοι επώαζαν πολλά αυγά πολλών φιδιών που τώρα μόλις εκκολάπτονται. Σήμερα τους αναγνωρίζεις σε όλη την Ευρώπη: Αδιάντροπα ή ανεπίγνωστα στηρίζουν τον κατεξουσιασμό επικαλούμενοι «αναγκαιότητες». Την «συντηρητική» φρονιμάδα διαδέχεται η «προοδευτική» υποκρισία και τώρα που το χτένι έφτασε στο κτένι βράζουν όλοι μέσα στο ίδιο καζάνι. Τα προσωπεία πετάχτηκαν και η πολιτική γύμνια έγινε ορατή σε όλους.

Έκπληκτοι βλέπαμε μπροστά σα μάτια μας να μετατρέπονται οι κυβερνήσεις σε τροχονόμους της διαφθοράς, του πολιτικού ανορθολογισμού, της ιδιωτείας, των υπερβολών, των εξυπηρετικών λογοτεχνικών σαπουνόφουσκων, της χρηματοοικονομικής ασωτίας και της δημιουργίας μιας υπερεθνικής-διεθνικής κατεξουσιαστικής τεχνόσφαιρας που απλά καιροφυλαχτούσε να έλθει η στιγμή της. Απερίφραστα πλέον ένα μίγμα τεχνοκρατών και «πολιτικών» εντολοδόχων (τους) κατάλαβε τους διοικητικούς μηχανισμούς που μετατρέπονται σε μηχανισμούς καταλήστευσης του πλούτου των κοινωνιών των οποίων τα μέλη με κόπο και μόχθο απέκτησαν τις τελευταίες δεκαετίες.

Πριν εκδοθούν υπουργικά φιρμάνια των εντολοδόχων της Τρόικας που διατάζουν τους πολίτες να αυτό-εκποιηθούν, επί μακρόν ακούγαμε ιδεολογικά παραμύθια κάθε είδους και κάθε απόχρωσης: Έμμεση αντιπροσώπευση (δήθεν έμμεση δημοκρατία), φιλελευθερισμοί (και κατασκευαστικά ελιτιστικά ιδεολογικά δόγματα περί δικαιοσύνης), κομμουνισμοί (και κατασκευαστικά ιδεολογικά δόγματα περί ισότητας και δικαιοσύνης), ενδιάμεσες τραβεστί αποχρώσεις (περήφανα γερατειά, τρίτος δρόμος, κτλ), αεροβατούντα ιδεολογικά δόγματα περί παγκοσμιοποίησης (συνομάδωση και δημιουργία ακταρμά ιδεολογικών δογμάτων που ροκάνισαν την πολιτειακή δημοκρατία), και τα λοιπά.

Θα προσέξατε ότι την λέξη ΕΕ δεν την ανέφερα μέχρι στιγμής. Χωρίς πλέον δυνατότητα αντιστροφής η ΕΕ κατάντησε ένας ανορθολογικός πύργος της Βαβέλ. Αντιφάσεις, αντιθέσεις, άγρια σύγκρουση εθνικών συμφερόντων, θηριώδεις αξιώσεις ισχύος από όλους εναντίον όλων, κυριαρχία μιας αυτονομημένης τεχνόσφαιρας, αρπαγή του πλούτου των αδυνάμων από τους ισχυρούς, στυγνή κοινωνική καταστολή και δημιουργία τεχνοκρατικών μηχανισμών των οποίων ο ρόλος πλέον είναι εξώθηση στην βαρβαρότητα όπως την ορίσαμε πιο πάνω. Οι εγχώριες εξουσίες των αδύναμων κρατών είναι πλέον εντολοδόχοι αυτών των τροχονόμων της κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτης τεχνόσφαιρας. Πόσο θα αντέξει αυτός ο ανορθολογισμός, αυτή η θηριωδία και αυτή βαρβαρότητα! Λογικά όχι πολύ.

Τα ψέματα των ωραιοποιημένων εξουσιών και των κούφιων υποσχέσεων έκαναν τον κύκλο τους. Αφού μας οδήγησαν στο τέλμα οι αδιάντροποι τώρα ομολογούν: «μαζί τα φάγαμε» (μεταξύ τους δηλαδή οι συντελεστές των κομματικών εξουσιών). Για τους δράστες της ημέτερης ελληνικής συνομοταξίας όπως γνωρίζουμε ισχύει ότι φρόντισαν εγκαίρως να υπάρχει νομική … ασυλία». Ασυλία για τα πολιτικά δικαιώματα των μελών της κοινωνίας, όμως, δεν υπάρχει.

Χάος βέβαια και η Ευρώπη, όπως προαναφέραμε. Κοινωνίες όπως η Γερμανική που διαθέτουν ισχυρούς κρατικούς-διοικητικούς μηχανισμούς οι ασκούντες την διακυβέρνηση αρπάζουν ότι μπορούν από τις άλλες λιγότερο ισχυρές κοινωνίες για να πλουτίσει ακόμη περισσότερο το δικό τους κράτος. Σε αδύναμες και εξαθλιωμένες πλέον κοινωνίες όπως η δική μας οι εγχώριοι εξουσιαστές χωρίς να σκεφτούν καν τα αίτια που προκάλεσαν την εξαθλίωση των νοικοκυριών τα διατάζουν τώρα να εκποιηθούν.

Να αυτό-εκποιηθούν τα νοικοκυριά μας προστάζουν τώρα τα ξένα και εγχώρια πολιτικά τρωκτικά. Ξεχνούν, μεταξύ άλλων ποιοι και γιατί έκαναν την ΟΝΕ. Ξεχνούν ότι οι ίδιοι οι πρωτεργάτες ομολογούσαν πως η ΟΝΕ τάχιστα εξελίχθηκε σε ένα εξωπολιτικό ανορθολογικό μηχανισμό που θα προκαλούσε μια κρίση που συχνά προανήγγελλαν. Ότι έβαλαν κράτη όπως η Ελλάδα στον μηχανισμό ενώ γνώριζαν πως δεν μπορούσε να αντέξει στον ανταγωνισμό. Ότι επέτρεψαν στην διεθνή χρηματοοικονομική ιδιωτεία να ασκεί διανεμητική εξουσία. Ότι συγκροτήθηκαν εξωπολιτικές «διεθνικές συμμορίες» που τις αποτελούσαν μεταξύ άλλων τεχνοκράτες, χρηματοοικονομικοί ιδιώτες, χρηματοοικονομικοί κλέφτες («σόροι, σοράκια και κοράκια» που χρηματοδοτούν μάλιστα και εξωπολιτικά «ιδρύματα» «προτάσεων πολιτικής» με επιρροή στα «κράτη θύματα» - επιρροή που συνεχίζεται). Ότι την πρωτοβουλία στο χρηματοοικονομικό πεδίο την είχαν «οίκοι εκτιμητών» που ευλογούν τα γένια τους, αναδεικνύουν όποιον θέλουν και καταποντίζουν όποιον θέλουν εάν και όταν αυτό τους συμφέρει. Ότι σε κράτη-θύματα το πολιτικό πεδίο «καταλήφθηκε» από σπιθαμιαίου αναστήματος «δικά τους» πολιτικά υποχείρια οι οποίοι αντί στήριξης της κρατικής κυριαρχίας αναζητούσαν μια … παγκόσμια κυβέρνηση ή κήρυτταν ότι προτεραιότητά τους ήταν να … σώσουν το Ευρώ. Ότι κυριάρχησαν «δικοί τους» πολιτικάντηδες οι οποίοι αντί χρηστής και αποτελεσματικής διακυβέρνησης συζητούσαν εν κρυπτώ με υπαλλήλους διεθνών οργανισμών αναγγέλλοντας ταυτόχρονα την βύθιση του Τιτανικού. Ότι έτσι όλοι μαζί λειτουργώντας πυροδοτούσαν ανεξέλεγκτα κερδοσκοπικά ενεργήματα που προκαλούσαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ζημιές. Ότι «δικοί τους» τεχνοκράτες που στην συνέχεια άσκησαν επιτελικό ρόλο προπαγάνδιζαν την μνημονιακή πειθαρχία πριν καλά-καλά υπάρξει μνημόνιο. Ότι οι ίδιοι κινδυνολογούσαν καλώντας τις κοινωνίες να πειθαρχήσουν στις μεταφυσικές αναγκαιότητες (δηλαδή την ιδιωτεία που κυριάρχησε πάνω στην Πολιτική σε όλα τα επίπεδα).

Τα πιο πάνω αίτια, μεταξύ άλλων, παρακάμφτηκαν, αποσιωπήθηκαν, εκλογικεύτηκαν για να κτυπηθεί ο νοικοκύρης πολίτης. Για να υποδουλωθούν οι κοινωνίες και να αρπαχτεί ο πλούτος των λιγότερο ισχυρών κρατών. Ακόμη, τα παπαγαλάκια τους στα διεθνή και εγχώρια «μέσα μαζικής παραπληροφόρησης» επισκιάζουν τα πιο πάνω και άλλα αληθή αίτια και επιδίδονται στο αποκρουστικό έργο της ενοχοποίησης των πολιτών ως δήθεν ενόχων της κρίσης.

Νομίζω η εγκύκλιος ενός από υπουργούς της εντολοδόχου διακυβέρνησης της τρόικας με την οποία εξωθεί τα νοικοκυριά να αυτό-εκποιηθούν, συμβολίζει το γεγονός ότι ο το χτένι έφτασε στον κόμπο. Είτε τα μέλη των κοινωνιών θα δεχθούν να υποδουλωθούν είτε θα βρουν τρόπο να αντιστρέψουν την βαρβαρότητα διαφυλάττοντας συνάμα τον πλούτο τους, την ασφάλεια της οικογένειάς τους και την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια της πατρίδας τους.

Για όσα κράτη βρίσκονται ήδη σε θέση αδυναμίας αυτό που κρίνεται είναι η εθνική τους ανεξαρτησία. Εάν δεν αποκατασταθεί η εθνική ανεξαρτησία ο φαύλος κύκλος της συμφοράς θα συνεχίσει να τα πλήττει μέχρι ολικής διάλυσης.

Εθνική ανεξαρτησία σημαίνει, μεταξύ άλλων, να περιέλθει η διακυβέρνηση στους εντολείς πολίτες και να αξιωθεί απαράβατα η διακρατική ισοτιμία, η μη επέμβαση και η ισορροπία συναλλαγών και συμφερόντων. Διεθνής συνεργασία μπορεί να υπάρξει μόνο εάν μεταξύ των κυρίαρχων κρατών υπάρχει μια τέτοια ισορροπία που διαφυλάττει τα ζωτικά συμφέροντα των κοινωνιών τους. Δημοκρατία μεταξύ των κρατών, εξάλλου, ιδιαίτερα στην ΕΕ, μπορεί να σημαίνει μόνο ισοτιμία, ισότητα και ισορροπία συναλλαγών.

Η ΕΕ, ολοφάνερα έκανε τον κύκλο της. Τα μεγάλα κράτη ήδη εισήλθαν στις συμπληγάδες των στρατηγικών αντιπαραθέσεων. Το πρόβλημα των λιγότερο ισχυρών κρατών της Ευρώπης είναι να μην συνθλιβούν στις συμπληγάδες των επερχόμενων ηγεμονικών ανταγωνισμών και συγκρούσεων. Κόστος θα υπάρξει. Το ζήτημα είναι πόσο θα είναι αυτό το κόστος και κατά πόσο εάν το υποστούμε θα αποκαταστήσουμε, τουλάχιστον, την εθνική μας ανεξαρτησία.

Η «εγκύκλιος» «Ξεπουλήστε ακίνητα για την Εφορία», Εφημερίδα Δημοκρατία 23.04.2013 http://www.dimokratianews.gr/content/15353/

«Πουλήστε το σπίτι σας όσο-όσο και ελάτε να πληρώστε την Εφορία» λέει ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Μαυραγανης σε όσους έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη από το Δημόσιο! Σε μια περίοδο όπου η αγορά ακίνητων ψυχορραγεί λόγω της κρίσης, το υπουργείο Οικονομικών περιμένει από τους πολίτες να πουλήσουν τα σπίτια τους και να δώσουν, υποχρεωτικά, ζεστό χρήμα στα κρατικά ταμεία... Και μάλιστα να τα πουλήσουν για ένα κομμάτι ψωμί, υπό την πίεση της Εφορίας, που πάει να πάρει κυριολεκτικά ό,τι προλάβει. Ο κ. Μαυραγάνης γνωρίζει καλά ότι το Δημόσιο θα κερδίσει ελάχιστα, αν βγάλει στο σφυρί τα ακίνητα των οφειλετών του Δημοσίου. Ετσι λοιπόν εξέδωσε εγκύκλιο με την οποία ζητά από τους φορολογουμένους που χρωστούν στην Εφορία να τρέξουν οι ίδιοι να πουλήσουν την κύρια κατοικία τους ή το κατάστημα τους ή κάποιο πατρικό σπίτι που μπορεί να έχουν κ.λπ. Εννοείται ότι το τίμημα από την πώληση του ακινήτου θα πάει κατά προτεραιότητα στην πληρωμή των ληξιπροθέσμων οφειλών προς το Δημόσιο. Οι οδηγίες της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου προς τις εφορίες είναι σαφείς. Σε περιπτώσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών οι εφοριακοί θα παρέχουν φορολογική ενημερότητα και βεβαίωση οφειλής στους φορολογουμένους, εφόσον δεχτούν να πουλήσουν τα ακίνητά τους. Ακόμα και αν αναγκαστούν να τα «σκοτώσουν» για να τα πουλήσουν, το Δημόσιο θα εισπράξει, κατά προτεραιότητα, τα χρήματα που αντιστοιχούν στην οφειλή. Τα επισυμβαίνοντα μετά την πώληση είναι δύο: 1.Το τίμημα από την πώληση του ακινήτου να είναι μικρότερο από την οφειλή. Στην περίπτωση αυτή η Εφορία παίρνει από τον φορολογούμενο όσα εισέπραξε από την πώληση Οι εναπομείνασες οφειλές θα διασφαλίζονται είτε από λοιπά περιουσιακά στοιχεία είτε από εγγυήσεις τρίτων. 2.Το τίμημα από την πώληση του ακινήτου να μεγαλύτερο από την οφειλή. Στην περίπτωση αυτή το Δημόσιο εισπράττει εφάπαξ το ποσοστό που χρωστά ο οφειλέτης και ό,τι χρήματα απομείνουν τα κράτα ο φορολογούμενος. Πρόκειται για ακόμη μία τακτική εκβιασμού των φορολογουμένων από την πολιτική ηγεσία του υπουργείο Οικονομικών, που σχεδιάζει νέα ρύθμιση για τα ληξιπρόθεσμα, η οποία όμως, από ό,τι φαίνεται, είναι «για τα μάτια του κόσμου». Στην πραγματικότητα αυτό που θέλει το κράτος είναι να εισπράξει -εδώ και τώρα- όσα περισσότερα μπορεί. Υπενθυμίζεται ότι στο τέλος του 2012 περίπου 2.500.000 φυσικά πρόσωπα και 148.500 επιχειρήσεις χρωστούσαν στο Δημόσιο 55,7 δισ. ευρώ!

Τις τελευταίες εβδομάδες γίνονται αναρτήσεις σε διπλανές σελίδες για την κρίση στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Παραθέτω τους συνδέσμους:

Θα πάρω μιαν ανηφοριά
θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια
που παν στη Λευτεριά.

Θ’ αφήσω αδέλφια συγγενείς,
τη μάνα, τον πατέρα
μες τα λαγκάδια πέρα
και στις βουνοπλαγιές.

Ψάχνοντας για τη Λευτεριά
θα ‘χω παρέα μόνη
κατάλευκο το χιόνι,
βουνά και ρεματιές.

Τώρα κι αν είναι χειμωνιά,
θα ‘ρθει το καλοκαίρι
τη Λευτεριά να φέρει
σε πόλεις και χωριά.

Θα πάρω μιαν ανηφοριά
θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια
που παν στη Λευτεριά.

Τα σκαλοπάτια θ’ ανεβώ,
θα μπω σ’ ένα παλάτι,
το ξέρω θάν’ απάτη,
δεν θάν’ αληθινό.

Μες το παλάτι θα γυρνώ
ώσπου να βρω τον θρόνο,
βασίλισσα μια μόνο
να κάθεται σ’ αυτό.

Κόρη πανώρια θα της πω,
άνοιξε τα φτερά σου
και πάρε με κοντά σου,
μονάχα αυτό ζητώ.

Γεια σας παλιοί συμμαθηταί.
Τα τελευταία λόγια τα γράφω σήμερα για σας.
Κι όποιος θελήσει για να βρει
ένα χαμένο αδελφό, ένα παλιό του φίλο,

Ας πάρει μιαν ανηφοριά
ας πάρει μονοπάτια
να βρει τα σκαλοπάτια
που παν στη Λευτεριά.

Με την ελευθερία μαζί, μπορεί να βρει και μένα.
Αν ζω, θα μ΄ βρει εκεί.

“Σήκω Ευαγόρα να μας πεις ελληνική ιστορία!”

Σήμερα θυμόμαστε ξανά με εθνικό ρίγος και συγκίνηση και τιμούμε έναν ήρωα και ποιητή, τον 18χρονο Έλληνα Κύπριο μαθητή, Ευαγόρα Παλληκαρίδη, που τα μεσάνυχτα της 13ης Μαρτίου 1957, ανέβηκε στο ικρίωμα τραγουδώντας την Ελλάδα και την Ένωση. Κι έμεινε Αθάνατος!
Άφησε πίσω του ένα μοναδικό ποιητικό έργο, που μελοποιήθηκε, τραγουδήθηκε και συνεχίζει να τραγουδιέται από όσους Έλληνες επιμένουν να πιστεύουν ότι οι ήρωες της ΕΟΚΑ είναι οι αλατόμητοι νοηματοδότες και φωτοδότες της πορείας μας.
Όσοι ακόμα αισθάνεστε και πιστεύετε ότι το να είσαι Έλληνας είναι ωραίος αγώνας, επιβαλλόμενη αντίσταση, μεγάλη τιμή και περηφάνια, σήμερα ξαναδιαβάστε τα ποιήματα του Βαγορή. Αλλά διαβάστε και ένα ποίημα, που έγραψε το 1957 ο Ρόδιος ποιητής και φιλόλογος, Φώτης Βαρέλης, για την υπέρτατη θυσία του. Θα συγκλονιστείτε!
Σε τούτους τους δύσκολους καιρούς χρειαζόμαστε να θυμόμαστε ξανά και ξανά και να τιμούμε τον ανεπανάληπτο απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ ενάντια στον Εγγλέζο αποικιοκράτη και πώς αξιοπρεπείς λαοί, που σέβονται τον εαυτό τους, ξέρουν να γράφουν και να τιμούν την ιστορία τους.

ΤΟΥ ΒΑΓΟΡΗ
Εψές πουρνό μεσάνυχτα στης φυλακής τη μάντρα
μες στης κρεμάλας τη θελιά σπαρτάραγε ο Βαγόρας.
Σπαρτάρησε, ξεψύχησε, δεν τ’ άκουσε κανένας.
Η μάνα του ήταν μακριά, ο κύρης του δεμένος,
οι νιοι συμμαθητάδες του μαύρο όνειρο δεν είδαν,
η νια που τον ορμήνευε δεν άκ’σε νυχτοπούλι.
Εψές πουρνό μεσάνυχτα θάψαν τον Ευαγόρα.
Σήμερα Σάββατο ταχιά όλη η ζωή σαν πρώτα.
Ετούτος πάει στο μαγαζί, εκείνος πάει στον κάμπο,
ψηλώνει ο χτίστης εκκλησιά, πανί απλώνει ο ναύτης,
και στο σκολειόν ο μαθητής συλλογισμένος πάει.
Χτυπά κουδούνι, μπαίνουνε στην τάξη του ο καθένας.
Μπαίνει κι η πρώτη η άταχτη κι η τρίτη που διαβάζει,
μπαίνει κι η πέμπτη αμίλητη, η τάξη του Ευαγόρα.
- Παρόντες όλοι;
- Κύριε, ο Ευαγόρας λείπει.
- Παρόντες, λέει ο δάσκαλος · και με φωνή που τρέμει:
- Σήκω, Ευαγόρα, να μας πεις ελληνική ιστορία.
Ο δίπλα, ο πίσω, ο μπροστά, βουβοί και δακρυσμένοι,
αναρωτιούνται στην αρχή, ώσπου η σιωπή τους κάμνει
να πέσουν μ’ αναφιλητά ετούτοι κι όλη η τάξη.
- Παλληκαρίδη, άριστα, Βαγόρα, πάντα πρώτος,
στους πρώτους πρώτος, άγγελε πατρίδας δοξασμένης,
συ, που μέχρι χθες της μάνας σου ελπίδα κι αποκούμπι
και του σχολειού μας σήμερα Δευτέρα Παρουσία.
Τα ‘πε κι απλώθηκε σιωπή πα ‘στα κλαμένα νιάτα,
που μπρούμυτα γεμίζανε της τάξης τα θρανία,
έξω απ’ εκείνο τ’ αδειανό, παντοτινά γεμάτο.

Τιμή σ' εκείνους όπου στην ζωή των
ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
Ποτέ από το χρέος μη κινούντες·
δίκαιοι κ' ίσοι σ' όλες των τες πράξεις,
αλλά με λύπη κιόλας κ' ευσπλαχνία·
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν
είναι πτωχοί, πάλ' εις μικρόν γενναίοι,
πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε·
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.

Και περισσότερη τιμή τους πρέπει
όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)
πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,
κ' οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

Μεγάλη κινητικότητα στο μεγάλο αλισβερίσι του πνεύματος. Τις τελευταίες μέρες έχουμε κατακλυστεί από λίστες με τα «καλύτερα πανεπιστήμια». Δεν αποκλείω στους τεχνολογικούς τομείς να υπάρχει κάποιο κριτήριο στην βάση κάποιων αντικειμενικών κριτηρίων αποδοτικότητας, τεχνολογικής καινοτομίας, και τα λοιπά. Πάλιν, βέβαια, θα ήμουν επιφυλακτικός καθότι «είναι πολλά τα λεφτά» που παίζονται γύρω από τέτοιες κατηγοριοποιήσεις. Απλά δεν γνωρίζω ποιος τις κάνει και με τι αντικειμενικά εχέγγυα.

Όμως, είναι ένα πράγμα οι επιστήμες στο πεδίο του «τεχνικού» και άλλο οι λεγόμενες «ανθρωπιστικές επιστήμες». Ο υποφαινόμενος για πάρα πολλά χρόνια συγγράφει κείμενο για αυτό ακριβώς το ζήτημα. Ιδιαίτερα την θέση του λεγόμενου πολιτικού στοχασμού στην πολιτική διαδρομή των ανθρώπων. Τρεις είναι ο λόγοι για τους οποίους παρά το ότι έχω σχεδόν ολοκληρώσει πολλά κομμάτια καθυστερώ τις δημοσιεύσεις.

Πρώτον, όσο ψάχνω την διαδρομή από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα τόσο περισσότερο «βρωμάει» το πράγμα. Οι πολιτικοί στοχαστές πάντα μεταμφιεσμένα θηρία των αξιώσεων ισχύος ήταν. Βέβαια πολλοί ανεπίγνωστα, μερικοί άλλοι δειλοί συνοδοιπόροι, μερικοί άλλοι επικίνδυνοι μεγαλομανείς μανιακοί, κάποιοι άλλοι καλών προθέσεων υψηλοτάτης στάθμης πλην σε αδιέξοδο (πχ Πλάτωνας ή Καντ – τώρα βέβαια κακό να βάλω δίπλα-δίπλα παντελώς ασύγκριτων βαθμίδων σκέψη) και κάποιοι ελάχιστοι που ούτε το λυχνάρι του Διογένη δεν τους βρίσκει και που λένε τις αλήθειες για τον άνθρωπο ή απλά τα καταγράφουν περιγραφικά. Αν δε συμπεριλάβουμε και τις ποικίλες βαθμίδες συνειδητών ή ανεπίγνωστων σοφιστών, θεοκρατών και την καθαρή μεταφυσική σκέψη απλά έχουμε: ΧΑΟΣ. Ένας «καλός» δικτάτορας ή μια αγαθή Θεϊκή Ύπαρξη που αγαπά τους ανθρώπους θα αποφάσιζε να τους … απαγορεύσει να … εκφράζονται ή ακόμη και να … υπάρχουν. Γιατί, ερωτά κάθε λογικά σκεπτόμενος, την στιγμή που ο άνθρωπος ο οποίος πασκίζει εδώ και χιλιάδες χρόνια όταν εξήλθε από την βαρβαρότητα και τον κανιβαλισμό να ανηφορίσει στα δύσκολα πεδία του πολιτικού πολιτισμού σύμφωνα με την εγγενή φύση κάθε κοινωνικής οντότητας να δέχεται (και μάλιστα να πληρώνει παράσιτα μέσα στα πανεπιστήμια) για να τον σπρώχνει προς τα πίσω! (προς την βαρβαρότητα και τον κανιβαλισμό). Γιατί ενώ η ιδιωτεία από αρχαιοτάτων χρόνων ορίστηκε ως αντίθετη του πολιτικού πολιτισμού οι άνθρωποι να πληρώνουν και να θαυμάζουν την ιδιωτεία μέσα στην παγκόσμια πανεπιστημιακή ζούγκλα. Γιατί περί ιδιωτείας πρόκειται: Κάποιοι κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτη ιδιώτες αφήνονται ελεύθεροι να οργιάζουν «ελεύθερα» εις βάρος του ανθρώπου την στιγμή που μόνο αυτός ο πολιτειακά ενταγμένος άνθρωπος είναι αρμόδιος να προσδιορίζει την πολιτική! Η μόνη απάντηση είναι μεταφυσική. Δεν την δίνω εγώ αυτή την απάντηση αλλά σίγουρα κάποιοι πολύ θρήσκοι θα την έδιναν: «Όπως στις θρησκείες ο άγγελος και ο διάβολος συνυπάρχει έτσι και στην πολιτική ο άνθρωπος που πασκίζει να είναι πολιτισμένος μέσα στην Πολιτειακά συγκροτημένη πολιτική συνυπάρχει με τους διαβόλους της δήθεν πολιτικής σκέψης». Εγώ θα του απαντούσα, βέβαια: Άνθρωπε δεν γνωρίζεις. Υπάρχουν τριών ειδών πολιτικοί στοχαστές. Αυτοί οι οποίοι είναι στρατευμένοι στις αξιώσεις ισχύος του κράτους τους. Αυτοί που είναι στρατευμένοι στις αξιώσεις ισχύος των εχθρών του κράτους τους (συνήθως στα λιγότερο ισχυρά κράτη οπότε και αποτελούν soft power των ισχυρών κρατών). Αυτοί που είναι πραγματικά ισορροπημένα μυαλά και απλά ταπεινά και χωρίς παρακρούσεις περιγράφουν και ερμηνεύουν. Οι τελευταίοι υπολόγισε ότι στην ιστορική διαδρομή των ανθρώπων δεν ήταν περισσότερο από … 10-15. Γι’ αυτό καλέ μου άνθρωπε, θα πρόσθετα, επειδή το τελευταίο είδος δύσκολα το βρίσκεις, φρόντισε να μάθεις οι δικοί σου σπάνιοι πόροι σε πια από τις δύο πρώτες κατηγορίες διοχετεύονται.

Δεύτερος λόγος καθυστερήσεων είναι επειδή τελικά δεν είμαι σίγουρος τι θα πω. Μια κατεύθυνση (εξαιρετικά δύσκολη) είναι να εξηγήσω πως και γιατί κανείς είναι στρατευμένος (συνειδητά ή ανεπίγνωστα και εξ … αμελείας) στις πολιτικές αξιώσεις ισχύος. Πως και τι αισθάνεται εάν αισθάνεται όταν στρέφεται εναντίον της πατρίδας του! Πως και τι αισθάνεται εάν είτε υπέρ της πατρίδας του είτε εναντίον της πατρίδας του συνειδητά ή ανεπίγνωστα εξαπατά τους άλλους εμφανιζόμενος μεταμφιεσμένος επιστημονικά ενώ η πραγματικότητα είναι άλλη. Δηλαδή, είναι παράσιτο ή υπηρέτης κάποιας αξίωσης ισχύος. Πως αισθάνεται μέσα στο πετσί του όταν μανιακά παριστάνει τον … αντικειμενικό ενώ το τελευταίο πράγμα που κάνει είναι να είναι αντικειμενικός. Για να είμαστε τελείως … αντικειμενικοί, το μπέρδεμα είναι μεγάλο γιατί όλοι αυτοί εκπαιδεύτηκαν να πιστεύουν ότι είναι … αντικειμενικοί. Πιο συγκεκριμένα, κανείς πρέπει να λάβει υπόψη ότι τον περασμένο αιώνα –και αφού προηγήθηκαν στρατεύσεις του πολιτικού στοχασμού στους φεουδάρχες, τους ηγεμόνες, τους αποικιοκράτες, τους αστούς και τους αρχαϊκούς καπιταλιστές– όλοι ή σχεδόν όλοι στο πεδίο του πολιτικού στοχασμού ήταν στρατευμένοι στον φιλελευθερισμό, στον φασισμό και στον κομμουνισμό. «Αντικειμενικότητα!!». Ψάξε να την βρεις όταν γνωρίζεις ότι προγραμματικός σκοπός ήταν η προπαγάνδα υπέρ των εκατέρωθεν αξιώσεων ισχύος. Πρέπει δε, τέλος, να λάβει κανείς υπόψη ότι τα μεταψυχροπολεμικά στοχαστικά όντα, είναι, όπως ευφυώς τους χαρακτήρισε ο Κονδύλης, χαμηλής στάθμης ορφανά των στοχαστών της εποχής των ιδεολογιών. Μπερδεμένοι δηλαδή στοχαστικοί νάνοι σπιθαμιαίου αναστήματος που δεν ξέρουν τι τους γίνεται. Χάος!

Τρίτος λόγος καθυστέρησης είναι μια αμηχανία απέναντι στον διπλανό άνθρωπο (ή αν θέλετε ως προς κάποιες στιγμές της διαδρομής μου και για τον εαυτό μου). Είναι το γεγονός δηλαδή ότι όταν περιγράφεις αυτό το χάος –και μάλιστα με αφθονία εκατοντάδων ή και χιλιάδων πρωτογενών εμπειριών-μαρτυριών– αρχίζουν τα παράπονα και τα κουτσομπολιά: "Εμένα εννοούσες" ή "αυτόν εννοούσες". Οπότε αρχίζεις να σκέφτεσαι να το καθυστερήσεις ή να το κυκλοφορήσεις μετά ... θάνατο. Πως να εξηγήσεις στους άλλους πως σε μια προσπάθεια συγκρότησης μιας επιστημονικής τυπολογίας δεν μπορεί κανείς να προσωποποιήσει. Άσε που εγώ ως άξονα της τυπολογίας μου έχω ένα ισπανό συνάδελφο που γνώρισα στην φάση των σπουδών μου στις Βρυξέλλες και που αποτελεί προσωποποίηση της ιδιωτείας. Το ομολογεί εξάλλου και ο ίδιος και μου λέει πολλά σε κατ' ιδίαν συνομιλίες. Επειδή ακριβώς μόνο στο πλαίσιο μιας τυπολογίας μπορείς να μιλήσεις, δεν μπορεί να εξαιρείται οτιδήποτε, συμπεριλαμβανομένου του εαυτού σου. Βασικά, όπως κάθε τυπολογία όσο μεγαλύτερο φάσμα καλύπτει τόσο καλύτερη είναι η τυπολογία. Τι κάνεις τώρα όταν μέσα στην τυπολογία αυτή ο καθείς, φυσιολογικά, μιας και μάλλον καλή τυπολογία θα είναι, βλέπει τον εαυτό του. Άσε που μερικές φορές μπορείς και να ατυχήσεις, δηλαδή να θιγούν και άνθρωποι που σε ατομικό επίπεδο θεωρείς πολύ φίλους και να αρχίσουν τα παράπονα. Πριν μερικές μέρες, για παράδειγμα, βρήκα ένα πολύ καλό ορισμό της «ιδιωτείας» και όπως συνηθίζω να ανταλλάσσω απόψεις με φίλους και συναδέλφους τον στέλνω. Εισέπραξα αμέσως θυμωμένο ερώτημα εάν εννοώ αυτόν. Ευλόγως ανταπάντησα ότι εγώ έχω βάλει σε κάδρο τον ορισμό της ιδιωτείας στο γραφείο μου και ως άτομο που του έλαχε να ζει μέσα σε οργανισμούς οι οποίοι εξ ορισμού –επειδή όπως είπαμε κείνται εκτός πολιτικής– είναι "ιδιωτεία" τον μελετώ κάθε μέρα. Γιατί μέσα στα άσυλα θα πρέπει να επικρατήσει ο αντίποδας της ιδιωτείας. Επειδή ακριβώς δεν θέλω να είμαι ιδιώτης ή να εμφανίζομαι επιστημονικά μεταμφιεσμένος ως μη ιδιώτης αλλά ως αντικειμενικός, η έννοια της ιδιωτείας και πως θα την αποφύγω είναι ένα καθημερινό μέλημα. Για πόσους είναι από αυτούς που παροικούν μέσα στην μεγάλη παγκόσμια Ιερουσαλήμ είναι καθημερινό μέλημα. Εν τέλει ποιος το εγγυάται; Αν βέβαια η απάντηση είναι: Η άσκηση του υψηλού επιστημονικού και ακαδημαϊκού λειτουργήματος, τα πάγια κριτήρια αντικειμενικότητας και δεοντολογίας και τα λοιπά και τα λοιπά", υπάρχει κίνδυνος να αντιδράσει η γη και να έχουμε σεισμό οπότε εάν είναι και μεγάλη η πόλη οπότε 5-10 εκατομμύρια αθώοι να τους καταπίνει η γη. Ένας καθημερινός αγώνας έπρεπε να είναι αυτή η έγνοια, μην δηλαδή και κανείς διολισθήσει στην ιδιωτεία. Καλύτερα: Για να αποφύγεις την ιδιωτεία μέσα στο συγκαιρινό μεγάλο αλισβερίσι του πνεύματος απαιτείται να επιτύχεις και να πρωτεύσεις στο δυσκολότερο άθλημα του ανθρώπου: Χωρίς τον παραμικρό κοινωνικοπολιτικό έλεγχο να επιτύχεις απόλυτη αντικειμενικότητα, απόλυτη απαλλαγή από ιδεολογικές και υποκειμενικές απόψεις στην άσκηση του λειτουργήματός σου και απόλυτη ισορροπία σε ένα ανεξέλεγκτο κόσμο που "για να επιτύχει τους σκοπούς ιδιωτείας μαχαιρώνει πισώπλατα, υπονομεύει, συσπειρώνεται ως συμμορία ή ακόμη και συνομωτεί" (τα εντός εισαγωγικών από τον Ισπανό φίλο στην Μαδρίτη).

Κανείς εύλογα θα με ερωτήσει: Γιατί δεν παραιτείσαι, γιατί δεν εξέρχεσαι από αυτό που αποκαλείς ζούγκλα, και τι θα έκανες; Επειδή συμφωνώντας με τον Τσαρούχη υποστηρίζω ότι η μόνη τίμια ενασχόληση ενός πολιτικού στοχαστή είναι να η γεωργία -του επιτρέπει να είναι ανεξάρτητος ενώ συνάμα αθλείται- είναι αδύνατο να ακολουθήσω αυτό τον δρόμο. Πρώτον, είναι πολύ αργά και δεύτερον στον τελευταίο πόλεμο των Ελλήνων οι εχθροί πήραν τα χωράφια μου. Κάποια στιγμή όμως θα εξηγήσω λεπτομερώς τι πρέπει να κάνει ένας νεοεισερχόμενος στον πολιτικό στοχασμό. Τι πρέπει να κάνει για να είναι τίμιος, ελεύθερος, ήσυχος με τον εαυτό του και ποτέ χρήσιμος ηλίθιος ή προπαγανδιστής. Αν είναι και ικανός μπορεί και να προσφέρει κατιτί στους ανθρώπους. Για όλους τους υπόλοιπους θα τους συμβούλευα α) να μην είναι συνειδητά ή ανεπίγνωστα υπηρέτες των εχθρών της πατρίδας τους, β) ποτέ να μην υπηρετήσουν τους εχθρούς της πατρίδας τους, γ) αν είναι βλάκας αλλά θέλει κάποιο παρασιτικό μισθό να ελίσσεται όσον μπορεί για να μην καταντά χρήσιμος ηλίθιος και δ) εάν "δεν του βγαίνει του παιδιού" και μπορεί να κάνει κάποια τίμια δουλειά να την κάνει. Ο τελευταίος να διαβάσει και το σχετικό ποίημα του Καβάφη: Όσο μπορείς να μην εξευτελίζεις το σαρκίο σου".

Παρατίθεται περίληψη δοκιμίου που μόλις ολοκληρώθηκε και δημοσιεύεται σύντομα σε συλλογικό τόμο (επιμέλεια Γιάννης Μάζης)

Π. Ήφαιστος, «Στρατηγική αντιπαράθεση στην μεταψυχροπολεμική εποχή και αστάθμητοι ανθρωπολογικοί παράγοντες της μετά-αποικιακής εποχής»* στο Μάζης Ι. (επιμ.) Εξεγέρσεις στον Αραβομουσουλμανικό Κόσμο: Ζητήματα Ειρήνης και Σταθερότητας στη Μεσόγειο (Εκδόσεις Ηρόδοτος 2013)

Περίληψη. Ποιες είναι οι επιπτώσεις εκ του γεγονότος της χειραφέτησης πολλών εθνοκρατών τα οποία διαθέτουν πνευματικά μεστές πολιτικές ανθρωπολογίες; Πως συμπλέκονται τα τρία επίπεδα ανάλυσης –άνθρωπος, κράτος, διεθνές σύστημα– εκ του γεγονότος ότι μέσα στην μέχρι τούδε υλιστική δημόσια σφαίρα εισρέει πλέον δραστικά και διαμορφωτικά ο πνευματικός κόσμος των πολιτών; Επηρεάζεται η εξωτερική πολιτική των κρατών; Το Υπόδειγμα των διεθνών σχέσεων, υποστηρίζεται, ορίζεται από τις εγγενείς ιδιότητες της εθνοκρατοκεντρικής οντολογίας. Από το Υπόδειγμα απορρέουν οι αξιωματικές θέσεις όπως διατυπώθηκαν από τον Θουκυδίδη σε αναφορά με το πανομοιότυπο κλασικό σύστημα των Πόλεων. Το Υπόδειγμα και οι αξιωματικές διατυπώσεις του Θουκυδίδη οριοθετούν το θεωρητικό πεδίο ανάπτυξης της διεθνούς πολιτικής και δεσμεύουν δεοντολογικά την πολιτική επιστήμη των διεθνών σχέσεων. Τα ιδεολογικά συναρτημένα θεωρήματα του μοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού, υποστηρίζεται πιο κάτω, δεν εμπίπτουν σε αυτό το πεδίο και γι’ αυτό θεωρούνται επιστημονικά έωλα. Συγκρατώντας πολλά αξιόπιστα πορίσματα του κλασικού ρεαλισμού, υποστηρίζεται, η μόνη βάσιμα συγκροτημένη θεωρία διεθνούς πολιτικής είναι, εξ αντικειμένου, η δομική θεωρία του Kenneth Waltz. Συμβατά με το Υπόδειγμα θεμελιώνει με ακλόνητο τρόπο την σχέση αιτίων-αιτιατών και σταθερότητας-αστάθειας και αλλαγής ανάλογα με την διεθνή κατανομή ισχύος. Η ανάλυση που ακολουθεί συνδέει και συμπλέκει τα εξής:

4. Στην τρίτη ενότητα του παρόντος δοκιμίου και με όρους πολιτικής φιλοσοφίας αναλύονται οι προεκτάσεις για το δεύτερο και τρίτο επίπεδο εκ του γεγονότος ότι το ολοένα και πιο πνευματικά μεστό Βεστφαλιανό κράτος συγκροτεί τα εθνοκρατικά συστήματα διανεμητικής δικαιοσύνης με μοναδικό, ιδιαίτερο και ιδιόμορφο τρόπο: α) Βαθαίνει ολοένα και περισσότερο η ετερότητα της κατά κράτος πολιτικής ανθρωπολογίας. β) Συνεπαγόμενα αυξάνεται η εθνοκρατοκεντρική διαφοροποίηση. γ) Οι κρατοκεντρικές σχέσεις πρωτίστως εάν όχι αποκλειστικά διεξάγονται σε υλιστική βάση.

5. Ο υλιστικός χαρακτήρας των κρατοκεντρικών σχέσεων δεν αφήνει πολιτικά άξια λόγου περιθώρια διεθνικών πολιτικών συγκροτήσεων. Αυτή η θεώρηση συμπληρώνει την θεωρητική θέση του Waltz ότι μόνο οι δυνατότητες μπορούν να αναχθούν στο διεθνές επίπεδο.

6. Υπό το πρίσμα των προαναφερθέντων, έστω και εάν κανείς έχει κάποιες επιφυλάξεις για την προαναφερθείσα διαβάθμιση των ενδοκρατικών μεταβλητών, μπορούμε να διακρίνουμε απολύτως το δεύτερο από το τρίτο επίπεδο.

7. Διακρίνοντας απόλυτα το δεύτερο από το τρίτο επίπεδο αφήνονται μεγάλα περιθώρια σταθμίσεων και εκτιμήσεων για τις εθνοκρατικές υποστασιοποιήσεις και την κρατική ισχύ. Σταθμίζοντας, εκτιμώντας και ανάγοντας την κρατική ισχύ στο τρίτο επίπεδο η ανά πάσα στιγμή προκύπτουσα διεθνής κατανομή ισχύος προσδιορίζει την ανισορροπία και ισορροπία σε αναφορά με ερωτήματα για την σταθερότητα ή την αστάθεια του εγγενώς άναρχου και ανταγωνιστικού διεθνούς συστήματος.

8. Υπό το πιο πάνω πρίσμα διανοίγονται μια σειρά ερευνητικών πεδίων. Για παράδειγμα, για τον τρόπο που η εκάστοτε διεθνής κατανομή καταναγκάζει και προσδιορίζει τις αποφάσεις υποστασιοποίησης πολιτικών συγκροτήσεων που αφορούν την κρατική ισχύ.

9. Η προκύπτουσα διάκριση του δευτέρου από το τρίτο επίπεδο ανατρέπει επιστημολογικά και μεθοδολογικά τα θεωρήματα και ιδεολογήματα περί διεθνικών, αισθητικών και άλλων σχέσεων. Εξ ορισμού δεν μπορούν να οδηγήσουν, υποστηρίζεται πιο κάτω, σε άξια λόγου πολιτική συγκρότηση: Οι διεθνικοί δρώντες είναι είτε ανεξάρτητες μεταβλητές βλαπτικές για όλους (τρομοκράτες, λαθρέμποροι κτλ) είτε εξαρτημένες μεταβλητές των κρατικών στρατηγικών. Οι διεθνείς θεσμοί, επίσης, ως εκ της φύσεώς τους είναι εξαρτημένες μεταβλητές των κρατών.

* Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους συναδέλφους Γιάννη Μάζη και Αθανάσιο Πλατιά για τις συνομιλίες μαζί τους στην φάση συγγραφής του παρόντος. Ως συνήθως, για τυχόν λάθη ευθύνεται ο γράφων. Όταν το παρόν είχε βασικά ολοκληρωθεί ο Γιάννης Μάζης κυκλοφόρησε το Μεταθεωρητική κριτική διεθνών σχέσεων και γεωπολιτικής (εκδόσεις Παπαζήση), μια εκτιμώ πολύ σημαντική επιστημονική παρέμβαση, ιδιαίτερα στα πεδία της μεθοδολογίας και της επιστημολογίας. Δεν πρόλαβα και δεν θέλησα πριν το μελετήσω να το ενσωματώσω εδώ, δεδομένου μάλιστα ότι οι επιστημολογικές του επισημάνσεις αφορούν ζωτικά πολλά ζητήματα που εξετάζω πιο κάτω. Θα γίνει σε μεταγενέστερες δημοσιεύσεις. Τα κριτικά σχόλια του Αθανάσιου Πλατιά με έκαναν να είμαι πιο επιφυλακτικός για κάποιες διατυπώσεις και επηρέασαν την τελική διατύπωση της θέσης μου για την διαβαθμισμένη ιεράρχηση και τα όρια και τους περιορισμούς στην εξέταση μεταβλητών με τιμές μεγάλης κύμανσης της πολιτειακής συγκρότησης στα πεδία της κρατικής ισχύος.

Το κείμενο είναι σχεδόν έτοιμο αλλά λόγω ακαδημαϊκού και συγγραφικού φόρτου δεν αναρτήθηκε. Έπεται.

Σε σχέση και με το κείμενο της 2.1.2013 που δεν αναρτήθηκε μερικά προβλήματα της καθημερινότητας αποτελούν καθημερινή επιβεβαίωση ότι η Ελλάδα κάθισε πάνω σε θεωρητικά σύννεφα. Ιδού μια περίπτωση:

Κατέσχεσαν την πρώτη κατοικία ετοιμοθάνατου!

Την πρώτη κατοικία ενός βαριά άρρωστου δανειολήπτη από την Έδεσσα, ο οποίος αργοπεθαίνει από καρκίνο σε κάποιο θάλαμο δημόσιου νοσοκομείου, έβγαλε σε πλειστηριασμό η Εμπορική Τράπεζα, σύμφωνα με καταγγελία της Εθνικής Ομοσπονδίας Ενώσεων Προστασίας Πολιτών Καταναλωτών Δανειοληπτών.

Όπως ανέφερε στην EgnatiaPost ο πρόεδρος της ομοσπονδίας, Βαγγέλης Κρητικός, ο πλειστηριασμός εκτελέστηκε σε μια περίοδο που ισχύει απαγόρευση διενέργειάς τους, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και σημείωσε ότι είναι τόση η αναλγησία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, αλλά και η αδιαφορία του κρατικού μηχανισμού, που η έξωση του ανθρώπου από την κατοικία του τού επιδόθηκε από δικαστικό επιμελητή στο κρεβάτι του νοσοκομείου!

Σύμφωνα με τον κ. Κρητικό, η τράπεζα προχώρησε στην εκτέλεση του πλειστηριασμού, εκμεταλλευόμενη την οικονομική ένδεια του δανειολήπτη να χρησιμοποιήσει τα ένδικα μέσα και να την ακυρώσει, αφού ούτως ή άλλως η τέλεσή της για πρώτη κατοικία απαγορεύεται από την κείμενη νομοθεσία. Μία αίτηση ανακοπής θα ήταν αρκετή για να μην εκτελεστεί ο πλειστηριασμός, ωστόσο, ο βαριά ασθενής δανειολήπτης δεν είχε ούτε γι' αυτό την οικονομική δυνατότητα.

«Δεν είχαν ούτε καν τη στοιχειώδη συνείδηση να αφήσουν τον άνθρωπο να πεθάνει και μετά να του τα πάρουν όλα! Αντί αυτού έστειλαν το δικαστικό επιμελητή να του επιδώσει την έξωση στο κρεβάτι του νοσοκομείου και πέταξαν στο δρόμο την οικογένειά του, τη γυναίκα του και την κόρη του», τόνισε στην EgnatiaPost ο κ. Κρητικός.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση που εξέδωσε για το θέμα η Εθνική Ομοσπονδία Ενώσεων Προστασίας Πολιτών Καταναλωτών Δανειοληπτών, «σε όλα και στα πάντα υπάρχουν όρια. Στη συγκεκριμένη περίπτωση και σύμφωνα με την καταγγελία που κατατέθηκε στα γραφεία της εθνικής ομοσπονδίας δανειοληπτών, η εμπορική τράπεζα της Ελλάδος δεν ξεπέρασε απλώς άγραφους ηθικούς κανόνες ή τα όρια της ανθρωπιάς, ξεπέρασε και τα όρια της απανθρωπιάς και έφτασε στον πλήρη κανιβαλισμό».

Ο Panayiotis Ifestos κοινοποίησε σύνδεσμο. https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos

“Σήκω Ευαγόρα να μας πεις ελληνική ιστορία!”